Johnson zoekt toenadering
tot Rusland
ROOD EN ROOD
hark
en
sjoch
Premier Wilson opgelucht
De Boerenpartij op retour?
Gysbert Japiks
Kamer zond Kabinet
Cals
Zilveren filmpjes
naar huis
105e JAARGANG
VRIJDAG 14 OKTOBER 1966
No. 80
F
1603-1666-1966
DEKKINGSPLAN VONDELING
HET STRUIKELBLOK
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
^*1
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIN
i iiI l|i
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J OS1NGA N V„ Bólsward
Advertentieprijs- 16 cent pet mm
SPAANSE „BLOKKADE” GIBRALTAR
iets
Boeren.
K.V.P.-Ielders.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch!
cut zal leiden tot een weaeraijuae «<a- -
mindering van de troepenmacht. Men I
5:
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Abonnementsprijs f 2 90 pet kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Se week oktober 1941
Administratie en Redactie-adres:
Marktstraat 13
West-Europese eenheid
versterken.
Wy kinne de wrad yn uwz naet stearren
dwaen, ref wy nioatte salm stcarre.
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Vermindering van spanning
in Europa.
Johnson heeft ook duidelijk gemaakt
op welke wijze hij zich de toenadering
Labour steunt Wilsons
economische politiek.
Het is al met al geen ongunstige ont
wikkeling, wanneer een aantal mensen
probeert een partij een duidelijker ge
zicht te geven. Het is niet moeilijk om
vast te stellen, dat de Partij van de
Arbeid inderdaad het spoor wat kwijt
is geraakt. De oude socialistische idealen
zijn óf verwezenlijkt, óf zo verouderd,
dat men er nu nog slechts om kan glim
lachen. Toch is er een aantal punten
dat men in de politiek nog met een
Watersportbedrijf In Oudega-W. Ach
ter de v.m. zuivelfabriek te Oudega-
W. Zijn de heren gebroeders G. en P.
Bootsma van Blauwhuis momenteel
bezig met het bouwen van een loods
met een vloeroppervlakte van onge
veer 350 m.2 Deze heren, die te
Blauwhuis al meer dan zes jaar ver
schillende soorten van boten bouwen
hadden ruimte te kort, terwijl him
timmerbedrijf ook niet aan het wa
ter lag.
„Twee generaties”. Twee huisartsen,
o.w. een 70-jarige nog praktiserende
arts uit Wommels en een jonge dok
ter uit Waddinxveen spreken vrij
dag 14 okt. van 20.55 tot 21.45 in de
NRU-rubriek „Twee generaties” over
hoe het vroeger was, het heden is en
wat een huisarts in de toekomst zou
kunnen worden.
Het staan op de hoek van een straat
wordt strafbaar.
Het gehele diplomatieke corps uit Mos
kou is reeds gevlucht naar Kazan.
Volgens de K.V.P.-jongeren zal ook de
Katholieke Volkspartij bij de verkiezin
gen in het voorjaar met één lijsttrek
ker moeten uitkomen, zoals ook de an
dere grote partijen zullen doen.
Het Hoofdbestuur van deKVP heeft die
raad niet opgevolgd. Na lang beraad
La Linea de Conception: Het Spaanse douane-kantoor aan de grens met het
Engelse Gibraltar. De Spaanse regering heeft besloten, dat vracht- en perso
nenwagens niet meer doorgelaten zullen worden. Dit zou neerkomen op een
economische blokkade. De Engelse regering heeft scherp geprotesteerd.
werkloosheid onvermijdelijk, men hoopt
min of meer op de sanerende werking
ervan, opdat dan daarop de economi
sche activiteit en de levensstandaard
verder omhoog kunnen.
Een flink aantal socialisten wil van de Partij van de Arbeid weer een „rode”
partij maken. Een politieke groepering, die zich duidelijk „links” opstelt, ook
al kunnen de meningen over wat „links” nu eigenlijk is, nog danig verschillen.
Een aantal socialistische partijhervormers heeft zich verenigd rond het boekje
„tien over rood”, waarin zijn wensen en verlangens tot uitdrukking komen. Het
werkje, dat kort geleden verscheen, Is niet zonder succes gebleven. Binnen een
week was do eerste oplage (vijfduizend stuks) uitverkocht. Het boekje staat
trouwens niet alleen. Een aantal, vooral jongere socialisten heeft zich verenigd
in de groep „Nieuw Links”. Een naani, die herinneringen oproept aan de Ame
rikaanse „New Left”beweging, een militante, uiterst linkse groepering. Het
ziet er niet naar uit, dat het Nederlandse „Nieuw Links” ook zo’n scherpe
seteilingname zal hanteren. Een Nederlandse politicus, hoe jong ook, is altijd
geneigd de zaken wat kalmer op te vatten.
is uiteindelljk toch besloten het oude
systeem te volgen en met vier lijsttrek
kers te komen, voor respectievelijk het
westen, het noorden, het oosten, Bra
bant en Limburg. Het hoofdbestuur van
de Katholieke Volkspartij is het er niet
over eens kunnen worden wie die ene
man zou moeten zijn, die als partijleider
bij de verkiezingen zou moeten optre
den. De meest voor de hand liggende
candidaten zouden drs. Schmelzer (frac
tievoorzitter in de Tweede Kamer) en
mr. Cals, minister-president, zijn.
De premier is echter te nauw verwant
aan een regeringsbeleid', dat in sommige
kringen binnen de KVP verzet heeft op
geroepen, zodat men met hem niet de
verkiezingen durft in te gaan. Waarom
drs. Schmelzer niet is uitverkoren, is
nog niet helemaal duidelijk. Bekend is,
dat ook tegen hem bezwaren bestaan,
omdat hij niet die krachftige figuur zou
zijn, die de KVP op het ogenblik nodig
heeft.
in Europa voorstelt. Niet als een grote
Europese eenwording, niet als een Eu
ropa van de Atlantische Oceaan tot de
Oe.ral, zoals president De Gaulle dat
wenst, met uitsluiting van de Ver. Sta
ten. Johnson ziet als basis van een be
tere verstandhouding tot Rusland juist
een versterking van de West-Europese
eenheid, een toetreding van Engeland
tot de Gemeenschappelijke Markt en
een modernisering van de N.A.V.O. Met
dat laatste bedoelt hij hoogstwaarschijn
lijk een vorm van verbeterde politieke
en militaire consultatie. Hij hoopt, dat
deze toenadering in Europa, die de ab
normale splitsing van het oude con
tingent zou opheffen, de mogelijkheid
zal scheppen om te komen tot een her
eniging van Duitsland.
Alles wat Johnson over de normalisa
tie van de betrekkingen heeft gezegd,
zou men een consolidatie van de be
staande machtsverhouding in Europa
kunnen noemen, de toezegging niets
aan die machtsverhoudingen te ve an
deren. Brengt men evenwel de Duitse
hereniging in het geding, dan zet men
alles op losse schroeven, want hoe
dwingend dat probleem nu ook voor de
Duitsers kan zijn, een hereniging kan
niet anders betekenen, dan dat de grens
tussen Oost en West, tussen de com
munistische en niet-communistische we
reld nadrukkelijk wordt verschoven. Er
is geen enkele reden om aan te nemen,
dat Rusland hiervoor ook maar
zou voelen.
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST< EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bólsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindcloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
Washington; President Johnson die op het ogenblik bezig Is om een betere
verstandhouding tussen Oost en West te bewerkstelligen cn om de spanningen
te verminderen, heeft maandagavond de Russische minister van buitenlandse
zaken Andrei Gromyko op het Witte Huls voor besprekingen hierover ont
vangen. Op de foto een beeld van de ontmoeting van belde staatslieden
(zacht) rood tintje kan kleuren. Wan
neer iemand dat wil proberen, kan men
hem weliswaar bestrijden, maar dan
biedt men tenminste tegelijk een reëel
alternatief. En daar ontbreekt het, bij
de huidige verhoudingen, nog wel eens
aan.
Ook rood, maar dan een heel ander rood,
is de kleur, die de Nederlandse commu
nisten door hun programma mengen.
Het is een rood, dat velen nog afschrikt.
Dat komt nu weer eens naar voren nu
de Tweede Kamer heeft besloten de
leden van de Communistische Partij
Nederland opnieuw toe te laten tot de
Commissies voor Buitenlandse Zaken en
Defensie. De CPNers werden uit deze
commissies verwijderd na hun steldng-
name tentijde van de Hongaarse Op
stand.
Het is gebruikelijk, dat gegevens, die
niet voor de openbaarheid geschikt zijn
in de (besloten) vergaderingen van
deze commissies toch ter kennisname
van de Kamerleden worden gebracht.
Het besluit om de CPNers weer toe
te laten tot deze vergaderingen waar
dus geheime gegevens bekend worden
gemaakt werd niet met algemene
stemmen genomen. Vijftien socialisten,
drie KVPers en een groot aantal pro
testantse Kamerleden stemden tegen.
Overigens waren het er niet voldoende
om het voorstel tegen te houden.
De ministers Luns (buitenlandse zaken)
en De Jong (defensie) hebben het be
sluit van de Kamer betreurd. Zjj me
nen, dat zij in het vervolg niet meer
dezelfde vrijheid als voorheen hebben
om openhartig over verschillende zaken
te praten. „Ik zal het van geval tot
geval bekijken of ik dezelfde openhar
tigheid kan blijven betrachten of
voortaan wat meer een beroep op de
geheimhouding zal moeten doen. Er zijn
duizend en één dingen, waarbij het geen
enkel verschil zal maken, zoals de
dienstplichtzaken, de soldij en derge
lijke. Maar er zijn ook duizend en één
zaken, waarbij ik mij nog wel eens ach
ter het oer zal krabben,” zei minister
De Jong. Minister Luns meent, dat hij
nu heeel voorzichtig zal moeten zijn met
het vzerstrekken v.m gegevens over Na-
to-zaken.
oer it libben en wurk fan Gysbert
Japiks en dérby dia's sjen litte. In
bemekoar üt Wjelsryp Onder lieding
fan de hear A. Kornelis sil dérby
Gysbert-lleten sjonge. Dizze boeke-
joun wurdt organisearre troch de Al-
gemiene Bibleteek foar Hinnaerde-
radiel yn de mande mei de Kulturele
Ried yn dizze gemeente. Tagelyk leit
it yn de bidoeling dat dizze joun de
Gysbert Japiks-ütstalling, dy’t in wi-
ke yn Wommels to sjen is, bisocht
wurde kin.
Einepikewaer. In de schuur van
Camminghastate te Arum, bewoond
door fam. S. L. Hilerides, zorgt een
moedereend momenteel voor 6 jonge
eendekuikens. De heer Hilarides
houdt een toeziend oog.
„Aardige dikke”. Hark en Sjoch-le-
zeres mis. W. Reitsma te Houston
B C in Canada las van de alhier
geplukte aardbeien. Zelf plukte ze
in eigen tuin op 1 oktober nog 56
aardbeien, waarvan heel wat met 'n
middellijn van 5 cm. „Aardige dik
ke”, schrijft mevr. Reitsma en dan
te bedenken dat het er ’s nachts
behoorlijk vriest, maar dat schijnt
niet te hinderen, al staan de aard
beien dan in koude grond.
Dank u wel'. De collecte voor de re
classering bracht in Witmarsum
f438,55 op en te Wons f40,25, de
VHV-collecte in Makkum f282.60,
die in Cornwerd f40,30, op Kornwer-
derzand f 21,10, in Witmarsum f 177,
en te Wons f 74.
Het feit, dat Amerika in Vietnam in
een ander kamp dan Rusland staat,
heeft president Johnson er niet van
weerhouden, toenadering te zoeken tot
Rusland op die punten, waar de span
ning aanzienlijk is verminderd, n.l. in
Europa en ten aanzien van de alge
mene verhouding tussen Rusland en
Amerika. Ongetwijfeld vertrouwt hij er
ook op, dat Rusland alles zal doen om
te voorkomen, dat de oorlog in Vietnam
zal uitgroeien tot een grote wereldoor
log.
Eind vorige week heeft Johnson een
rede gehouden, waarvan het thema de
grote Europese verzoening was. Hij
wenste een normalisering van de be
trekkingen tussen Amerika en de Euro
pese communistische landen en deed
van zijn kant een aantal economische
concessies. Hij toonde zich bereid tot
de toepassing van de meest-begunsti-
gingsclausule bij het wederzijdse han
delsverkeer, welke discriminerende in
voerrechten zou afschaffen. Hij wil han-
delskredieten garanderen voor Polen,
Hongarije, Bulgarije en Tsjechoslowa-
kije, hij wil Amerikaanse kredieten ver
strekken voor de bouw van een auto-
fabriek in Rusland. Minister Rusk zal
kijken of er wat te doen is aan de Pool-
se schuld aan de Ver. Staten, terwijl
ook wordt overwogen de l.jst van z.g
strategische goederen, die niet aan com
munistische landen mogen worden ge
leverd, aanzienlijk in te korten.
Amerika hoopt een toenadering tot Rus
land te kunnen bereiken, het hoopt, dat
dit zal leiden tot een wederzijdse ver- I
kan zich afvragen of Rusland wel voor
een terugtrekking van Amerikaanse
troepen wil betalen, aangezien het vrij
duidelijk is geworden, dat financiële
overwegingen de Amerikaanse rege
ring steeds dringender aanzetten dit los
van politieke overweginngen te doen.
De zwakke verdediging van de heer
Adams in de Eerste Kamer naar
aanleiding van de aanklacht van de li
beraal Baas over het oorlogsverleden
van de vertegenwoordiger van de Boe
renpartij heeft de partij van de heer
Koekoek geen goed gedaan. Heel wat
voorheen geestdriftige volgers hebban
nu de Boerenpartij de rug toegekeerd.
Eén van de belangrijkste theoretici van
de Boerenpartij, ir. W. Stam, wil nu
zelf een partij gaan oprichten, een „dy
namische, democratische partij”. Zijn
allereerste wensen: grotere economische
vrijheid voor het bedrijfsleven en ver
andering van de belastingpolitiek. Hij
wil verder een uitstel van gemeen-
schaps-voorzienlngen, beperking van de-
fensie-uitgaven, meer geld voor het on
derwijs (de „motor van de toekomst")
en tragere uitvoering van de Delta-wer-
ken.
Gelooft U in sprookjes? „Zeg, ik heb
gehoord,” zei het wipje tegen de
schommel, „dat wij gaan verhuizen”.
„Dat is niet waar,” antwoordde de
schommel, „want onze vriend de
zandbak was op een buitengewone
vergadering en hoorde daar, dat wij
voorlopig nog vijf jaar mogen blij
ven staan.” Gelukkig maar!
Drankzuchtig. Wij zijn maar een
drankzuchtig volkje, aldus schrjjft
ons iemand. In Groningen ligt vlak
bij Bierum het plaatsje Pilsum. In
Friesland is dit Bólsward en zelfs
Sex-bicr-runi om van Heinekenszand
en Amstelveen maar niet te spreken.
Er is slechts een gunstige uitzonde
ring: Biervliet. O sorry, dan had het
Biervlied moeten zijn.
Diepe duisternis daalde woensdag
avond over Bólsward, tenminste wat
de binnenstad betreft. Om tien uur
was het: „floep, licht uit”. Om
kwart voor elf echter weer: „floep,
licht aan”. De kaarsjes konden weer
worden weggeborgen.
„Smoorheet”. Een dominee uit een
andere gemeente preekte zondag in
de Geref. kerk van Schraard, ver
gezeld van zijn echtgenote. Voordat
de kerkdienst aanving, haastte do-
minees-mevrouw zich nog even naar
de consistoriekamer, om tegen haar
gemaal te zeggen, dat het „smoor
heet” was en dat hij best zijn vest
kon uittrekken om te preken. Goede
raad van mevrouw werd opge
volgd.
Vanmorgen omstreeks half Vijf was het
zo ver. In de 2e Kamer heerste een voel
bare spanning. Na een Marathonzitting
bracht de voorzitter de motie Schmel
zer in stemming.
De k.v.p.fractievoorzitter had zelf wel
iswaar verklaard, dat zijn motie er geen
van wantrouwen was, maar van zakelij
ke critiek, de regering zelf en ook de
Kamer dachten hier anders over.
Minister-president Cals verklaarde dar.
ook, dat aanneming van de motie de
nodige consequenties zou hebben. Dit
was voor de heer Roolvink, fractieleider
van de a.r. reden alsnog te verklaren
de regering, ondanks alle critiek, trouw
te zullen blijven en de motie te zullen
verwerpen. Namens de fractie van de
p.v.d.a. had de heer Nederhorst eerder
hetzelfde gezegd. Enkele fractiegenoten
van de heer Schmelzer zagen nu ook
het zwerk drijven en verklaarden daar
om nu de kabinetskwestie was ge
steld de heer Schmelzer te zullen af
vallen.
Het mocht niet baten. De motie werd
aangenomen met 75 tegen 62 stemmen.
Minister-president Cals vroeg hierna
schorsing van de vergadering. Hoewel
het niet Aiet zoveel woorden werd ge
zegd, betekent dit dat hij vermoedelijk
reeds vandaag zijn ontslag aan H. M.
de Koningin zal aanbieden.
Het was vooral het dekkingsplan (of
liever het ontbreken hiervan) van mi
nister Vondeling geweest, dat deze
crisis veroorzaakte.
Algemeen verwacht men een vervroegd
uitschrijven van verkiezingen.
dan in de andere Industriële landen,
aanzienlijk moeten verhogen. En dat is
pas mogelljk, wanneer het een zo goed
mogelijk gebruik maakt van zijn ar
beidspotentieel. Men acht een lichte
Volgens een bericht uit Instanboèl zou
ook Stalin Moskou reeds hebben ver
laden,
Hoewel van diverse kanten geruchten komen, dat er zich een mogelijkheid zou
aftekenen, dat vredesonderhandelingen In Vietnam werkelijkheid zouden kunnen
worden, moet men zich aan de andere kant toch nog voorlopig houden aan de
woorden van president Johnson, dat er nog geen ontwikkelingen zijn, die die
hoop kunnen rechtvaardigen. Hanoi heeft op geen enkele aanbieding van de
Ver. Staten gereageerd, hoewel het (volgens de woorden van de Franse minister
van buitenlandse zaken, Couve de Murville, die bijzonder kritisch staat tegenover
het Amerikaanse standpunt), toch de hoop op een militaire overwinning heeft
laten varen. Volgens Couve zou Hanoi nu zijn verwachting zetten op een gelei
delijke verzwakking van de Amerikaanse Inspanning en de wil om in Vietnam
te blijven.
Gysbert - on>
hoed en from
gol en goed
■en 0» hjoed:
„Met snarenspel”. Een ander kerkge
bouw zat zondag zonder preek, niet
door gebrek aan dominee of belang
stelling, het gebouw zat stampvol,
maar door een euvel aan de geluids
versterker. Na veel wikken en wegen
bleek de hulp van de koster noch
die van de predikant van Workum,
die een jeugddienst zou leiden, re
sultaat te hebben, waarna de „gast-
predikant” besloot de preek maar
uit te stellen tot een volgende keer.
Na dit besluit liet hij graag het ver
dere uur volmaken door de gitaar-
brigade van het Leger des Heils uit
Harlingen, die de jeugddienst on
danks dit euvel tot een voortref
felijk einde bracht.
Serviezen-show. Blijkens advertentie
is de succesvolle (3de) serviezenshow
op de le etage bij de Haan „de zaak
voor smaak", weer ter bezichtiging.
Een 30-tal tafels zijn weer ingericht
en verzorgd, met tafelbestek, glas
en kristal-, alsmede thee-, ontbijt
en eetserviezen, zodat men deze ar
tikelen .gebruiksklaar’ kan uitzoeken
en combineren. Onder het genot van
koffie, is dit een prettige bezigheid,
oals men daar zegt, voor verlief
den, verloofden en anderen, die hier
voor belangstelling hebben. De moei
te waard eens een kijkje te gaan
nemen.
Boekejoun Wommels. Freedtojoun 21
oktober sil yn it Dielshüs to Wom
mels de hear D. A. Tamminga prate
Malik, de Indonesische minister van
buitenlandse zaken, heeft verklaard,
door beide partijen in de Vietnamese
oorlog te zijn benaderd om een bemid
delingspoging te wagen, maar hierover
is verder niets bekend.
Met nogal wat vertoon Is vorige week
in Moskou de ondertekening aangekon-
digd van een nieuwe hulpovereenkomst
voor Noord-Vietnam; economische hulp
voor de ontwikkeling van Noord-Viet
nam’s economie, militaire hulp voor de
versterking van het defensiepotentieel.
Er is niet bekend gemaakt, wat Rus
land Hanoi zal leveren en sommigen
hellen over naar de mening, dat het
nieuwe verdrag geen uitbreiding van
de hulp betekent, maar vooral is be
doeld om Washington en vooral ook
Peking en de rest van de communisti
sche wereld te laten zien, dat Rusland
de strijders tegen het imperialisme niet
in de steek laat.
Opgelucht zal premier Wilson het con
gres van zijn socialistische partij heb
ben verlaten. Want ondanks veel kri
tiek heeft de meerderheid zich toch
achter de economische saneringsmaat
regelen van de regering gesteld.
Zelfs de tijdens het congres bekend ge
worden verplichte loon- en prijsstop is
geslikt. Het was te begrijpen, dat de
stemming niet zo voortreffelijk was,
want de laatste tijd hebben vooral in
de auto-industrie ontslagen de arbeiders
bezorgd gemaakt. Diverse bonden dron
gen aan op een uitsmeren van het
werk inplaats van het ontslaan van een
gedeelte van de arbeiders. Maar, zo
betoogde de regering, óp die manier
wordt de produktiviteit niet verhoogd
en wil Engeland economisch kunnen
blijven draaien, wil het niet al zijn bui
tenlandse markten verloren zien gaan
aan beter geoutilleerde en zuiniger pro
ducerende concurrenten, dan zal het de
produktiviteit, die de laatste tien jaren
al voortdurend minder sterk is gestegen
80
