Van der Plaats’s jubileum vond
climax
stijl vol feest
m
iiiiiiiiiAiii
een
Gysbert Japiks
Staatssecretaris Bakker opende de
expositie „Koffie en thee
eeuwenoud genot'"
1
1
WELCOME
Bolsward beleefde
Fan Ie Marl iny loer
BUITENLANDSE
ERE-GASTEN
Keallefokkeurmg
Benoeming in bestuur
Landbouwschap
25-jarig jubileum
invasie
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaaideradeel, Hindcloopen, Wonseradeel, Woikum en Wymbritseradecl.
Zilveren filmpjes
DINSDAG 13 SEPTEMBER 1966
105e JAARGANG
No. 71
I
1603-1666-1966
1
Advertentieprijs: 16 cent per mm
k
Tentoonstelling.
Friese koffietafel.
I
Verschijnt DINSDAGS eo VRIJDAGS
Ungave: A. J. US1NGA N V, Bolsward
gezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Opening met koffie- en thee-
ceremoniecl.
Tijdens de bijeenkomst sprak de heer
Y. B. Heeres een aantal officiële gas
ten in het Engels toe:
A special word of welcome to the
Ambassador of Tanzania and the
representatives of the most impor
tant coffee and tea producing coun
tries. From all the countries you re
present we do import coffee and tea
and really, to do business with your
countries is not only a matter of bu-
sines,, it is more, it is a special form
of fellowship in which we both look
for the solution to give the best
and to get the best. We think that
the best formule for doing business
is to look for the benefit of your part
ner and if he does the same, then
there is a fine relation. And the re
lations with your countries are fine.
We highly appreciate your coming
here to-day.
Iclcl. 2044 - Na 18.30 uui 2660 of 2335
(05157)
denheid kan worden gerekend op een
constante kwaliteit. De heer Ir. R. H.
Bosman sprak namens de Friese Ka
mer van Koophandel en namens de Ver.
voor de Koffiehandel de voorzitter van
deze organisatie, Mr. F. F. J. Vanhorick,
die het vaderlandse koopmanschap van
„de koopman" schetste, gekenmerkt door
werkkracht, initiatief en durf een be
leid, dat hij op moderne wijze door de
heren Heeres, Jr., Slob en Visser met
charme en geestdrift zag voortgezet.
Namens de Unie van Koffiebranders en
Theepakkers sprak tenslotte de heer
Spoelstra. In een persoonlijk dankwoord
beantwoordde de heer IJ. Heeres alle
sprekers. Tallozen kwamen hierna hun
persoonlijke gelukwensen aanbieden of
deden dit namens organisaties, die zij
vertegenwoordigden.
Alle gasten werden aan het slot van deze
feestelijke dag verrast met een waarde
vol en vooral stijlvol relatie-geschenk.
Abonnementsprijs t 2 90 pei kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Nei ’t wy hearden sil de keallefokklub
„De earste kar” tongersdei o.s. de jier-
likse keuringsdei hélde yn Boalsert. De
greate fékeuring is fêststeld op sneon
oer in wike de 24e sept. Hjirfoar binne
al in 200 oanjeften.
een
di
en
Volksgericht in Staphorst.
Het vermogen der Oranje's verbeurd
verklaard. Reden: Wilhelmina van Oran
je Nassau houdt halsstarrig vast aan 't
bolsjewistisch kapitalistische front en
plaatst zich daarmee zelf buiten de ge
meenschap van het nieuwe Europa.
Ringrijden te Wommels om luxe voor
werpen.
Heel in het kort vertelde de heer Hee
res hierna iets over de historie van het
bedrijf, wat het verhaal is van twee
mensen:
Volkert van der Plaats en Jan Heeres.
In 1841 vestigde Volkert van der Plaats
zich in Bolsward als theehandelaar. Zijn
deskundig inkopen en verfijnde melan-
geerkunst gaven zijn produkt een con
stante kwaliteit en bezorgden hem een
goede klantenkring. Zijn zoon Simon
die hem opvolgde, overleed op jeugdige
leeftijd en de zaak ging in 1913 over
in handen van de heer Jan Heeres, een
24-jarige agent in levensmiddelen. De
overnameprijs zal U wellicht interes
seren. Die bedroeg f 700,en die moes
ten worden geleend.
De zaak, die de naam Van der Plaats
bleef houden, bloeide langzaam maar
zeker op. In 1926 werd dooi' het aan
trekken van de gebroeders Visser uit
Sneek het artikel koffie ook in de ver
koop genomen. De heren Visser kenden
het koffievak tot in de finesses.
Vanaf die tijd is het met de zaak van
Van der Plaats duidelijk crescendo ge
gaan.
In 1927 werd nog een groothandel in
margarine aan het bedrijf toegevoegd,
terwijl in 1950 een eigen margarine-
fabriek werd opgericht, namelijk de
Noord-Nederlandse Margarinefabriek.
Nadat de tentoonstelling was bezichtigd
(een 120-tal personen maakte de ope
ning, waarvoor ook belangstelling be
stond van de zijde der radio-omroep,
mee) werd de gasten, nadat deze door
O kroane! (sei in kening fenne Perssen)
dy wiste hoe swler du uwz oppe holle
persseste, hy schoe dy naet op ninuno
vvolle, al wier ’t dat hy dy oppe wei liz-
zen juwn.
Bij de opening van de tentoonstel
ling waren gisteren de volgende bui
tenlandse officiële gasten:
Tanzania:
H. E. C. P. Ngaiza, Ambassadeur.
Brazilië:
A. Rigueira, Consul.
P. R. Santos, Adjunkt-Consul.
C. Esteves do Couto, Vice-Consul.
J. P. Ferreira, Vice-Consul.
Columbia:
G. Bula Hoyos, Consul-Generaal.
Indonesië:
Roesli Noor, Ambassaade-Raad.
T. Natadiningrat, Consul-Generaal.
J. H. Massie, Consul.
India:
D. Roy, Indian Tea Marketing Board
rom yn it gers sieten. Dertroch is der ek
omraek molken en mei genöch winter-
foer gean de boeren mei in goed sin de
winter tomjitte. It is opmerklik yn üs
hiele lan to merkbitc.i, dat de bou op de
lichte groun hoe langer hoe mear efter-
üt giet
En dêrfoaroer nimt de molkwinning elts
jier jit ta. Foar in diel sit dat yn de
molkpriis, foar in oar diel yn it feit, dat
de greidboer alle fjirtjin dagen syn
molkpüdtsje helje kin of syn giro of lien-
bank rekken thüs kriget. Dy fêste yn-
komsten it hiele jier troch mist men by
de measte bouprodukten en jowt der ek-
stra risiko. Oan de oare kant stiet it
fêst, dat üs lan, mei syn great oerskot
oan suvelprodukten, tige op syn iepenst
bliuwe moat om yn de E.E.G.-merk de
foarsprong to halden, dy’t hja op it he
den jit hat. Dêrfoar is dan it earste bi-
tingst, dat de kwaliteit fan üs produkten
earste klas blieuwe moat.
En dy kwaliteit sil it winne! Mar wolle
wy yn dit opsicht de takomst treast wê-
ze, dan sil jit mear op de kwaliteit fan
de grounstof, de molke seis, de klam
falie moatte. Dizze kwaliteit sit foar in
diel fêst op de persinten fet, aeiwyt, sü-
ker en sftlten, mar foar in oar diel op de
hygiëne fan de grounstof. En meije wy
oer it gehalte oan fiedingsstoffen tige
tofré wéze, oer it léste punt is dat min
der it gefal. Dat wol net sizze, dat oer
dit punt net folie praten en skreaun is,
ek net, dat op dit gebiet neat dien is,
alderminst. Mar mei it doel foar eagen.
dat de molke, ek hygiënysk, earste klas
Receptie.
In „de Doele” door de vele bloemstuk
ken een siertuin gelijk, werd hierna een
drukbezochte receptie gehouden.
Het amusementsorkest „Andante” zorg
de hierbij voor de juiste sfeer door pas
sende achtergrondmuziek.
Als eerste spreker trad hierbij op burge
meester Mr. J. A. Geukers van Helmond.
Spontaan noemde hij deze dag een .fan
tastisch feest, een stijlvol gebeuren.’
Hij schetste de vele contacten die hij
destijds als burgemeester van Bolsward
met de jubilerende firma als ook per
soonlijk met „de koopman” had gehad en
bracht het feit in herinnering hoe aan
deze de stadspenning van Bolsward en
daaraanvolgende een koninklijke onder
scheiding was uitgereikt.
Ook oud-burgemeester J. G. S. Bruins-
ma, thans te Beverwijk voerde het woord
en deed dit in de persoonlijke sfeer. Des
tijds was het koopman Heeres als loco-
burgemeester geweest, die hem had ge
ïnstalleerd. Hij ontving toen bloemen
van zijn jongste dochter, nu mevrouw
Slob-Heeres, wiens oudste dochtertje nu
op haar beurt bloemen had aangeboden
aan de staatssecretaris.
Namens de VéGé verkoopgemeenschap
sprak de directeur Mr. P. J. van den
Hout, die memoreerde, dat VéGé-koffie
en thee van Fa. Van der Plaats wordt
betrokken, waarbij altijd tot volle tevre-
Het Koninklijk Nederlands Landbouw-
Comité heeft de heer Ir. G. J. A. Bouma
te Kimswerd benoemd tot lid van het
Landbouwschap.
De heer D. J. Jonkman te Radewijk
(Hardenberg) is benoemd tot plaatsver
vanger van de heer Bouma.
Het departement van Landbouw en Vis
serij wil 50 lagere landbouwscholen gean
stichten.
Vandaag viert de heer C. Nijdam te
Lollum (met zijn echtgenote) zijn 25 ja
rig jubileum als directeur van het PTT-
station. Deze kwart eeuw sleet het echt
paar in hetzelfde kantoor. Een fulltime
job is dit baantje niet. De heer Nijdam
is naast poststationhouder ook nog
dorpssmid, waterfitter, rijwielhersteller,
bromfiets-reparateur en -handelaar en
„doet” in landbouwwerktuigen. Hoewel
hij thans zich wat heeft teruggetrokken
had hij nog meer pijlen op zijn boog. Zo
was hij 46(1) jaar lid van Asaf, het pl.
chr. muziekkorps, waar hij practisch
alle instrumenten bespeelde en eindigde
met de B-bas. Tien jaar fungeerde hij
zelfs als onderdirecteur.
Vandaag houdt Nijdam een snipperdag,
want ongetwijfeld zal er wel bezoek ko
men van de bestellers en naaste mede
werkers. En dat de dorpsgenoten hen
zullen vergeten geloven we al evenmin
Gysbert - om
froed en frons
gol en goed
•eit üs hjoed:
lan. As oergongsmaetregel tinkt de kom-
misje oan regionale forrekkening. In
twadde punt is, dat hja net allinnich de
kwaliteit neffens de reductase-, skjin-
nens- en reukproeven fêstelle wol, mar
ek nel oantallen bakteriën, antibiotica,
oxydaesjemiddels en bysündere bakte
riën, dy’t it pasteurisearen trochstean
kinne. Hja pleitet foar regionale labora
toria, sawol mei it each op de kosten as
op de uniformiteit fan it ündersyk. De
kosten fan it ündersyk wolle hja ek re-
gionael omslaen. Foar trêddeklasmolke
wolle hja de koartingen folie heger meit-
sje, hwant dy moatte der alhiel üt. Dêr-
neist wolle hja dan de foarljochting op
de buorkerijen forbetterje, binammen op
dy fan de trêddeklas-produsinten.
As léste wichtige punt üt dit rapport soe
ik neame wolle it feit, dat likemóch yn
1968 de E.E.G.-partners boun wurde oan
ien molkpriis, sünder taslach fan de na
tionale oerheit. Dêrmei soe dan de moog-
likheit om de goeden to bileanjen, for-
falle moatte. Ik bin bang, dat er dan mar
ien mooglikheit oerbliuwt om de kwali-
teitseasken troch to setten en dat is in
wettelike regeling. Hoe’t dy er ütsjen
moat, lit de kommisje jit ünbisprutsen,
mar dat it der op ütdraeit is har miening
wol. Sjoen it greate bilang, dat Nederlén
hat by earsteklas suvel, sil men dat mei-
der tiid foar leaf nimme moatte, al spyt
it üs, dat it dy kant üt moat. De frijwil-
lichheit yn kombinaesje mei premy’s en
koartingen wie üs folie sympathiker.
Mar hawar, de tiid sil it leare.
Tj. de J.
Hierna sprak Staatssecretaris J. A.
Bakker zijn openingsrede uit, waarin hij
diverse cijfers noemde betreffende de
economische betekenis van de koffie
en thee en waarin een persoonlijk woord
als oud-Bolswarder niet ontbrak.
De belangwekkende rede van de Staats
secretaris, die wij elders in dit blad in
zijn geheel afdrukken, werd gevolgd
door een koffie- en thee-ceremonie,
waarbij jongedames in nationale kleder
dracht uit resp. Japan, India en Indo
nesië als theeproducerende landen en
uit Equador, Brazilië, Frans Columbia
en Afrika als koffieproducerende lan
den, resp. aan mevr. Bakker-Vegter, de
echtgenote van de Staatssecretaris en
aan de heer Bakker een kopje thee en
koffie aanboden. Met het consumeren
van deze dranken werd de tentoonstel
ling voor geopend verklaard.
Nog maar nauwelijks heeft de Gysbert Japicx-tentoonstelling, die hier de hele
zomer in het stadhuis is gehouden, z(jn poorten gesloten, of de poorten oi>enen
zich reeds weer voor een nieuwe tentoonstelling, aldus gistermorgen de heer
Y. B. Heeres in zijn begroetingswoord ter gelegenheid van de opening van de
expositie.
Was de tentoonstelling over de betekenis van Gysbert Japicx een manifestatie
van de cultuur in Bolsward, deze jubileumtentoonstelling is een manifestatie
van de handel, eveneens belangrijk voor de oude Hanzestad.
Het is zinvol, dat deze beide tentoonstellingen in ons oude en fraaie stadhuis
gehouden kunnen worden als een symbool van het evenwichtig samengaan van
cultuur en handel en industrie.
Het op deze wijze samengaan van cultuur en handel en industrie in dit stadhuis
is treffend voor de denkwijze van het gehele gemeentebestuur, dat altijd de
cultuur en industrie in Bolsward stimuleert en daadwerkelijk steeds zijn volle
medewerking verleent, aldus de heer Heeres, die het gehele gemeentebestuur
dank bracht voor de spontane welwillendheid, die jubilerende firma bewezen,
door al deze mooie ruimten tijdelijk aan hen af te staan.
Verleden week heeft Bolsward twee
maal een invasie beleefd. Eerst waren
het een groot aantal dames, die hun
echtgenoten-gemeente-ambtenaren op
hun jaarlijks congres Friesland verge
zelden en Bolsward bezochten, zaterdag
waren dit bijna 300 hengelaars, die ’s
morgens omstreeks 3 uur te Assen van
start gingen en reeds om 6 uur te Bols
ward en te Kornwerderzand hun hengel
uitwierpen. Hoewel de vangsten niet
overweldigend waren werd het toch
mede dank zij het fraaie weer een
gezellige hengelsportdag, georganiseerd
ter gelegenheid van het 55 jarig jubi
leum van de Asser hengelvisserijvereni-
ging.
Op de dag werd ietwat een domper ge
zet, doordat de deelnemende hengelaar
R. Boelens een been brak, doordat hij
te Kornwerderzand ongelukkigerwijs
tussen wal en schip bekneld raakte.
’s Middags was het trefpunt in De Doele.
De prijzen logen er niet om. Zo hadden
de heren R. Slomp en J. Post elk een
Peerlessrijwiel aan de haak geslagen.
De bekers door het gemeentebestuur be
schikbaar gesteld vielen ten deel aan de
heren Nijdam en De Vries. In totaal wa
ren er een 80 tal prijswinnaars. De prij
zen werden uitgereikt door burgemeester
J. M. A. Mulder.
IN WICHTICH RAPPORT!
De kans om yn de groeisume wiken fan
augustus jit hwat hea to winnen hat
mar lyts west. It waer liet it dizze
moanne wer ris sitte. En nou’t de hjerst
op kommende wei is, duorret it ek by
moai waer moarns to lang foar ’t spul
droech is en komt de joundize hommels
om in ein to meitsjen oan de illüzje. It
bliuwt by kuilbulten en by party buor
kerijen liket it wol hwat op in tropysk
doarp, safolle wite of griene bulten stean
der op it hiem. It nimt net wei, dat it in
groeisume simmer west had en de Rij
het gemeentebestuur een verversing was
aangeboden, uitgenodigd tot het deelne
men aan een uitgebreide Friese koffie
tafel in Hotel „de Wijnberg”.
Het menu, dat o.a. wite bólle, süker-
bölle, krintebölle, skinke en Ijirre, gaf
hierbij vanzelfsprekend ruimschoots re
den tot commentaar bij de gasten, die
van heinde en verre waren gekomen.
Een sympathieke geste was het verzen
den van telegrammen aan H. M. de
Koningin en Koopman Heeres, waartoe
de heer J. M. Slob een met applaus be
groet voorstel deed.
De heer Y. B. Heeres had reeds eerder
meegedeeld, dat zijn vader helaas deze
dag niet kon meemaken, maar hem
verzekerd had in gedachten toch in
Bolsward te zullen zijn.
Namens het Provinciaal Bestuur werd
het woord gevoerd door de Commissaris
der Koningin in Friesland, Mr. H. P.
Linthorst Homan, die met Gedeputeerde
D. Okma de gehele dag de gast was van
de jubilerende firma. Hij feliciteerde de
N.V. met het jubileum en schetste de
betekenis van industrieën als deze voor
onze provincie.
Oök burgemeester J. M. A. Mulder, die
reeds eerder in het stadhuis het welkom
had geheten, kreeg thans nader gele
genheid zijn gelukwensén namens het
gemeentebestuur uit te spreken.
Hoewel geen kern, wil Bolsward als
cultureel centrum, als wooncentrum, als
stad met recreatieve mogelijkheden op
bescheiden wijze toch ook industrieel
centrum zijn. De technische school, die
thans 750 leerlingen telt, levert telken
jare vakmensen af, die werkgelegenheid
moeten hebben. Bolsward dat veel geld
neertelt voor dit onderwijs, wil via de
industrialisatie ook gaarne van de re
sultaten van dit onderwijs profiteren.
De verhouding tussen de jubilerende
N.V. en het gemeentebestuur schetste
spreker als een hartelijke, reden waar
om ook het stadhuis gaarne de poorten
voor deze tentoonstelling had geopend.
De Koffijplaets heet het Weense koffiehuisje, dat deze zomer Bolsward
sierde. Het is op palen boven het water van de Markt gebouwd en men
schenkt er koffie, op verschillende manieren gezet, uit vele melanges samen
gesteld. Op de achtergrond het stadhuis waar gisteren de jubileum
tentoonstelling werd geopend.
De tentoonstelling „Koffie en thee een
eeuwenoud genot”, samengesteld in nau
we samenwerking met het Koninklijk
Instituut voor de Tropen, waarop in
„de Wijnberg” ’s morgens reeds
toelichting was gegeven door de
recteur Dr. J. H. Jager Gerlings,
waarvoor het hoofd van het Bureau Al
gemene Voorlichting een fraaie catalo
gus samenstelde, beslaat behalve de bei
de commissiekamers, de B. en W.kamer,
de trappenhal, ook de gehele Vierschaar.
Gastvrouwe op deze tentoonstelling, die
dagelijks gratis toegankelijk is, is de
bekende t.v.-omroepster Verti-Dixon.
Vele musea, zoals o.a. ook het Fries
Museum te Leeuwarden, het Prinsenhof
en het Openluchtmuseum te Arnhem
verleenden hun medewerking. Ook uit
particuliere verzamelingen is veel bijeen
gebracht. Koffie en thee blijken een
rijke en boeiende geschiedenis te heb
ben.
De expositie heeft een didactische (en
soms ook anecdotische) opzet, en zal
o.a. door vele vrouwengroepen worden
bezichtigd, die daarna in de Koffijplaets
zullen worden onthaald (reden waarom
dit trefpunt voortaan voor het publiek
wel eens gesloten zal zijn, waarvoor we
alle begrip hebben). Wie mocht menen,*
dat een koffie- en thee-tentoonstelling
saai en weinigzeggend zou zijn, zal
zelfs bij een vluchtig bezoek spoedig tot
andere gedachten komen. We kunnen
deze expositie gaarne aanbevelen en
komen er nog wel op terug.
wêze moat, binne wy jit lang net klear.
De grounoarsaek is, dat yn de typyske
situaesje fan de suvel-yndustrie, de le-
veransiers fan minder goede molke mei
sêfte han bihannele waerden. De striid
tugken koöperatieve en net-koöperatieve
fabriken is fakentiids brükt om in bi-
paeld soart fan chantaezje to hantearen
en it hat tige lang duorre foar’t safier
wie, dat beide soarten fabriken ta ien
proseduere komme koenen. Lykwols yn
1955 is dat slagge en fan dy tiid óf binne
de regionale organen foar melkhygiëne
rounom oprjochte. Forplichte oansluting
is it lykwols jit net wurden en in diel
fan de fabriken haldt him oant nou ta
der jit büten. Yn 1964/’65 hat de minister
de stok efter de doar setten troch to bi-
palen, oan de fabriken, dy’t net by in
regionael orgaen oansletten binne, gjin
molktaslach üt to kearen. Dêrmei is in
sterke stimulans jown oan it stribjen ta
algemiene oansluting. Tagelyk waerd in
kommisje ynsteld, dy’t mei ütstellen
komme moast om de kwaliteitsregeling
oer it hiele lan to regeljen, Dizze kom
misje is nei oardel jier mei har rapport
klear komd en nei üs miening sil it net
sa lang duorje oft de regearing sil op
de grounslach fan dit rapport de saek
wettelijk regelje.
It rapport wol de regeling, sa’t dy nou
al bistiet yn prinsipe bihélde. De twadde-
klas molke kriget de normale priis, de
earste klasmolke in taslach, de trêdde
klasmolke in koarting. Mar hja wol de
koartingen en de taslaggen net per fa-
bryk ütbitcljet mar ütstrike oer it hiele
Bolswards Nieuwsblat
Amsterdam heeft circa 20.000 bloemen
verkopers, terwijl een aantal van 4500
ruim voldoende zou zijn.
40-jarig bestaan kaatsvereniging Tzum.
Duitse aanval op vliegveld van Suez.
Mussert bracht een kort bezoek aan
Berlijn.
Gunstige IJsselmeervisserij, elk jaar
meer paling en zoetwatervis.
Laatste rit van H. de Jong te IJtens als
vrachtrijder op Leeuwarden. De vracht-
rijderij werd overgedragen aan H. Zijl-
stra.
70
