Oud Bondskanselier Adenauer
woensdag overleden
GafleSKroar
ZORGEN
hark
en
sjoch
Verkiezingsnederlaag voor Labour
Gouden filmpjes
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeél, Workum
VRIJDAG 21 APRIL 1967
mMNI
'JtW
10<5e JAARGANG
No. 31
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
jt
Hwat hat
üs hjoed to sizzen
Moarnsvvurk is gouden wurk
Lenen.
Steun.
nen
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch.
*041
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Economische politiek
blijft gehandhaafd.
Kiesinger zoekt toe
nadering.
v. Malsens en Poepjes hebben maan
dag aan de Makkumer vlsafslag een
honderdtal zalmen aangevoerd. De
aanvoer van vis is geen bijzonder
heid, maar de aanvoer van zalm be
hoort toch tot een uitzondering, want
het is nog nooit voorgekomen, dat
aan de Makkumer afslag een derge
lijke hoeveelheid van dit soort vis
werd aangevoerd.
De honderd zalmen hadden een to
taal gewicht van 284 pond. De dik
ste zalm woog ongeveer acht pond.
Ze werden verkocht voor drie gulden
en vijf en twintig cent per pond. De
zalm is gevangen op de Waddenzee
bij Kornwerderzand in grote staande
fuiken.
De economische situatie is helemaal niet
best. Het aantal werklozen is aanzien
lijk, enkele traditionele industriekaste-
len (textiel, mijnen) worden naarstig
gesloopt, de overheid krijgt, door de
teruggang in de economie, minder (be
lastingsgeld binnen dan men een jaar
geleden had verwacht. Deze moeilijk
heden zijn zo op de voorgrond gescho
ven, dat de werkelijk grote problemen
die over een veel langere periode spelen
(partijhervorming, gezagsverhoudingen,
arbeidswetgeving), nu nauwelijks aan
bod (kunnen) komen. Velen betreuren
dat.
In de Tweede Kamer viel deze week te
beluisteren, dat men echter niet alles
in eens moet aanpakken. De taaie van
dit kabinet, aldus een fractie-voorzitter,
is het best te vergelijken met die van
een E.H.B.O.er. De wonden moeten wor
den verzorgd. Daarna pas komen de
specialisten aan bod, die de werkelijke
kwalen moeten bestrijden.
Proost.
Nederland heeft een politiek café ge
kregen. Het is gesticht door onze boze,
jonge partij, D ’66. Voorlopig iedere
derde dinsdag van de maand komen po
litiek geïnteresseerden elkaar hier ont
moeten voor discussies en het uitwisse
len van informaties. Men hoopt er re
gelmatig Kamerleden naar toe te kun
nen lokken om uit de eerste hand van
alles te horen. Dit alles onder het ge
not van een geesterijk glaasje of
voor de echte socialisten een jusje.
Overigens moet het café nog worden
gevonden, waar niet over politiek wordt
gepraat. Dat behoef je echt niet speciaal
te organiseren.
De schaatsenfabriek van De Ruiter on
derhands doorverkocht aan fa. J. van
Anholt te Bolsward, zodat deze toch be
houden blijft.
Vredesgeruchten verflauwen al weer. In
Rusland is nog een sterke oorlogspartij.
Adv. Wegens gebrek aan licht is onze
zaak ingaande maandag met donker
gesloten.
4e week april 1917
Abonnementsprijs f 3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Uitgave: A, J. OSINGA N.V„ Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Hoek van Holland: De Liberiaanse
tanker „Diana” is dinsdagochtend, ge
havend maar op eigen kracht de Nieu
we Waterweg opgevaren, op weg naar
de werf van Wilton, waar het schip
gerepareerd zal worden.
Een van de belangrijkste factoren acht
men de economische politiek van de
regering, die sinds de scherpe maatre
gelen van juli van het vorige jaar er op
is gericht door een beperking van de
vraag de invoer te beperken en ruimte
te scheppen voor uitvoer. Op die ma
nier hoopt men het evenwicht op de
betalingsbalans te stellen en dat lijkt
ook aardig te gelukken. De uitvoer
neemt toe, de invoer wordt lager, maar
door de verminderde binnenlandse vraag
zijn de fabrikanten ook minder geneigd
te investeren. In bepaalde gebieden
steekt de werkloosheid gevaarlijk het
hoofd op en net als Nederland heeft
Lancashire te kampen met een crisis
in de textielindustrie.
Veel aandacht wordt er in de wereldpers besteed aan de dood van oud-Bonds-
kanselier Adenauer, wiens dood op 91-jarige leeftijd na een kortstondige ziekte
intrad. Hij was de man, die het nieuwe West-Duitsland gestalte gaf.
Bij de in de loop van de vorige week in Engeland gehouden verkiezingen voor
de. raden van de graafschappen heeft de I^bourpartjj ernstige verliezen geleden.
Zü heeft haar meerderheid verloren in de Raad voor groter Londen, die het om
vangrijke Londense woongebied met inbegrip van voorsteden en forensensteden
bestuurt, evenals in Northumberland en nog twaalf andere graafschapsraden,
waarvan er in totaal 59 zjjn. Zij heeft niet alleen de meerderheid verloren, maar
op een zodanige wijze, dat men in Lalbourkringen van een catastrofe spreekt.
Voor een deel is de belangrijke verschuiving te wijten aan het feit, dat de op
komst van de socialistische kiezers geringer is geweest dan van de conservatieve
kiezers, maar er zijn ook kiezers van de socialisten overgelopen naar de conser
vatieven, die in bepaalde districten ook stemmen van de liberalen hebben gewon
nen. De „swing”, de overgang van Labour naar conservatieven, bedroeg maar
liefst 13 hetgeen meer is dan iemand had durven hopen of dromen.
Ludwig Erhard, die eind vorig jaar al
is vervangen door Kiesinger.
Aan de opbouw van de Bondsrepubliek
en aan de herwinning van een gewaar
deerde plaats in de wereld is de naam
van Konrad Adenauer onverbrekelijk
verbonden. Doelbewust heeft hij, op 73-
jarige leeftijd een nieuwe lijn in de in
ternationale politiek, de weg uitgezet,
die Duitsland naar zijn inzicht gaan
moest. Hij was Rijnlander en heeft zijn
lange leven lang, ook in de periode
tussen de eerste wereldoorlog en 1933
toen hij burgemeester van Keulen was,
een afkeer van Pruisen en Berlijn ge
had. In dat opzicht kwam de Duitse
deling hem goed van pas, zonder dat
hij er verantwoordelijkheid voor behoef
de te dragen.
Zijn politiek was gebouwd op twee pij
lers; toenadering tot de erfvijand
Frankrijk en nauwe samenwerking met
Amerika, waarin hjj de belangrijkste
beschermer zag van Europa, van W.-
Europa, dat zich tot voor vrij kort on
der de dreiging van het communistische
Rusland voelde leven. Onder Adenauers
bondskanselierschap, dat onafgebroken
van 1949 tot 1963 heeft geduurd, is
West-Duitsland lid geworden van de
kolen- en staalgemeenschap en later
van de E.E.G. en is het geïntegreerd in
het Westelijke verdedigingsstelsel van
de N.A.V.O. Tegen het einde van zijn
ambtsperiode ging Adenauer aan de
vriendschap met Frankrijk, waar onder
tussen De Gaulle aan de macht was ge
komen, meer nadruk verlenen, hetgeen
uitliep op het Frans-Duitse verdrag van
Amerikaanse integratie.
Jh de Urugayse badplaats Punta del
Este hebben vorige week de presiden
ten van nagenoeg alle Amerikaanse sta
ten vergaderd. President Johnson was
gekomen en om politieke redenen hield
alleen de Boliviaanse president Barrien
tos zich verre. Hij ligt met Chili in
een conflict gewikkeld over een uit
gang naar zee. Zijn aanwezigheid zou
overigens wei er toe hebben bijgedra
gen om met zijn collega’s een vrucht
baar gesprek over de strijd te voeren
tegen de communistische guerillastrij-
ders, van wie de laatste tijd juist wat
meer activiteit is uitgegaan. Officieel is
deze militaire kwestie (er zijn meer
landen, die guerillastrijders van het cas-
tristische soort binnen hun grenzen heb-
Men had verwacht, dat Callaghan, de
minister van financiën, bij zijn begro
ting, die hij vorige week heeft inge-
diend, maatregelen zou hebben eange-
kondigd om de binnenlandse vraag wat
aan te moedigen. Maar daarvan is niets
gekomen. De Engelse regering blijft
dezelfde deflatoire politiek voeren en
hoopt op wat langere termijn de Engelse
economie op een gezonde basis te kun
nen krijgen, zodat dan de groei kan
worden hervat. Premier Wilson heeft
al gezegd zich door de tegenslag bij de
stembus niet te laten verleiden tot het
opgeven van een politiek, die nu impo
pulair is, maar op de lange duur volgens
Wilson juist zal blijken te zijn, een po
litiek bovendien, die het Engeland mo
gelijk moet maken om bij zijn eventueel
verzoek tot toelating tot de E.E.G. te
kunnen demonstreren, dat de Zes geen
economisch probleem erbij krijgen als
Engeland lid zal worden.
Gunning werken. Door architecten
bureau J. J. Haarsma te Bolsward
is aan de firma G. Draisma te Mak-
kum opgedragen het bouwen van ’n
8-klassige school te Harlingen, voor
de somma van f 294.000,
Aarde uit Bolsward vormde een ob
ject van bacterieonderzoek door jeug
dige .uitvinders’ in ’n T.V.-program-
ma. De monsters van Bolsward wer
den vergeleken met die van Vlaar-
dingen. De grond te Bolsward maak
te een gezonde indruk.
Hup, hulp, alweer een voetbal-kam-
pioen in Makkum. Makkum 3 won
van haar grootste concurrent Zee
robben 5, in haar laatste wedstrijd
met 4-1. Zij werden hiermee kampi
oen in de derde klas afd. Friesland
van de K.N.V.B.
Zet ’m op, jongens. Met nog enkele
wedstrijden voor de boeg en de Mak
kumer junioren A worden ook nog
kampioen?
Commentaar van hier en daar over
een eerdere vermelding van de pro
motie van Makkum IA was niet juist
maar had moeten luiden: Makkum I
in de eerste klasse F.V.B. gepromo
veerd naar de K.N.V.B.
De narigheden in de textielindustrie heb
ben de regering nog weinig aankno
pingspunten gegeven voor steunmaatre
gelen. Dit bleek kort geleder wel over
duidelijk bij de strubbelingen rond de
tricotagefabrieken Beeren in Weert. Het
bedrijf wordt door sluiting bedreigd,
waardoor enkele honderden werknemers
op straat komen te staan. Een deel van
de produktie zou echter door een nieuw
te stichten N.V. kunnen worden over
genomen, met behoud van werkgelegen
heid voor honderd en vijftig tot twee
honderd mensen. De initiatiefnemers van
de nieuwe NV rekenden echter zonder
meer op aanzienlijke financiële steun
van de overheid. Een steun, die niet
zonder meer wordt verleend. Het leek
er even op, dat de dreiging van een fors
aantal ontslagen gebruikt werd als een
middel om van de overheid geld los te
krijgen. Wanneer het particulier initia
tief in sommige opzichten faalt (in het
geval van Beeren door een tekort aan
aanpassingsvermogen), is de overheid
echter niet direct bereid de helpende
hand te bieden.
Anders is de situatie in Twenthe, waar
niet één bedrijf, maar de gehele textiel
sector in een uitzonderlijk slechte situ
atie verkeert. Zo slecht, dat rekening
wordt gehoilden met veel ontslagen op
korte of iets langere termijn. De Neder
landse textiel-industrie enkele bran
ches daarin kan de concurrentie met
het buitenland niet volhouden. Vooral in
Twenthe dreigen rampzalige gevolgen.
Bolswards Nieuwsblad
ben) niet aan de orde geweest.
Men heeft zich geheel gericht op de
economische en sociale ontwikkeling van
Latijns Amerika. Tegen 1985 zal een
gemeenschappelijke markt tot stand
moeten zijn gekomen, maai' nu al wor
den ook projecten van bilaterale samen
werking aangemoedigd. Johnson heeft
toegezegd, dat de Ver. Staten op royale
wijze tegemoet zullen komen aan de be
hoeften van de Latijns-Amerikaanse
broeders, maar aan de wens van hogere
prijzen voor grondstoffen heeft hij geen
gehoor gegeven. Men zal moeten af
wachten wat er van het document te
recht zal komen.
Een van de eerste noodmaatregelen van
de nieuwe regering is het uitschrijven
van een staatslening. Het gaat om drie
honderd miljoen gulden, die de staat wil
lenen tegen een rente van zes percent.
Een rente, die lager is, dan wij gewend
zijn.
Minister Witteveen (financiën) wil bij
deze lening tegelijk de kans grijpen om
enig inzicht te krijgen in de veel be
sproken kapitaalmarkt. De koers van
uitgifte wordt namelijk aan de inschrij
vers overgelaten. Het enige, dat de mi
nister heeft gedaan, is een minimum
aangeven: 98 percent. De inschrijvers
op de obligaties (van duizend en hon
derd gulden) kunnen dan zelf zeggen,
welke koers zij willen betalen. Alle
koersen worden dan op een lijst gezet
en de hoogste bieders worden dan op
geteld tot een bedrag van driehonderd
miljoen gulden is bereikt. De bewinds
man heeft op deze manier de gelegen
heid de stemming bij de kapitaalverle-
ners te peilen. Wanneer veel inschrijvers
boven de 99% percent uitkomen, bete
kent dit, dat de kapitaalmarkt ruimer
is dan tot nu toe werd aangenomen. Een
gunstig perspectief, waarop de regering
meer hoopt dan rekent.
Het afsluiten van de Zuiderzee voor
Friesland zeer gevaarlijk geacht. Als de
Zuiderzee niet meer als bergingskom
dienst kan doen zullen de opstuwende
watermassa’s dusdanig op de Friese
zeedijken beuken, dat deze gaan bezwij
ken.
Hoedenvemis in alle kleuren, sproeten-
zeep, tandenschuiers, haarwater, 't
BLOMKE.
Jaarvergadering Contrölevereniging ,Us
Belang’ te Tjerkwerd. Hoogste melkop-
brengst had Joh. Galama met 4900 kg
en 3.12 vet. Hoogste boteropbrengst en
hoogst gemiddelde vet per koe W. de
Jong met 4696 kg en 3.40 vet.
en Wymbritseradeel.
Stenunen zijn opgegaan om het karak
ter van de Twentse industrie te veran
deren, waardoor men ter plaatse niet
meer voor een groot deel afhankelijk
zou zijn van de textiel. Een pleidooi
hiervoor is ook in de Tweede Kamer
(in de commissie voor economische za
ken en sociale zaken) gehouden. De re
gering vertegenwoordigd door de mi
nisters De Block (economische zaken)
en Roolvink (sociale zaken) heeft
voorstellen in deze richting echter afge
wezen. De regering is niet van plan
Twenthe aan te wijzen als stimulerings
gebied, waarvoor volgens het regionale
industrialisatiebeleid speciale premies
beschikbaar kunnen worden gesteld om
nieuwe industrieën aan te trekken. Wel
wil het kabinet meewerken bij een om
schakeling van de textielindustrie. Men
denkt aan tegemoetkomingen op het ge
bied van de investeringen en de research,
kosten.
Maandag is in Oost-Berlijn het congres
van de socialistische eenheidspartij be
gonnen. Enkele dagen tevoren had de
Westduitse bondskanselier Kiesinger een
verklaring afgelegd, waarin hij zestien
punten aangaf, waarop een ontspanning
tussen beide delen van Duitsland tot
stand zou kunnen komen zonder dat er
nu dadelijk van erkenning van twee
Duitse staten sprake is. Hij dacht aan
verbeterde contacten tussen Duitse bur
gers, aan een intensivering van het han
delsverkeer, aan economische en weten
schappelijke samenwerking en natuur
lijk de onvermijdelijke culturele uitwis
seling. Voor vele Westduitse politici is
datgene wat Kiesinger nu voornamelijk
onder druk van de sociaaldemocrati
sche ministers heeft verklaard, een ge
vaarlijke stap in de richting van de er
kenning van de Oostduitse taal.
Als men meent, dat Oost-Duitsland hier
mee wel ingenomen zou zijn, dan ver
gist men zich, want Oost-Duitsland ziet
alleen maar gevaren en een ondermij
ning van het Oostduitse bewind als
voornaamste deel van Bonn (niet ten
onrechte overigens). Van Oostduitse zij
de wordt dan ook nadrukkelijk betoogd,
dat er van een toenadering slechts dan
sprake kan zijn indien West-Duitsland
een democratische, d. w. z. communis
tische kant is opgegaan. De Duitse de
ling zal ondanks alle Westduitse plan-
tot in lengte van dagen duren.
Van Wolsuin begint ditmaal de vic
torie. Per telefoon meldde de heer
Reitsma de eerste „einepykjes”, nog
geen vijf minuten later kwam er een
melding, dat ze ook in het Juliana-
park waren waargenomen. Als het
nu ook maar ,einepikewaer’ wordt.
„Haaievoer” riep de sluiswachter
van Kornwerderzand een paar Duit
se zeilers na, die per vlot met twee
drijvers de Oceaan willen overste
ken. Ze kwamen van Hamburg en
hadden al veel pech gehad. Binnen
door ging het naar Volendam om
dan via Amsterdam en IJmuiden ’t
ruime sop te kiezen.
Vier Makkumer vissersboten van de
1963. Dat dit verdrag in de ogen van
De Gaulle niet te verenigen was met de
nauwe banden met Amerika, zag Ade
nauer maar liefst over het hoofd.
Op binnenlands terrein heeft Adenauer
Erhard zijn liberale economie laten voe
ren, welke met een aantal andere fac
toren heeft geleid tot wat men het
Wirtschaftwunder heeft genoemd. De
Duitse welvaart is uitzonderlijk geste
gen en op enkele vlekjes na, die in veel
landen zijn aan te wijzen, heeft Ade
nauer gezorgd voor een zo democra
tisch mogelijk opgroeien van de nieuwe
Duitse gemeenschap. Dat hem daarbij
de verwijten niet zijn bespaard, dat hij
al te paternalistisch en daarom niet de
mocratisch genoeg handelde en overleg
de, wist zijn verdiensten niet uit.
Met een rukwind floepte woensdag
avond ruim 10 uur bij Tjerkwerd ’n
Renault 4 in de vaart. De heren P.
Poepjes en K. van Malsen uit Mak
kum zouden twee meisjes, die een
lift vroegen, even naar Workum
brengen. Wonder boven wonder
kwamen de inzittenden met een nat
pak en de schrik vrij.
Het was weer raak op de Mamezijl.
Doordat hij geen voorrang verleende
botste de heer J. Kamer uit Minnerts
ga (komende uit richting Bolsward)
in volle vaart tegen de vanaf richting
Afsluitdijk komende L. Z. uit Har
lingen. Beide auto’s volkomen in de
prak en de lichtmast (nog niet eens
geverfd) afgeknapt. Ook hier won
der boven wonder weinig persoonlijk
letsel.
Zitje. Het podium ligt weer over de
gracht. Nu de zitjes nog en. zon
neschijn.
De economische en daarmee samenhangende financiële problemen blijven voor
alsnog het beleid van het kabinet-De Jong bepalen. Dit is deze week overduidelijk
gebleken uit de .regeringsverklaring, waarmee premier De Jong zijn kabinet aan
de Tweede Kamer voorstelde. Een voorstelling, die overigens meer formeel dan
noodzakelijk was omdat iedereen en toch zeker elk Kamerlid tevoren wel
kon weten welk vlees hij in de kuip zou vinden. De minister-president, die zijn
loopbaan als krijgsman is begonnen, is meer tacticus dan politicus.
Wat dit betreft, is zijn keuze wel op zjjn plaats. B(j geferek aan grote politieke
voormannen, die elke oppositie tegen hun beleid ogenblikkelijk in de grond kun
nen boren, is aan het hoofd van de vaderlandse politiek een man nodig, die uiterst
behendig langs alle klippen kan laveren, zonder de hindernissen daarbij op te
blazen. Hij ontwijkt die, ruimt hen niet op. Zo heeft de regeringsverklaring van
deze week alle grote problemen zorgvuldig ontweken of zo oppervlakkig behan
deld, dat niemand zich daaraan het hoofd kon stoten. Wat voorop staat, zijn de
financiële zorgen.
Op de Grote Kampen is de bouw van
de brandweerkazerne begonnen. Het
werd ook tijd dat dit stadsdeel eens
een opknapbeurt krijgt.
Slipgevaar is er thans rond de LTS.
In verband met de uitbreiding moet
er heel wat grond worden verzet.
Zolang het niet regent, valt het mee,
maar anders. u is gewaar
schuwd.
Adenauer ernstig ziek.
Een ernstige ziekte heeft de dood van
Adenauer bespoedigd. Artsen hielpen
hem bij de strijd om zijn leven, maar
de verwachtingen waren niet hoog ge
spannen. Adenauer werd 91 jaar oud
en was tot deze laatste ziekte nog vol
activiteit, ook al had hij in 1963 het
bondskanselierschap overgedragen aan
Hulde aan Gysbert Japicx. Bij de
Fryske Akademie verscheen een
boekwerk met alle redevoeringen
enz., die tijdens de Gysbert Japicx-
herdenking zijn gehouden. Ook bevat
het werkje foto’s, o.a. van het be
zoek van H. M. de Koningin.
Het plasticgordijn in de LAB-remi-
se is voor (of liever tegen) de zwa
luwen. Verleden jaar Zijn alle nesten
verwijderd: twee kruiwagens vol.
Raad u eens hoe lang ’t plasticcoord
zou zijn, als alles aaneen werd ge
legd. Oplossing elders in dit num
mer.
Excelsior. De HMS zoekt het steeds
hoger. Nu het niet meer in de breedte
kon, gaat de uitbreiding in de lengte,
d.w.z. in de hoogte.
Omke Romke maakt het best en
blijft nog een maandje langer, dan
oorspronkelijk de bedoeling was.
Waar? Op de alwetendheid van de
pers wordt vaak een beroep gedaan.
Zo werd de redactie uitgenodigd om
de opening van het jeugdcentrum „De
Tsjeme” bij te wonen. Nergens
staat vermeld, wéAr dit is, in Dok-
kum, Wolvega, of Makkum. Voor wie
het niet mocht weten; het is Ooster-
end (Henn.).
k
L—
