Een schommelwieg met tule o£
een
I?
Een cantatedienst met
Passiemuziek
„stijfselkissie”
y
Gahe Shiw
la
GREONTERP
106e JAARGANG
No. 21
DINSDAG 14 MAART 1967
J. s.
Fan de Mar tiny toer
Zilveren filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
hl
1
1 S»
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Hwat hat
üs hjoed to sizzen
juweeltje
shondsvroege flesjes geven wordt een aangenaam kwartiertje.
NOU’T DE REEK OPLUTSEN IS
en
Tj .de J.
J. A. v. d. Heide.
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
3e week maart 1942
Zo'n wandrek kan het begin zijn van een eigen meer permanente
kamerinrichting van de nu nog zo jonge wereldburger.
De cantatedienst, zondagmiddag gehou
den, werd gekenmerkt door een kort,
maar krachtig programma van prachtig
gehalte: A-capellazang, een cantate van
Buxtehude, een koraal op het grote or
gel en samenzang.
Het eerste nummer dat de Cantorij zong
was „Tenebrae” (duisternis) van M. A.
op die tafel om op te vouwen, het ny
lon net van de luierwas-centrale wordt
er op leeg geschud, zodat het niet over
dreven is van een werkblad te spre
ken. Onder die tafel kan een ladenkast
staan, een oud, weer fris geschilderd
schrijfbureau of een rasechte commode.
In een flinke kamer komt misschien een
halfhoge ladenkast die samen met het
ledikantje in dezelfde uitvoering de eer
ste aanzet vormt tot een kompleet kin-
derkamer-ameublement. Het bijpassen
de stoeltje naar maat kan nog even
wachten.
Voorlopig is het belangrijker dat de
moeder een gemakkelijke zitplaats heeft
liefst met armleuningen. Het hondsvroe
ge en zielig-late flesjes geven of voeden
kan door een ontspannen houding een
aangenaam kwartiertje worden. Later
wordt vaak met weemoed aan dergelijke
momenten in zo’n speciaal baby-Vamer-
tje, dat eigenlijk altijd een zonnige aan
blik biedt zo lang het kind er gedijt en
z’n tevredenheid uitkraait.
Fryske preek op snein 29 maert, 9 ure,
to Hieslum troch dr. Loos fan Warkum.
Psalmboekjes a f 0.15 foaróf to krijen
by M. Zijlstra.
Dr. Alli, een Fins geleerde, heeft een
nieuwe methode uitgevonden om suiker
te vervaardigen uit hout.
Jiergearkomste fan it Boun fan Aldlear-
lingen fan de Kr. Hüshaldskoalle to
Boalsert.
Nog enige landbouwpaarden te huur
voor de hooiing, w.o. een met twee pin
ken. P. Noordmans, Cubaard.
Göbbels: Het ware onzinnig voor te wen
den als ware deze winter kinderspel ge
weest, maar wie een beproeving zege
vierend doorstaat wordt innerlijk hech
ter, krachtiger, gestaald en gelouterd.
De doorgestane vuurproef heeft nieuwe
onverwachte zielskracht opgewekt. Niets
kan ons nu meer afschrikken van het
ons gestelde doel: de volledige overwin
ning.
Ernstig gemeend. Drie RK meisjes zoe
ken kennismaking met drie dito heren,
plm. 20 jaar.
Gedroogde wortelen, per 100 gram 35
cent, D. H. Simonides, Hindeloopen.
Dyn boerepleatsen
Yn ’t griene patroan,
Dy gyngen fan aids
Fan heit op ’e soan.
Dochs binn’ der noch „States”
Ut ’e aldheit bikend,
En yn ’t Fryske Museum
Hinget mear as ien print.
Ek lizze dêr noch de „Kie”
En „Sensbuorren” fordreamd,
Nei de hege stéën
Yn ’e Sensmar forneamd.
In skerp breames
wurdt troch it brüken stomper
in skerpe tonge noch skerper
Abonnementsprijs f 3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Yn 'e aide histoarje
De tiid naem ’t bislüt,
Gyng dyn ienichste tsjerke
De efterdoar üt.
Uitgave: A. J. OSINGA N.V„ Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Nou leist der hwat ienlik
En keal op ’e wrald,
Mar frljheit en frede
Is ek in bihald.
I-
dan har rjuchtlik diel dêr fan krije as
har bidriuw oan de easken fan dizze tiid
foldocht. Hoe better en rationeler har
bidriuw ynrjuchte is, hoe mear hja fan
dy prizen oerhalde. De lanbou-ekono-
myske boekhaldingen litte alle jierren
wer sjen, dat de iene winst makket,
wylst de oare forliest by deselde prizen.
Yn in alderwetske buorkerij mei lan,
dat hjir en der leit, lizze de kostprizen
to heech. Dêrom moat dit apparaet for-
bettere wurde. Troch ruilforkavelingen
en oare kultuer-technyske wurken, bet-
tere wetteróf- en oanfoer en sa mear.
Dat wurdt ek dien en dêr jowt de regea-
ring alle jierren mear miljoenen foar,
omt it dy kant üt fnoat. „Noch to min,”
sizze Jo. Ja dat kin ik wol iens wêze,
mar de skatkist is net fan illestyk. Ha-
war, it is wol reedlik hjirfoar tige to
pleitsjen, mar dan moat men net sa as
dy boppeneamde partij easkje: „Dras
tische verlaging van de inkomstenbelas
ting” hwant dan bigrypt allinnich Koe
koek it noch.
En fansels komt dan it trêdde probleem
oan ’e oarder: As dy forbetteringen der
komme, wurde dan de lésten op de bi-
driuwen, dos de saeklike lésten, net to
heech. Dêrom pleitsje de bilangrike par
tijen, ek D'66, foar forleging fan dy bi-
driuwslêsten, binammen ek in bettere
regeling fan de öfskriuwings- en for-
nijingskosten. Dat is tige urgint. Mar
dêrfoar moat de mearderheit fan it Ne-
derlanske folk woun wurde. Mei argu-
minten, dy’t hout snije en net mei ün-
sinnige, greate wurden en knok-ploegen.
wiene. Yn it nümer fan 11 febrewaris
stean dizze dingen kreas bymekoar en
de redaksje seit oan de ein, dat hja oer
ien of twa jier dit oersicht jitteris öf-
printsje sil om it ünthald efkes op to
frissen! Nou salang hoecht it net to
wachtsjen, hwant nou al is it düdlik,
dat hiel hwat forkiezingsproaza nou al
yn it jiskefet kin. Hwant de fraechstik-
ken foar de agrariërs binne deselde
bleaun, doe en nou en hja kinne allinnich
in ein hinne oplost wurde troch steech
en deskundich trochwurkjen op it stra-
myn, dat Minister Biesheuvel as léste
lanbou-minister en kommend man yn
hannen hie en hat. Al dy oare greate en
oerstjüre wurden en kreten bliuwt gjin
spat fan oer en it moat jo allinnich for-
wünderje, dat safolle minsken der eltse
kear wer yntraepje. Trlje dingen foarm-
je de basis fan in reedlik bistean foar
de agraryske bidriuwen. It earste is it
probleem fan reedlike prizen, it twadde
dat fan de bidriuwsforbetteringen, need-
saeklik om tuk buorkje' to kinnen en it
trêdde is dat fan de fordieling fan de
lésten, dy’t op dizze selsstannige bidriu
wen to swier drukke. Dizze trlje dingen
hingje ek wer meimekoar gear en
foarmje sa ien objekt, dêr’t regearing en
boeren meimekoar forbettering yn brin-
ge moatte. Al it oare is ünnoazel en dom
praet, foer foar demagogen. Ik wol fan
dat léste ien foarbyld neame en sil my
der fierder net mei bimuoije, omt it sün-
de is fan de plakromte.
Ik lês yn it programma fan de Boere-
partij: „Afwijzing van het Ondersteu-
nings- en Ontwikkelingsfonds, omdat dit
beoogt het aantal zelfstandigen te ver
minderen.”
Bolswards Nieuwsblad
lingschap nuchter te blijven, realiseert
zich gemakkelijk, dat een reiswieg op
rijdend onderstel een bijzonder prakti
sche oplossing is voor de eerste maan
den. Niet zo lief? Kom nu, ook het ver
guisde „stijfselkissie” is een schattige
wieg, wanneer daar een lief pril kopje
boven de geborduurde lakentjesrand uit
steekt.
En de grote ruime ledikantjes, die vaak
uit praktische overwegingen al voor
een pasgeborene worden gebruikt, val
len eveneens altijd mee, zodra ze een
maal aangekleed en bewoond zijn. Maar
die kun je niet even in een zonnige ka
mer of op het balkon zetten, dat is het
niet te verwaarlozen pluspunt van wel
ke vorm van rijdende wieg ook.
Met snufjes moeten we soms wat con-
servatief-terughoudend zijn. Een ledi
kantje met los bovenblad voor aankleed-
tafel is handig, maar maakt een kastje
voor luiers en kleertjes niet overbodig.
Een bed, dat tevens als box dienst kan
doen, lijkt het ei van Columbus. Dat is
het ook voor angstig klein behuisden,
die werkelijk met elke centimeter ruim
te moeten woekeren. Dan tel je het na
deel van kind wakker, beddegoed er
uit; kind slaap, speelgoed weg en bed
degoed er weer in, waarschijnlijk min
der zwaar dan een extra sta-in-de-weg.
In andere gevallen betekent dat verhui
zen alleen maar dubbel werk. Groot
ouders, die zich opnieuw voor klein
kinderen gaan inrichten, komen echter
weer wèl bij dergelijke vernuftige meu
belen terecht.
Snoezige bedjes zie je, met nog snoe-
ziger (plak)plaatjes er op. Eén waar
schuwing: tegen de tijd dat uw kind
zich het kaboutertje of beertje op zijn
ledikantje bewust wordt, kimt U het
plaatje niet meer zien. Lekker felle verf
of een andere voorstelling over het af
geleefde beertje heen, zou in zo’n geval
de oplossing kunnen zijn. Waarom geen
hoofd- of voeteneind met schoolbordten-
verf (zo zijn ze zelffs in de handel)
of met een plaatje kurk of zachtboard,
zodat het kind al van jongs af aan zijn
fantasie en zijn prentbriefkaarten kwijt
kan?
Een kinderbedje dat een beetje hoog
op poten staat, is fijn om speelgoed
kisten onder te schuiven. Misschien kun:
U het met kant-en-klaar materiaal ai,
zoals de voordelige spaanplaatdozen.
Een klein opstaand randje of een blokje
aan weerszijden houdt ze dan als laden
op hun plaats. Wanneer U kisten op
maat laat maken houdt U zelf dan wel
in toom. Als je op je buik op de grond
liggend die zee van ruimte onder de
kinderslaapplaats aanschouwt is het
meer dan verleidelijk dat vacuum hele
maal te benutten. Blijf redelijk: zo’n
kist met inhoud moet te transporteren
zijn van boven naar beneden of van
links van ’t huis naar de woonkamer
rechts. En tussen de twee of drie kis
ten in ergens een opening van 15 tot 20
cm. om bij het toedekken van Klaasje
de tenen onder het bed te schuiven is
echt niet zo gek.
Waar huisvrouwen in de woningbouw
iets in de melk te brokkelen hebben,
pleiten zij ook voor een terugspringen
de plint bij het aanrecht.
Evenals de keuken mag de kinderka
mer bekeken worden als een werkruim
te die zo praktisch mogelijk moet wor
den ingericht.
’t Ongeluk wil, dat we hier met levend
materiaal te doen hebben en nog wel
met een baby en dan wordt de grootste
cynicus gemakkelijk onpraktisch ro
mantisch. Een wieg en een commode
in dat kamertje, leuke gordijnen, dou-
derideine prentjes aan de muur: kom
maar, lieve kleine. Als het een mini
maal hokje betreft reiken de mogelijk
heden niet verder. Maar in ruimere ver
trekken zou het ook anders kunnen.
Een wieg of ledikantje, natuurlijk, maar
in plaats van de zelden overzichtelijke
en toch nooit zo overdadig royale com
mode een grote tafel met daarop een
aankleedkussen. Bij baby’s badbeurt
passen alle benodigdheden en de kleer
tjes gemakkelijk naast het kussen, de
was die van de lijn geroetsjt is, komt
Dit is ünwier! Dit füns is ynsteld om de
lytse bidriuwen, dy’t troch de foroare
ekonomyske omstannichheden yn ’e
knoei komme, hwertroch de minsken op
dy bidriuwkes gjin bistean mear hawwe,
to helpen mei in gratis pensioen, oant
hja 65 jier binnen en de A.O.W. krije
kinne. Oan dy ekonomyske omstannich
heden kin gjin minske hwat foroarje,
mar de gefolgen wurde foar dizze groep
troch dit füns folie lichter makke en
hünderdten profiteare fan dizze by üt-
stek soasiale died. De boerepartij wiist
dit óf, hja wol blykber dizze minsken
trochmodderje litte en fierder misbrüke
foar har partij-programma. Ik ha der
gjin wurden foar.
Hwant fierst to min minsken bigripe
hjoed noch, hokfoar probleem it is, om
foar de agraryske produkten leanende
prizen to krijen yn in wrald, dy’t foar
dizze produkten folie en folie legere
prizen bitellet. De büter kostet op dy
wraldmerk 1.50 mar hja moat 6 goune
cpbringe om dizze molkpriis wier to
meitsjen. En sa is alles navenant. De re-
gearingen fan de WestJeropeeske lan-
nen stean foar de üntsachlike opjefte de
prizen fan de agraryske produkten sa
to meitsjen, dat de boer yn dizze lannen
in lykweardich bistean hat as oare sels-
stannigen. Dat is in hast ünmooglike
taek. Troch de E.E.G. wurdt hjir mei
alle macht oan arbeide en men kin al
linnich mar hoopje, dat yn Nederlan jit
mannen foun wurde, dy’t yn steat en ré
binne om der mei troch to farren.
Nimt men nou oan, dat it de EEG slag-
get om reedlike prizen foar it agrarysk
bidriuw to bifjuchtsjen, dan kin men
maklik ynsjen, dat de boeren allinnich
Al nu een paar maanden komen
grijpgrage handjes over de rand, bij
de eerste gymnastische toeren al wen
telt baby van rug naar bulk. Conclusie:
geen ondiepe bak, dat is gevaarlijk.
Conclusie nummer twee: dat hele frêle
Stippeltjes-gordijntje leeft hooguit 5 tot
6 maanden, daarna kan het beter weg
gehaald worden of het gaat aan flar
den.
Lange vrouwen kopen bij voorkeur een
hoge Engelse kinderwagen, daar passen
ze achter en dat staat goed. Waarom
kopen diezelfde lange vrouwen vaak
hele lage wiegjes Zeker de eerste maan
den doet al dat bukken een toch al
gauw vermoeide en nog niet aange
sterkte rug geen goed. Zelfs een com
mode zou voor zo’n extralange moeder
een beetje op maat gemaakt moeten
worden, zoals we ook aangepaste aan
rechten op werkhoogte kennen.
Ledikantjes met verstelbare bodem
worden wel gekocht: dan zie je Het
Kind immers goed en als ie later groter,
dus gevaarlijker, wordt, laat je hem diep
in z’n bed wegzinken. Die zich zelf weg
cijferende moeders toch! Zo’n hoge
slaapplaats voorkomt bukken en als ’t
kind in de diepte ligt is ie al weer groot
genoeg om zelf wat overeind te ko
men, zodat de afstand moeder-kind toch
niet zo groot blijkt. Wie kans ziet bij
alle vreugde om de aanstaande nakome-
Als een meisje verloofd is beleeft zij bij het kopen van de uitzet het meeste
plezier aan badhanddoeken, dat is alom bekend. Zodra zich in het huwelijk
de baby meldt, duikt de vrouw met evenveel plezier in de luiers, hemdjes,
truitjes en al wat maar wollig, schattig en piepklein is. De eerste maanden kan
ze daar mee toe, maar daarna moet gedacht worden over de grote stukken:
wieg of ledikantje, commode, kinderwagen.
Bij de keuze van de wieg kan een vrouw zich laten leiden door al haar liefdevolle
en romantische gevoelens: de houten schommelwieg, het rondom met tule en
kant beklede rotankuipje, het ranke model van wit smeedijzer met majestueuze
hemel en vele andere schattige, snoezige, lieve en leuke wiegjes, die wedijveren
om de voorkeur. Wie oordeelt: voor mijn kind is het mooiste niet goed genoeg,
dient de praktijk van een baby-in-de-wieg niet uit het oog te verliezen.
en Wymbritseradeel.
Bach moest zijn, die de werken, die
toch al geen opgewekte geest ademden,
naar de achtergrond schoof om bij de
luisteraar in het slotkoraal („Komm, o
Tod”) van cantate nr. 56 de soberheid
des doods bijna tastbaar te maken? Het
gaat er niet om dat bij de uitvoering
een kleine oneffenheid was op te mer
ken, maar wel hoe sterk Bach de ge
voelssfeer van een tekst weet te schep
pen. Dit brengt mij tevens bij het „Or-
gelbüchlein”, waaruit Frans Tersteeg
„O mensch, bewein dein’ Sunde gross”
speelde.
Wat we in dit „Büchlein” aantreffen,
vindt zijn gelijke niet: het samengaan
van religie en kunst. Zonder gebruik te
maken van inleidingen en tussenspelen
contrapunteert Bach de koraalmelodiën
hier zodanig, dat de emotionele inhoud
van de tekst („Affecten”) bijzonder
sterk wordt weergegeven.
Ik denk aan de schitterende voorbeel
den „O Lamm Gottes”, „Das alte Jahr
vergangen ist”, „In dulci jubilo” en vele
andere.
Maar het meest aangrijpende koraal is
„O mensch”.
De kwaliteiten van de organist worden
n.a.v. een concert nog wel besproken
Het past nu slechts de woorden te ci
teren van Anna Magdalena Bach, die
eerlijk en onopgesmukt haar „Chronik”
schreef. Op pagina 63 schrijft zij: „Die
letzten Takte dieses Chorals sind so
trauervoll und lieblich, dass ich immer
fiihlte, als stande mein herz stille, wenn
ich sie zittemd anhörte.
Yn de hjitte rebülje fan de forkiezings-
drokte liket it soms wol oft men mei
it stimmen op de iene of oare partij of
partij-tsje yn ien kear in ein meitsje kin
oan alle tsjinnichheden, dy’t men yn it
hbben tsjinkomt. It liket dan wol, oft
der oant hjoed ta neat doogde en dat er
nou in kans is om alles rjucht to lüken.
Wy binne nou fjouwer wike fierder
elk sjocht wol yn, dat fan al dy „wrê-ld-
forbettering yn ien kear” in blindersk
bytsje oerbliuwt. Dêrom wie it in by-
sünder treflik inisiatyf, dat it Frysk
Lanboublêd naem, om oan alle partijen
foar de forkiezings ris to freegjen,
hwat hja op agrarysk gebiet fan doel
Ingegneri (1545-1592), een
van oude vocale muziek, waarvan ik
bijna geneigd ben te zeggen: hoe ouder
hoe mooier. Het plechtstatig en nadruk
kelijk gezongen „Tenebrae” was bepaald
geen gemakkelijk begin van het aandeel
dat de Cantorij in dit concert had.
Hierna volgden „An deinem Kreuzes-
stamme” van J. W. Franck en „Beati
mortui” (Gelukzalig de doden) van
Mendelssohn, dat onder de rustige lei
ding van Tersteeg fijn expressief werd
gezongen.
Hoofdnummer was de cantate „Nimm
von uns, Herr, du treuer Gott” van
Buxtehude. Een groot deel van zijn can
tates schiep Buxtehude voor de „Abend-
musiken”, die hij vanaf 1673 organiseer
de en het was eveneens voor deze ge
legenheden dat vele van zijn orgelwer
ken ontstonden.
Deze „Abendmusiken” hadden al gauw
zo'n bekendheid, dat zelfs Bach de tijd
gekomen achtte om een reis naar Lübeck
te maken, waar hij tot grote woede van
de „overheden” veel langer bleef dan
hem was toegestaan.
De cantate bij Buxtehude en die van
zondag is wel een heel mooi voorbeeld
kenmerkt zich door kortheid en wat
minstens zo belangrijk is door bijzonder
sterke uitdrukkingskracht. Zowel muzi
kaal als vocaal blijft de meester op
merkelijke eenvoud trouw, terwijl hij
toch de grootste kracht en diepte be
reikt. Het is verrassend, dat Buxtehude
na de laaste bede van deze cantate ge
heel onverwacht op indrukwekkende
wijze een „Amen” begint te ontwikkelen
en hierdoor het geheel een nog hogere
expressie verleent.
Het koor werd in deze cantate onder
steund door een strijkersgroep van het
Frysk Orkest en de heer Boeijenga (po
sitief), die beide een bescheiden, wel
dankbare taak hadden. Dirigent Ter
steeg leidde de Cantorij naar een rus
tige, sobere en goede uitvoering, waar
bij ik vooral denk aan het prachtige
laatste couplet en het Amen.
Aan Bach werd het laatste woord ge-
I geven. Is het opvallend, dat het juist
■I
Ml
1
