Laatste overleg met Rhodesië
Voorbereiding
Pq
fee.-'
hark
en
sjoch
"TUK
Kosïgin in Frankrijk
Gysbert Japiks
I
s
Neutraal
Zilveren filmpjes
VRIJDAG 9 DECEMBER 1965
105e JAARGANG
No. 96
1603-1666-1966
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
-
r i
i o?
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Wymbritseradeel.
om him salme,
Thant herkiesbaar.
Onder druk.
PIET
2e week december 1941
E. V. A.
Objectief.
Kosigin In Frankrijk
Paleis.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch!
i'
Op het ogenblik, waarop alles in gereedheid was gebracht om de Ver. Naties
te verzoeken verplichte sancties tegen Rhodesië af te kondigen, verscheen Harold
Wilson, de Engelse premier, in het lagerhuis met de mededeling, dat hij nog
een laatste poging zou wagen om de Rhodesische regering er toe te bewegen
terug te komen van de eenzijdig verklaarde onafhankelijkheid en het overleg
met Engeland te hervatten over een verlening van de onafhankelijkheid op basis
van de zes voorwaarden, die Engeland essentieel acht. Vrijdagmorgen gingen
Wilson en Ian Smith, de Rhodesische premier, met een aantal raadslieden in
Gibraltar aan boord van de Engelse kruiser Tiger. Bijzonder zwaar weer noopte
het gezelschap diezelfde avond nog de haven van Gibraltar weer op te zoeken
in plaats van naar Malta te varen. Voor anker liggend zette men het gesprek
voort.
Had de Katholieke Volkspartij socialistische liederen gekend (maar dat is eigen
lijk wel een heel stoute gedachte), dan had men het afgelopen weekeinde uit
volle borst het „Komt Kameraden, Sluit de Rijen” gezongen.
Na alle geharrewar van de laatste weken heeft de KVP-partijraad het laatste
weekeinde benut voor een uitputtende behandeling van het verkiezingsprogramma,
waarmee de KVP de komende stembusstrijd wil ingaan. Daarvoor was in de
allereerste plaats nodig, dat bestaande tegenstellingen zoveel mogeljjk werden
opgelost. En daarin is zowaar de leiding van Nederlands grootste partij op het
eerste gezicht geslaagd. Want de beide vooraanstaande „afvalligen” (om opnieuw
een wat ondeugend woord te gebruiken), de ex-premie.r Cals en de ex-minister
Bogaers, hebben zich bereid verklaard om mee te werken aan de opstelling van
het definitieve program.
Uitgave: A. J. OSINGA N.V„ Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Dit was eigenlijk ingeleid door een aan
tal concessies van kleine omvang, die
Bowden, de Engelse minister voor Ge-
menebestzaken, kort tevoren uit de Rho
desische hoofdstad, Salisbury, had mee
gebracht. Een hoge ambtenaar is daar
op de laatste hand gaan leggen aan de
ontmoeting tussen Wilson en Smith.
De Gaulle gaat onverstoorbaar voort
op zijn politieke pad. Hij is de gastheer
geweest van de Russische premier Ko-
sigin, die bij herhaalde gelegenheden
betoogd heeft, dat het Duitse gevaar
niet onderschat mag worden en dat Rus
land niet wil, dat Duitsland ook maar
iets te maken krijgt met kernwapenen.
Men legt dat uit als een weigering van
Rusland zelfs Duitse medezeggenschap
in een geallieerd kernwapen, zoals dat
op commissie-niveau zou worden uitge
oefend, te aanvaarden; dit in tegenstel
ling tot aanvankelijke aanwijzingen, dat
Moskou zijn standpunt wat had ver
zacht.
Het andere thema van Kosigin was een
Partijvoorzitter Aalberse deelde dit mee
in de vergadering van de partijraad in
Utrecht. Hij deed het wel heel voorzich
tig, zodat enkele politieke commenta
toren hieruit wisten af te leiden, dat bei
de vooraanstaande KVPers nog niet ,ja’
hebben gezegd op de vraag of zij zich
ook voor de KVP candidaat willen stel
len. Men meent te weten, dat beide he
llet oudste Statenlid is ook een Bols-
warder, n.l. de ons als Martinytoer-
schrijvende welbekende heer Tj. de
Jong. Als zodanig voerde hij het
woord namens de Staten ter herden
king van wijlen de heer Harmsma.
De toestand in Jordanië is rustig, maar
gespannen. Het leger patrouilleert nog,
de scholen zijn nog gesloten en de on
wil van een deel van de bevolking te
gen de koning, blijkt uit de eis van een
groot aantal notabelen om de politiek
van het land om te gooien en tegenover
Israël te radicaliseren. Zij zouden het
liefst de komst van de Arabische troe
pen in het land wensen. Maar Hoes
sein houdt voet bij stuk en het is een
gunstig teken voor hem, dat Egypte
al wat rustiger is in zijn beschouwin
gen over Jordanië.
Veel aandrang is er nodig geweest om
Thant, de Birmese secretaris-generaal
van de Ver. Naties, të bewegen een
nieuwe ambtsperiode te aanvaarden.
Enkele maanden geleden had hij het
onomstotelijke besluit genomen zich niet
herkiesbaar te stellen, mede omdat hij
vond, dat zijn politieke invloed op di
verse ontwikkelingen te gering was. Hij
heeft zich eens een „veredelde kantoor
bediende” genoemd en dat wilde hij niet
zijn. De onmogelijkheid om zonder veel
strijd tussen de machtsblokken een op
volger te vinden, die voor iedereen aan
vaardbaar was, heeft sterk bijgedragen
tot herziening van zijn standpunt.
Prins of Zwaan, ’t Stond voor ramen
van winkeliers in Makkurn vermeld,
dat de trekking van de Sint Nicolaas
actie maandagavond om half acht in
de Zwaan zou worden gehouden. El
ders anders over dezelfde loting
dat het om acht uur in de Prins
was. Dit wijst er op, dat ze in dit
dorp elkaar toch Wel wat gunnen.
Modern Exmorra. De gezamenlijke
zakenlieden van Exmorra zijn over
eengekomen om met ingang van za
terdag 10 dec. a.s. (deze week dus)
hun winkels om vier uur ’s middags
Offers.
Enkele belangrijke punten uit het KVP-
program zijn al bekend. Als algemene
te sluiten. Dit geldt alleen voor de
zaterdagmiddag. Op zaterdagmiddag
na vieren kunt u in Exmorra alleen
nog terecht in de Bibiliotheek, die
is geopend van 1 tot 6 uur en van
7 tot half negen, des avonds.
tendens kan men herkennen zoals
een landelijk katholiek avondblad deed
de leus; „Welzijn eist Offers”.
Geen prettige gedachte om de verkie
zingen mee in te gaan, maar de KVP
stelt niet ten onrechte dat de con
juncturele situatie slechter is dan voor
heen en dat we allemaal moeten bijdra
gen aan het weer gezond maken van
onze economie. Het program zegt: „Wij
moeten beseffen, dat veel van de nood
zakelijke maatregelen, die ons welzijn
ten doel hebben, financiële offers vra
gen”.
Nu kan men met zo’n uitspraak politiek
gezien, vele kanten uit. Ook bij de vo
rige Kamerverkiezingen vroeg de KVP
„offers”. Maar er bleek nog wel enig
verschil te bestaan tussen wat het ka-
binet-Marijnen vroeg en wat het kabi-
net-Cals eiste. En ook tussen wat de
KVP in het ene geval aanvaardde en in
het andere niet.
Gelukkig heeft de KVP geprobeerd om
nu in elk geval iets duidelijker te zijn.
Duidelijk wordt gesteld, dat loon- en
prijsstijgingen moeten worden gematigd
dat er voor overheidsuitgaven voldoen
de dekking moet zijn gevonden en dat
deze uitgaven gebaseerd moeten wor
den op prioriteiten. Dit laatste betekent,
dat ook een regering offers moet bren
gen. Men zal niet alles kunnen uit
voeren van wat men eigenlijk wil.
Een ander onderwerp in het verkie-
zingsprogram van de KVP de confes
sionele partijvorming heeft ook nog
al de aandacht getrokken.
Tijdens de Partijraad was er toch nog
enig verzet tegen de (nieuwe) formu
lering, dat de KVP „zich laat inspi
reren door christelijke opvattingen over
mens en maatschappij”. Deze tekst bleef
weliswaar toch gehandhaafd (met 67
tegen 13 stemmen), maar dat er verzet
kwam tegen de term „christelijke op
vattingen”, is toch een teken aan de
wand. Deze, opvattingen moeten voor
de KVP toch de wezenlijke achtergrond
betekenen, meende de heer Schmelzer
(fractie-voorzitter in de Tweede Kamer)
Het houdt niet in, meende hij, dat bij
voorbeeld humanisten zich niet bij de
KVP kunnen aansluiten. „Het Christen
dom is tenslotte door Griekse, Romein
se en Joodse cultuur beïnvloed”, luidde
zijn stelling.
’t Voorstel goedkeuren, afwijzen?
wees voorzichtig, Nederland
staat liefst aan geen enkele kant
zeg, ingedeeld bij de grijzen
Nederland „door de eeuwen trouw”
Koud noch heet, politiek lauw!”
Wie is voor, en wie stemt tegen?
leden laat uw standpunt zien
Niks hoor, dachten zeventien
er kan veel beter gezwegen
wij dienen het landsbelang zo
kijk het katje uit de boom
’t Beste is houd je wat sloom
de neutralen stemmen blanco.
Bij ingrijpende besluiten
in de wereldpolitiek
denkt het gros van het publiek
wij blijven er liever buiten
Och wat geeft al dat betogen
niemand snapt er ’t rechte van
en de brave burgerman
wordt met illusies bedrogen.
Dezer dagen weer te zien, ja
opnieuw ’t afgezaagd gezeur
V.N. open toch de deur
eens voor communistisch China
de opmars is niet meer te stuiten
Steunt het Albanees voorstel
kleintjes trekken aan de bel
Gooi Formosa er driest buiten.
Moeten V.N.-leden stemmen
dan ligt ’t zaakje anders
want men treedt op voor een heel land
dus men moet wel kleur bekennen
Ook dan geldt het helaas als wijsheid
Zwart of wit is krasse taal
kies voorzichtig, kies neutraal
kom beken de kleur der grijsheid.
10 jarig bestaan van de N.S.B. in Ne
derland.
Abonnementsprijs f 2.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Jordanië blijft
gespannen.
Het spreekwoord zegt: Als het kalf
verdronken is, dempt men de put.
Moet dat hier ook van toepassing
zijn? vraagt ons M. v. d.de V. Bij
ons in de Schelle a Bolswertstraat
voor no. 13 is een gat van 20 a 30 cm
diep. Moet hier eerst een over de kop
slaan met brommer of fiets Het
was beter eerst dit te maken voor er
brokken komen. Ja, en daarom is het
allerbest het euvel te melden aan de
directeur van gemeentewerken of de
politie, dachten wij. Zó hoort het.
Gysbert - om
froed en from
gol en goed
■eit 6» hjoedt
Bolswards Nieuwsblat
De Fryske Akademy skriuwt in priis-
fraech üt oer it ombrekken fan greidlan.
Jhr. Mr. Tjarda van Starkenborch
Stachouwer heeft de staat van beleg voor
heel Indië afgekondigd.
Londen en Batavia staan samen in drei
gende houding tegenover Japan.
Sedert 6 december beschouwt Engeland
zich in oorlog met Finland, Hongarije en
Roemenië.
ren dit laten afhangen van het uitein
delijke gezicht, dat het program krijgt.
Overigens schijnt mr. Cals er toch wel
voor te voelen lijsttrekker te worden op
één van de vier lijsten, waarmee de
KVP de verkiezingen ingaat. Hij kan
daarvoor verschillende motieven hebben.
Wanneer duidelijk wordt, dat ex-pre-
mier Cals bij de kiezers nog veeel ver-
Afgelopen zondag waren de beide pre
miers weer in eigen land. Zij hebben
hun regeringen een z.g. werkdocument
voorgelegd, waaraan de Engelse rege
ring na vrij kort overleg, haar goed
keuring hechtte.
De Rhodesische regering had tot maan
dagmorgen 11 uur de tijd om met ja
of neen t'e antwoorden.
Zou het neen zijn, dan zou de machine
rie om de Ver. Naties om sancties te
verzoeken, onherroepelijk ih werking
worden gesteld.
De termijn verliep zonder antwoord.
Dater op de dag verwachtte men het
antwoord pas, hetgeen er wel op duidde
dat er jn het Rhodesisch kabinet' aan
zienlijk verzet heerste tegen wat Smith
aan concessies had gedaan. Engeland
moet blijven vasthouden aan de zes
voorwaarden, waarvan de voornaamste
is, dat de garantie gegeven wordt, dat
de voortgang naar een meerderheidsbe-
wind in Rhodesië niet' wordt belemmerd.
Een meerderheidsbewind betekent, dat
de regering in handen van de Afrikanen
komt. De blanke minderheid voelt daar
bitter weinig voor. Het gaat er in feite
om of er een vorm kan worden gege
ven, die het element ontwikkeling van
de Afrikanen op een dusdanige manier
in deze voornaamste Engelse voorwaar
de voegt, dat' de Afrikanen niet het ge
voel hebben, dat hun lot in lengte van
dagen stemrecht en politieke macht ont
houden blijven en dat de blanken niet
het gevoel hebben, dat het land van de
ene op de andere dag het slachtoffer van
de Afrikaanse onervarenheid wordt.
Na lang beraad heeft de Rhodesische
regering tenslotte deze laatste kans op
een regeling voorbij laten gaan. Zij
voelt zich vermoedelijk sterk genoeg om
de sancties lang genoeg te kunnen trot
seren, totdat er voldoende gaatjes ge
vonden zijn om de werking ervan te neu
traliseren.
voor dit doel te verbouwen. Voor de mi
nister-president is een minder represen
tatieve woning voldoende”.
De nationaal-gereformeerden zijn in hun
verkiezingsmanifest niet best te spre
ken over de grotere partijen. „In ons
land berust de macht bij de vijf oude
partijen: KVP, PvdA, ARP, CHU en
VVD. Deze dragen het stempel van de
vorige eeuw en zijn na de oorlog één
blok gaan vormen, dat door veel draden
en afspraken inwendig verbonden is”.
Volgens het GPV zijn de principiële
scheidslijnen tussen deze partijen nog
wel in de plaatselijke kiesverenigingen
te herkennen, „maar niet in het grote
geheel van de practische politiek”. Het
GPV stelt verder robuust, dat „pogingen
van moderne anarchisten om op straat
met rookbommen en geschriften of tele
visietoespraken het aanzien van alle ge
zag, tot zelfs dat' van het regerende huis
van Oranje, omlaag te halen, zonder
aarzelen moeten worden onderdrukt.”
trouwen geniet, kan hij dat best ge
bruiken om zijn politieke inzichten bin
nen de KVP-leiding sterker te kunnen
verdedigen.
De organisatorische voorbereiding op de
verkiezingen is, voor wat betreft de
KVP, nog niet afgesloten. De verkie-
zingsraad van de partij komt deze za
terdag bijeen om het advies voor de can-
didatenlijsten op te stellen. Daarop
wordt ook buiten de KVP met
enige spanning gewacht.
Want ook aan het gezicht van de nieu
we KVP-fractie zal men kunnen zien,
welke politiek de KVP in het nieuwe
politieke seizoen wil voeren. Voor wie
het nog weten wil: het definitieve pro
gram van de KVP zal huis aan huis in
Nederland worden verspreid.
Woensdag is het een kwart eeuw geleden, dat de verraderlijke overval op
Pearl Harbour plaatsvond, een aanval, welke ten gevolge had, dat de V.S. in
de Tweede Wereldoorlog betrokken werden. Hier een archieffoto, gemaakt na
de bombardementen, welke een goed beeld geeft van de ontreddering in de
haven
Naar het huwelijk van prinses Mar
griet. Grietje Pietje Posthumus (13)
uit Witmarsum en Doeke Hemstra
(12) uit Barjum mogen op 10 jan.
van het volgend jaar het huwelijk
tussen prinses Margriet en mr. Pie
ter van Vollenhoven in de Grote Kerk
te ’s-Gravenhage bijwonen. Zij zijn
gekozen uit 2360 leerlingen van het
voortgezet onderwijs, die op 10 jan,
hun verjaardag zullen vieren.
Hier is de eerste al. Het Gereformeerd
Politiek Verbond, geen grote, maar wel
een traditierijke groepering in de Twee
de Kamer, heeft deze week eveneens
het programma bekend gemaakt. Zo
waar wist het GPV nog een zeer origi
neel punt te vinden. Het GPV wil: „Een
representatief paleis voor de Koningin
nabij de regeringscentra in Den Haag.
Het verdient aanbeveling het Catshuis
kristen, bern ss
seis.
Grietje Pietje Posthumus (zij draagt
toevallig de voornamen van bruid
en bruidegom) is de dochter van de
postbode J. Posthumus van Witmar
sum. Zij woont aan het Oostëind 14
en heeft nog vier broertjes en drie
zusjes. Haar vader maakt als bege
leider de reis mee. Doeke Hemstra
woont in Baijum aan de Haesterwei
12. Zijn vader is veehouder en kan
niet mee naar Den Haag. „Myn mem
moat op 'e oare broerkes passe,” zei
Doeke.
Prettig weerzien. Voor Bolswarders
die de Statenvergadering bijwonen
(er zijn twee leden uit Bolsward en
één verslaggever) is het altijd pret
tig de heer Anema, oud-Bolswarder
politieman, in actie te zien als chef-
bode. Met zwier en gratie kondigt
hij de Commissaris der Koningin aan
en dirigeert de leden als een concert
meester.
Storing. iemand had een nieuw
televisietoestel gekocht. Op zekere
avond verscheen „storing” op het
beeldscherm. De man dacht: mis is
het' al, nam de fiets en trapte naar
de leverancier toe. Nou ja, dat
moet je ook maar weten, dat de sto
ring helemaal in Bussum zat.
len Kerstne iz naet bern
mar om Goade to libbjen.
Taljochting: Kerstne
berne (geboren), salme
Verkeers-ongeval. Vrijdagavond wil
de, wegens verkeerd rijden, een
vrachtauto, bestuurd door de 29-ja-
rige R. T. L. uit Amsterdam, op de
weg Afsluitdijk-Bolsward, keren om
de weg naar Harlingen te nemen.
Toen de wagen dwars op de weg
stond in regen en storm, botste er
een auto met militairen tegen op. De
chauffeur van de vrachtauto had nog
wel geprobeerd zijn wagen weg te
rijden, toen hij de lichten van de
militaire auto zag, maar hij kon dat
niet meer klaar krijgen.
Nauwelijks was premier Wilson terug
in Engeland, of hij moest aanzitten aan
een diner met de regeringsleiders van de
landen van de Europese Vrijhandels
associatie, die in Londen zijn gekomen
om nadere uitleg van de Engelse re
gering te vernemen over haar plannen
om tot de E.E.G. toe të treden. Enge
land wil een zo goed mogelijke coördi
natie met zijn economische bondgenoten,
want het zal op hen moeten terug val
len, wanneer de nieuwe poging om toe
te treden, op niets uitloopt.
Het welslagen van deze poging zal
voornamelijk afhangen van de houding
van Frankrijk. Over het algemeen kan
men in Franse regeringskringen gelui
den horen, die er op wijzen, dat De
Gaulle Engeland nog altijd niet Euro
pees genoeg vindt, dat het met andere
woorden niet bereid is zijn Atlantische
oriëntatie op de Ver. Staten op te ge
ven voor een aansluiting bij een soort
Europese derde macht, zoals De Gaulle
voor de geest zweeft.
De bestuurder van de militaire wa
gen, J. E. R. v. d. Akker uit Kam
pen, werd zwaar gewond naar het
St. Jozefziekenhuis te Harlingen ver
voerd. De beide andere inzittende
militairen werden slechts licht ge
wond. De vrachtautobestuurder ont
kent, dat hij op de weg wilde keren.
Hij wilde van de parkeerplaats door
rijden naar het e.v. kruispunt; hoe
hij toch dwars de weg overschoot kan
hij niet verklaren.
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
loflied op de Franse onafhankelijkheid,
hoewel die nog niet had geleid tot een
overeenstemming in de Duitse kwestie.
Moskou wenst boven alles een erken
ning van Oost-Duitsland, hetgeen De
Gaulle geheel zou vervreemden van
Bonn. Frankrijk zou graag zien, dat
Rusland de beloften van het handels-
verdrag zou nakomen, want het ziet in
Oost-Europa een grote markt voor zijn
produktën, maar de handel gaat ondanks
royale Franse kredieten zelfs nog ach
teruit. Het heeft de Fransen ook bij
zonder gestoken, dat bijv. Rusland de
bouw van een grote autofabriek aan
Fiat en niet aan Renalt heeft gegund.
Hierover zal van Franse kant wei het
een en ander gezegd zijn.
Stuivertje wisselen. Misschien om
zijn benen te strekken zat in de
jongstleden Statenvergadering op een
gegeven moment het kvp-lid, burg.
J. M. A. Mulder in het dubbellege
gestoelte van de Boerenpartij. De
boeren hadden nl. verstek laten
gaan.
Wie meent, dat na dit lange verhaal
over het program van de KVP alle ob
jectiviteit' in dit overzicht zooek is, ver
gist zich. De andere partijen komen
ook. Echt.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Rein Postma 25 jaar in dienst als brug
wachter bij de St. Jansbrug.
80 jarig bestaan chr. jongelingsvereni-
ging „Bidt en Werkt” te Longerhouw.
Wie is genegen tegen vergoeding de le
vering van 6 700 kg hooi over te ne
men. Leverplaats: Bolsward. Aanbie
ding bij J. Alkema, Exmorra.
P. A. Nawijn, voorheen te Bolsward be
vorderd tot commieschef ter secretarie
te Mijdracht.
Benoemd tot dirigent van de zangvereni
ging te Lollum, de heer J. J. Althuis Jr.
te Wommels.
Exmorra-Canada. Een Canadese
krant schreef iets over de gerestau
reerde kerk van Exmorra. „Herv.
Nederland” publiceerde een artikel
over „De openbare school met de
bijbel in Canada”, door Ds. J. van
Kuiken, Herv. predikant' van Ex-
morra-Allingawier van 1929-1933, nu
werkend in Canada.
f»
- 'V
k - - s s
96
