De verkiezingen in Vietnam
Concert Frysk Orkest
hark
sjoch
en
mI
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
’■<1
-
VRIJDAG 16 SEPTEMBER 1956
105e JAARGANG
No. 72
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel. Hennaarderadcel, Ilindeloopen, Wonseradeel, Woikum
De moord
op Hendrik Verwoerd
en koffie-ceremonie In de raadszaal.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch!
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave; A. J. OSINGA N Bolsward
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Het
niet
Wie kent de naam ,,de Oede”? Het
is volgens „de Vrije Fries” een kamp
greidland in de buren van Exmorra,
behorend bij één van de boerderijen
van het St. Anthony Gasthuis te
Bolsward.
Zo de boom valt. blijft hij lig
gen, aldus een oud gezegde. Het leek
er veel op met de gekapte wilgen
aan de Snekerstr. te Bolsward. Toch
zijn ze nu een eindje versleept. Geen
behoefte meer aan klompenhout?
De antieke gevelsteen uit het afge
broken pand naast hotel de Wijnberg
is bewaard en zax opnieuw worden
ingemetseld.
Taart van 30 pond. Een borelingske
van nauwelijks 1 jaar heeft te Bols
ward pake en beppe te Bolsward een
kanjer van een verrassing bezorgd:
een reuzentaart van 30 pond (in 2
verdiepingen en omkranst met ge
bakjes).
Bakker Ypma te Makkum heeft er
dagwerk aan gehad om dit kunst
werk, bijzonder fraai opgemaakt, te
voltooien. Het was de inzet van een
weddenschap, n.I. of de kleine bij het
opgroeien zou lijken op de familie
aan vaders- of aan moederszijde. Het
werd moederszijde en schoonpapa
hield woord.
Stop! Hier en daar in de stad zijn
of worden stopborden geplaatst. Al
vast om aan te wennen, want zolang
er nog geen witte haltstreep op de
weg staat zijn de borden niet van
kracht.
Iets bijzonders. Ons werd verklapt
dat de opening van Reitsma’s slage
rij a.s. maandag in Wommels (’s
avonds vijf uur) iets heel bijzonders
wordt. Afwachten maar.
De nieuwe competitie is al van start
gegaan. Eventuele nieuwe leden, die
onze gelederen willen versterken, zijn
van harte welkom. Inlichtingen wor
den gaarne verstrekt door de heer
C. Lindeman, Dr. J. Halbertsmastr.
27, tel. 2569.
Abonnementsprijs t 2.90 pei kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat Li
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
1
Dubbelzinnige houding
van De Gaulle.
Nadat wij vorige week meldden, dat
de rede van president De Gaulle in Cam
bodja niets anders inhield dan een aan
sporing aan de Amerikanen Vietnam
binnen een bepaalde periode te verlaten,
kwam uit Washington de onthulling,
dat De Gaulle op het ogenblik van
spreken in het bezit was van een brief
van minister Rusk aan de Franse mi
nister van buitenlandse zaken, Couve de
Morfville, waarin nog een nadrukkelijk
te kennen werd gegeven, dat Amerika
op bepaalde voorwaarden bereid is zijn
troepen uit Vietnam terug te trekken.
Pakaninl uitvoeren en dat is geen klei
nigheid voor een violist. Nu is het tech
nisch kunnen op zijn instrument bij de
ze jogeling verbazend en. dus ook
voor het publiek zeer spectaculair. Pa
ganini zelf immers een groot violist,
werd in de vorige eeuw wel tot duivels
kunstenaar uitgeroepen. Het le viool
concert is warmbloedig en romantisch
en doet aan de muziek van Rossini den
ken, vooral in het eerste deel.
De andere werken, die op het program
ma zijn geplaatst, hebben eveneens alle
een lichte toets. Begonnen wordt met
de St. Paul’s Suite van Gustav Holst,
een werk, dat zeer bekende melodieën
bevat. Holst werd in 1905 hoofd van
de St. Paul’s Meisjesschool in Londen en
schreef het werk voor het schoolorkest.
Het bestaat uit een reeks dansen: een
Jig, een robuuste dans; Ostinate; Inter
mezzo, een langzame melodie halfweg
door een snellere onderbroken en ten
slotte de Finale, bestaande uit twee En
gelse liederen, beginnende met een me
lodie, die aan een doedelzak herinnert.
Na de pauze twee heel bekende werken,
n.I. de Suite algérienne van Saint-Saëns
en de ouverture Romeo en Julia van
Tschaikowsky.
De Suite algérienne bestaat uit vier de
len:
De ouverture-fantasie Roméo en Julia
is één van Tschaikowsky’s meest ge
liefde composities met prachtige melo
dieën en een welluidende instrumentatie.
Hockeyclub werd stadsclub. AI jaren
bestaat hier in Bolsward een hockey
club, die haar terreinen aan de Gys-
bert Japicxlaan heeft opgeslagen. Re
gelmatig worden er op zondag wed
strijden gespeeld. Sinds vorig jaar
is deze club een stadsclub en ze
neemt alszodanig deel aan de compe
titie van de Ned. Hockeybond. Door
het feit, dat deze club een stadsclub
geworden is, staat toetreding open
voor elke Bolswarder. De enige be
perking is, dat hij minstens 12 jaar
moet zijn.
Volkomen onverwacht Is vorige week dr. Hendrik Verwoerd, de premier van
Zuid-Afrika, bij de opening van het parlement, vermoord door een tijdeljjk
aangestelde parlementsbode. De dader is een blanke, Dimitri Tsafendas geheten,
van een wat onduidelijke afkomst. Over de motieven van zijn daad zijn nog
geen gegevens bekend geworden. Volgens sommige inlichtingen nam hij het de
regering kwalijk te weinig voor de armen onder de blanke (bevolking en te veel
voor de zwarte bevolking te doen. Andere geruchten willen, dat hij herhaaldelijk
tobde over de interpretatie van bepaalde bijbelwoorden, die verband hielden
met de moord op een koning van Juda. Dat men met een geestelijk gestoorde
te maken zou hebben, wordt min of meer bevestigd door de berichten uit de
Ver. Staten, waar Tsafendas, vanaf het ogenblik waarop hij daar als zeeman
in 1942 voet aan wal zette, vijfmaal in een kliniek voor geesteszieken is ver
pleegd.
Steden voor Wilson.
congres van het vakverbond is
ongunstig verlopen voor de rege
ring. Met een, zij het kleine, meerder
heid heeft het zich geschaard achter
de loon- en prijsstop van de regering.
Maar dat wil nog niet zeggen, dat de
individuele bonden zich volledig aan de
voorschriften zullen houden. Doch, zo
als Wilson er in zijn toespraak op wees,
als het vrijwillig niet lukt, dan zal de
regering gebruik maken van de haar
gegeven regulerende bevoegdheden.
Het voormalig tramstation heeft te
Bolsward opnieuw een metamorphose
ondergaan. Garage de Jong, hierin
gevestigd, is aanzienlijk uitgebreid.
Vanavond zal burgemeester Mulder
heropenen.
Het BIC komt dit jaar met een ge
varieerd programma: Twee toneel
avonden, een cabaretuitvoering, een
liederenavond met Caroline Kaart en
een uitvoering van het Frysk Or
kest. Op 28 sept. zijn de kaarten af
te halen. Het zal wel storm lopen,
voor betrekkelijk weinig geld, veel
goeds.
door de solistische medewerking van ’t
van de t.v. bekende jeugdige vioolwon-
der Ronald Hoogeveen.
Ronald is nauwelijks 17 jaar oud. Hij
begon zijn vioolstudie op 8-jarige leef
tijd bij de viool-leraar Oswald Kuhn
uit Hilversum. Een jaar later speelde
hij reeds voor de radio en televisie. Als
12-jarige trad hij voor het eerst op met
orkest, n.I. in Duitsland bij het symfo
nieorkest van Baden-Baden en vervol
gens voor de Duitse t.v.
In Nederland speelde hij met orkest
voor het eerst op 28 november 1963,
n.I. met het Gelders Orkest. Hij is als
solist ook al opgetreden met andere
orkesten, zoals het Omroeporkest en
het Kunstmaandorkest. Een optreden
met het Radio Kamerorkest o.l.v. Roe
lof Krol werd ook uitgezonden door de
B.B.C. en de Belgische radio. In juni
j.l. verscheen hij onverwacht met veel
succes weer voor de Nederlandse t.v.
In begin september speelde h(j op het
Duitse scherm.
Ronald Hoogeveen speelt met het Frysk
Orkest een zevental concerten, n.I. in
Bolsward, Kollum, Lemmer, Oosterwol-
de, Harlingen, Leeuwarden en Drach
ten. Gemakkelijk krijgt Ronald het niet
want hij zal het 1ste vioolconcert van
Antiekveiling. In oktober zal er te
Bolsward een grote notariële antiek
veiling plaats vinden, waarbij voor
circa 40 5. 50.000 gulden van eige
naar zal verwisselen. Nadeie mede
delingen volgen.
Alle begin is moeilijk. Burgemeester
J. M. A. Mulder, die zijn eerste schre
den zette op het pad van kransen
omhangen en rosetten plaatsen op
koppen van lieftallige koetjes en
kalfjes, wilde bij de kalverfokkeu-
ring het elastiek van het kampioens-
roset winden om één hoorn, kreeg
toen pas in de gaten dat het moest
gespannen worden om beide horens.
Persoonlijke keuze. Hij gaf eerlijk
toe zelf een andere keuze geprefe
reerd te hebben. H(j had een kalf ge
zien met zulke mooie vlammen in
het haar. Maar van het des
kundig jury-onderzoek over diepe
De nieuwe burgemeester gebruikt
maar „dure” woorden. Hij maakt het
de secretaris te moeilijk. Volgens
Van Dale is het OMISSIE. Hier is
geen woord Fries bij, aldus dezelfde
opmerkzame (en opmerkelijke) le
zer.
dijen, voorlijke schouders, vlakke
kruisen, enz. raakte hij dermate on
der de indruk, dat hij zijn oordeel
graag gaf voor een beter.
Alles elektrisch. Een boer uit de om
geving van Bolsward kreeg een mo
dem toilet en vertelde trots, dat zij
nu ook „in elektrysk hüske” had
den.
Hoewel het natuurlijk mogelijk is, dat
politieke tegenstanders van de premier,
van welke richting dan ook, van een
geesteszieke gebruik hebben gemaakt
om Verwoerd uit de weg te ruimen,
blijft de hypothese van de eenzame gees
teszieke nog het waarschijnlijkst.
Verwoerd zal de geschiedenis ingaan als
de grote voorvechter van de z.g. apart
heidspolitiek, de politiek van een ge
scheiden ontwikkeling van een zwart
naast een blank Zuid-Afrika. Maar de
kansen voor de zwarte gebieden be
perkte hij van het begin af aan door
de blanke gebieden te reserveren voor
de industriële ontwikkeling. De neger
staten met zelfbestuur zouden agrari
sche gebieden blijven en konden hoog
uit arbeiders leveren aan blanke in
dustrieën, die op de grens van deze
negerstaten ofwel bantoestans zouden
worden gevestigd. Overigens is er pas
één zo’n bantoestan, de Transkei. De
essentie van de apartheidspolitiek is in
de praktijk wel de negers in de indus
triële blanke woongebieden alle rech
ten te ontnemen.
Bolswards Nieuwsblad
en Wymbritseradeel.
Z. E. Staatssecretaris, de heer J. Bakker en echtgenote tijdens de thee-
Achter de tafel de dames, die de thee- en koffie-producerende landen vertegenwoordigden. Van links naar rechts:
Columbia - Brazilië - Tanzania - Equador - India - Japan en Indonesië
Op de achtergrond een gedeelte van de talrijke genodigden, die de plechtigheid bijwoonden. Neen, de Staatssecre
taris draagt geen geruit pakt al doet de schaduw van het glc>in-lood-raam achter hem op zijn rug dit vermoeden
Ondankbaar? Ondenkbaar! Hoe komt
de raad van de gemeente Bolsward
er toe een ondankbare commissie te
benoemen? (zie raadsverslag in uw
blad van 9 sept. 1.1.), vraagt H. en
Sj.lezer P. Oord te Rotterdam. Een
dergelijke commissie kan immers
toch nooit goed werk leveren!
aan de kwestie-Rhodesië. Rhodesië heeft
vorig jaar de eenzijdige onafhankelijk
heid uitgeroepen, toen het met Enge
land geen overeenkomst kon bereiken
over de voorwaarden, waarop Enge
land de 'onafhankelijkheid zou verlenen.
Engeland verlangde voornamelijk een
garantie, dat er niets in de weg zou
worden gelegd aan een geleidelijke deel
neming van de grote zwarte meerder
heid van de bevolking aan het politieke
leven, terwijl de blanke minderheid in
Rhodesië niet van zins bleek iets van
haar politieke macht uit handen te
geven.
De Afrikaanse leden van het Gemene
best eisten militair optreden van En
geland tegen de rebellie van Ian Smith
en zijn regering in Salisbury, maar pre
mier Wilson sloot dat in feite uit en
beloofde dezelfde resultaten langs de
geruislozer weg van de economische
boycot. Deze boycot heeft de Afrikaan
se landen na negen maanden bepaald
nog niet bevredigd. Zij wijten dat
vooral aan de houding van Portugal met
zijn aangrenzende kolonie Mozambique
en Zuid-Afrika, die grote gaten in de
blokkade zijn. De Afrikaanse landen
van het Gemenebest eisen nu een be
roep op de Ver. Naties, waardoor bij
niet gehoorzamen Zuid-Afrika eveneens
onder de boycot kan vallen, maar daar
wil de Engelse regering niet veel van
weten, daar de bloeiende handel met
Zuid-Afrika, vooral in de periode van
de Engelse economische moeilijkheden,
node gemist kan worden. Maar blijft
Engeland weigerachtig, dan dreigt de
uittreding van de leden uit het Gemene
best.
Zorg om inflatie.
De economie is ook een zorg voor de
Amerikaanse economie. Het voortdu
rend stijgende loon- en prijspeil doet
de bezorgdheid voor inflatie toenemen.
Het zakenleven klaagt over toenemen
de stijging van de rentevoet, het tradi
tionele middel waarmee de centrale
bank beperkingen aan de economie wil
opleggen. Maar dat blijkt niet voldoen
de. Pi-esident Johnson heeft nu aange-
kondigd, dat hij het Congres zal vra
gen de investerigsaftrek van 7 ge
durende 16 maanden op te schorten
om nieuwe investeringen tegen te gaan.
Hij heeft nagelaten een verhoging van
de inkomstenbelasting te vragen, zoals
van verschillende zijden is aanbevolen.
Hij wil dat uitstellen, vermoedelijk met
het oog op de verkiezingen van novem
ber.
Verkiezingen In
Vietnam.
In Zuid-Vietnam zijn zondag verkiezin
gen gehouden voor een grondwetgeven
de vergadering. Deze verkiezingen wa
ren de regering-Ky in april van dit jaar
afgedwongen door de boeddhisten, die
evenwel daarna hun volgelingen hebben
opgeroepen de verkiezingen te boycot
ten omdat h.i. de regering al te veel
reguleringen had getroffen om haar
eigen kandidaten een forse voorsprong
te geven.
De communistische Vietcong kondigde
een terreuractie tegen de kandidaten aan
en stelde ook alles in het werk om de
kiezers van de stembus weg te hou
den. Het was derhalve bijzonder ver
wonderlijk, dat Saigon kon aankondigen
dat ongeveer 75 van de kiesgerech
tigde bevolking is opgekomen. Radio
Hanoi betoogt al, dat een half miljoen
man soldaten en politie de burgers naar
de stembussen heeft gesleept. Er zal
ongetwijfeld wel enig gebruik zijn ge
maakt van di-uk, er zal ongetwijfeld wel
gemanipuleerd zijn met de cijfers, die
deze verkiezing een niet zo groot de
mocratisch gehalte geven, maar het
belangrijkste lijkt wel, dat de angst
voor de Vietcong niet groot genoeg is
geweest om veel kiezers van de stem
bus weg te houden.
Z. E. Staatssecretaris J. Bakker tijdens het uitspreken van de openingsrede van de tentoonstelling „Koffie en Thee
een eeuwenoud genot”, j.l. maandagmorgen in de raadszaal.
Zittend van links naar rechts; burgemeester J. M. A. Mulder, mevr. MulderGalema, de Commissaris van de
Koningin in Friesland, Mr. H. P. Linthorst Homan, mevr. BakkerVegter (met bloemen aangeboden door Ytje
Slob), mevr. Heeres, de heer Y. B. Heeres (achter de Staatssecretaris), de heer H. E. C. P. Ngaiza, Ambassadeur
van Tanzania, de heer G. Bula Hoyos, Consul-generaal van Columbia, de heer T. Natadiningrat, consul-generaal
van Indonesië en de heer D. Roy, Indian Tea Marketing Board.
Op dinsdag 20 september a.s. om 8
uur 's avonds, zal het Frysk Orkest
o.l.v. Alfred Salten in de Doele te Bols
ward een concert verzorgen, dat bijzon
der opvalt en wel in de eerste plaats
Gemenebest.
Het bericht van de moord óp Verwoerd
kwam in Londen binnen op de eerste
dag van de conferentie van het Ge
menebest, die voornamelijk was gewijd
Opvolging.
Deze week zou de beslissing vallen over
de opvolging van Verwoerd. Verwoerd
was oppermachtig in de oppermachtige
Nationale Partij, waar de oude Ver
enigde Partij van wijlen generaal Smuts
nog maar een schimmetje naast is.
Het wegvallen van een dergelijke fi
guur betekent vaak, dat de diverse
stromingen een groter gewicht gaan
krijgen. Men onderscheidt een „libe
rale” stroming onder leiding van Dön-
ges, de minister van financiën, waar
naast een zeer rechtse stroming onder
Vorster, de minister van justitie be
staat. De keuze kan ook vallen op een
tussenfiguur zoals minister Schoeman,
die verkeer beheerst. Maar hoe de keu
ze ook uitvalt, een wijziging in de
apartheidspolitiek is niet te verwach
ten.
JaSp
