Rijksbegroting
1967 ingediend
voor
Moderne slagerij Wommels
feestelijk geopend
L
I
A
’an, iA
Verdere uitvoering regerings
programma in kalmer tempo
Fan de Martinytoer
Gysbert Japiks
Zilveren filmpjes
DINSDAG 27 SEPTEMBER 196(5
105e JAARGANG
No. 75
1603-1666-1966
fiwe
«KV
2.070
JOVV HARREN IN EARLIKE KANS
Tj. de
Verschijnt DINSDAGS ca VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Dinsdag heeft (Je Minister van Financiën, Dr. A. Vondeling, de ontwerp-rijks-
begroting voor 1967 bjj de Tweede Kamer der Staten-Generaal Ingediend. Deze
begroting Is gericht op een voortzetting van de uitvoering van het regerings
programma, hetgeen uitbreiding van bepaalde overheidsvoorzieningen meebrengt.
Daarbij is er evenwel rekening mee gehouden, dat het in de huidige economische
situaties wenselijk is de bestedingen minder snel te doen toenemen dan in 1965
en 1966 het geval was. De rege.ring vindt daarom dat zij bij de verwezenlijking
van enige van haar plannen een wat kalmer tempo moet volgen. Dit geldt onder
meer voor het defensiebeleid, het woningbouwbeleid, waterbouwkundige werken
en voor de afronding van het beleid ten aanzien van de sociale voorzieningen.
De personeelsbezetting wordt, met slechts enkele uitzonderingen, gehouden op
de voor 1966 geraamde sterkte.
Abonnementsprijs t 2 90 pel kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
le week oktober 1911
690
490
320
190
130
80
130
40
de ripjende jongerein op ien of oare
skoalle of oplleding dwaende is, like It
üs net sünder bilang hjir hwat djipper
op yn to gean, wittend, dat ftld en jong
beide, it forlangst yn harren omdrage
yn en troch har libb i hwat to birikken,
hwat de muoite wurdich is. En de jon
gerein fan dizze tild, yn dit lan, hat in
royale kans om hwat to birikken, mear
en better as de Alderein ea kend hat.
De tiid, dat de bern sa gau mooglik fan
skoalle óf moasten om hwat to fortsjin-
jen is yn it algemien foarby.
It oantal skoallen en opliedingen is gans
greater wurden en foar de measten folie
tichterby to finen. De finansiële middels
binne troch de hegere wolfeart en de
stipe fan de oerheit ek makliker oer to
kommen al sil it foar mannichien jit wol
in offer freegje. Mar dat is it slimste
net, hwant hwer soene jo it leaver oan
bisteegje wolle, dan oan jou eigen bern.
Dêrneist binne der folie mear funksjes
en biroppen kommen, dêr’t opheden in
rom bistean yn sit, as eartiids. In tritich
fjirtlch jier lyn wie in accountant, in
architekt, in ambtner op sekretary of
griffie mar in lyts mantsje, dy’t skraech-
wurk syn brea fortsjinje koe mar nou
hawwe, tinkt my, dizze minsken hiel wol
in stikje tsiis op har brea
Dat jildt trouwens foar hünderten oare
biroppen ek en it is mar in hiel inkelde,
dy’t de goede aide tiid yn dit opsicht
werom winskje soe. De jonge of it fam-
ke, dy’t hwat kin en hwat wol, hat win-
liken de wrald op in buordtóje. W" sjog-
ge en ünderfine dat alle dagen wer. Mei
Johan Knorr is nou al de trêdde boarge-
doende overschot op de betalingsbalans
waarborgt. Mede onder de druk van de
arbeidsmarkt gaat de inkomensontwik
keling die van de produktiviteit wel
zeer ver te boven. Wanneer de loonstij
ging drie jaar achtereen boven de 10
ligt, kan men geen redelijk prijsver-
loop meer verwachten. De geldontwaar
ding wekt toenemende ongerustheid. Er
dreigt een gewenning aan hoge no
minale stijgingspercentages van in
komens bij een veel lagere toeneming
van de produktiviteit.
Behaegje y God, y stca yn tuwz’ne pryck-
len fenne frad, in habbe folie fortriet
Twee belangrijke redevoeringen, een van
Churchill in mineurtoon met de erken
ning, dat er tot nu toe voor Engeland
zeer weinig voordeel in de strijd is te
melden en een van Hitler in majeurtoon
met een opsomming van de bereikte re
sultaten.
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Gysbert - om
froed en trom
gol en goed
leit hs hjoed:
Wat Is een „top-slager” en wat betekent
deze naam? Een aardige „hamvraag”
voor een radio wedstrijd. Voor ons zou
er helaas geen hammetje aanzitten, wij
moesten het antwoord schuldig blijven.
Zelfs Van Dale geeft geen verklaring.
Toch zijn wij er achter gekomen, dank
zij het steeds fraai uitgevoerde, orgaan
van de Middenstandsvereniging te Wom
mels „De Bel” geheten. Er bestaat nu
ongeveer 14 jaar een commerciële orga
nisatie, waarin zich ruim 400 nederland-
se slagers verenigden. Het bureau is
gevestigd te Amersfoort. Een jonge sla
ger die uitmunt in vakkennis en door
activiteit het beroep omhoog voert kan
door de vereniging worden uitgenodigd
om lid te worden. Slagers dus, die er
naar streven topprestaties te bereiken.
De heer Tjalling A. Reitsma te Wom
mels ontving een dergelijke invitatie.
Hem werd het predicaat „top-slager”
verleend. Bij zo’n top-slager hoort na
tuurlijk ook een tip-top ingerichte zaak,
Welnu de familie Reitsma kan zich ge
lukkig prijzen met een geheel gemoderni
seerde slagerij aan de Terp 5, die maan
dag 19 september feestelijk werd ge
opend. Genoemde familie zit reeds tien
tallen jaren in het vak, ongeveer sinds
1904. Een drietal zoons van ,pake’ Reits
ma, die zich als slager in Wommels had
gevestigd, kozen het vaderlijk beroep.
Een van hen trok naar Emmer-Compas-
cuum (Drente), de ander in Lollum,
terwijl Anne Reitsma zich na zijn huwe
lijk in Wommels de klandizie verwierf,
eerst in combinatie met de oude baas,
later, na diens overlijden als zelfstandig
slager. Een kleine 25 jaar was Reitsma
voor de groei. De Investeringen zullen
ook op den duur door besparingen moe
ten worden gedekt. Wanneer echter
evenwichtsherstel tot stand komt niet
door verhoging van besparingen, maar
door vermindering van investeringen
beneden het peil dat een optimale groei
waarborgt, is extra waakzaamheid ge
boden.
Aan herstel van verstoord evenwicht
kent het kabinet thans een hoge prio
riteit toe. De bestedingen zijn nu al
enige jaren te hoog; zij overschrijden in
aanzienlijke mate de grens, die een vol-
Geslaagd voor de acte wiskunde L.O. de
heer J. J. A. Roelants te Bolsward.
Landingspoging van de Sovjets aan de
Finse golf afgeslagen.
Waaneer rekening wordt gehouden met
een aanbal aanvullende posten waar
onder het dekkingsplan komt het
uitgaventotaal van de ontwerp-begro-
ting 1967 op f 20.152 mln. en kunnen
de ontvangsten uit belastingen en an
dere middelen tezamen worden gesteld
op f 18.976 mln.; het negatief saldo is
dan f 1.176 mln.
De uitgaven worden ten dele als ge
volg van loon- en prijsstijgingen, ten
dele als gevolg van uitbreiding van voor
zieningen In de breedte (b.v. overeen
komstig de bevolkingsgroeiruim f2000
mln. hoger geraamd dan volgens de oor
spronkelijk vastgestelde begroting 1966
Deze toeneming van de uitgaven be
treft de volgende doeleinden (in miljoe
nen guldens).
Salaris- en pensioenmaatregelen
Onderwys en wetenschappen
Volkshuisvesting
Nationale schuld
Sociale voorzieningen
Landbouw en visserij
Verkeer en Waterstaat
Overige doeleinden
ten, is mannich jong minske oermansk.
Hja bliuwe hingjen, earder of letter en
reitsje it stjür kwyt
It soe tige forkeard wêze as de Slden en
ilderen dit net seagen en it oare wol.
Dan miskenne hja de realiteit, dêr’t alle
Middelskoallen en jit mear de Universi-
teiten de tryste sifers fan jaen kinne. In
great diel fan de jongeren komt net ta
syn doel, de wei wie harren to swier.
Fansels kinne de êlden en Meieren dit
net alhiel foarkomme.
Elts minske makket syn eigen wel en
foar elk bliuwt de striid bistean tusken
al dwaen of net dwaen, tusken goed en
net goed. De kê.ns om to mislearjen sil,
Ondanks alle soarch, der altyd bliuwe,
dat is nou ienkear oan de minske eigen.
Mar oan alle Mden soe ik mei klam rie-
de wolle om geastlik har greatere bern
to bigelièden en nea los to litten. Haw
bilangstelling foar har learen, har wurk
har stüdzje; freegje nel de skoalle, nel
de leararen, nei de sifers; praet mei har
ren en lit jou hüs in waerm en hüslik
tohüs bliuwe foar har en har maten.
Hja kinne jou meilibjen, jou positive
bilangstelling, jou soargen net misse, al
liket it wol ris oars. Har wei is op it he
den net maklik mar heit en mem kinne
der folie goeds oan dwaen as hja neist
him steane en bimoedigje, as hja syn of
har bitrouwen witte to bihalden.
De jongerein hat yn da moderne tiid
prachtige kê.nsen, jow har dy kins, mar
in ealike kans yn m forstannich en rom-
hertich meilibjen, hwant dat kinne hja
net misse.
AUTO TEGEN BOOM: VIER DODEN
EN TWEE GEWONDEN
Een personenauto, die met grote snel
heid een andere wagen passeerde, is
op de weg tussen Gilze-Rijen en Mo
lenschot gaan slippen en tegen een
boom gereden. Ilierirlj werden vier in
zittenden gedood en twee gewond
Nou't de hjerst offisjeel de neisimmer
opfolge is, de fakinsjes ófroun en it
wurk of de skoalle wer de deistige op-
jefte is, komt de fêste gong wer yn it
libbensritme fan de mienskip, hweryn
wy libje. De hjerst is foar de measten
in fruchtbere tiid, net it minst foar lea
ren en stüdzje.
Hünderten fan üs greatere bern moatte
it foar in bilangryk diel yn dizze moan-
nen helje, it earste trimester is foar de
measten it bislissende skoft foar in goed
De begroting 1967 zal door dit samen- simissellaet. Nou’t it oergreate diel fan
Totaal
Het uitgaventotaal overschrijdt door
deze stijgingen voor het eerst de f 20
mid. Voor de ontvangsten wordt een
vrijwel gelijke stijging geraamd; hier
door verschilt het begrotingstekort 1967
weinig van het tekort van de vastge
stelde begroting 1966. Gezien dit resul
taat worden de uitgaven voor 94 door
begrotingsontvangsten d. w. z. zon
der leningen gedekt.
Naar het oordeel van de minister van
Financiën, uitgesproken in de miljoe
nennota, is dit op zich zelf een bijzon
der solide dekkingssituatie, indien men
in aanmerking neemt, dat de uitgaven
o.m. belangrijke bedragen omvatten
voor eigen investeringen van het Rijk,
voor woningvoorschotten en voor schuld
aflossing.
De blijvende beperking van de achter
stand bij de aanslagregeling van de in
komstenbelasting voor een bepaalde
groep van belastingplichtigen zal alleen
voor 1967 leiden tot een vergroting van
de belastingopbrengst. Daarvan uit
gaande, zullen voorstellen tot belasting
verhoging worden gedaan waarvan de
belangrijkste is een algemene verho
ging van de omzetbelasting met ingang
van 1 januari 1968; zij omvatten voorts
een verhoging van de accijns op gasolie,
de verlenging met een jaar van het 47e
punt van de ■vennootschapsbelasting en
een verhoging voor 1967 van de benzine-
accijns met een overeenkomstige aan
passing van de z.g. dieselverhoging in
de motorrijtuigenbelasting. Tevens wordt
de indiening aangekondigd van een
wetsontwerp voor een speculatiewinst
belasting.
Ook de niet-belastingontvangsten zullen
tot de noodzakelijke middelenvergroting
bijdragen. Onder meer zullen enkele
nieuwe maatregelen op het terrein van
de volkshuisvesting worden getroffen en
een aantal tarieven en retributies moe
ten worden verhoogd.
Tegenover deze verhogingen staat, dat
de tweede moot van de verlaging van
de inkomsten- en de loonbelasting op 1
januari 1967 de reeds wettelijk vast
gestelde datum zal ingaan. Vervol
gens bestaat het voornemen een wets
ontwerp in te dienen tot verlaging van
het tarief van deze belasting voor on-
gehuwden van 40 tot 65 jaar (ongehuw-
den van 65 jaar en ouder vallen al on
der het lagere tarief voor gehuwden zon
der kinderen). Ook wordt een wetsont
werp voorbereid met het voorstel de
mogelijkheid te scheppen de belasting
van overwerkloon afhankelijk van de
conjunctuur tijdelijk te verlagen of te
schorsen. De regering heeft’ bovendien
besloten de afhandeling van het wets
ontwerp tot verlaging van de inkoms
ten- en loonbelasting tegen toekenning
van belastingspaarbrieven, te laten rus
ten.
master fan it Greats&n Ofkomd. De
earste wie Hindrik Hüsman, dy’t nel
Weststellingwerf, nou de gemeente:
Hearrenfean bistjürt, de twadde wie Jo-
pie Bakker, dy’t earst Andyk, doe Hoo-
geveen en nou al in nationale figuer is
as steatssekretaris fan Ekonomyske Sa-
ken. Alle trije jonges fan it S&n, mar ek
alle trije jongelju, dy’t mei harren goede
oanliz wurke hawwe en net mei lang
flaeks op ’e holle op in bromfyts troch
de stêd flein binne. En hja binne grif de
iennichsten net. Okkerdeis seach ik ris in
list fan mear as fyftich katholike geast-
liken, allegearre hjir üt Boalsert, hwer-
fan trije biskoppen.
It soe de muoite wurdich wêze en gean
ris nei hoefolle dümny’s, dokters, suvel-
direkteuren, leararen, yngenieurs üs
stêd al net oplevere hat.
Hwant it is in feit, dat it plattelAn en de
lytsere doarpen en stêdtsjes net swak by-
spylje as leveransiers fan liedende lju.
Komt de minister fan finansjen net fan
in buorkerij ünder Appelskea en is de
takomstige presidint fan de NederlUnske
Bank net in jonge üt de Biermen wei?
De bern fan tsjintwurdich hawwe moai-
jere en bettere kansen as ea it gefal wie,
dat kin gjin minske üntstride. Mar der
is ek in oare kant oan dizze medalje en
dy waecht like swier. Dizze bern hawwe,
om dy kansen wier to meitsjen, in folie
dregere wei to gean as wy destiids. It
moderne libben mei syn greate frijheden,
syn lichtere morael. syn öfswakte reli-
gieuse bining, syn amusemlnt, sport en
fordivedaesje, syn dekadii.te lektuer en
swakkere hüslike en familiaire kontak-
stel van maatregelen voldoen aan het
tredmatige begrotingskader.
Ter voorkoming van ernstige vertraging
bij de uitvoering van het rljkswegen-
bouwprogramma zal, ter versterking van
het destijds daartoe ingestelde Rijks-
wegenfonds, een wetsontwerp tot ver
dubbeling van de opcenten op de mo
torrijtuigenbelasting worden ingediend
(geschatte opbrengst f 107 mln).
Minister Vondeling wijst er op, dat, hoe
wel de welvaart van jaar tot jaar toe
neemt, het behouden van het econo
misch evenwicht de laatste vijf jaar
grote zorg baart. In vrijwel alle sec
toren in de economie treedt een forse
stijging van de bestedingen op; zij
overschrijden verre de grens die een
voldoende overschot op de betalingsba
lans waarborgt. De spanningen leiden
tot e.en stijging van inkomens, die ver
uitgaat boven die van de produktie.
Het verloop van het prijspeil blijft aan
leiding geven tot zorg. De bewindsman
is daarom van oordeel, dat herstel van
het verbroken evenwicht een centrale
plaats in het beleid dient te hebben.
Naast de begrotingspolitlek zullen mo
netaire politiek en het loon- en prijs
beleid belangrijke bijdragen tot het
evenwichtsherstel moeten leveren.
In zijn slotbeschouwing wijst de mi
nister er op, dat de rijksbegroting het
resultaat is van de afweging van tal
rijke belangen en gezichtspunten. Uit
gaven voor bepaalde voorzieningen moe
ten voorrang hebben boven andere. Ho
gere uitgaven vergen veelal een verzwa
ring van de belastingdruk. Soms moet
het belang van herstel op korte ter
mijn van evenwicht in de volkshuishou
ding worden afgewogen tegen de wen
selijkheid van verwezenlijking van doel
stellingen op langere termijn.
Een echte tegenstelling behoeft dit laat
ste niet te zijn. Evenwicht betekent
vooral voldoende besparingen om de in
vesteringen te financieren en een zo sta
biel mogelijke ontwikkeling van prijzen
en kosten. Deze elementen behouden
ook op langere termijn hun grote ge
wicht. Handhaving van de waarde van
de munt is ook een doelstelling op lan
ger zicht. De ontwikkeling van de kos
ten en daarmede van concurrentiever
houdingen is van wezenlijk betekenis
in zijn dorp een geziene en gewaardeer
de vakman. Vorig jaar 5 juli is ook hij,
even over de 50, plotseling overleden. De
zaak kwam toen op naam van Wed.
Reitsma-van der Velde en de oudste
zoon trad als slager in de plaats van z’n
vader. De familie wilde graag de zaak
meer naar het dorpscentrum verplaatsen.
Hiervoor bood zich, begin van dit jaar,
de gelegenheid aan. De heer Joh. Fel
kers die het pand Terp 5 beheerde en
aldaar 42 jaar het slagersberoep had
uitgeoefend, vond het welletjes. Hij ging
stil leven en de fam. Reitsma werd, bij
publieke verkoping, eigenaar van dit
pand.
Timmerman C. Frankena is ongeveer ’n
half jaar bezig geweest met verbouw en
modernisering, mids september kwam al
les kant en klaar.
Toen kon de officiële openingsdatum
worden vastgesteld, 19 september, des
namiddags vijf uur. Burgemeester R. Al
ta verklaarde zich bereid de opening ta
verrichten. Vergezeld van wethouder
Lanting en secretaris De Jong begaf hij
zich naar het vernieuwde pand. Een
nichtje van fam. Reitsma, de 11-jariga
Lolkje W. van der Velde, overhandigde
de burgemeester een blinkend mes, waar
mee hij met forse haal een krans van
droge worsten doorhakte, bevestigd aan
de voordeur. Na deze ceremonie, in ori
ginele slagersstijl, was de toegang vrij.
De genodigden begaven zich naar binnen
om de winkel te bezichtigen, ’t Interieur
ziet er keurig uit. Er is o.a. een prach
tige nieuwe opengekoelde verkooptoon-
bank geplaatst met een keur van fijne
vleeswaren. Een diepvries container voor
allerhande soorten diepvries tot braad-
kuikens toe, een marchandrie voor zelf
bediening en een zeer uitgebreid assor
timent levensmiddelen (conserven) com-
pleteerd het geheel. Waarlijk een lust
voor het oog.
De gasten verenigden zich in de even
eens gemoderniseerde voorkamer, waar
door de familie koffie met gebak werd
geserveerd.
Burgemeester Alta hield een hartelijk
felicitatietoespraakje, mede namens ge
meentebestuur en burgerij. Spreker con
stateerde, onder vrolijkheid van de aan
wezigen, een zekere degradatie van het
bewuste pand. Het is nl. vroeger de
ambtswoning geweest van de gemeente
secretaris, wijlen Van Mook.
De heer Felkers kocht indertijd het huls
over voor de kapitale som van f 500,
vertelde hij ons. Verder merkte de heer
Alta op, dat er in Hennaarderadeel, sinds
hij er burgemeester is, In totaal 8 sla
gerijen zijn opgeheven, waarvan twee in
Wommels. De nu geopende zaak getuigt
echter van initiatief en doorzettingsver
mogen, dit komt het hele dorp ten
goede.
Wommels, naar bekend, als centrum-
dorp aangewezen, heeft In dit verband
voor de toekomst een taak. Er mogen
aan een centrumdorp bepaalde eisen ge
steld worden, de middenstand vooral dia
krijgt de kans om deze eisen mede te
realiseren. Een zaak, als de nu vernieuw
de, kan het opnemen tegen de stad. Laat
het dan ook zo zijn, dat de klanten da
middenstand in eigen woonplaats be
gunstigen.
De voormalige slagerij van fam. Reits
ma, aan de Mounew&l, is aangekocht
door de heer H. de Ruiter, die in Wom
mels een melkslijterij drijft. Het is nog
niet bekend of de nieuwe eigenaar het
als woonhuis dan wel als winkelpand
zal inrichten.
- '7
i.
In Wonseradeel thans 7 gevallen van
mond- en klauwzeer.
In Baarderadeel zijn 39 dieren met
schurft, in Wonseradeel 40, in Workum
380. In Baarderadeel varkenspest bij 27
varkens, in Hennaarderadeel 13, Won-
'...1 31.
Advertehtieprijs 16 cent pet mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
B
75
