de Duitse regering Crisis in De moeizame Kabinetsformatie hark en sjoch Oe Thant zal misschien nog 5 jaar blijven Gysbert Japiks naar Zilveren filmpies Makkumer jeugd voor Tibet Politike kommisje Ried Fryske Bi weging De Ried fan de Fryske Biweging hat in Politike Kommisje ynsteld, mei as taek: It organisearjen fan kaderkursussen foar gemeenteriedsleden. Yn dizze kommisje hawwe sit: Friese boerderij New York No. 86 105e JAARGANG 1603-1666-1966 'T STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel. - X NOVEMBER 1966 r Chinese raket. Zuid-West-Afrika. Geen gezag. Tweedracht. L Tweedracht. 2. Tweedracht. 3. le week november 1941 Tot ziens, dit was Hark en Sjoch! Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward In de Julianawijk in IJsselstein gaat men in de naaste toekomst 65 goed woonbare woningen afbreken. Deskundigen op het gebied van huizen, die een kijkje hebben genomen, hebben verklaard dat de huizen nog wel 30 jaar mee hadden gekund. Voor de bewoners van de hulzen is het een vraag waarom de huizen afgebroken moeten worden Advertentieprijs: 16 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Contractprijzen op aanvraag Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335 (05157) Terwijl president Johnson zijn reis langs de Aziatische hoofdsteden voortzette en Thailand meer militaire hulp toezegde, heeft communistisch China een kern wapen tot ontploffing gebracht. Dat was weliswaar de vierde Chinese kern proef, maar ditmaal werd de bom ver voerd door een geleid projectiel. Zoals wij al bij vorige gelegenheden hebben betoogd, is het bezit van kern wapenen op zich zelf niet zo belangrijk maar komt het vooral aan op de moge lijkheid deze te transporteren. Dat pro bleem blijken de Chinezen nu sneller onder de knie gekregen te hebben dan men vermoed had. Deze ontwikkeling zal vermoedelijk de buurlanden van China, zoals Japan en India, onder druk zetten. Er zullen daar stemmen opgaan om uit veiligheidsover wegingen zelf ook kernwapenen te ont wikkelen. Anderen in die landen zullen gevoeliger worden voor de Amerikaan se aanbiedingen van een nucleaire ga rantie. Johnson verklaarde zondag in Maleisië, dat de landen, die niet het be zit van eigen kernwapens nastreven, verzekerd kunnen zijn van krachtige Amerikaanse steun in geval van „kern- chantage”. Sinds het einde van de eerste wereld oorlog heeft de unie van Zuid-Afrika het beheer over de voormalige Duitse kolonie Zuid-West-Afrika. Toen in 1945 de Ver. Naties de rol van de Volkenbond overnamen, werd dat be heer verlengd. Zuid-Afrika weigerde steeds rapport over de toestand aan de Voogdijschapsraad uit te brengen, om dat het van oordeel was, dat het gebied met de ondergang van de Volkenbond definitief aan de unie was gekomen. De ook in Zuid-We.^t-Afrika toegepaste politiek van apartheid en rassendiscri minatie is steeds een doorn in het oog Beat. Misschien krijgen de Beats ook wel beet. Zij treden zaterdag op, o.a. The Starfighters, Claas Baerdtstr. 9, Bolsward en The Endeavours uit Hindeloopen. En nu maar afwachten of de ster zal rijzen. De arreslee. Twee dames kochten 'n oude Friese arreslee. Bij de voorma lige wagenmaker is de arreslee voor een opknapbeurt onder handen geno men. Vandaar is hij verhuisd naar de schilder en wat deze Makkumer schilder er van heeft gemaakt is je ware schilderkunst geworden. te vormen regering. Hij was het, die Prof. Zijlstra als kandidaat naar voren bracht. De oppositie kwam vooral van partijvoorzitter dr. Berghuis en minis ter Biesheuvel. De voorlopige winnaar kwam uit de bus op de bijeenkomst van het Centraal Comité van de Anti-Revo- lutionaire Partij, afgelopen zaterdag. Het comité besloot minister Biesheuvel voor te dragen als lijsttrekker en daar mee els politiek leider van de partij. Een tegenvaller voor de heer Roolvink, al zal die zijn verlies manmoedig dra gen. Dit alles wil niet zeggen, dat de ARP niet bereid is aan een oplossing van de crisis mee te werken. Men wil echter wachten tot de poging van de heer Schmelzer is mislukt. Het ligt dan het meest voor de hand, dat een vertegen woordiger van de ARP (Prof. Zijlstra?) een opdracht krijgt. De positie van de nieuwe formateur (als die er komt) wordt dan niet gemakkelijker, want in hoeverre wil de KVP dan nog meewer ken? De huidige tweedracht binnen de ARP kan dan nare gevolgen krijgen. In welke partij is iedereen het met iedereen eens? Wytske (Wed. P. Huisman) te Witmar- sum heeft ruim 40 jaar haar taak als broodbezorgster waargenomen. Nu gaat ze rust nemen. Candidaat C. W. Wagenaar te Leeuwar den heeft het beroep naar de Herv. ge meente Gaast-Ferwoude aangenomen. Bijenkisten te koop. O. IJkema, Bols- wardj Abonnementsprijs f 2.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Kloof tussen Frankrijk en N.A.V.O. groter. Gysbert - om froed en from gol en goed ■eit 6e hjoedt Bravo! Op eeh vandaag door de AVRO te Franeker te houden audi tie zijn o.a. uitgenodigd: De Bravo’s, een jeugd zanggroep uit Arum en De Flevo’s van Workum. Zet ’m op. Hierover heerst binnen de Anti-Revolu- tlonaire Partij overigens nog altijd ver schil van mening. De voorzitter van de ARP-fractie in de Tweede Kamer, de heer Roolvink, was er een voorstander van om drs. Schmelzer uit de problemen te helpen en vertegenwoordigers van de ARP zitting te laten nemen in de Er heerst een crisisstemming in Duitsland. De vier liberale ministers in de bonds regering hefoben vorige week onder druk van de liberale fractie in de Bondsdag, him ontslag genomen, waardoor zij in feite terugkwamen op de eerder gedane concessie, dat de regering desnoods tot belastingverhoging zou overgaan om de begroting wat in evenwicht te brengen. Er is nu een tekort van ongeveer 4 miljard mark op de begroting voor het volgend jaar. De kabinetsformateur, drs. Schmelzer, heeft in een korte tijd een ongelooflijk aantal gesprekken gevoerd. Vorige week vertelde hij weetgierige verslaggevers, dat hij vol ijver bezig was met het bestuderen van „de stukken”. Later is echter gebleken niet minder ijverig telefonisch allerlei politieke sleutelfiguren om advies of inlichtingen vroeg. Het is maar goed voor hem, dat de in Amerika wijd verspreide rage van het telefoonaflulsteren hiar nog maar weinig navolging heeft gevonden. Het allergrootste deel van zijn formatie-werkzaamheden kon daardoor verborgen bljjven achter de gesloten deuren van zijn kantoor aan de Haagse Alexanderstraat. Oe Thant. Op de valreep wordt nog vernomen, dat de secr.-generaal van de Ver. Na ties Oe Thant, overweegt zo mogelijk nog een ambtsperiode van 5 jaar aan te blijven. van De Gaulle wel in Frankrijk mocht blijven, over te plaatsen naar Brussel. De kloof tussen Frankrijk en de Vijf wordt steeds groter. van de Ver. Naties geweest en nu het aantal Afrikaanse leden met het jaar is toegenomen, is ook de druk toegeno men om wat tegen die wantoestand te ondernemen. De Algemene Vergadering van de Ver. Naties heeft nu vorige week het voogdijschap ontnomen aan de unie van Zuid-Afrika, zonder dat er evenwel enige kans op bestaat, dat de Ver. Na ties met machtsmiddelen de unie uit Zuid-West-Afrika zullen verdrijven. Misschien dat het de aanloop kan zijn van een algemene boycotactie, want dat het de Afrikaanse landen alleen om Z.- West-Afrika en niet om het huidige be wind in Zuid-Afrika is te doen, zal nie mand willen volhouden. Schraarder nieuws. Op zaterdag 12 november wordt er in Schraard een spelavond gehouden ten bate van de kerk, die momenteel in restauratie is. Er is veel geld nodig om het her stel van de oude Hervormde kerk te bekostigen. Kom daarom op 12 november en help zo mee! Hoe m’er meer fen wit, hoe rn’er meer fen begearet to witten. Bolswards Nieuwsblad De jongeren die in Makkum een twee daagse handenarbeid-tentoonstelling in „Ons Gebouw” hebben georganiseerd, ten bate van de Tibetaanse vluchtelingen, mag geslaagd heten. Er was heel wat te bezichtigen een veertigtal inzendingen van allerlei soorten handenarbeid, en ook nog vele inzendingen van schoolkinderen o.a. veel tekeningen, alles was even mooi. Voor de mooiste inzendingen waren en kele prijzen beschikbaar gesteld, de in zendingen werden beoordeeld door de bezoekers, de eerste prijs werd toege kend aan de heer Bijlstra, voor zijn fan tastische (draaiende) zweefmolen, twee de prijs R. Lalleman met sleepboot „De Zwarte zee”, derde prijs T. Rinia met wandkleed. De prijzen van de attracties zijn gewonnen door A. Postma tafel- iopertje, H. Tjeerdema kinder speelgoed bankstel, F. Tijmstra, bonbonschaal set. En een aardewerkbordje door S. Horjus. De jongeren willen alle medewerkers en bezoekers hartelijk dank zeggen, ook voor het gratis beschikbaar stellen van de zaal voor hun medewerking en be langstelling. De jongeren in Makkum, hebben met dit mooie gebaar een bedrag van f 486,11 overgemaakt op giro 999 van de Tibetaanse vluchtelingen. Ook jullie als „Actie-comité” hartelijk dank voor dit prachtige initiatief. Dat zou mogelijk zijn, iildien do chr.- democratische partij een hechte een heid zou vormen, maar dat is niet het geval. Erhard heeft zijn gezag als lei der van de partij en als leider van de regering niet kunnen vestigen. Zijn bui tenlandse politiek, uitgevoerd door Schröder, was gericht op een nauwe samenwerking met de Ver. Staten en een op een afstand houden van De Gaulle. Daarover is hij fel aangevallen door zijn eigen gauillisten, .zoals Ade nauer, Strauss en Gerstenmaier. Tot overmaat van ramp zijn de betrek kingen tot de Ver. Staten de laatste tijd aanzienlijk verkoeld, vooral sinds Was hington wegens een reeks motieven het terrein in orde aan het maken is voor een althans gedeeltelijke aftocht van de Amerikaanse troepen. De geallieerde belangstelling voor de Duitse hereniging is bovendien verslapt, terwijl Duitsland het gevaar boven het hoofd hangt, dat een toenadering tussen Rusland en Amerika een bestendiging van de door Duitsland als ongewenst gevoelde Sta- taus quo (d.w.z. de deling van Duits land) zou betekenen. Voeg daarbij een zeker onbehagen over de economische ontwikkeling in Duits land, waardoor het beeld van de vader van het „Wirtschaftswunder” eniger mate bevlekt is geraakt en waardoor aan de overtuiging, dat hij alles precies weet, schade is toegebracht, een scha de, die bij de verkiezingen zou kunnen blijken. S. Galama, Boalsert (KVP), W. de Jong Warkum (PSP), H. HeUinga, Stiens (PvdA); L. Hilarides, Easterwierrum (WD); Mr. T. J. Kingma, Ljouwert (CHU); Drs. W. K. de Roos, Seisbier- rum (ARP) en G. Wartena, Bitgummole (FNP). Foarsitter fan de kommisje is Drs. R. Straatsma fan Stiens, foarsitter fan de Ried fan de Fryske Biweging en direk- teur fan it Buro foar Taelbifoardering. De poging van premier Cals om de een heid onder de demissionaire bewinds lieden te handhaven, schijnt te misluk ken. De premier heeft geprobeerd om de ministers als één man tegenover de formateur op te stellen. De eerste da gen leek dit succes te hebben. Maar er zijn uitzonderingen op gekomen. Ter wijl de KVP ministers Veldkamp en Bogaers mèt de ARP bewindslieden Biesheuvel, Verdam en Diepenhorst trouw zijn gebleven aan de stellingname van premier Cals en een plaats in een nieuwe regering weigerden, schijnen de ministers De Jong (defensie), Luns (buitenlandse zaken) en Bot (ontwik kelingshulp) niet direct neen te heb ben gezegd. Dat zou er op wijzen, dat de heer Schmelzer er in is geslaagd tweedracht te zaaien in het team van Cals, dat men dan niet langer een team meer kan noemen. De formateur was begin deze week zo ver, dat hij het idee van samenwerking met de ARP kon laten varen. Als nieu we mogelijkheid zag hij kennelijk een kabinet, bestaande uit KVPers en en kele min of meer neutrale figuren. Zo’n regering zou weliswaar weinig te vertellen hebben, maar het in elk geval wel kunnen uithouden tot de vervroeg de verkiezingen. Ook in dit stadium kreeg de heer Schmelzer al weer een tegenslag te verwerken. Hij vroeg de katholieke hoogleraar uit Tilburg, prof, dr. H. W. J. Bosman, minister van financiën te worden. Prof. Basman heeft herhaaldelijk de KVP-fractie be- grotingsadviezen gegeven. Hij weiger de echter op het aanbod van de forma teur in te gaan. Hindeloopen op de Veluwe. In schil derachtige Hindelooper kleuren heeft de schilder F. Boomsma naar eigen fantasie de arreslee beschilderd, voor stellende twee wintertaferelen, fan tastisch mooi. De twee dames, die in Apeldoorn wonen, zullen als het win tert, met hun pony’s voor de arre slee over de Veluwe glijden. Hoor de muzikanten. Op vrijdag avond van de vorige week klonk in Makkums straten feestmuziek van het korps „Hallelujah”. Hulde. Wel de heer en mevr. Joh. Bakker en C. Bakker-van Dijk vierden deze dag hun gouden huwelijksfeest en de mu zikanten kwamen hen verrassen met een serenade. Meer pijpen. neen, het nieuwe orgel in de Geref. kerk in Makkum telt geen 112 orgelpijpen, zoals werd vermeld, maar telt u ze maar na, het zijn er 1012! Het onveilig verkeer. Zondagmiddag stopten twee Amsterdamse auto’s voor de opengedraaide brug van Kornwerderzand. Een achter hen rij dende Hagenaar had dat niet zo gauw door en ging met hun wagens biljarten. Gevolg vrij veel materiële schade. Na wat buigwerk konden de wagens echter daarna op eigen kracht hun weg vervolgen. Parkeermoeiiykheden. Op de Voor straat te Harlingen ging de 19-jarige A. B. G. uit Bolsward zondagavond Zijn Daf parkeren voor de Raiffei senbank. Dat lukte de eerste keer niet dadelijk, waarom hij achteruit de weg weer opreed. Dat had tot gevolg, dat de 16-jarige W. de Wit er met zijn bromfiets in volle vaart tegenop reed. De klap kwam zo hevig aan, dat een der portieren en de voorruit uit de Daf sloegen en tegen de straat klet terden. De bromfiets werd vernield. De Wit moest met een gebroken arm in Oranjeoord worden opgenomen, zijn duo-passagiere, de 16-jarige mej. J. Broersma, werd ernstig aan haar been gewond. Gedrukt in Bolsward. Bolswarder drukwerk bevat wel eens fouten. Heel wat buitenlanders hebben er dit jaar van geprofiteerd. De prijs lijst bij ’t Raadhuis vermeldde de kroketten voor buitenlanders een kwartje goedkoper, dan voor de in boorlingen. Bedehuis verplaatst. Zoek niet meer om het bodehuis op het Skilwyk. Dit is verplaatst naar garage Can- rinus aan de Stoombootkade. Madurodam, Nederlands toeristische trekpleister no. 1, laat New York voor de tweede maal meegenieten van haar miniatuur bezit tijdens ’n tentoonstelling die van 23 november tot 6 januari in het KLM-kantoor aan de Fifth Avenue ge houden wordt. De ruim 100.000 bezoekers en de miljoenen voorbijgangers, die vo rige winter grote belangstelling toonden voor de naar Amerika overgevlogen lilli- putbouwwerken, waren voor de KLM en het bestuur van Madurodam aanleiding om ook ditmaal weer een stukje mini- Nederland naar New York te laten ko men. De loco-burgemeester van Maduro dam de 17 jarige middelbare scholier Herman Schaper, zal de tentoonstelling op 30 november officieel openen. In het Haagse Madurodam, dat na af loop van het seizoen gedurende enkele maanden de poorten voor het publiek ge sloten houdt, wordt op dit ogenblik in hoog tempo gewerkt om alle onderdelen gereed te maken voor de luchtversche ping, die men begin november verwacht te kunnen uitvoeren. De samenstelling van de collectie is iets anders dan die van het vorig jaar, terwijl de opper vlakte van de expositie wat kleiner wordt, zodat men in het passage-kantoor meer ruimte krijgt om alles te bezichti gen. Het grootste stuk van de tentoon stelling is het Vredspaleis, dat als een imposant monument van de vrede boven alles zal uitsteken. Verder gaan o.m. mee het Frans Hals museum, een jeneverstokerij, een Friese boerderij, een aantal pakhuizen, ’n kerk, grachtenhuizen en een kasteel. Voorts nog vele andere typische Madurodam attracties, zoals de Gouden koets met ge volg, een kermis met draaiende draai molen, een echt muziekmakend fanfare orkest, een bollenveld en een complete gracht met rondvaartboot, sleper, log ger, en de „Groene Draeck”, de boeier van H.K.H. Prinses Beatrix. President De Gaulle heeft vrijdag een persconferentie gehouden, waarin hij al zijn oude gedachten van onafhankelijk heid t.o.v. Amerika, van toenadering tot Oost-Europa, van een neutralisatie van Zuid-Oost-Azië e.d. opnieuw vorm gaf. Van een tegemoetkomeider houding te genover Engelands toetreding tot de E. E. G., waarop sommigen hadden ge hoopt, bleek niets. De afbraak van de gemeenschappelijkheid in de N.A.V.O. werd voortgezet door zijn mededeling, dat met ingang van 1 april vliegtuigen van de geallieerden alleen maar over Frans grondgebied mogen vliegen, wan neer voor elk geval afzonderlijk toe stemming is gevraagd. Dat betekent een ernstige inbreuk op de mogelijkheid voor militaire vliegtuigen om van bijv. Duitsland naar een basis in Italië te vliegen. De Raad van de N.A.V.O. heeft vorige week overigens nog besloten ook de politieke zetel van de organisatie, die Dempen? Even dachten we, dat de gemeentewerklieden bezig waren de gracht te dempen, n.l. toen zij de bloembakken van het podium ter plaatse leegkiepten. Een en ander gelegen praam ving echter (het meeste) op. Overigens: Wat lijkt de gracht weer lang, nu alles weg is. Pet af voor Pit. De PIT-collecte heeft in de gemeente Bolsward op gebracht f412,54. In één dag van Siberië naar Batavia, kunt u zelfs op de fiets en desnoods lopend doen. Een stuk land in de Exmorster polder draagt nl. de naam „Siberië”. Het land is eigendom van D. P. Postma, die het ook in gebruik heeft. Vroeger behoorde het aan de boerderij van Douwe van der Meer op Rytsjebuorren. En Batavia is de naam van een oude herberg tussen Roodhuis en Grote Wierum. Wilt U nog verder? Ga dan naar Nlj Ame rika, dit vindt U in Gaasterland. Westelijk front. Op maandag 14 no vember zullen de aangelegde land- bouwwegen Oosterlittens-Wieuwerd en Mantgum-Jeth-Britswerd-Itens, samen vormende het eerste gedeelte van het wegenproject zuid-west Baarderadeel, officieel voor het ver keer worden opengesteld. De officiële „opening” zal te 14.30 uur te Mantgum geschieden nabij de boerderij van de heer D. Swierstra, Skillaard 4 door de HoogEdelgestren- ge Heer Mr. H. P. Linthorst Homan, Commissaris der Koningin in de pro vincie Friesland. Toch is daar het nodige van uitgelekt. Elke partij heeft nu eenmaal politici, die graag willen laten blijken, hoeveel ze weten en hoeveel inzicht ze hebben in de gang van zaken. Elke verslag gever maakt daar op zijn beurt een dankbaar gebruik van. Uit wat, bij stukjes en beetjes bekend is geworden, springt een conclusie direct naar voren: de formateur is een volhouder, hij wil van geen ophouden weten. Tenminste zo was het begin deze week. Drs. Schmelzer heeft tegenslag na te genslag moeten verwerken. Hij heeft de moed echter niet verloren. De tegen slagen werden duidelijk na de openlijke bezoeken van Prof. Zijlstra, Prof, de Quay en een aantal ministers (zoals de heren Veldkamp, Luns, De Jong en Biesheuvel), die de aangewezen figu ren zouden zijn voor een nood-kabinet, dat tot de verkiezingen de lopende staatszaken zou moeten afhandelen. De formateur heeft aanvankelijk hoop vol gestreefd naar een nieuw kabinet, samengesteld uit vertegenwoordigers van KVP en ARP. Dat is mislukt. Prof. Zi Istra heeft tenslotte geweigerd om ai- premier in zo’n kabinet zitting te nemen. Misschien wilde hij zelf wel dolgraag, maar zijn partijleiding zei zonder aarzelen „neen, dat kan niet”. De Anti’s waren niet bereid om terwille van de KVP, die tenslotte de crisis had veroorzaakt, de hete kastanjes uit het fel aangewakkerde politieke vuur te halen. Doordat de liberalen nu in de oppositie zijn gegaan, ontbreekt het de regering van Erhard aan een meerderheid, maar dat heeft weinig indruk op de bonds kanselier gemaakt. Hij is van plan door te regeren met een minderheidsregering geruggesteund door de bepaling in de grondwet, dat een bondskanselier alleen kan worden weggestemd, wanneer de meerderheid, die zich tegen hem heeft uitgesproken, het eens is over een op volger. Dit is wat men het constructieve vertrouwensvotum noemt. Het is in de grondwet opgenomen om te verhinde ren, dat onenigheid in de meerderheid over een coalitie het land een periode van regeringsloosheid zal bezorgen. Her inneringen aan de republiek van Wei mar hebben hierbij een rol gespeeld. Maar de wetgever heeft daarbij uit het oog verloren, dat het niet gemakkelijk zal zijn te regeren met een minder heidsregering, daar elk wetsvoorstel kan worden afgestemd. De gedachten van velen gaan dan ook al uit naar wat de toekomst bieden zal. Er zijn bij de chr. democraten voorstanders van een z.g. grote coalitie met de sociaal democraten, maar de meerderheid van de fractie is daar toch nog tegen, afge zien van het feit, dat de socialisten er zeker op het ogenblik weinig voor voe len. De liberalen zouden met de sociaal democraten samen een meerderheid kunnen vormen, maar ook daarop is weinig kans. Men wacht voorlopig af. Zondag worden er in Hessen verkiezin gen gehouden en twee weken later is Beieren aan de beurt. Boze tongen be weren, dat de liberalen na deze verkie zingen wellicht wel weer voor een coa litie voelen, als zij zich toch nog wel van de chr.-democraten onderscheiden. A O 86

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1966 | | pagina 1