Smith
de gevolgen
van
en
Nieuwe gezichten
’t Neen
lllfl I
Kerstwijding Martinikerk
hark
sjoch
en
11 a
ua
Zilveren filmpjes
105e JAARGANG
Na 98
VRIJDAG 16 DEGGHMER 1966
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
■SS»
RW' «W W
in rail
1
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
T.V.macht.
Overgangsperiode.
Lonen.
Meedoen.
J. M. A. MULDER, Burgemeester.
Sancties.
3e week december 1941
Ruimte.
Japanse luchtactie tegen de Philippijnen.
i
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Een beeld van de hevige wateroverlast in de Gelderse Vallei.
Hier een boerderij aan de ver buiten zjjn oevers getreden Eem.
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
ïelef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Evenals de voorgaande jaren zullen wij een gezamenlijke Kerst
wijding houden in combinatie met de Cantate-uitvoering van de
Martini-Cantorij en wel op zondag 18 december a.s„ des namiddags
kwart voor drie in de Martinikerk.
Wij willen ons allen voorbereiden op het naderende Kerstfeest door
het lezen van het Kerst-evangelie, het beluisteren van de Kerst-
Cantate en het zingen van de Kerstliederen.
Mag ik de gehele Bolswarder gemeenschap, ouderen en jongeren
en ook de kinderen uitnodigen tot deelname aan deze Kerstsamen-
komst en ons daardoor te laten leiden tot de ware Kerstvrede, die
ik U zo van harte toewens.
De beslissing van de heren Gals en Bo-
gaers kwam na lange besprekingen met
het KVP-bestuur. Die besprekingen heb
ben ongetwijfeld als voornaamste onder
werp gehad: de koers, die de KVP na
de verkiezingen gaat varen. Zal het
dezelfde richting zijn, die deed besluiten
tot de val van het kabinet-Cals en een
verwijdering met de PvdA? Uit het be
sluit van beide politici mag men aflei
den, dat dit inderdaad het geval is. De
Mussert heeft tijdens de viering van het
10-jarig bestaan van de NSB gezegd dat
hij het geloof heeft, datAdolf Hitler de
van God gegeven Germaanse leider is,
dat deze leider nooit iets zal eisen, dat in
strijd zou zijn met de eer, de waardigheid
of de belangen van het Nederlandse volk.
Naar aanleiding van aanslag op leden
van de Duitse weermacht 100 Joden
doodgeschoten.
Abonnementsprijs f 2.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Ellebogen van uw japon stuk? Als op
lossing wordt aanbevolen:
a. Japon met korte mouwen aanbevolen.
b. stukjes inzetten van dezelfde stof.
c. Andere mouwen inzetten.
Gezien zijn toezegging aan de ministers
van het Gemenebest moest Wilson nu
de weg naar de Ver. Naties gaan, zeer
tegen de zin van de Conservatieve op
positie in, die van oordeel is, dat Enge
land er dan niet in zal slagen de ont
wikkeling wat in de hand te houden.
Toch wil Engeland dat proberen, zoals
blijkt uit 'de activiteit, die Brown, de
minister van Buitenlandse Zaken in New
York is gaan ontplooien. Het blijkt ook
uit de lijst van goederen, die Engeland
onder het embargo wil laten vallen. Het
zijn de Rhodesische uitvoerprodukten,
die getroffen worden, zoals deze nu al
getroffen worden door de vrijwillige
sancties, waartoe Engeland de overige
landen in de wereld heeft opgeroepen.
De zaak was de gaten te stoppen, maar
deze gaten zitten vooral in Z.-Afrika
en Portugal, welke landen zich niet snel
van hun steun aan Rhodesië zullen la
ten afbrengen.
Van Afrikaanse zijde is er op aange
drongen, dat Engeland olie zou laten
zetten op de lijst van produkten, die
niet naar Rhodesië vervoerd zouden
mogen worden, maar daar wil het niet
van weten, omdat het bang is, dat het
dan in een situatie komt, waarin Zuid-
Afrika wegens ongehoorzaamheid aan de
Ver. Naties zal worden getroffen door
sancties. Dit zou moeilijkheden op eco
nomisch gebied voor Engeland bete
kenen. Als gevolg van het Engelse be
leid begint Engeland het bij de Afri
kaanse landen steeds meer te verker
ven zonder dat daar Rhodesisch succes
tegenover staat. Misschien zullen de
sancties nog succes hebben, maar dat
kan pas op de lange duur blijken.
Met dit verschil, dat deze lid is van de
Partij van de Arbeid. Ook de heer
Patijn had opvattingen, die afweken van
de officiële partijlijn. Ook zijn afscheid
wordt algemeen als een verlies be
schouwd. Hij wist ongelooflijk veel van
het moeilijke terrein van buitenlandse
zaken. De PvdA heeft nogal wat critiek
gekregen op het feit, dat zij deze afge
vaardigde laat vallen.
Jordanië.
De defensieraad van de Arabische Liga
heeft in Kairo vergaderd met het oog
op de Israëlische aanval op Jordaans
gebied op 13 november. Deze aanval
heeft tot ernstige verdeeldheid in de
Liga geleid. Jordanië beschuldigt de
Aragische landen ervan geen hulp te
hebben geboden, de andere landen ver
wijten Jordanië er niet in toegestemd
te hebben, dat Arabische troepen de
verdediging van Jordanië zouden komen
versterken. De leider van het Palestijn
se bevrijdingsleger, dat sterk onder de
Egyptische invloed staat, heeft toela
ting van zijn leger tot Jordanië geëist,
maar dat heeft koning Hoessein weten
te verhinderen. Hij heeft evenwel de
concessie moeten doen, dat binnen twee
maanden troepen van Saoedi-Arabië en
Irak op zijn grondgebied gelegerd zul
len worden. De Saoedi-Arabische troe
pen kan hij als een steun voor zijn be
laagde troon zien en van Irak heeft
hij vermoedelijk minder last dan hij van
Egyptenaren of Syriërs zou hebben. De
toestand in het land zelf blijft, doordat
de helft van de bevolking zich niet Jor
daans maar Palestijns voelt, gespan
nen.
Naar aanleiding van de gebeurtenissen
rond mr. Van Doorn is opnieuw de
macht van de televisie op de politiek
ter sprake gekomen. De tv-makers zelf
hebben er niet zo’n vertrouwen in, ge
tuige de volgende uitspraken.
Brandpunt; „Wij hebben vijf jaren moe
ten werken om één Kamerlid (Van
Doom) uit de Kamer te krijgen. Dus
met die macht valt het wel mee”.
Vara’s Achter het Nieuws: „Brandpunt
behoeft zich niet ongerust te maken.
Wij hebben vijf jaar lang twee uitzen
dingen per week gehad en nog nooit
een Kamerlid kunnen dwingen heen te
gaan”.
formulering van het KVP-bestuur, waar
in dit meedeelde, dat de twee voornaam
ste KVPers geen candidaat wilden zijn,
luidde: de heer Cals heeft, in aanslui
ting op de met het partijbestuur ge
voerde besprekingen, na ampel beraad
mede op grond van persoonlijke- en
gezinsomstandigheden gemeend er
beter aan te doen in de gegeven situatie
geen candidatuur te aanvaarden.
In de politiek wordt elk officieel woord
op een goudblaadje gewogen. Dat ge
beurde dan ook prompt met dit commu
niqué. De toespeling op „de gegeven
situatie” werd uitgelegd als het bewijs
dat met name de heer Cals zich niet
kan neerleggen bij de huidige K.V.P.-
politiek. Het woordje „méde” zou aan
geven, dat persoonlijke motieven niet
doorslaggevend zijn geweeest. Wie de
heer Cals kent, weet, dat persoonlijk
belang bij hem nooit de belangrijkste
factor is bij een beslissing. Dat bleek
wel toen hij zich bereid verklaarde pre
mier te worden (na de val van het kabi-
net-Marijnen). Dat gebeurde juist in een
tijd, waarin de artsen hem hadden aan
geraden het wat kalm aan te doen.
Dat de heer Van Doorn toch weer can
didaat voor de Tweede Kamer is, kan
voor de KVP een gelukkige ontwikke
ling worden genoemd. Het is overbekend
dat bij een fors duel van de KVP nogal
bezwaren bestaan tegen de manier
waarop mpt name de KRO-rubriek
„Brandpunt” het nieuws heeft gebracht
over de kabinetscrisis. Er was echter
niet minder critiek op de aanvankelijke
KVP-beslissing om de KRO-voorzitter
niet meer in de Kamer te laten terug
keren. Het werd als een soort „straf”
gezien. Daarmee raakte volgens velen
de vrijheid van meningsuiting in ge
vaar. Dit element is nu gelukkig
weer verdwenen.
Wel zal uit de KVP-fractie de heer
Blaisse verdwijnen. De heer Blaisse is
ook vice-voorzitter van het Europees
Parlement. Die functie zal hij ook moe
ten opgeven. Dat is een verlies, want
de invloed van de heer Blaisse en
daarmee van het Nederlandse Parlement
op de gang van zaken in Straatsburg
is vrij groot.
De heer Blaisse is binnen de KVP een
omstreden figuur geworden door zijn
onverbloemde, rechtse optreden. Hij was
een fors tegenstander van het kabinet-
Cals al sinds dit kabinet optrad. Hij had
ook zijn eigen visies op de moeilijke
zaak van de olie- en gasconcessies op
het Nederlandse deel van het Continen
taal Plat. Dat heeft hem kennelijk bij
een meerderheid in de KVP onbemind
gemaakt.
Hetzelfde geldt voor de heer Patijn.
Diverse bekende politieke figuren zullen volgend jaar niet meer te zien zijn op
het toneel van de Tweede Kamer. Dit blijkt uit de candidatenljjsten voor de
Kamerverkiezingen, die in februari worden gehouden. De Ipsten van de meeste
partijen zijn nu wel definitief. De meeste verwarring heeft nog geheerst rond
de samenstelling van de KVP-lijsten. Eerst zouden ex-premier Cals en ex-minister
Bogaern (woningbouw) wèl meedoen; tenslotte hebben ze er toch maar van af
gezien. Eerst zou KRO-voorzitter Van Doom niet als candidaat voor de ver
kiezingen meespelen, later is hjj via een omweg toch weer op de lijst gezet.
meer te vrezen zijn, wanneer zoiets al
gerealiseerd zou kunnen worden.
Het is bijzonder moeilijk de praktische
waarde van een dergelijk verdrag te
taxeren, maar voor aards gebruik kan
men de nadruk leggen op het symboli
sche karakter van een dergelijk ver
bod, dat zou kunnen wijzen op een
Amerikaans-Russiche ontspanning.
Ontspanning is dan ook alles wat de
klok slaat tussen Frankrijk en Rusland.
Het comuniqué, dat na afloop van het
bezoek van premier Kosigin aan Frank
rijk is gepubliceerd, is er vol van, maar
tot enige praktische stap heeft dat over
leg niet geleid. Het enige is, dat er po
gingen zullen worden ondernomen om
het Frans-Russische handelsverkeer, dat
wat ten achter is gebleven bij de ver
wachtingen, op gang te helpen. Dat Ko-
sigin vol kritiek zat op West-Duitsland
en de Ver. Staten, vooral in verband
met de oorlog in Vietnam, is nauwelijks
nieuws te noemen.
Vorige week hebben wij nog gemeld, dat het spectaculaire plotselinge overleg
tussen de Engelse premier, Harold Wilson en zijn Rhodesische collega, lan
Smith, aan boord van een Engelse kruiser tot niets heeft geleid en dat de Engelse
regering daarop de machinerie in we.rking heeft gesteld om de Ver. Naties te
verzoeken verplichte selectieve sancties af te kondigen.
Wat Is er nu op de kruiser gebeurd en wat is er daarna verkeerd gegaan? Want
men had aanvankelijk de indruk, dat Smith wel gevoelig was voor Wilsons argu
mentatie. Een belangrijk punt voor Engeland bij de verlening van de onafhanke
lijkheid was steeds: de ongehinderde voortgang naar een meerderheidsbewind.
Dit was het belangrijkste van de zes punten, waaraan zowel Labour als Conser
vatieven willen vasthouden. Smith aanvaardt in beginsel de zes punten ook wel,
maar hij wil de ongehinderde voortgang van de nodige remmen voorzien, waardoor
het feitelijk van de kleine blanke meerderheid afhankelijk blijft of de neger-
bevolking, en welk deel van de negerbevolking, rjjp moet worden geacht voor
het stemrecht. Van de blanken zou bovendien de mate van opvoeding van de
negers komen af te hangen.
In de commissie van de Ver. Naties voor
vreedzaam gebruik van de ruimte, waar
in 28 landen zitting hebben, heeft men
overeenstemming bereikt over een ont-
werp-verdrag, waarbij het gebruik van
nucleaire wapens buiten de dampkring
wordt verboden. Het verdrag verzekert
ook de vrije toegang van alle landen tot
de maan en andere hemellichamen,
waardoor men het gevaar hoopt te ban
nen, dat een eventuele nucleaire oorlog
er nog een dimensie bij zou krijgen. Een
aanval van de maan af zou nu niet
Wie kaatst. Door een jongeman
in Arum werd een auto aangehou
den. Toen de chauffeur hem vroeg
wat er aan de hand was, kreeg hij
tot antwoord: As jo trochrïden wie-
ne, hiene jo fierder west as nou.
moet de bal verwachten. De chauf
feur sprong uit zijn wagen, greep de
jongeman in de kraag en smeet hem
pardoes in de sloot. Commentaar:
Ast dy stil halden hiest, hiest nou
noch droech west.
Maar de breuk is toch niet op dit punt
gekomen, maar op de kwestie van het
overgangsbewind. Volgens Wilson moest
de grondwet, die Rhodesië zich bij het
eenzijdig uitroepen van de onafhanke
lijkheid in november van het vorige jaar
had gegeven, herroepen, zodat het land
weer onder de grondwet van 1961
overigens ook onvoldoende geacht als
grondwet voor een onafhankelijk land
zou komen.
Maar het kabinet van Rhodesië is voor
al gestruikeld over de eis van Wilson
dat in een overgangsperiode tot de voor
bereiding van een nieuwe grondwet, een
periode die een maand of vier zou
moeten duren, vijf ministers zouden
worden opgenomen, die niet tot de partij
van Smith behoorden. Twee van hen
zouden negers moeten zijn. Bovendien
zouden bij ontbinding van het parle
ment de wetgevende bevoegdheden tij
delijk in handen moeten komen van de
vergrote regering en de gouverneur-
generaal. Deze zou ook, formeel al
thans, het toezicht over de strijdkrach
ten krijgen.
Pit alles was voor een paar zeer in
vloedrijke, extremistische ministers uit
de Rhodesische regering voldoende om
neen te zeggen. Zij zagen in Wilsons
voorwaarden minder een poging om tot
een oplossing te komen dan een eis tot
capitulatie. Maar op de achtergrond van
hun overwegingen telt zeker zwaar, dat
alles wat met instemming van Enge
land tot stand zal komen onvermijdelijk
Ben grotere zeggenschap van de neger
bevolking met zich brengen. En dat Is
voor de meeste Rhodesiërs het kern
punt.
Vietnam.
Aan het Vietnamese front is het lang
rustig geweest, d. w. z. de routine van
de dagelijkse gevechten overheerste
zonder dat nieuwe ontwikkelingen in
het verschiet kwamen. De laatste tijd is
echter opmerkelijk, dat de Vietcong de
hoofdstad Saigon en ’t omliggende ge
bied heeft uitgekozen tot het plegen van
terroristische aanvallen en aanslagen op
Amerikaanse en Zuidvietnamese kam
pen en opslagplaatsen. Is dit een wan
hoopsoffensief of wil de Vietcong de
monstreren, dat zij de toestand toch
meer meester is dan men in de loop van
dit jaar is gaan menen?
Bloemkamp doet zijn naam eer aan.
In de koffiepauze stonden er verse
narcissen op tafel. Zuster de Ko
ning had ze (van de koude grond)
geplukt in eigen tuin. Haar collega’s
wilden het niet geloven en dachten
dat het wel een grapje met plastic-
bloemen zou zijn, maar ze heeft ze
eerst aan H. en Sj.schrrjver getoond,
die zich er van heeft overtuigd, dat
het heus echte waren.
Gelezen in de Friese Koerier: Weinig
slapers in de Statenvergadering van
gisteren. Alleen Bolswards burge
meester, de heer J. M. A. Mulder,
deed in de KVP-bank een heel kort
tukje. Honi soit qui mal y pense.
Wel was er veel slaapverdrijvend ge-
wandel.
Ware supporter. Woensdagavond
zakte bij het horen van het le doel
punt van Ajax een jongen door zijn
stoel. Dat hindert niet, zei hij, als
Ajax maar wint.
Voor het kiezen. Een vrachtwagen
chauffeur, die in Makkum had ge
lost, vroeg hier de weg naar Scher
penzeel. Zoveel hoofden zoveel stem
men, het bleef bij gissen. In N.-
Holland, neen, bij Lemmer. Hark en
Sjoch geeft de oplossing: Scherpen
zeel is gelegen tussen Wolvega en
Kuinre, en nog een ander Scherpen
zeel ligt in de provincie Gelder
land.
Onweersbuii. Vishandelaar B. Mooijer
Puul uit Volendam laadde vrijdag-
Opnieuw verlopen de onderhandelingen
rond de lonen uiterst stroef. De rege
ring heeft het nodig gevonden in te
grijpen. Het kabinet-Zijlstra heeft nu
bepaald, dat de lonen volgend jaar met
vier procent omhoog mogen gaan met
een extraatje van anderhalf procent op
1 juli. Ook als de vakbonden hier niet
mee akkoord gaan (en daar zag het wel
naar uit, want zij klaagden „de rege
ring doet alleen maai- de zin van de
werkgevers”), zal de regering toch
via een algemene loonmaatregel
doorzetten. Deze maatregel zal verder
inhouden: in 1967 mag de werktijd niet
worden verkort; de sociale uitkeringen
zullen met vijf procent stijgen (vanaf
januari 1967) en het minimum-inkomen
wordt verhoogd tot 126 gulden per week
en 128 gulden in juli. De beslissing over
het minimuminkomen is overigens ge
nomen tegen de zin van de werkgevers
in. Dezen zijn bang, dat de verhoging
een extra opstuwende invloed heeft op
de andere lonen.
Minister Zijlstra meent, dat de werk
gevers met vier plus anderhalf procent
meer loon volgend jaar wel zo ongeveer
quite zullen spelen met de te verwach
ten prijsverhogingen, huurverhoging en
verhoging van de sociale premies.
De Tweede Kamer zal ook nog een uit
spraak moeten doen over dit loonbeleid,
maar algemeen verwacht men, dat de
Kamer weinig invloed zal kunnen uit
oefenen op de regeringsbeslissing.
Concert. Op zondag 18 dec., ’s avonds
8 uur hoopt Wim Eppinga weer een
concert te geven op het orgel van
de Grote Kerk te Bozum. Hij speelt
o.a. werken van Bach, Handel en
Daquin. Verder is er samenzang van
Advent- en Kerstliederen.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch!
Een beeld van de hevige wateroverlast in de Gelderse Vallei.
Hier een plaatje gemaakt in de buurt'van Achterveld, waar een
brommer zich met veel moeite door het water ploegt.
middag aan de afslag te Harlingen
zijn vrachtauto op met volle en lege
kisten, zeil er over heen en dat ste
vig vastgesjord en reed naar huis.
Op de Afsluitdijk kwam hij in een
onweersbui terecht. Een rukwind
scheurde het zeil aan flarden en blies
alle lege kisten van de wagen, geluk
kig op een moment, dat er geen an
der verkeer was. Vijf van de kisten
konden niet teruggevonden worden.
De heer Mooijer Puul reed naar
Harlingen terug, waar hij een nieuw
zeil haalde en de zaak maar opnieuw
vastsjorde.
Slippen op veekering. Op de zeedijk
tussen kop Afsluitdijk en Makkum
slipte een auto op een veekering en
kwam daardoor in botsing met een
andere auto. Er werden wat spat
borden gedeukt. De bestuurders B. B.
uit Berlikum en J. de W. uit Mak
kum regelden een en ander via de
politie.
Gaten in de dqlt. Bij Zuricheroord
werden tijdens het stormweer van
vorige week 3 gaten in de dijk gesla
gen. Er werkten enige zuilen los en
de basaltbeschoeiïng werd over een
oppervlakte van 120 M.a bescha
digd.
Eigen rechter gespeeld. De Leeuwar
der kantonrechter sprak enkele ver
oordelingen uit. De 23-jarige slager
J. J. A. uit Bolsward kreeg f 250,-
boete en 14 dagen voorw., zijn vriend
de 21-jarige trekkerchauffeur A. S.
uit Ternaard f 150,- en 14 dgn. v.w.
De liberalen zijn boos op de KVP. Dit
blijkt uit het jongste nummer van hun
weekblad „Vrijheid en Democratie”,
waarin wordt geklaagd, dat de KVP
niet duidelijk genoeg heeft laten we
ten of de VVD al of niet mag meedoen
met het regeren. De liberalen menen,
dat het debat over de regeringsverkla
ring van premier Zijlstra de volgende
zaken heeft vastgesteld:
dat wat de kiezers moeten doen op 15
februari, wanneer zij een werkelijke
keuze willen doen (volgens het blad na
tuurlijk VVD kiezen);
dat ondanks minister Zijlstra van dit
overgangskabinet geen bezuiniging en
geen vermindering van enige betekenis
van de uitgaven-stijging is te verwach
ten;
dat de KVP en de AR vóór de verkie
zingen iedere toenadering tot de WD
wensen te vermijden.
Het zal gaan om een duidelijke keus
tussen PvdA en VVD, meent het blad.
De CHU tijdens het kabinet-Cals in de
oppositie, is geen duidelijk alternatief,
menen de liberalen. „Dit werd bevestigd
door de houding van mr. Beernink en
zijn fractie, die zonder reëele bezuini-
gingstoezeggingen van minister Zijlstra
•zich reeds bij voorbaat achter de belas
tingverhogingen schaarden”.
Het is wel duidelijk, dat de KVP, als
zij inderdaad volgend jaar de WD wil
laten meedoen, heel fors op bezuinigin
gen moet gaan aandringen.
Bolswards Nieu wslilai
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeeï, Workum en Wymbritseradeel.
Half julie arriveerden beide jonge
mannen met een bestelwagen voor
vakantie op Terschelling. Bij Mids-
land blokkeerden enige jongelui de
weg, wensten niet op zij te gaan en
begonnen tenslotte op de wagen te
beuken, ’s Avonds zagen ze één van
deze belhamels, herkenbaar aan een
lange haardos, uit een dancing bij
Midsland komen. S. hield hem stevig
vast, waarop A. hem de haren af
knipte. A. sloeg hem daarbij tevens
nog maar twee tanden uit de mond.
En eigen rechter spelen mag nu een
maal niet.
De mosselman heeft een leuk rijmpje
bedacht, dat slaat op de mosselver-
waterplaats bij Zurich, die wellicht
naar Texel gaat: Al of net Sinteklaes,
Barend Biesheuvel bliuwt hjir baes,
de moksels fan Atze, Bearend en
Hessel, gean mar om wetter nei
Texel. Wij lazen het in Witmarsums
lijfblad „de Koepel”.
Succes met Maggi. Mevr. S. Bouma,
wonend aan de Krommesloot te
Makkum, heeft met het inzenden van
een recept, waarin Maggi-produkten
waren verwerkt, een prachtig elektr.
keukenmes gewonnen. Ja, mevr. B.
had wel geluk om deze fantastische
prijs te winnen en dat uit de kans
van één op de duizenden.
Zilveren feest. Op 22 dec. zal het
25 jaar geleden zijn, dat bedrijfslei
der J. Stellingwerf bij L. S. Miede-
ma, Landbouwwerktuigenfabriek
N.V. te Winsum in dienst trad. Op
die dag is er van 14 tot 16 uur in
de cantine gelegenheid tot felicita
tie.
W 1
fi
