Slag
boerenpartij
voor
R
Engeland binnen 5 jaar lid E.E.G.?
Gysbert Japiks
I
KOEKOEKSNEST
VRIJDAG 30 SEPTEMBER 1966
T05e JAARGANG
No. 76
te
4
1603-1666-1966
Zilveren filmpjes
i
Duitsland en de atoom
bewapening
Geen meerderheid.
PIET
Vietnam in de V. N.
Nassar houdt vol.
Nieuwe partij?
Verschijnt DINSDAGS en VRIjDAGS
Uitgave: A. OS1NGA N.V, Bolsward
Kopenhagen: De zwarte smokfng-broek ligt er uit, althans volgens het decreet
van de Deense herenmode-couturiersde broek moet of rood zijn (rechts) of in
een schotse ruit worden uitgevoerd
Abonnementsprijs 1 2 90 oer kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
le week oktober 1911
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
importeur moeten komen endat zal men
in het binnenland niet prettig vinden.
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Beide senatoren kenden elkaar van vroe
ger. Zij waren in de oorlogsjaren
leraar aan dezelfde landbouwschool. Dat
gaf de authenticiteit van het verhaal
van ir. Baas iets meer cachet. De libe
raal vertelde, dat het lid van de Boeren
partij tijdens de jaren van de bezetting
niet schroomde om de leerlingen vol te
gieten met Nazi-propaganda. Ook zou
ir. Adams zijn mede-leraar en nu
mede-afgevaardigde ir. Baas hebben
bedreigd met deportatie.
In de koffiekamer kwam het na afloop
Men kan ook jus maken zonder vlees te
braden. Tot de ingrediënten behoren o.a.
melkvetten, paneermeel, tomaat en uit.
Ledendag in de Broerekerk. Ds. Bolken-
stein van Hommerts sprak over de kerk,
Ds. Van Niel van Burgwerd over „De
kerk en wij”.
Eerst kreeg Adams een tik
Oh, jongens, wat een schik
hij heeft het nest bevuild
steeds met de wolf gehuild
en daarom, weg met hem
wij roepen het met klem
hij moet zijn zetel kwijt
op makkers, tot de strijd
Voel oorlogshulvering
op tot de zuivering
het landelijk Koekoeknest
moet grondig uitgemest
gereinigd en ontsmet
't is heus niet voor de pret
wat „achter ’t nieuws” onthult
men raakt met vrees vervuld.
Het is bij de B.P.
allang geen pais en vrêe
het deugt niet in het nest
bijna uit elk gewest
wordt voor en na bekend
een verkeerd element
Is op de lijst geplaatst
verwijder hem met haast!
Engeland en do
E. E. G.
tot een incident. De in opspraak ge
brachte ir. Adams, begon te schelden.
Ir. Baas reageerde met een welgemikte
vuistslag op het oog van de Boerenafge
vaardigde.
Nooit had hij groter publiciteit kunnen
wensen. De vuistlag èn het verhaal, dat
aan het incident vooraf ging, zijn als
groot nieuws door heel Nederland ver
spreid. Zelfs buitenlandse persbureaus
sprongen begerig op dit teken van poli
tieke onrust.
Met die onrust viel het overigens wel
In Jemen, waar de Egyptische troepen
nog steeds aanwezig zijn, heeft presi
dent Sallal, die ruim een jaar in Kairo
heeft vertoefd, d? regering van Al Am-
rie ontslagen en vervangen door sterk
Egyptische gezinden. Amri, die met
een grote delegatie in Kairo was om
eens te horen wat de Egyptenaren van
plan waren, is door de Egyptenaren ge
vangen gezet. Men kan hieruit de slot
som trekken, dat Nasser er, ondanks
zijn herhaalde pogingen om tot overeen
stemming te komen met koning Feisal
van Saoedi-Arabië, nog steeds op uit
is, Jemen in Egyptische handen te hou
den en zijn avontuur, dat al veel heeft
gekost en niets heeft opgeleverd, voort
te zetten.
Voordat bondskanselier Erliard In het begin van deze week besprekingen te
Washington ging voeren, heeft hij op een vergadering van de chr.-democra-
tische fractie van de Bondsdag nog eens uiteengezet wat het Duitse standpunt
is ten aanzien van het probleem van de kernbewapening, dat bij de besprekingen
met de Amerikanen een belangrijk punt van de agenda zou zijn.
Erhard verklaarde niet van plan te zjjn iets van de Duitse positie prijs te geven.
Dat wil zeggen, dat Erhard nog steeds mede-eigendom verlangt van een gemeen
schappelijke kernmacht van da N.A.V.O. en niet bereid is een akkoord over de
verhindering van de uitbreiding van het aantal landen met kernwapens te onder
tekenen, indien hierdoor zou worden verhinderd dat er een gemeenschappelijke
Atlantische of Europese kernmacht zou kunnen worden gevormd. Erhard blijft
hiermee vast houden aan de M.L.F., hoewel iedereen in de Westelijke wereld
er nu wel van overtuigd is, dat de M.L.F. zo dood als een pier is.
Austin (V.S.): In een kraamkliniek liier wordt al bijna een maand een baby
verpleegd, die bij de geboorte iets meer dan 600 gram woog, vervolgens afviel
tot 480 gram en nu weer Is aangekomen tot 525 gram. De artsen beschouwen
het als een wonder, dat het kind tot dusver In leven Is gebleven. Het meisje is
drie maanden te vroeg geboren en maakt nu een goede kans
Enkele dagen voor deze uitspraak van
Erhard had zijn minister van defensie,
Von Hassel, in een rede te München be
toogd, dat Duitsland streefde naar een
redelijke medezeggenschap in het ge
bruik van kernwapens. Men kon hier
uit opmaken, dat Von Hassel al wel had
afgezien van mede-eigendom. Men moet
bij deze kwesties wel in het oog houden,
dat West-Duitsland afziet van het ver
weren van een nationaal kernwapen.
Waarom houdt Erhard nu haast tegen
beter weten in vast aan een achterhaald
standpunt? Vermoedelijk ziet hij een af
stand van mede-eigendom als iets,
waartoe hij bereid is als daar conces
sies tegenover staan. Een aantal West-
Duitse politici meent, dat het afstand
doen van mede-eigendom zou kunnen
worden gebruikt om van Rusland con-
sessies op het gebied van de hereni
ging te krjjgen, iets dat overigens zeer
onwaarschijnlijk is.
kwestie van mede-eigendom wil gebrui
ken in het complex van militaire pro
blemen, die in Washington aan de orde
zijn gekomen. Duitsland wil, zo heeft
zijn minister van defensie verklaard,
liefst een vetorecht van zijn Europese
bongenoten op eventuele Amerikaanse
besluiten troepen uit Europa terug te
trekken. Er heërst bij de Duitsers voort
durende vrees, dat de Amerikanen, ge
dwongen door de oorlog in Vietnam en
verleid door de technische mogelijkhe
den van snel vervoer door de lucht, het
Europese front, waar alles zo rustig
is, te zeer zullen ontbloten.
En Bonn beseft, dat een verdediging van
West-Europa niet mogelijk is zonder
Amerikaanse deelneming. Het is even
wel de vraag of de Amerikanen iets
zullen voelen voor de beperking van
hun handelingsvrijheid. Zij hebben bij
monde van McNamara, de minister van
defensie, verklaard, dat de gevechts-
waarde van de Amerikanen in Europa
niet zal' verminderen. Het zou allemaal
voor Amerika wat gemakkelijker zijn
ais Duitsland voor de dollars, die Ame
rika in Duitsland aan zijn troepen be
steedt, in Amerika militaire goederen
zou kopen. Dan zouden deze uitgaven
niet op de Amerikaanse betalingsbalans
drukken. Maar zoveel militair mate
riaal wil Duitsland niet kopen in Ame
rika. Naar verluidt, is er al over ge
sproken of Bonn dan geen niet-militaire
goederen in Amerika kan gaan kopen.
Het zou dan op het terrein van de vrije
De Algemene Vergadering van de Ver.
Naties is geopend. De dag voor de ope
ning liet secretaris-generaai Thant we
ten, dat hij weliswaar geen verlenging
van zijn ambtsperiode wenst, maar met
afscheid nemen wil wachten tot het ein
de van de nu begonnen zitting, dat wil
zeggen tot ongeveer het einde van dit
jaar. Bij de algemene beschouwingen
heeft de Amerikaanse afgevaardigde,
Goldberg, de bestaande Amerikaanse
plannen en voorstellen over de oorlog
in Vietnam samengevat. Hij herhaalde
de bereidheid de bombardementen op
Noord-Vietnam te staken, wanneer de
zekerheid bestaat, dat dit gebaar door
de andere zijde zal worden beantwoord
met een vermindering van de oorlogs-
intensiteit. De door de tegenpartij ge-
eiste deelneming van de Vietcong aan
eventuele vredesonderhandelingen noem
de hij geen onoverkomelijk probleem.
Dat had president Johnson ook als eens
verklaard, integenstelling tot het aan
vankelijk Amerikaanse standpunt, dat
dragsregels. Wat dat betreft, zat ir.
Baas dus fout. Maar het verkeerd han
delen tijdens de bezetting ig óók geen
geldende gedragsregel. Daarover heeft
voor wat betreft ir. Adams da
rechter al eens beslist. De huidige sena
tor werd na de oorlog voor tien jaren
het actieve en passieve kiesrecht ont
nomen. Dan blijft het een vraag of men
ook als die tien jaren al verstreken
zijn toch weer in de politiek mag te
rugkeren. Die vraag beantwoorden enige
leden van de Boerenpartij en heel
wat leden van andere partijen ont
kennend.
Elk weet nu de B.P.
heeft de wind niet meer mee
het nest wordt fel beroerd
er is niet best geboerd
dossiers blijven niet dicht
doopcelen, vlug gelicht
wordt iets verkeerds ontdekt
dan ’t vogeltje genekt.
Het politieke spel
der B.P. wordt een rel
elke andere partij
van oorlogssmetten vrij?
elk zuiver op de graat
mogelijk dat het bestaat
maar ’t lijkt in zoeklichtschijn
te mooi om waar te zijn.
Gysbert - om
iroed en (rum
gol en goed
seit ds hjoed:
mee. Zij bleef beperkt tot één partij:
de Boerenpartij. Verscheidene afdelingen
richtten zich tegen de persoon van ir.
Adams. 'Het liep uit op een wat ver
warrende discussie. Enkele afdelingen
vertellen, dat de plaatselijke Boerenver
tegenwoordigers en bloc zouden aftre
den, indien geen maatregelen tegen het
kersverse Eerste Kamerlid zouden wor
den genomen. Andere afdelingen waren
daar weer boos over en gaven als hun
mening, dat niet iedereen zijn mond
moest opendoen, maar voorlopig ieder
een zou moeten blijven luisteren naar
partijleider Koekoek.
De heer Koekoek gaf zelf ook geen re
den voor duidelijkheid. Aanvankelijk
bleef het bij felle aanvallen op ir.
Baas. Terwijl het rumoer aanbleef,
kwamen er wat vage verklaringen uit
de mond van de Bennekomse politicus.
Opmerkelijk was daarbij de langzame
accentverschuiving. Eerst zei de heer
Koekoek, dat hij ir. Adams tijdens de
oorlog persoonlijk had gekend en dat
hij wel persoonlijk wilde instaan voor
diens goede bedoelingen. Op een plaat
selijke partijvergadering verkondigde de
Boerenleider later, dat hij „het geen be
zwaar vond als iemand lid van de NSB
was geweest, zolang hij maar geen
landgenoten had verraden”.
Dat was natuurlijk een gevaarlijke uit
lating. Ondanks alle verhalen over de
Boerenpartij is het beslist geen politieke
groepering, die louter bestaat uit neo
fascisten of oud-NSBers. Ongetwijfeld
is zeker in de politiek leiding een
aantal twijfelachtige figuren aan te wij
zen (o.a. ir. Adams), maar bij het
gewone kader -gemeenteraadsleden
enz. behoren ook enige oud-verzets-
lieden. Vooral voor hen moet deze uit
spraak van hun voorman hard zijn aan
gekomen.
Dat was te merken aan de reactie van
diverse vertegenwoordigers. Enkele af
delingen kwamen zelfs met de eis, dat
de heer Koekoek een soort „noodraad”
zou instellen, die zo snel mogelijk de
leden van de Boerenpartij moet „zuive
ren” en twijfelachtige figuren moet ver
wijderen.
Het antwoord van de heer Koekoek was
ten slotte, dat hij „ir. Adams zou ver
zoeken als senator af te treden, wanneer
de rechterlijke uitspraak ongunstig voor
hem zou zijn”. In zekere zin is dit een
zeer sluwe verklaring. De heer Koekoek
probeert hiermee de indruk te wekken,
dat in het geval dat de rechterlijke
uitspraak wèl gunstig voor ir. Adams
is deze tegelijk is vrijgepleit van zijn
verleden. Dat is niet waar. De rechter
komt er aan te pas omdat een vuistslag
die ir. Adams beschouwt als „een
aanslag op zijn leven’’ is uitgedeeld.
De rechter zal en kan niet oor
delen over het verleden van de Boeren
vertegenwoordiger. Wel over de vuist
slag. Het eigen rechter spelen behoort
niet tot de geldende Nederlandse ge-
s
Aangezien de fracties van de liberale
coalitiegenoot en de socialistische op
positie het niet met Erhards stand
punt eens zijn, staat niet eens de meer
derheid van de Bondsdag achter hem.
Toch leidt dat niet tot een regerings
crisis, doordat de liberale ministers van
mening zijn, dat Erhard in Washington
op dit punt bot zal vangen en zij zich
dus geen zorgen behoeven te maken.
Het ig ook mogelijk, dat Erhard de
In de nacht van 3 oktober is Rotterdam
het doelwit geweest van een bombarde
ment door de Engelse luchtmacht. Zie
kenhuizen, kerken en musea hadden da
gebruikelijke aantrekkingskracht. De
zinloze zucht tot vernielen was zelfs ge
richt op de gebouwen van het Rode kruis
(Duits legerbericht).
Krijgt Nederland een nieuwe partij?
Het ziet er wel naar uit. Opggericht is
de „Groep D ’66”, die zoveel mogelijk
adhesie-betuigingen wil hebben om zo
snel mogelijk een nieuwe partij te for
meren.
Merkwaardig Is, dat zich In deze nieu
we groepering een niet-onbelangrijk
aantal oud-liberalen en oud-socialisten
heeft verzameld. Zij willen o.a. vereen
voudiging van het Nederlandse parle
mentaire stelsel door een vermindering
van het aantal partijen en door recht
streekse verkiezing van een premier.
Een van de eerste commentaren sprak
dan ook over „een boerenpartij voor
intellectuelen". In ieder geval is het
een gunstig teken, dat er mensen zijn(
die zich niet alleen druk maken over
de politieke gang van zaken, maar zich
ook daadwerkelijk voor een mogelijke
verbetering willen inzetten.
De vergaderingen van het Europese
parlement en van de raadgevende ver
gadering van de Raad van Europa gaan
meestal voorbij zonder een rimpeling
op het politieke watervlak na te laten.
Maar soms komen interessante zaken
aan het licht, zoals ditmaal. De Engelse
socialistische ex-minister van buiten
landse zaken, Patrick Gordon Walker,
die later te kermen gaf namens de En
gelse regering te spreken, verklaarde
te hopen, dat Engeland nog voor het
einde van de lopende zittingsperiode van
dit Lagerhuis, dus binnen vijf jaren,
lid zal worden van de Europese Econo
mische Gemeenschap, de E.E.G.
Latter lichtte hij op een persconferentie
toe, dat zo’n toetreding meer is dan een
economische kwestie en ook wel dege
lijk een politieke. Hij kwam hiermee
dicht bij het standpunt van de Frans
man Cartoux, die meende, dat onder-
handelingen dan pas zin zouden heb
ben, wanneer men tevoren komt tot een
realistische overeenstemming over de
door de uitgebreide Gemeenschap te
voeren internationale politiek en over
het defensiebeleid. Nu vallen deze kwes
ties buiten de competentie van de eigen
lijke E.E.G. en daarom had Gordon
Walker een systeempje bedacht, dat
Frankrijk, Engeland en West.-Duits-
land op bilaterale wijze hun politiek
zouden coördineren.
Of het in deze richting zal gaan is een
andere kwestie, maar in officiële krin
gen wordt blijkbaar aan iets dergelijks
gedacht om uit het Europese slop te
raken en wel op een wijze, die verder
gaat dan de gedachte van Erhard, in
Oslo kortgeleden onder woorden ge
bracht, dat de E. E. G. en de Europese
Vrijhandelsassociatie als blokken toena
dering tot elkaar zouden moeten zoe
ken.
De Boerenpartij, een van de nieuwste loten aan de Nederlandse politieke stam,
is danig in opschudding gebracht door de forse vuistslag, die een van haar sena
toren, ir. Adams, in de Eerste Kamer op het verraste oog moest incasseren. De
gebeurtenissen op Pinsjesdag, die alle opschudding hebben veroorzaakt, zijn,
naar mag worden verondersteld, genoegzaam bekend. De liberale afgevaardigde
in de senaat, ir. Baas, vertelde op die eerste bijeenkomst in het nieuwe parlemen
taire jaar, dat hjj er geen enkele behoefte aan had om in de senaat samen te
werken met de Boerenafgevaardigde, die volgens hem in de oorlog over
duidelijk had blyk gegeven desnoods bereid te zijn liet vaderland te. verraden.
De toespraak van de liberale senator betekende een unicum in ons brave parle
mentaire leven. Hier werd een persoonlijke aanval gedaan op een nieuwe afge
vaardigde. Een aanval, die, gezien de. daarop volgende gebeurtenissen, blijkbaar
hard aankwam.
Sommige jaene fore datse de wrftd for-
litte nolle, in syyckje deartrog d’eere
fenne wrad.
er voor de opstandelingen geen plaats
aan de tafel was, tenzij misschien als
onderdeel van'de Noord-Vietnamese de
legatie. Dat dit alles geen uitzicht
biedt, bleek uit de rede die Gromiko,
de Russische minister van buitenlandse
zaken, kort daarop hield. Er waren,
aldus Gromiko, nog geen tekenen, dat
Amerika bereid was de agressie tegen
het Vietnamese volk stop te zetten. Hij
eiste de onvoorwaardelijke terugtrek
king van de Amerikaanse troepen.
Advertentieprijs: 16 cent pet mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Bolswartls Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Jlindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
76