de Gaulle bij Franse
Succes
voor
Gabe Shroar
verkiezingen
INFORMATIE BEËINDIGD
hark
en
sjoch
Opmerkelijke ontwikkeling in het
ontwapeningsgesprek
Zal de nieuwe regering rond april
gereed zijn
VRIJDAG 10 MAART 1967
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
10<5e JAARGANG
No. 20
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Hwat hat
üs hjoed to sizzen
Zwijgzaam.
De oppositie.
Duitse argwaan.
Moeizaam begin.
Gesprek over raketrace
maar
T«t ziens, dit was Hark en Sjoch!
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
De rol van (demissionair) premier Zjjlstra bij het vormen van een nieuwe rege
ring leek begin deze week uitgespeeld. De heer Zjjistra bleef vastberaden weigeren
minister-president te worden in het nieuwe kabinet. Hij had daarvoor, zo vertelde
hjj, zijn persoonlijke redenen. De geruchten en de praatjes deden natuurlijk ogen
blikkelijk de ronde. Enkele daarvan waren niet vleiend voor de heer Zjjistra. Zij
kwamen er op neer, dat de huidige piemier veel meer waarde zou hechten aan
een goed betaalde en zekere toekomst als president-directeur van de Nederlandse
Bank dan aan een, onzekere politieke betrekking van maximum vier jaren.
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(051571
Opmerkelijk is het succes dat de U.N.R.,
Be gaullistische partij van premier Pom
pidou, die zich als een geduchte lijst
trekker heeft ontpopt. De U.N.R. be
haalde in 1958, bij de eerste verkiezin
gen onder het bewind van De Gaulle, 17
pct. veyi het aantal stemmen. In 1962
kwam zij tot 31 pet en ditmaal tot bijna
28 pet. Tot deze winst heeft bijgedragen,
dat er nu een aantal kandidaten onder
het vaandel van de U.N.R. heeft gestre
den, die vroeger als onafhankelijken op
traden. Het is niettemin een uitslag,
waarmee het regime tevreden kan zijn.
Hij wijst bovendien op een wens van de
Franse bevolking naar stabiliteit en poli
tieke rust. Het grootste gedeelte van de
politieke rechterzijde is in de U.N.R. tot
rust gekomen.
ver-
toerist
land tegelijk de hereniging zou kunnen
betekenen. Toenadering tot Moskou dat
houdt volgens Bonn in, dat Washington
andere problemen dan ’t Duitse primair
stelt. Dat veroorzaakt boze gezichten in
Bonn, waar bondskanselier Kiesinger al
heeft gesproken over de storende ele
menten in de Duits-Amerikaanse betrek
kingen en het woord „atomaire mede-
plichtigdom” van Amerika en Rusland
in de mond heeft genomen. Bonn ziet ’n
samenzwering door middel van het ver
drag, dat de spreiding van kernwapenen
moet verbieden. Dat verdrag zou de
technologische ontwikkeling van Duits
land en de andere niet-nucleaire landen
belemmeren, menen de Duitse politici,
vermoedelijk ten onrechte. De tijden van
eensgezindheid in de Westelijke wereld
liggen ver achter ons.
ter-president heeft het in Nederland een
stuk moeilijker. Alles wat hij doet of
zegt, zal onderwerp zijn van kritiek. En
als dat een paar maal overduidelijk
blijkt, dan krijg je al snel zin om, zoals
de heer Cals deed, het bijltje erbij neer
te gooien. Premier Zijlstra heeft dit, vol
gens het nogal hardnekkige gerucht, ge
zien en heeft daarom geweigerd voor een
nieuwe periode van vier jaren bij te te
kenen. Zelfs een beroep van koningin
Juliana zou vorig weekeinde zonder re
sultaat zijn gebleven.
Met de beslissing van de heer Zijlstra is
Geljjke monniken De kerkvoogdij
van de N.H. kerk te Exmorra heeft
besloten om voortaan bij iedere be
grafenis een bepaald bedrag voor
het luiden van de klok te vragen. Tot
nu toe betaalden alleen de niet-her-
vormden iets voor het gebruik van
de klok.
Gestommelop het dak, hoorde de
buurman van de Végé zelfbedienings-
zaak te Makkum, maandagavond om
streeks half acht. Toen hij ging kij
ken, bemerkte de man niets.
maar op, zoals de heer Colijn het uit
drukte, „de gehoorzaamheid aan het ko
ninklijk huis”. De heer Colijn gehoor
zaamde bij de formatie van 1939 aan de
wens van koningin Wilhelmina. Hij werd
zelf premier van een kabinet, waarin op
verlangen van koningin Wilhelmina de
liberalen meededen tegen de wensen van
de meerderheid van de katholieken en de
socialisten in. Het kabinet struikelde dan
ook enkele dagen nadat het was samen
gesteld.
De gedachte, dat de populaire Colijn het
wel zou redden, bleek niet op te gaan.
De heer Zijlstra heeft dit tijdens het af
gelopen weekeinde kennelijk nog eens
naar voren gehaald. Ontegenzeggelijk is
hij bijzonder populair, mede dankzij de
tophit en camavalsschlager, die Wim
Kan heeft gepresenteerd. Het aanvaar
den van de uitnodiging van de koningin
om als premier aan te blijven zou ech
ter hebben betekend, dat de regerings
macht geheel naar de premier en zijn
collega-bewindslieden zou zijn verscho
ven, waarbij de rol van de Tweede Ka
mer tot een minimum werd terugge
bracht. De ontwikkeling zou voor het
Nederland van vandaag waar de wens
naar een duidelijke en ook duidelijk ver
dedigbare politiek groter dan ooit is ge
worden niet erg gelukkig zijn. Om de
woorden van een bekend politiek com
mentator aan te halen: „De democratie
moet haar eigen problemen oplossen. Dat
kan niet worden overgelaten aan sterke
mannen.”
Nog een andere historische situatie lijkt
op die van nu. In december 1958 viel het
derde kabinet-Drees. Een tussenkabinet
moest worden gevormd om vervroegde
verkiezingen voor te bereiden. Premier
van dit interim-kabinet werd de
heer Zijlstra. Evenals nu had hij destijds
kennelijk de taak een minder socialis
tisch beleid voor te bereiden. Het lijkt er
op alsof de formatiegeschiedenissen zich
herhalen ondanks veranderde verkie
zingsuitslagen. Zo vreemd als dit op het
eerste gehoor klinkt, is het niet. De we
zenlijke gedachten bij de leidende politici
zijn in feite niet veranderd. Zodat ook de
procedures die door de leiders worden
bepaald ongewijzigd zijn gebleven.
Forfeit my immen fan myn buormana
lek en brekken
Dan dist er minen op by ’n oar
ha ’k yn ’e rekken
2e week maart 1917
Abonnementsprijs f 3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Het bewijs. Hazelnoottaarten worden
er reeds jaren in Bolsward gemaakt.
Ten bewijze daarvan stuurde een ge
renommeerde bakker een eigenge
bakken taartpunt (ruim voorzien van
hazelnoten) naar H. en Sj. schrijver.
Het smaakte verrukkelijk.
maar simpelweg economisch regeren. Er
zou maar één wet zijn: de wet van de
middelen. Politieke idealen zouden geen
kans krijgen in het beleid door te drin
gen. Dat zou een lijn zijn, die de huidige
KVP wel ligt. Wie moet echter de plaats
van de heer Zijlstra overnemen De heer
Biesheuvel is niet bang voor een samen
werking met de Partij van de Arbeid. De
KVP wel. Bij een formatie onder leiding
van de heer Biesheuvel zal de KVP ga
ranties verlangen, dat geen punten, die
b(i de PVDA geliefd zijn, in het rege
ringsprogramma worden overgenomen.
De laatste dagen viel op het Binnenhof
te beluisteren, dat de nieuwe regering
rond 1 april wel gereed zou zijn. Afge
zien van de dubbelzinnige datum lijkt het
een moeilijk haalbare termijn. De moei
lijkheden zijn voorlopig nog groot en in
gewikkeld.
Van de tegenstanders van De Gaulle
hebben alleen de communisten winst ge
boekt. Van bijna 22 pet. zijn, zij nu ge-
Btegen tot 22,4 pet. Zij hebben de 25 pet.
Van de verkiezingen van 1956 nog niet
gehaald, maar het dieptepunt van 1958
van 19 pet. hebben zij al op redelijke
wijze achter zich gelaten. De communis
tische partij had in december van het
Vorige jaar met de federatie van links
onder Mitterrand, die bestaat uit de
sociaal-democraten en de liberale radi
calen een overeenkomst gesloten, dat
elk van beide partijen wederzijds zich
in de tweede ronde voor de best geplaat
ste kandidaat in elk kiesdistrict zou te
rugtrekken. Deze afspraak met de com
munisten heeft de federatie vermoedelijk
wat stemmenverlies aan de rechterzijde
bezorgd. De samenstellende partijen zijn
van 27 pet. in 1958 via 20 pet. in 1962
nu gedaald tot 18.7 pet. Het valt te
voorzien, dat in die gevallen, waarin een
socialist of een radicaal zich ten gunste
van een communist zal terugtrekken, de
kiezers toch eerder een gaullist dan een
communist zullen kiezen.
Tussen de gaullisten en de federatie
staat het democratische centrum van Le-
canuet, een groepering, die voornamelijk
gebouwd is op de vroegere r.k. M.R.P. en
een aantal conservatieve onafhankelij.
ken. Met zijn 12,8 pet. heeft Lecanuet 3
pet. meer behaald dan de M.R.P. in ’62.
Maar deze had in 1958 nog 11,6 pet. Men
had over het algemeen meer van deze
groepering verwacht.
Theoretisch is het mogelijk, dat de UNR
door een juist gebruik van de mogelijk
heid om zich terug te trekken, haar ab
solute meerderheid in het parlement
verliest, maar in de praktijk is zij wel
zeker van de overwinning.
Een opmerkelijke ontwikkeling in het
ontwapeningsgesprek tussen Amerika en
Rusland is mogelijk nu premier Kosigin
positief heeft geantwoord op een brief
van president Johnson over de mogelijk
heid om de ontwikkeling van raketten
een halt toe te roepen. Het is begonnen
in de Ver. Staten, waar men zich ernstig
zorgen erover ging maken, dat Rusland
zich met een stelsel van afweerraketten
ging beschermen.
Amerika zou eveneens een stelsel van
defensieve raketten kunnen opbouwen,
maar de minister van defensie, McNa
mara, is niet overtuigd van de absolute
waarde van een dergelijk stelsel. Hij
wilde Amerika derhalve zijn kracht la
ten zoeken in een verbetering van de
aanvalsraketten, die door het Russische
afweerstelsel heen zouden breken. Kort
om, er dreigt een intensivering van de
rake.ttenrace.
Johnson stelde Kosigin daarop voor het
gesprek te openen over de beperking
van de defensieve raketten. Kosigin die
heeft hierop geantwoord met het voorstel
het gesprek te voeren over de beper
king van zowel defensieve als offensieve
raketten. Al heeft Amerika een numerie
ke meerderheid in offensieve raketten,
het is bereid deze in het gesprek te be
trekken.
Dit is niet de eerste keer, dat Amerika
probeert de ontwikkeling van de raket-
bewapening te bevriezen. Drie jaren ge
leden heeft ’t al suggesties in deze rich
ting gedaan, maar Rusland bleef zonder
enige belangstelling. Men vraagt zich in
Amerika dus af, wat Moskou ertoe ge
bracht kan hebben nu tot ander inzicht
te zijn gekomen. Men denkt dan niet al
leen aan de Russisch-Chinese tegenstel
ling, maar ook aan de zorg van de Rus
sische leiders voor de economische ge
volgen van een bewapeningsrace die
tientallen miljarden zou kosten zonder
enige verandering in de machtsverhou
dingen tussen Rusland en Amerika te
brengen. Maar een dergelijk inzicht kan
alleen maar groeien wanneer er een ze
kere mate van vertrouwen in de bedoe
lingen van de tegenstander is.
Frankrijk is zondag naar de stembus gegaan om een nieuwe Nationale Vergade
ring te kiezen. Hoe dat parlement samengesteld zal zjjn, weten wij nog niet, aan
gezien in al die kiesdistricten, waarin niet een van de kandidaten de absolute
meerderheid heeft behaald, zondag a.s. opniuvv moet worden gestemd. In de eerste
plaats vallen in deze tweede ronde die kandidaten af, die minder dan 10 pct. van
het aantal stemmen hebben behaald en in de tweede plaats is dan een relatieve
meerderheid voldoende. Bovendien kunnen kandidaten zich terugtrekken en hun
kiezers aanraden op een van de overgeblevenen te stemmen. De samenstelling van
de Nationale Vergadering kan dus wel wat afwijken van de percentages, die de
partijen In de eerste ronde hebben behaald. Maar uit die uitslagen voor de eerste
ronde kan men aflezen wat er op het ogenblik onder het Franse volk leeft.
Stoke Poges, Engeland: Bij een bezoek van de Engelse koningin Elizabeth
aan een doofstommeninstituut in Stoke Poges rukt dit kleine jongetje zich
los van de hand van z’n moeder en rende met een Engels vlaggetje achter
z’n rug naar de koningin toe. Op de linker foto is hij in een vrolijk gesprek
met de koningin en op de rechter foto loopt hij voldaan terug naar zijn moeder
De toenadering tussen Washington en
Moskou, die zich hier manifesteert en die
ook al tot uitdrukking is gekomen in de
overeenstemming over een verdrag, dat
de spreiding van kernwapenen moet te
gengaan, wekt in Bonn enige argwaan.
West-Duitsland is in de jaren na de
tweede wereldoorlog eraan gewend ge
raakt, dat zijn strategische positie het
onmisbaar maakte voor de Ver. Staten
en dat derhalve de Duitse en Ameri
kaanse belangen voor het belangrijkste
deel paralell konden lopen in een streven
naar een verschuiving van de macht in
Europa, d.w.z. in een terugdringen van
de Russische invloed hetgeen voor Duits-
Koeke-aksje. It Frysk Selskip fan
Arum sil sneon wer mei har koeke-
aksje op stap yn Wüseradiel. Wy
hoopje foar de sutelers dat hja de
koeken oan ’e man (frou) krije en
dat hja moai waer treffe, dan ha wy
it ek.
De president van de Nederlandse Bank een eind gekomen aan de informatie. De
heeft weinig kritiek te vrezen. Zijn (eco- I overgebleven politici in het Haagse for-
nomische) wil is meestal wet. Een minis-1 matiehuis moeten nu maar zien hoe zij
de zaak redden. Voor wij echter naar de
ze acties gaan kijken is het toch wel nut
tig het besluit van informateur Zijlstra
nog eens uit te pluizen. Men kan daarbij
niet in een grote boog om de historie
heen lopen. Wie in onze (jonge) parle
mentaire historie düikt, komt al heel
snel twee situaties tegen, die te vergelij
ken zijn met de politieke toestand van
nu. De eerste en tegelijk de oudste is
nogal opvallend. In 1939 vormde de heer
Colijn, evenals premier Zijlstra een anti
revolutionair, een kabinet, dat niet
steunde op een meerderheid van partijen,
Nieuw links.
Binnen elke grote partij zijn er op het
ogeblik problemen over de vraag welke
politieke richting men uit moet en welke
taktiek daarbij kan worden gevoerd.
Binnen de Partij van de Arbeid kwamen
die moeilijkheden weer eens aan het licht
door een brief van de groep „Nieuw
Links” aan het Pv.d.A-bestuur. De nog
al scherpe brief pleit voor „drastische
hervormingen in politiek en maatschap
pelijke struktuur.”
Vreselijk boos zijn de Nieuwe Linksen
over de vrijages van het PvdA-bestuur
met victorievierder D'66. Zij (onder wie
veel socialistische jongeren) menen, dat
door de toenaderingspogingen met D'66
duidelijk is geworden, dat binnen de
PvdA een rechtervleugel ontstaat, die
steeds meer aan gezag wint. Als vlagge-
dragers van deze rechtervleugel worden
de heren Den Uyl en KIoos genoemd.
Typerend is dat deze twee vooraanstaan
de socialisten oud-minister van econo
mische zaken en vakbondsvoorzitter) in
de ogen van andere partijen (en dan
vooral de KVP. linkser dan links zijn.
Bolswards Nieuwsblad
Even later weer gestommel, nee, dit
was toch geen muizenwerk. Nog
maals ging de buurman kijken, toen
ontmoette hij een knaap die hem in
het donker tegen het lijf opliep. Hij
vatte de ongewenste bezoeker in de
kraag.
Verkeersnarigheid. Timmerman J. K.
uit Achlum, die in Harlingen werkt
aan de
kwam
op het
die dag
was aangereden en beschadigd. De
politie spoorde de dader op, zekere
B. H. uit Amsterdam, die met zijn
vrachtauto deze schade had veroor
zaakt.
Nog even geduld. Het zingen van
enkele Friese liederen door de jon
genssopraan Obe Bruinsma van
Schettens, leerling van de Bolswar-
der muziekschool, dat door de RONO
vrijdag 3 maart zou worden uitge
zonden, is uitgesteld tot vrijdag 17
maart, 's avonds kwart voor 7.
en zijn autootje overdag
Kimswerderweg parkeert,
vrijdagavond aangifte doen
politiebureau dat zijn auto
Wensen. Natuurlijk was geen platen
service bedoeld, maar plate-service
(oftewel quickservice) en dit duide
lijk met prijs voor het raam
meld. De tegenwoordige
vraagt juist hiernaar.
van Bolsward om 9 uur niet op
zon- en feestdagen.” Dus maar wach
ten, tot eindelijk één van de reizigers
ontdekte dat bijna geheel verborgen
onder in het kastje nog stond te le
zen: „Niet op zaterdag.”
Het zag er aanvankelijk naar uit, dat
de koningin opnieuw een anti-revolutio-
nair zou aanwijzen om een leidende rol
te spelen bij de nieuwe fase van de re
geringsvorming. Alom werd de naam ge
noemd van de minister van landbouw,
de heer Biesheuvel. (De man, die bij een
onlangs gehouden NIPO-onderzoek naar
voren kwam als de meest populaire poli
ticus bij de Nederlandse vrouwen.
„Mooie Barend” is zijn bijnaam. En dat
zegt veel). Gemakkelijk zal 't werk van
de formateur niet zijn. Ondanks het vele
voorbereidende werk van de heer Zijl
stra. De confessionele partijen (KVP,
ARP, CHU) en de VVD hebben zich be
reid verklaard samen in een nieuwe re
gering de verantwoordelijkheid te dra
gen. Maar van verschillende kanten is
daarbij naar voren gebracht, dat die be
reidheid alleen bestond als de heer Zijl
stra ook premier werd. Aandoénlijk was
daarbij welhaast smekende manier waar
op de leider van de huidige KVP, de heer
Schmelzer, heeft geprobeerd om de heer
Zijlstra over te halen minister-president
te worden. Nu de heer Zijlstra heeft ge
weigerd is het voor de KVP minder ge-
makkeljjk om zonder meer met de an
dere partijen in zee te gaan. Moeilijk te
verklaren is dit niet. Een premier heeft
een belangrijke invloed op het beleid.
Van de heer Zijlstra was bekend wat hij
zou gaan doen: géén politiek bedrijven,
I
en Wymbritseradeel.
Kar üt de mannichte. Foar de priis-
fraech 1966 fan it Rely Jorritsma
Founs binne ynkomd 21 fersen en 20
koarte forhalen. De jury foar dizze
priisfraech wurdt foarme fan de
hearen drs. G. Abma, Ljouwert;
frater W. Brouwer, Hilversum en
dr. L. W. Nauta, Grins. -
Het vertrek van de heer Zijlstra zal door
veel journalisten niet worden betreurd.
De heer Zijlstra is iemand van de oude
stempel, die zich heel modern weet voor
te doen. In zijn rol van informateur hul
de hij zich in een waas van geheimzin
nigheid. In tegenstelling tot de heer Cals
weigerde hij om inlichtingen te geven
over de stand van zaken. Hij wilde wel
praten. Dat wel. Maar als de heer Zijl
stra een kwartier aan het woord was ge
weest, wist nog niemand wat hij nu ei
genlijk gezegd had. Tekenend was zijn
„mededeling”, dat hij een akkoord had
bereikt over een nieuw regeringspro
gram. Daarover wilde hij verder echter
niets zeggen „omdat zoiets niet elegant
zou zijn jegens een toekomstige forma
teur.”
Zoekplaatje. Zaterdagmorgen ston
den er 10 reizigers te wachten op de
ZWH bus van 9 uur. De dienstrege
ling werd nog eens gecontroleerd
maar er stond duidelijk; „Vertrek
Op de Nieuwmarkt werd een brie
venbus bijgeplaatst. Vooral voor de
bejaarden een uitkomst. Er zijn drie
rusthuizen in de buurt. Dat men ook
nooit eerder op dit idee is geko
men.
Geluk bij ongeluk. Gelukkig dat de
heer H. van der Werf thuis was, om
het stel verkleumde mensen naar de
plaats van bestemming te brengen.
Toch waren de gedupeerde reizigers
van mening, dat een ietwat duide
lijker aanduiding geen kwaad zou
kunnen.
De knaap gedroeg zich brutaal en
drong er bij de man op aan, om de
politie maar te waarschuwen. Aan
dit verzoek werd voldaan. De man
droeg de knaap over aan de politie
ïn met hem werden nog drie andere
kornuiten aangehouden. Na een ver
loor werden ze naar huis ge
stuurd.
Voordracht met kookproeven in De Doe-
le. Men wordt verzocht lepel en vork
mee te nemen.
Veehouder M. N. te Jutrijp heeft een
vette koe laten ronddelen onder de ar
beidende bevolking, een ongekende weel
de in deze moeilijke dagen.
Huwelijk: Jongmens, plm. 38 j. first
class familie, Lebemann, moderne talen
vloeiend sprekend, zeer bereisd, later
vermogen, uitst. humeur, mannelijk
voorkomen, zoekt huiselijke haard om
gezellig verder samen te leven. Lief
talligheid, opgeruimdheid en vermogen
vereist. Op discretie kan en tout cas
staat worden gemaakt. Br. motto .Ernst’
Bureau van dit blad.
Te ruil een onberispelijk werkende naai
machine tegen 150 kg aardappelen.
taezjes en muzyk.
De haven te Lemmer nog steeds niet
opengebroken. Het Tjeukemeer even
eens nog niet opengebroken.
Het gemeentebestuur van Hilversum zal
voor eigen rekening aardappelen gaan
verbouwen.
Er is ’n zodanig gebrek aan regenwater,
dat zelfs de bakkers slootwater moeten
gebruiken.
Ze zijn er weer: spenen en zouthouten in
’t Blomke.
Door opnieuw invallende winter de wa
terwegen weer gestremd.
Protesten tegen het feit, dat bij de zeep-
distributie kinderen beneden 1 jaar niet
worden meegeteld. Deze gelden wel voor
drie, aldus een ingezonden stuk.
Tip. Ook werd de tip gegeven voor
het uitzetten van wandelroutes in
de stad b.v. door de nieuwe wijken
of langs de bezienswaardigheden.
Ook zou een plattegrond (aange
bracht in het centrum) nuttig
zijn.
Weinig plezier hebben de vier kna-
p>n van 13 en 15 jaar -
vin hun inbraakje beleefd. Zij had-
din voor plm. dertig gulden aan
stoep, lekkernijen en rookartikelen
ortvreemd en nogal enige ravage
aingericht.
