NEO-NAZISTISCHE WINST IN HESSEN BREUKEN HELEN hark en sjoch Congres over partijvorming in Nederland Gysbert Japiks Kamerontbinding in Denemarken 105e JAARGANG VRIJDAG 11 NOVEMBER 1966 1603-1666-1966 Romanprijs van Amsterdam voor Van het Reve Engels vliegtuigje stort bij Oudega (W.) neer - V -f No. 88 Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Politiek bekeken. N.V. 5 Advertentieprijs: 16 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Contractprijzen op aanvraag Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres» Marktstraat 13 Jfelef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335 X05157). geleden, nu in november zoveel winst zullen kunnen boeken, dat zij de abso lute meerderheid behalen. Krag zal dan weer op een coalitie aangewezen zijn. Sommigen mompelen, dat hij wil lon ken in de richting van de socialistische volkspartij, de links-socialistische partij van de oud-communist Aksel Larsen. Het is ook mogelijk, dat hij izch wat gouden bergen belooft van het uit el kaar drijven van de conservatieve par tij en de liberale boerenpartij Venstre, die tot voor kort een hecht burgerlijk blok vormden. De conservatieven heb ben de laatste tijd wat toenaderende geluiden in de richting van de regering gemaakt. Prof. Beel is weliswaar KVPer, maar hij is ook lid van de Raad van State, zelfs vice-president. Van hem wordt ver ondersteld, dat hij wat boven de par- Koffiehuisje. Nu de Koffijplaets is gedemonteerd, doet zich destemeer de behoefte gevoelen aan een intiem koffiehuisje (zo mogelijk met zo merterras) en geschikt voor oud en jong. Er wordt reeds aan gewerkt, vernemen we. We hopen, dat het zal slagen. tijen Staat. Dat heeft zijn voordelen. Hij kan niet zo snel en vanzelfsprekend lang niet in die mate als bij drs. Schmelzer het geval was vereenzel- Egyptisch-Syrisch akkoord. de partners uit de periode Marijnen, de VVD en de CH overwegen. De grootste moeilijkheden staan de in formateur nog altijd binnen de KVP te wachten. De breuken in de partij zijn nog altijd niet geheeld. Prof. Beel zal flink met de lijmpot moeten werken. Minister Vondeling heeft in een inter view in Vrij Nederland het KVP-Ka- merlid de heer Blaisse (commissaris in vele ondernemingen, nauwe banden met Abonnementsprijs f 2.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Suntene Marten. Vanavond gaan we weer met lichtjes lopen. Vol onge duld, nauwelijks in staat deze grote dag af te wachten, zagen we de af gelopen dagen reeds fakkels en vuur werk. Dodenweg. FNP-Statenlid J. B. Sin- gelsma, als éénmansfractie een voor beeld van activiteit en na enkele maanden reeds geroutineerd als vra gensteller, heeft Gedeputeerde Sta ten nu weer vragen gesteld over de gevaarlijke Rijksweg 43. Hij wenst meer viadukten. Gezelschap. Gysbert Japicx, althans zijn beeld op ’t Groot Kerkhof heeft maandagavond gezelschap gehad. Na een feestavond werd en meer dan levensgrote pop, die op het toneel als requisiet was gebruikt, naast het (helaas nog steeds gipsen) beeld van Winfried Put geplaatst. Een grap, die wel enige aandacht trok en gelukkig niets had uit te staan met baldadigheid. Verkiezingen in de Westduitse deelstaat Hessen hebben zondag voor een wat zorgwekkende uitslag gezorgd. De grootste winst is n.l naar de Nationaldemo- kratische Partei Deutschlands gegaan, de partij, waarin de nazi’s zich het meest op hun gemak schijnen te voelen. Weliswaar zjjn er in de bondsrepubliek bij elke verkiezing groeperingen geweest, die een beroep deden op de stemmen van de oude nazi’s, maar deze rechts extremistische groeperingen waren verdeeld en hadden over het algemeen een kortstondig leven. De N. P. D. is hechter georgani seerd en de nazistische krachten zijn in haar geconcentreerd. De freze Goads iz it oonfange in it eine fenne wittenheite. Geef gas! De gaskachel deed het niet zo goed. De installateur ontdekte, daartoe geraadpleegd, het euvel; een muis had de warmte opgezocht en verstopte de leiding. De Veiligheidsraad heeft enige tijd een klacht van Israël over het optreden van terroristen, die vanuit Syrisch grond- gebied opereren, in behandeling gehad, i Er is een resolutie in stemming ge- bracht, waarbij er bij Syrië op werd aangedrongen maatregelen hiertegen te nemen. Rusland heeft hierover alg kam pioen van de Arabische landen zijn veto tegen uitgesproken, omdat de resolutie de schuld van de spanningen op Syrië schoof, hetgeen Rusland in strijd met de feiten acht. Diezelfde vrijdag hebben Syrië en Egyp te een overeenkomst voor een gemeen schappelijke defensie getekend. Op het eerste gezicht lijkt het er op, dat Syrië Egyptische ruggesteun krijgt voor zijn agressieve optreden tegen Is- raël, maar op de keper beschouwd, zal een dergelijke overeenkomst eerder lei den tot een grotere Syrische terughou dendheid, want Egypte is totaal niet gediend van avonturen. Het heeft zijn handen al vol in Jemen en het verkeert bovendien in een deplorabele economi sche toestand. Nasser doet vermoedelijk niets anders dan zijn ijzers in het vuur houden. Nazorg. De opbrengst van de collec te „Zazorg B. L. O.” was te Bols ward f 881,94. Hartelijk dank voor de medewerking en gaven. Stampen. Enige bezoekers uit Bols ward, die koffie met Friese kruid koek hadden genoten in Hotel „de Prins” te Makkum, wilden afreke nen, maar de buffetjuffrouw was in geen velden of wegen te bekennen. „Hoe doet men dat hier?” werd ge vraagd aan een Makkumer stamgast, die zijn biertje nuttigde. „Stampen met de voet,” aldus de man. Zelf was hij op kousevoeten. Unicum. Wanneer het volgend jaar Albert Heyn zich te Bolsward gaat vestigen, n.l. in wat nu nog restau rant ,,’t Raadhuis” is, zal Bolsward een unicum in den lande vormen: de kleinste plaats van Nederland met een dergelijke vestiging. Men ziet blijkbaar wel toekomstmogelijkhe den voor de stad. Tweemaal per week gaat ons H. en Sj .nieuws naar vele tientallen adres sen over de Oceaan. In Canada, USA, Zuid-Afrika, ja tot in Australië en Nieuw-Zeeland wordt ons simpel nieuws toch graag gelezen. Wij zou den het leuk vinden ook eens iets van onze lezers in de vreemde te horen. Hoe maakt u het? Tot ziens, dit was Hark en Sjoch! Een kabinetscrisis behoeft nog geen po litieke crisis te betekenen. Maar die kant gaat het in Nederland wel uit. Steeds meer mensen, het is al eerder gezegd, zijn niet meer tevreden met de huidige politieke partijen. Een landelijk ochtendblad, dat enige banden heeft met het NKV en de KVP, organiseerde vorig weekeinde een con gres over de partijvorming in Neder land. Nu is het zo, dat op dergelijke congres sen vooral de klagers aanwezig zijn. De mensen, die het met de huidige par- tijconstellatie wel kunnen vinden, zien geen aanleiding om daarover nog te congresseren. Het is echter wel opval lend, dat het aantal ontevredenen of mensen, die in elk geval bereid zijn over een verandering mee te denken, steeds groter wordt. Tijdens het congres kwam dr. Mansholt, vice-voorzitter van de Europese com missie (de Europese „regering”), tot in teressante uitspraken. Hij meende, dat er ongetwijfeld iets mis is met de de mocratie in Nederland. Soms werkt zij moeizaam, soms helemaal niet. Sinds 1958 is de regeringsvorm in Nederland steeds moeilijker geworden. Van stabi liteit is nauwelijks sprake. „Wij hebben drie formaties in vier jaren gehad, daar mee kunnen we de Vierde Franse Repu bliek naar de kroon steken,” aldus dr. Mansholt. Hij formuleerde verder: „Een coalitie zonder KVP is onmogelijk, maar een KVP zonder soalitie is ook ondenk baar”. Nieuwe politieke partijen schie ten volgens hem uit de grond als padde stoelen na een warme zomerregen. Dat heeft, naast alle politiek geharre war, ook zijn gunstige kanten. De po litieke partijen worden er door gedwon gen zich op eigen bestaansgrond en -vorm te bezinnen. De Katholieke Volkspartij is een van de eerste ge weest, die daarmee is begonnen. Maar het structuurrapport, dat daarvan het gevolg was, heeft in de practijk nog weinig konsekwenties gehad. Het congres kwam op een gunstig tijd stip temidden van een crisis. Dan is men nog meer geneigd de politieke verhoudingen in het algemeen eens on der de loupe te nemen. Verwacht ech ter ook van dit congres geen prakti sche, direct aanwijsbare gevolgen. Ver anderingen in het vaderlandse politieke bestel voltrekken zich nu eenmaal nooit zo snel. Tenslotte zijn de discussies over onze partijvorming en ons politieke stel sel al kort na de oorlog begonnen. Het is wel leerrijk om die ontwikkeling eens na te gaan. Rond 1947 lag het accent vooral op de vraag of ons kiesstelsel nog wel voldeed (een vraag, die nu, wonderlijk genoeg, ook weer naar de voorgrond komt). Bij het begin van de vijftiger jaren ont stonden heftige discussies over het be staansrecht van de Christelijke par tijen. Hierbij speelde vooral de Partij van de Arbeid een rol (als aanvaller). Tegelijk was de PvdA in een fel gevecht gewikkeld met de WD over de vraag wie nu eigenlijk progressief was en wie conservatief. Bij het begin van de zes tiger jaren ging een nieuw element meespelen. Men wilde van het grote aantal partijen af. Stemmen gingen op om in Nederland een twee- of driepar- tijen-stelsel in te voeren. De vraag con fessioneel of niet en progressief/conser vatief geraakte wat op de achtergrond. Nu komen alle elementen weer bij el kaar. Vrucht van twintig jaren discus sies; men meent, dat er nu wel eens wat moet gebeuren. die een Fraiese arreslee hebben ge kocht, om er in de winter mee over de Veluwe te sleeën. Maarzo zeggen zij, de arreslee is nog niet compleet. Wie helpt deze dames nog aan een bellentuig voor de arreslee? Huize „Rêstige Ré” is de naam van het huig van de dames, en in een advertentie elders in dit blad, vindt U haar volledig adres. Radio wint het nog. Op 1 november waren bij de dienst Luister- en Kijk gelden 2.333.439 televisietoestellen aangegeven en 2.726.377 radiotoestel len. Veelomstreden auteur Gerard K. van het Reve te Greonterp, tien dagen geleden nog hoofdrolspeler in een proces over zijn laatste boek, is door B. en W. van Amsterdam uitgeroepen tot winnaar van de „Romanprijs van de stad Amsterdam 1966” voor zijn boek „Op weg naar het einde”. Deze prijs bedraagt f 4.000. Tot de toekenning werd geadviseerd door een jury bestaande uit de heren A. Koss- mann, B. J. H. Stroman en R. Nieuwen- huys. Houd hem aan. Bolsward heeft nu ook een „aardappeleend”, een 2CVtje dat de boer op trekt. Een grote eend- vormige blikvanger nodigt uit het vehikel aan te houden. Verkeersperikelen zijn er vaak in de 3e Holl.straat, die lang en vooral smal is. Als groenteboer en melk boer elk van een kant de straat in rijden, zetten ze elkaar en alles hal verwege klem. Of éénrichtingsver keer met wachtverbod is nodig öf verbreding van de straat. Door dem ping van de (stink)sloot wellicht? In het hol van de leeuw. Iedere dag komt een eend bij de jager Kooistra te Oosterlitteng op bezoek voor een maaltijd. Wil stellig goede maatjes met de jagersman worden, hetgeen inmiddels al gelukt is en voor de eendvogel de beste waarborg biedt voor een langer leven. Goed beke ken. Slappe lach om slappe thee. Op een vergadering in Makkum schoten de aanwezigen in de lach, toen de thee- schenker inplaats van thee, gewoon warm water in de kopjes goot. Ver blufte man verdween in ijltempo met ketel warm water naar de keuken. Hoe het kwam? Wel, hij had ge woon een verkeerde ketel meegeno men. Rinkelende Ibellen. U weet nog van de twee dames uit Apeldoorn, Een nieuw Engels vliegtuig, bestuurd door de piloot van de Britton Norman Fabriek, Peter Hillwood uit Tottom op het eiland Wight, is woensdagmiddag in de buurt van Oudega in de Friese ge meente Wymbritseradeel in de Ringwiel gestort. De piloot en de tweede inzittende, Albert Weerda, Duits agent in Emden van de fabriek worden vermist. Duikers van de marinebasis Den Helder hebben tot diep in de nacht getracht de stoffelijke overschotten te bergen. Hun werkzaamheden werden bemoeilijkt door dat het toestel steeds dieper in de mod derige bodem zakt. Een ooggetuige wist te vertellen, dat het toestel voor het neerstortte, rakelings langs een boerderij vloog. Op de smalle weg langs de boerderij kwam juist een autobus aanrijden. De chauffeur en enkele anderen roeiden even later naar het wrak, maar vonden niets dan twee zwemvesten, een paar kaarten en een folder van de fabriek. Het bergingswerk kon pas acht uur na het ongeluk (’s middags kwart over één) beginnen. Het toestel was woensdagmorgen in Em den opgestegen voor een demonstratie vlucht naar Southampton. Toen het in de buurt van Lemmer was, verdween het van de radar, het laatste radiocontact vond plaats om 12.40 uur. ld J Erhard strijdt voort. De crisis in de regering in Bonn is nog niet opgelost. Vorige week ver wachtte men vrij algemeen het aftre den van bondskanselier Erhard, die nog maar enkele dagen tevoren had ge zegd, niet van wijken te weten en te streven naar een nieuwe meerderheids regering. Vorige week woensdag liet hij echter weten, bereid te zijn het veld te ruimen als er een passende op volger zou kunnen worden gevonden en als hij zelf een zegje bij diens keuze zou kunnen hebben. Even leek het of hij daarmee gecapi tuleerd had, maar het lijkt waarschijn lijker, dat hij zijn tegenstanders er met de neus op wil drukken, dat hun onderlinge strijd nog geen gemeenschap pelijke kandidaat heeft opgeleverd. Ondertussen zou Erhard er naar stre ven weer tot overeenstemming te ko men met de liberalen, die van hun kant hun verzet tegen een regering met Er hard hebben ingetrokken, maar wel een akkoord over „belangrijke kwesties” eisen. Hiermede bedoelen zij de belas tingverhoging, waartoe het restant van Erhards kabinet vrijdag heeft besloten ter dekking van het tekort op de be groting. Maar tegelijk zeggen woord voerders van de liberale partij, dat zij, wat de herenigingspolitiek en de bui tenlandse politiek betreft, dichter bij de sociaal-democraten dan bij de chr.-de- mocraten staan. Sommige liberalen zou den eigenlijk wel een coalitie met de sociaal-democraten wensen, maar die houden zich op de vlakte en wensen slechts kamerontbinding en nieuwe ver kiezingen. Kamerontbinding in Denemarken. Kamerontbinding’ en nieuwe verkiezin gen hebben de Denen met heel wat min der moeite gekregen. Bij de behandeling van belastingvoor stellen bleek het verzet tegen de socia listische minderheidsregering zo groot te zijn, dat premier Krag zonder het op stemming aan te laten komen het ontbindingsbesluit door de kroonprinses liet tekenen (de koning was met va kantie). Op 22 november zullen nieuwe verkie zingen worden gehouden. Wat precies door het hoofd van Krag heeft gespeeld is niet recht duidelijk, omdat het niet waarschijnlijk is, dat de socialisten,' die in het voorjaar bij gemeenteraadsver kiezingen aanzienlijke verliezen hebben vigd worden met de gebeurtenissen, die de crisis deden ontstaan. Hij kan ook gemakkelijker praten met de Partij van de Arbeid en bijvoorbeeld bekijken of de kloof tussen KVP en PvdA nog in zoverre kan worden overbrugd, dat een tijdelijk aanblijven van het kabinet-Cals tot bijvoorbeeld de vervroegde ver kiezingen mogelijk is. De informateur heeft een ruime op dracht gekregen. Hij moet onderzoeken hoe op zo kort mogelijke termijn een oplossing kan worden gevonden voor de kabinetscrisis. Het realiseren van die oplossing kan hij eventueel aan een an der overlaten de formateur. Nodig is dat niet. Prof. Beel heeft in het ver leden al meermalen als informateur feitelijk formateurswerk gedaan. Hij kwam dan met een kant-en-klaar- oplossing, waarbij alle afspraken al wa ren gemaakt. Zijn prestatie, die nog het meest in het geheugen ligtt, was de formatie van het kabinet Marijnen. In zijn Wassenaarse huis kwam het ak koord van Wassenaar tot stand. Prof. Beel is deze week begonnen met een uitvoerig gesprek met premier Cals. Hij wilde weten welke belangrijke za ken nog voor de verkiezingen moeten woiden afgehandeld. Daarover kan hij da’’ verder praten met de partijen, die nij in een overbruggingskabinet wil heb ben. De informateur zal wel Zijn begon nen met een studie van de mogelijkhe den die de formatieperiode Schmelzer heeft opengelaten. Dat is in de eerste plaats een samen werking tussen KVP en ARP. De anti’s hébben hun medewerking geweigerd tij dens de formatiepoging van de heer Schmelzer. Dat wil niet zeggen, dat zij niet alsnog hun steun willen geven. Hun weigering leek destijds immers vooral gericht tegen de persoon van de heer Schmelzer als symbool van de KVP-vleugel, die de breuk veroorzaak te. Wanneer de toenaderingspoging van prof. Beel tot de ARP niet lukt, kan hij nog altijd een coalitie tussen de KVP en Het spoorwegviaduct over de Thomas a Kempisweg te Utrecht, dat maan dag door een aardgasontploffing ernstig werd beschadigd, werd dinsdag provisorisch hersteld. Onder het viaduct werden peilers aangelbracht. Hier worden over het viaduct zware ijzeren balken gelegd. Gysbert - om froed en from gol en goed seit ós hjoed: Voorheen werd, zoals oude gravures tonen, het Boereplein door de jeugd gebruikt voor het oplaten van vlie gers. Nu is het spel baltrappen wel wat luidruchtig geworden. Zondagavond hadden kerkgangers in de Broerekerk nog'al last van het gekrijs en geschreeuw. Ja, wat wil men, het kostershuis staat nog leeg. Prof. L. J. M. Beel, die door Koningin Juliana is aangezocht om uit te vinden, welke mogelijkheden er zijn om aan de kabinetscrisis een einde te maken, heeft het in zeker opzicht gemakkelijker dan de formateur, die mislukte, drs. Norbert Schmelzer. De heer Schmelzer verkeerde bij het ontstaan van de crisis al weer bijna vier weken geleden midden in het strijdgewoel. Hij had het politieke gevecht min of meer zelf ontketend. Hij was dus duidelijk partij. Allerlei rancunes, tegenstellingen, meningsverschillen en persoonlijke gevoelens keerden zich dan ook tijdens zijn formatieperiode tegen hem. Zijn mislukking wordt hem, vooral door de socialisten, aangerekend als een politieke blunder van de eerste orde, die een danig stuk uit zijn prestige zal happen. De heer Nederhorst, leider van de Party van de Arbeid in de Tweede Kamer, sprak over niet minder dan „de on zalige periode-Schmelzer”. Hij kon niet duidelijker zeggen, dat tussen KVP en PvdA een wijde kloof is ontstaan. X Na haar 'successen eerder dit jaar hij gemeenteraadsverkiezingen heeft de N. P. D. nu in Hessen (met de steden Frankfort en Wiesbaden) 7,9 pct. van het aantal stemmen op zich weten te vertegenwoordigen. De verliezer is vooral de kleine, ook vrij rechtse Ge- samtdeutsche Partei, die door haar val van 6,3 op 4,3 pet. niet meer in het landsparlement vertegenwoordigd zal zijn. Ook de liberalen hebben een veer moeten laten. Zij vielen van 11,5 op 10,4 pet. en dat nog wel, terwijl zij hadden gehoopt, dat him uittreden uit de coalitie in Bonn wegens hun verzet tegen belastingverhoging hun winst zou hebben opgeleverd. Achteruit gingen ook de chr.-democraten, die van 28,8 op 26,4 pet. vielen. Aan deze chr.-democratische achteruit gang ligt ongetwijfeld het onbehagen van de kiezers ten grondslag over de vernie tigende strijd, die de chr.-democrati sche politici met elkaar leveren. De sociaal-democraten, die al twintig jaren de absolute meerderheid in Hes sen hebben, hadden gehoopt hun positie nog verder te versterken, maar de winst is hun neus voorbij gegaan. Slechts en kele tienden van percenten konden zij winnen. Een nader onderzoek zal moe ten uitwijzen, waaraan dat te wijten is. Een eerste indicatie zou kunnen zijn, dat de N. P. D. ook in arbeidersdistric- ten niet onaanzienlijke successen heeft behaald en dat ongetwijfeld ten koste van de S. P. D. Men vergete niet, dat het verbod van de communistische par tij in Duitsland linkse extremisten een eigen vertegenwoordiging onthoudt. Het is niet onmogelijk, dat vooral deze groe pen het extremisme, voortsrpuitend uit onbehagen, sterker hebben laten gelden dan de onderscheiding links of rechts. de olie-industrie) een „landverrader” genoemd. Dat was een krasse term van de socia listische bewindsman, die soms zijn gemoed wat al te duidelijk laat spre ken. Minister Vondeling heeft nu in een in gezonden brief in hetzelfde weekblad zijn excuses aangeboden. Dat is een daad, die een politicus siert. In de brief zegt de minister: „Dat woord landver raad is zwart op wit te bar, om dat het ook een in de wet omschreven begrip is. Het doet denken aan oorlogs tijd en spionage. Dat heb ik niet bedoeld Wat ik bedoelde is dit: Den Uyl voert moeilijke en voor het land heel belang rijke onderhandelingen met de interna tionale mammoet-oliemaatschappijen. ’t Kan daarbij gemakkelijk om een me ningsverschil van een miljard gulden gaan. Zolang die onderhandelingen du ren, behoren volksvertegenwoordigers als één man achter de regering te staan. Als zij te kennen zouden geven, dat de regering te hoog in de boom zit, dan doen zij schade aan het landsbelang. Daarom kan ik mij zo woest maken op die Kamerleden, die ondershands al heb ben laten weten, dat ze de regering een stok tussen de benen willen steken op het hoogtepunt van de onderhandelin gen”. Een aardige ontboezeming, die in een PS een nog veel fraaier vervolg kreeg. Daarin schreef minister Vondeling: „Mr. Blaisse is alg staatsburger en als Ka merlid aandeelhouder eij commissaris van de N.V. de Staat der Nederlanden. Deze N.V. is in moeizame onderhande lingen gewikkeld met de N.V. Gezamen lijke Olie-maatschappijen. En wat zegt nu commissaris Blaisse in het openbaar: „Mijn directie moet een heel stuk van zijn eisen laten vallen!” Is zoiets ooit vertoond in N.V.-land? Zo ja, wat is er toen met die commissaris gebeurd op de eerstvolgende vergadering van directeuren en commissarissen Dit directielid zou luidkeels hebben gepro testeerd. Dat heeft hij dan ook iets te luid gedaan.” De politiek is zo saai nog niet. Bolswards Nieuwsblad STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeél, Hindeloopen, W ons er ad e el, Workum en Wymbritseradeel. 88

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1966 | | pagina 1