6abe SKpnar
Kosigin biedt Londen
vriendschapsverdrag
Jelle Zijlstra: Geen lijstaan
voerder, toch winnaar
hark
en
sjoch
Na de slag
Opmars van D '66 - Ondanks winst
teleurstelling voor Koekoek
h
h
h
k
k
n
106e JAARGANG
No. 14
VRIJDAG 17 FEBRUARI 1967
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
V
I
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
W ymbritseradeel.
Hwat hat
K.V.P. nog nooit op zo’n
us hjoed to sizzen
laag pitje
Brandt in Washington.
Uitgaven.
Andere punten.
Tweedracht in het Oosten.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch!
PIET
Soestd^jk: Een door Max Koot vervaardigd portret van H.K.H. Prinses Chris
tina, die op zaterdag 18 februari haar 20ste verjaardag zal vieren
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
N
Bevorderd tot arts, de heer M, Eerd-
mans, geboren te Bolsward.
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
3e week februari 1917
Hark en Sjochschrijver heeft zich dit
maal incognito, in diverse stemloka
len opgesteld. Ér viel veel te beleven.
Stemmen schijnt een interessante be
zigheid te zijn.
jaar dood en nog staat zijn naarn op
het biljet. Het was haar eigen.
Rustig was het op de secretarie, bij
na alle ambtenaren zaten in de stem
bureaus. Die er over bleven vierden
met de heer Stegenga het feit, dat
hij pake was geworden.
Het is een rooie! zei iemand. Nou,
daar zeg ik toch niks verkeerd mee.
Wij stemmen allemaal rood vandaag.
Een mopje met een baard, dat het
niet meer zo goed doet.
Die ken je terug, zei een brandstof-
handelaar, die zo tussen zijn werk
door even stemde en een serie vinger
afdrukken op zijn biljet had ge
plaatst.
Onkundig. Ik weet helemaal niet wat
ik hiermee doen moet, bekende eer
lijk een jonge lerares, die kennelijk
voor het eerst moest stemmen en wat
onwennig met 't grote biljet in haar
handen stond.
ding te bepalen, maar de Roemenen
wensten niet te komen. De vergadering
is daarop verlegd naar Waschau en de
Roemenen zonden een plaatsvervangen
de minister van buitenlandse zaken. Een
nietszeggend communiqué doet twijfel
rijzen aan het succes van deze bijeen
komst.
Behalve de West-Duitsers hadden de
Chinezen het verkorven voor Kosigin.
Hij veroordeelde het optreden van Mao
en de zijnen, die nu de Russische ambas
sade in Peking hebben geïsoleerd. Van
verbreken van de betrekkingen, waarop
Mao misschien aanstuurt, wil Kosigin
niets weten. Wel hoopt hij, dat de tegen
standers van het huidige maoïstische
regime het zullen winnen.
Inzake Vietnam gaf Kosigin geen duim
breed prijs. Hanoi en Washington zitten
Zie vervolg pag. 2.
Abonnementsprijs f 3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Greatsk wêze
stiet foar in hynder moaijer
as foar in minske
De stembus sprak!
Zo maken thans
mannen van ’t vak
Hun eind-balans!
Sommigen blij
en zeer voldaan,
er zat winst bij,
zo moet het gaan.
Jelle zou ’t zien,
aldus Wim Kan.
Is hij misschien
de sterke man?
de toekomstster
Wij weten ’t niet,
maar de A.R.
bleek favoriet!
Beemink keek zuur,
teleurgesteld,
raak 'k op den duur
nog uitgeteld?
Den Uyl kreeg klop,
ook al ontstemd,
houdt het nooit op?
't Roer moet gewend!
delijk geworden tijdens de vele verkie
zingsbijeenkomsten van de afgelopen
weken.
De belangrijkste woordvoerders van de
KVP fractievoorzitter Schmelzer en
partijvoorzitter Aalberse lieten niet
na om voortdurend te hameren op de
typisch socialistische punten in het ver
kiezingsprogramma van de Partij van
de Arbeid. Eén van die punten was de
Drie inwoners van Comwerd, de heren
Jan Volbeda, Jeljer Bouma en Jacob
Nadema reden de elfstedentocht. Zij
vertrokken uit Bolsward om 6.15 uur
en kwamen hier 's avonds om 8.45 uur
weer aan.
Men zal zich herinneren, dut vooral
Ulbricht erg boos is over deze toenade
ring, die niet behoeft te worden ge
kocht met de erkenning van O.-Duits-
land en de erkenning van de Oder- Neis-
se-grens. Ulbricht, die Moskou en War
schau op het ogenblik achter zich heeft,
had zijn bondgenote -, naar Berlijn ge
nood om een gemte .^schappelijke hou-
Het bezoek, dat Kosigin, de Russische premier, aan Engeland heeft gebracht,
heeft weinig treffende resultaten opgeleverd. Er is een z.g. „hete telefoonlijn”
Ingesteld tussen het Kremlin, Washington en Parijs zonder dat men daar veel
politieke betekenis aan hecht.
In zijn redevoeringen heeft Kosigin weinig blijk gegeven van veranderde gedach
ten over internationale problemen. Hij stelde Engeland voor een vriendschaps
verdrag te sluiten, dat niet tegen andere landen gericht zou zijn, maar dat een
stap in de richting van de opheffing van de N.A.V.O. en het pact van Warschau
zou kunnen zijn. In Engeland is dat voorstel met grote reserve ontvangen omdat
de politieke nadelen en nauwelijks bestaande voordelen zouden overschaduwen.
Belangryker lijkt, dat beide landen binnenkort over een nieuw handelsverdrag
zullen gaan onderhandelen.
Op het moment, waarop U aan deze regels begint, is de officiële uitslag van
de woensdag gehouden Tweede Kamerverkiezing bekend. Men kijkt dus aan tegen
bedroefde K.V.P.-gezichten, sombere P.v.d.A.-mannen, juichende liberalen en
vastberaden aanhangers van de protestantse partijen.
De drang naar politieke, vernieuwing in ons land heeft de nieuwe partij D ’66
met een nog nooit vertoonde sprong in de Tweede Kamer gebracht. Naast D ’66
is premier prof. dr. J. Zijlstra de persoonlijke winnaar van de stembusslag. Hij
bracht zijn partij de AR 2 zetels winst in de Tweede Kamer. De vier andere grote
partijen zijn bij deze verkiezingen de verliezers, voor welk lot alleen de ARP ge
spaard is gebleven dank zij de snel gestegen populariteit van de AR-premier
dr. J. Zijlstra.
De belangrijkste ontwikkelingen zijn: De KVP leed een zwaar verlies en komt
op een lager peil dan ooit sinds 1945 (verlies van 9 zetels, n.I. van 50 op 41); De
Democraten ’66 doen met 7 zetels hun intrede in de Tweede Kamer. De PvdA heeft
zich vrywel niet kunnen herstellen van de zware klap, die deze partij bij de
Statenverkiezingen van 1966 opliep (verlies 6 zetels, n.I. van 43 op 37. De Boeren
partij leed een verlies vergeleken met 1966, maar zal toch met aanzienlijk meer
zetels in de Kamer terugkeren, n.L met 7 (was 3). De AR boekte, voor het eerst
sinds de oorlog, een belangrijke winst van 2 zetels (van 13 op 15). De VVD
behaalt 1 zetel winst (van 16 op 17). De CHU verloor, ongetwijfeld door de aan
trekkingskracht van AR-voorman dr. Zijlstra, een zetel (van 13 op 12). De PSP
leed een opmerkelijk verlies, voornamelijk aan D ’66, maar hield de 4 zetels. De
Noodraad krijgt 1 zetel, evenals de CDU en het GPV. De SGP kwam van 3 op 2.
Wat nu? Het wordt weer een fjjne periode voor politieke koffiedikkijkers. De
formatiebesprekingen moeten beginnen.
Hogstwaarschijnlijk zal de Koningin nog niet zo ver zijn, dat zij al een formateur
heeft aangewezen. Maar dit zal in elk geval niet lang op zich laten wachten. De
voornaamste partijen trekken zich dan achter gesloten deuren terug.
Voor de dichte deur kwamen ook ’s
morgens om half 8 de leden van één
van de zes stembureaus, omdat „de
baas” zich had verslapen. De kachel
moest nog al aangezet, de stoelen en
tafels in gereedheid gebracht.
Voorbehoedmiddel. Wist U, dat som
mige stembureauleden bij wijze van
voorzorg beducht voor koude voe
ten hun pyamabroek maar hadden
aangehouden? Het bleek niet nodig,
er werd ijverig met straalkacheltjes
gewerkt.
Haast je. Een der bureaus verwerkte
in het eerste kwartier al 50 stem
mers. Als het in dit tempo was door
gegaan, dan was men vóór de mid-
dagssoep al klaar geweest.
„Klompen uit” stond er met grote
letters in de hal. Eén stemmer zag
de laatsté letters niet en meende dat
het een advies was betreffende lijst
trekker Klompé.
Goed van geheugen. Hoe bestaat het,
zei een weduwe. Mijn man is al 27
Maar Van Mierlo
is in zijn sas,
goede sier zo
dat komt van pas!
Het liep gesmeerd
De tweede zet.
Zeg wie formeert
Een kabinet?
En aan de hand van een sombere of
blijde oogopslag, een enkel woord, een
simpele ontmoeting tussen twee poli
tici zullen op het Binnenhof de gissin
gen worden gemaakt over het karakter
van de regering en de beslissingen, die
de nieuwe bewindslieden zullen nemen.
Het zag er voor de verkiezingen naar
uit, dat de KVP heel hard op weg was
naar een samenwerking met de ARP,
de CHU en de liberalen. De KVP was
de afgelopen woensdag wel de grootste
verliezer, al heeft zij haar positie als
grootste partij kunnen handhaven. Dus
zal dit vrijwel zeker de afloop van de
formatiebesprekingen zijn: een kabinet
met ARP, CHU en VVD. dat ongeveer
dezelfde beleidslijn zal volgen als het
huidige kabinet-Zijlstra. Voorlopig zal
het bij de formatiebesprekingen vooral
een gevecht worden tussen de leiders
van de KVP-fractie en die van de WD-
fractie. De vertegenwoordigers van de
ARP en de CHU zullen in het begin
waarschijnlijk een soort bemiddelaars
rol spelen, met de ARP als partner, die
dicht by de KVP staat, en een CHU,
die eerder geneigd is de zijde van de
liberalen te kiezen.
Dat het deze kant op zou gaan on
danks het feit, dat de verkiezingen dit
maal grote verschuivingen hebben ge
bracht is zo langzamerhand wel dui-
In Wonseradeel veel aardappelen be
vroren.
Arme Voogd. Boer Voogd kreeg in
Bolsward maar één stem. Die stem
was ook nog verloren, want hij heeft
het niet gehaald.
Zenuwen. Stemmen is moeilijker dan
u denkt. Sommigen deden het met
een gemak, zwier en gratie, alsof ze
nooit anders hadden gedaan. Maar
soms speelden ook de zenuwen een
rol. „Foartiid fiif kear nei it hüs-
ke!” Dat spreekt boekdelen.
Het na afloop van het bezoek gepubli
ceerde communiqué vermeldt, dat beide
landen een Europese veiligheidsconfe-
rentie waardevol achten, dat zij vast
besloten streven naar ontspanning in
Europa en naar de ontwikkeling van
vreedzame samenwerking op een a-
Europese basis.
Op het eerste gezicht lijkt het, dat En
geland hier de Russische (en ook Fran
se) these heeft overgenomen, dat de
Europese kwesties door een Europees
vergelijk moeten worden opgelost. Voor
Rusland is de Europese kwestie bij uit
stek de regeling van de Duitse kwestie,
zo, dat er twee Duitse staten zullen blij
ven bestaan. Dat onderdeel ziet De
Gaulle wel anders, maar hij is het toch
met Moskou eens, dat er voor Amerika
weinig plaats aan de onderhandelings
tafel is. Tot nader order willen wij niet
aannemen dat Londen nu ook tot dat
standpunt is overgegaan en de stelling
heeft prijsgegeven, dat de veiligheid van
Europa mede van Amerika afhankelijk
is.
De Engelse regering heeft deze vrijblij
vende geluiden vermoedelijk laten ho
ren om op het vasteland de indruk te
wekken bijzonder Europees te zijn, het
geen van nut kan zijn bij de poging tot
de E.E.G. te worden toegelaten. Zij gaat
bovendien niet verder dan De Gaulle bij
het bezoek van Kosigin aan Parijs ge
gaan is, zodat zij gedekt is voor Duitse
verwijten. Dat Kosigin Duitsland niet
welgezind is, heeft hij in Engeland niet
onder stoelen of banken gestoken. Hg
viel scherp uit tegen de Westduitse re-
vanchisten, scherp vooral ook omdat
Bonn nu met zijn toenadering tot een
aantal Oost-Europese landen invloed in
dat gebied lijkt te gaan herwinnen.
Schmelzer voelt pijn,
voor hem de gard,
het moet waar zijn,
de slag was hard.
Toxopeus
ging ’t beter af.
Hij weet het dus,
voor ons geen straf.
Onderwijl was Brandt, de Westduitse
minister van buitenlandse zaken, con
tact gaan opnemen met Washington.
Hij is daar gaan verklaren, dat de tijd
rijp was geworden voor een normalise
ring van de betrekkingen tussen Bonn
en de Oost-Europese landen, of zij nu
communistisch waren of niet. In Was
hington is men het hier wel mee eens,
maar naar verluidt was men ook ver
rast over de wat onafhankeiyker tonen,
die Brandt liet horen, vooral in zijn
kritiek op bepaalde aspecten van Ame-
rika’s nucleaire politiek.
Amerika is het met Rusland nagenoeg
eens geworden over een verdrag, dat de
spreiding van kernwapenen buiten de
kring der huidige bezitters tegen mote
gaan. Vorige Westduitse regeringen
voelden niet voor een dergelijk verdrag,
daar dat de weg zou afsluiten voor bijv,
een Europees kernwapen met Duitse
deelneming, terwijl ook de nu overigens
overleden multilaterale kernmacht van
de N.A.V.O. niet meer mogelijk zou zijn.
Dat was voor Brandt het minste bezwaar
Hij was vooral bang, dat het verdrag
de ontwikkeling voor vreedzaam gebruik,
dus op technisch gebied, wat zou kun
nen remmen. In hoeverre hy dit meent,
is een andere zaak. Het is zeer wel mo
gelijk, dat hy rekening moet houden
met wat men de rechter vleugel in zgn
regering zou kunnen noemen, mensen
zoals Strauss, die het heil zien in een
Europees kernwapen en de toenadering
tot Oost-Europa maar een bedenkelijke
zaak vinden, die alleen mogelijk is door
dat Bonn dan met De Gaulle in de pas
blijft lopen.
nationalisering van het verzekerings
wezen in Nederland. Er ging geen ver
kiezingsbijeenkomst van de KVP voor
bij of er werd heel luid „foei” geroepen
tegen dit onderdeel van het socialis
tische programma. Nu staat de nationa
lisering van het verzekeringswezen al
vele jaren op het programma van de
PvdA, zonder dat er in het verleden
grote moeilijkheden door zijn ontstaan.
Het is zo’n typische eis, die de PvdA in
haar programma stopt om de echte,
„ouderwetse” socialisten te laten zien,
dat men de oude idealen niet wil laten
vallen.
Bg serieuze formatiebesprekingen zul
len de PvdA-vertegenwoordigers echter
nooit met gebalde vuisten op tafel slaan
om juist dit soort eisen er door te druk
ken. Het zyn de eerste punten, die van
het verlanglijstje verdwijnen. Door er
in de argelopen weken zo op te hameren
heeft de KVP kennelijk de indruk wil
len wekken; „Kijk eens hoe ouderwets
rood die PvdA nu weer is, daar valt
toch niet mee samen te werken?”
vroeg een zenuwachtige juffrouw. En
dat terwijl de couranten kolommen
hebben vol geschreven over wat men
moet doen met het rode potlood.
„Wat een lap”. Deze opmerking werd
vaak gemaakt. Papierforgriemerij
foar ien sa’n lyts stipke. De hokjes
meije wol forbrede wurde.
Geen oproep had iemand ontvangen.
Later werd deze teruggevonden in
de tuin. Toen de post het kaartje
door de bus mepte, speelde zoonlief
in de gang. Deze vond het zo’n mooi
spelletje, dat hij de kaart (nu van
binnenuit) nog eens door de bus liet
glijden. De wind deed de rest.
Bijschriften. Sommigen schreven hele
zinnen op het grote biljet, bijv.: „Jelle
zal wei zien”, „Niets van dit alles”
en ook eenmaal: „Mijn stem is al
leen voor God”. Jammer, al deze bil
jetten moesten ongeldig verklaard.
Trouwlustig. Nergens werd zoveel
raamreclame gemaakt als in het in
ternaat van de Chr. Landbouwhuis-
houdschool „Nijenhove”. Dit in ver
band met een daar te houden proef-
stemming. De meningen waren ver
deeld, maar op de party voor de on-
gehuwden stemde er niet één.
Eersten en laatsten. Het grootste
stembureau in de Doele (906 stem
men) was het eerst klaar, het klein
ste, dat in de o.l.s. (636 stemmen)
kwam het laatst klaar.
Als eerste meldde zich ook nu weer
(ruim kwart voor acht) mevr. H. E.
Postma-Jorna, Klein Gasthuis 26. Zij
zette daarmee een traditie voort.
Eerst naar de kerk, dan stemmen,
dan kun je zo rustig boterhameten,
is haar devies.
Nieuwe spelling. Een stemlokaal
bleek aanvankelijk voor velen on
vindbaar. Er werd toen een groot
schoolbord tegen de muur geplaatst
met hierop in koeienletters STEM-
BURAU. Het hielp.
Nieuwe partij? Een niet onvermaar
de melkboer vroeg, welk lijstnummer
de melkboerenparty had.
Het rode potlood. Is er wel een pen?
Bolswards Nieuwsblad
Het belangrijkste onderdeel van de for
matiebesprekingen zal weer worden ge
vormd door de overheidsuitgaven. De
liberalen zullen wel beginnen met aan
te dringen op bezuinigingen en in het
algemeen de oude norm weer willen in
voeren: de overheidsuitgaven mogen
niet sterker toenemen dan de groei van
het nationale inkomen. De KVP zal,
gesteund door de ARP, voor een kleine
overschrijding van deze norm vechten.
Er zal tenslotte weer aanzienlijk meer
geld nodig zijn voor de woningbouw,
het onderwijs en de werkloosheidsbe
strijding. Als de strijd rond de uitgaven
is beslist komen de belastingen aan
bod. Dat hier en daar verhogingen moe
ten komen, lijkt niet te vermijden. Maar
waar? De WD zal niet bereid zijn het
in de vennootschapsbelasting te zoeken.
Moet dan de omzetbelasting weer om
hoog? Het lijkt de enige oplossing, om
dat de loon- en Inkomstenbelasting
juist omlaag moet (nog altijd is er een
oude afspraak om dat per 1 juli van
dit jaar te doen). Merkwaardig is dat
tijdens de verkiezingsbijeenkomsten heel
weinig over de belastingen is gezegd.
De partyen hebben het er kennelijk al
lemaal even moeilijk mee. Het is ook
niet leuk om al vóór de verkiezingen te
moeten aankondigen, dat een verhoging
niet is te vermijden.
Onder enorme belangstelling harddraverij
met paard en arreslee op het Kruiswater
opgeluisterd door het Hollandia-muziek.
De uitslag: 1. f 25,IJ. H. Galama te
Dedgum; 2. f 15,— F. Rienstra te Wol-
sum; 3. f 5,W. Frankena, Heeg.
f 10,voor schoonste geheel Y. K.
Galama, Bolsward. In de maanlichte
avond en nacht werd er vooral door
het jongvolk nog lang geschaatst. Op
de bovenzaal van Huizenga was het ge
zellig druk.
Zes stembureaus waren er in Bols
ward. Drie op een traditionele plaats,
drie op een nieuwe: de Doele (eerder
Convent), Openbare Leeszaal (eer
der raadzaal) en voorm. landbouw
school (eerder Bloemkamp). Natuur
lijk stapten sommigen gemoedereerd
naar het bureau waar ze altijd stem
den en kwamen voor de dichte
deur.
ii|
