Premier Kosigin
New York
in
Debat
over
Concert Praags
lerarenkoor
6abe Skroar
de verbetering
van werkgelegenheid
warme relletjes-zomer
Hei wordt voor Amerika weer een
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH
F rentsjerterediel
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
Hwat Hat
106e JAARGANG
No. 48
VRIJDAG 23 JUNI 1967
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
üs hjoed to sizzen
Relletjes.
Wilson in Parjjs.
Arabisch overleg.
Textiel.
5
O
PYT
de
Defensie.
dan
Blij of teleurgesteld.
Cairo: Voor het eerst na de oorlog heeft President Nasser zich weer in het
openbaar begeven: in de Grote Moskee woonde hij een plechtigheid bij ter
gelegenheid van de verjaardag van de Profeet. Hij werd iiierbij vergezeld
door de nieuwbenoemde Chef/Staf Generaal Fawzi (achtergr.) en de Comman
dant Luchtmachtj Maarschalk Abou El Ezz.
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Wellicht gesprek met
Johnson.
Studearje net mei de pinne
mar mei de holle
dan volledig lid van de gemeenschap te
worden. Een associatie heeft voorname
lijk betrekking op de handelsaspecten
van de gemeenschap. Maar Wilson heeft
al herhaaldelijk laten weten slechts met
een volledig lidmaatschap genoegen te
nemen.
Ds regering, dit eigenlijk tussen haak
jes, heeft bij een aantal politici voor
een grote teleurstelling gezorgd en te
gelijk anderen zeer verheugd gemaakt.
Ondanks alle, sombere voorspellingen
zijn tot nu toe geen grote blunders ge
maakt. Minister-president De Jong, die
op politiek terrein zijn sporen nog moet
In de Zuidwesthoek florisante handel in
riet, dat naar het buitenland gezonden
wordt als veevoeder.
Het voederen van varkens met pekelha
ring voldoet goed. De haringen worden
eerst in water ontzout. Elk varken krijgt
er 10 12. Ze groeien er goed van.
De hooioogst levert in Wonseradeel on
geveer de helft op van die van vorige
jaren.
De arbeidslonen zijn duur. Grote jon
gens, die wieden, worden beloond met 12
tot 15 cent per uur.
Wy rekken Muulem kwyt.
In gefal dat üs spyt
mar dêrom sitte wy net
alhiel yn ’t labberet
hwant jowt men üs de kans,
wy rédde it mei glans
it „lyts mar krigel” blykt
hwat ek de flage strykt
wy binne ’t net fan doel
dat is ’t algemien gefoel.
Hiel Frentsjerterediel
byt op ’t heden yn ’t stiel
it bistean stiet op ’t spel
hwa makket soks net kjel?
Boargers sizze resolüt
dy kant moat it net üt
Hwerom wy fan ’e kaert?
En in dripke opsternaet
seit sjef Hempenius
Us folk is fjirtich plus.
Sjocht Frentsjerterediel
noch in wankele sinnestriel
dy’t troch de wolkens brekt
en in dripke moed ynsprekt?
Der is wol faker sein
Grinzen moat ris forlein
yn great as lyts forban
in grietenij in lan
lykwols ’t röp tsjinstan op
en ’t bliek letter in strop.
Dit foarstel fan G.S.
leart tagelyk de les
fait Frentsjerterediel
fiert Harns it offermiel,
dan bliuwt dit, neist konstant
in teken oan ’e want
Hokker oare grietenij
wurdt aenst fordielpartij
Abonnementsprijs f 3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
4e week juni 1917
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Burgemeester van Bolsward.
J. M. A. MULDER,
Bols wards Nieuwsblad
Besloten de kermis dit jaar wegens
ernstige tijdsomstandigheden niet te la
ten doorgaan, o.a. op het motief dat de
gascommissie bezwaren heeft gemaakt
gas en brandstof aan de kramen te le
veren.
In Berlikum de eerste nieuwe aardappe
len aangevoerd.
De belangstelling van de Russen voor
de Algemene Vergadering is voorna
melijk gebaseerd op het feit, dat zij in
de 122 leden tellende Vergadering een
breder publiek bestrijken dan in de 15
leden tellende Veiligheidsraad, waarin
bovendien de stemverhoudingen tussen
Westelijke, communistische en neutrale
landen anders liggen dan in de Alge
mene Vergadering. In de Algemene
Vergadering is het aantal Afrikaanse
en Aziatische landen veel groter en bij
deze groep kan Rusland rekenen op een
enti-imperialistische, vaak anti-Weste-
lijke houding.
De Algemene Vergadering kan Israël
veroordelen tot agressor en het somme
ren het bezette gebied prijs te geven,
maar zij heeft niet het recht haar be
sluiten af te dwingen. Daarom is het
Rusland echter ook niet in de eerste
plaats begonnen. Een voornaam doel
van Rusland is het prestige, dat het in
de Arabische wereld heeft verloten
doordat het niet daadwerkelijk voor de
Arabieren op de bres is gesprongen,
zoveel mogelijk te herstellen.
In de kerk te Dronrijp een grafkelder
ontdekt.
Dat er geen overleg van de regerings
leiders van de Grote Vier op korte ter
mijn te verwachten is, zou men kunnen
opmaken uit het feit, dat De Gaulle
geen aanstalten maakt om naar New
York te vertrekken, evenmin als Wil
son, de Engelse premier. Deze beide
staatslieden hebben elkaar maandag en
dinsdag gesproken bij het bezoek van
Wilson aan Parijs. Ongetwijfeld is ook
de crisis in het Midden-Oosten ter spra
ke gekomen, maar dat was niet het
doel van het bezoek. Het eigenlijke on
derwerp van het gesprek, dat al was
vastgesteld voor de crisis in het Mid
den-Oosten uitbrak, is de Engelse aan
vrage van het lidmaatschap van de
E.E.G., waarvan De Gaulle nog steeds
weinig wil weten. Hoe het gesprek op
dit punt is gelopen, is nog niet duide
lijk, maar vermoedelijk heeft De Gaulle
Wilson ervan willen overtuigen, dat hij
toch beter kan proberen geassocieerd
Maandagavond wacht Bolsward een uniek concert. Het wereld
vermaarde Pévecké Sdruzéni Prazskych Udtelië, kort gezegd het
beroemde Tsjechische lerarenkoor uit Praag, komt op tournee
door West-Europa in de Noordelijke provincies slechts één plaats
aandoen. Het uit 72 man bestaande koor geeft hierbij een concert
(onder leiding van prof. Jan Kasal) in de ruimte die zich daar in
het Noorden des lands wel het meest toe leent, de aloude Bols-
wardse Martinikerk, op het gebied van muzikale en vocale evene
menten zo rijk aan tradities.
In de gebrandschilderde ramen in de trappenhal van ons stadhuis,
dat in deze zomermaanden weer door duizenden wordt bezocht,
eindigt het schematisch overzicht van de geschiedenis en plaats
van Bolsward met een raam, gewijd aan de kunst en met daar
onder de woorden: „Boalsert bliuwt hoedster fan kunst en kultuer!”
Gedurende de naoorlogse jaren beleefde Bolsward op het gebied
van de vocale kunst tal van hoogtepunten.
In onze herinnering liggen, om maar enkele te noemen, nog de
bezoeken van de Maastreechter Star, het Don Kozakkenkoor, het
Urker Mannenkoor. De gegeven concerten waren even zovele hoog
tijdagen.
Nu treedt een koor aan van „achter het ijzeren gordijn”. Het
komt enkele dagen naar het gastvrije Bolsward en biedt als uniek
gebeuren onze stad, heel onze provincie, ja heel het Noorden
dit concert aan. Aan de rij van hoogtepunten zal 6r weer één
worden toegevoegd. Gaarne wek ik daarom een ieder op dit unieke
concert mee te maken.
verdienen, blijkt het in elk geval bij de
kiezers wel goed te doen. Hij is de rus
tige, vertrouwen wekkende vaderfiguur,
naar het goede voorbeeld van Drees
en De Quay.
Minister Beernink (Binnenlandse Za
ken), die gedoodverfd werd als de zwak
ste schakel in de nieuwe keten, weet
listig alle problemen te omzeilen. Bij
de benoeming van een nieuwe burge
meester voor Amsterdam heeft nie
mand enige kritiek op zijn beleid kun
nen hebben. De regering treedt voor
zichtig op. Een gewaarschuwd mens
telt tenslotte voor twee.
Nu de zomer, die in de Ver. Staten zeer
warm kan zijn, is begonnen, beginnen
ook de relletjes van de negers weer. In
een aantal steden, waar de negers op
gepropt zitten in te krappe behuizing,
waar ontworteling en onevenredig grote
werkloosheid de zeer langzamt voort
gang van de rassendiscriminatie on
zichtbaar maken, zijn groepen jonge
negers plunderend en brandstichtend
rondgetrokken.
Dat was in Tampa, Florida, in Cincin
nati, Ohio, in Boston, ook weer in Los
Angeles en naar velen vrezen, is dat
alles nog maar een begin van wat voor
het zoveelste jaar een lange, hete zo
mer dreigt te worden. Vele negers be
seffen, dat de relletjesmakers het ver
zet bij de blanken tegen de negers doen
toenemen en pleiten voor matiging. In
enkele steden hebben zij patrouilles ge
vormd om de andere negers van geweld
af te houden en met succes. Er ging van
hen meer overredingskracht uit dan van
de knuppel van de blanke politie-agent.
Maar daar staat tegenover, dat een ge
deelte van de politieke beweging onder
de negers in handen is van jonge radi
calen, die eerder streven naar een eigen
negercultuur, dan naar een invoeging
in het patroon van de blanken. Dat ver
scherpt weer de tegenstellingen, die de
blanken of althans de weldenkenden
onder hen, volledig wilden laten verva
gen.
Defensie gaat ’t nog zuiniger aan doen.
Staatssecretaris Haex (landmacht)
heeft in een brief aan alle landmacht-
commandanten verdere bezuinigingen
aangekondigd. Nuttige, maar niet strikt
noodzakelijke uitgaven zullen worden
geschrapt. Als voorbeelden worden ge
noemd de medische dienst, de juridische
dienst, de militaire muziekkorpsen en
de militaire sport.
De bezuinigingen zijn nodig omdat er
te weinig geld is voor de aanschaf van
nieuwe tanks voor het Eerste leger
korps. De staatssecretaris meent, dat
het conflict in het Midden-Oosten dui
delijk heeft gemaakt, dat een modern
leger niet kan vechten zonder moderne
wapens. Als het die wapens niet heeft,
is het kansloos. Om die moderne uit
rusting te krijgen moeten andere fran
jes worden af geschaft.
De ontploffing van het munitieschip in
de Utrechtse Kernhaven heeft er toe
geleid, dat minister Den Toom (Defen
sie) de veiligheidsvoorschriften voor ’t
vervoeren van munitie nog eens grondig
zal bekjjken. Ook zal een andere gele
genheid worden gezocht dan de Kern
haven. Deze haven was destijds aan
gewezen in overleg met het gemeente
bestuur van Utrecht. Sinds die tijd heb
ben zich echter nieuwe industrieën
bij de haven gevestigd.
Behalve de veroordeling van Israël moet
ook de leverantie van nieuwe wapenen
aan de Arabische landen de positie van
Rusland daar weer herstellen. Om te
polsen wat de bedoelingen van Rusland
zijn en tevens om het Arabische onbe
hagen in Moskou te laten doorklinken,
is Boumedienne, de Algerijnse minister
president, in Moskou op bezoek geweest.
Wat er van de besprekingen terecht is
gekomen, is niet helemaal duidelijk.
Aanvankelijk heette het, dat Boume
dienne teleurgesteld zou zijn, maar in
de vergadering van Arabische ministers
van buitenlandse zaken, die gedurende
het afgelopen weekeinde in Koeweit is
gehouden, wist de Algerijn zijn colle
ga’s te vertellen, dat Rusland het door
Israël vernietigde oorlogsmateriaal weer
zou aanvullen.
Het is de vraag of dat helemaal juist
is.
In deze vergadering is men het over
enkele belangrijke punten niet eens kun
nen worden. De vijandschap jegens Is
raël vormde natuurlijk geen probleem,
maar de olieproducerende landen Koe
weit en Saoedi-Arabië toonden zich an
ders dan het vrij radicale 'Irak aller
minst geneigd verder te gaan dan een
uitvoerverbod van olie naar Engeland
en Amerika.
De radicale landen, zoals Egypte en
Syrië, bepleitten een verbreking van de
economische betrekkingen, doch Koe
weit, Saoedi-Arabië en ook Liberië be
seffen waar hun inkomsten vandaan
moeten komen. Zij zullen ook de berich
ten gelezen hebben, dat Rusland zelf
aan Engeland aanbiedingen voor
leverantie van olie heeft gedaan.
en Wymbritseradeel.
I
I
I
f
f
I
den,” meende de heer Van Rossum, die
daartoe de slagzin lanceerde: „Met
meer textiel een beter profiel”.
Tot veel meer was de regering niet in
staat. Noodgedwongen. Minister Witte-
veen (financiën) waarschuwt herhaal
delijk, dat het met de schatkist zo
slecht is gesteld, dat ook voor de be
strijding van de werkloosheid niet veel
extra hulpmiddelen beschikbaar zijn.
De regering deed dan ook tijdens het
Kamerdebat alle moeite om te vertel
len, dat men over de werkgelegenheid
helemaal niet zo pessimistisch is.
Vooral minister Roolvink (Sociale Za
ken) waarschuwde tegen al te sombere
geluiden. Voor wie het allemaal toch
erg zwart blijft zien, voegde hij hier
geruststellend aan toe, dat de regering
„natuurlijk bereid moet zijn inflatoire
maatregelen te nemen als onverhoopt
mocht blijken dat de werkloosheid zeer
ernstige vormen aanneemt”.
Het debat over de werkgelegenheid
kreeg nog een onverwacht politiek ac
cent. De Partij van de Arbeid en de De
mocraten '66 hadden in moties aange
drongen op een onmiddellijk hulppro
gramma van respectievelijk vijfhonderd
miljoen en driehonderd miljoen gulden.
Maar ook de Anti Revolutionair drs.
Boersma vroeg op de eerste dag van
het debat vier- tot vijfhonderd miljoen
gulden. Hij diende hiervoor geen motie
in. De Anti’s moeten van te voren heb
ben begrepen, dat hun voorstel geen
genade zou vinden in de ogen van de
regering.
Natuurlijk hadden zij kunnen door
drukken, maar dan was het politieke
gevolg geweest, dat voor het eerst sinds
het optreden van het kabinet-De Jong
één van de partners, de Anti-Revolutio-
nairen, een openlijk blijk van wantrou
wen had gegeven.
Er is, met name door de K.V.P., zware
druk uitgeoefend om het niet zo ver
te laten komen. Met succes. Maar ook
met het gevolg, dat het voor drs. Boer
sma een wel heel moeilijke dag werd.
Hij moest nu ook bij de behandeling
van de moties van P.v.dA. en D’66
tegenstemmen. Terwijl deze voorstellen
min of meer onder woorden brachten
wat hij een dag tevoren zo vurig had
bepleit.
Het is overigens niet zo wonderlijk, dat
de A.R.P. de eerste is, die blijk geeft
van enige aarzelingen. Binnen de nieu-
de coalitie moet de A.R.P. zich het
meest ongelukkig en onwennig voelen.
Vooral de A.R.-jongeren sturen regel
matig aan op een linksere koers. Dat
komt natuurlijk in botsing met de
steeds meer naar rechts zwenkende lijn
van deze regering.
Kort nadat de Kamer bij het gesprek
over de werkgelegenheid de gehele situ
atie in de Nederlandse economie had
besproken, kwam een onderdeel daar
van de textielindustrie uitvoerig
aan de orde. De Tweede Kamer is zeer
tevreden met de snelle regeringsactie
om de vooral in Twenthe geconcentreer
de katoen-, rayon- en linnenindustrie
te hulp te komen. Een aantal partijen
wil echter meer. De oppositie ver
tegenwoordigd door socialisten en de
mocraten wil voor heel Twenthe een
soort uitzonderingstoestand. Men wil
van Twenthe en Oost-Gelderland een
herstructureringsgebied maken, zoals
ook Zuid-Limburg is.
Minister De Block (Economische Zaken)
gesteund door de regeringspartijen,
voelt daar echter weinig voor. Men wil
eerst wachten op het rapport van het
Nederlands Economisch Instituut over
de situatie in Twenthe. De motie van
de oppositie maakte deze week dan ook
weinig kans.
De heer Boersma (A.R.P.) klaagde
over „het ontstellend gebrek aan sa
menwerking en openheid in de Twent
se textielindustrie. Het is erg gemak
kelijk de regering als zondebok aan te
wijzen, maar men had eerder bij de
regering moeten aankloppen”.
De communist Bakker formuleerde het
nog drastischer. Dat is hem tenslotte
wel toevertrouwd. Hij zei; „Het is een
hele kunst precies te weten waarover
men praat in dat gebeier van noodklok
ken. Maar hoofddoel van de textielcon-
cerns is: meer doen met minder men
sen".
Voor een verrassing zorgde de heer Van
Rossum, onlangs benoemd Kamerlid
voor de Staatkundig Gereformeerde
Partij. Het optreden van de S.G.P.
onder aaanvoering van de heer Van
Dis doet altijd stemmig en zeer
somber aan.
Het wufte Nederlandse leven wordt re
gelmatig veroordeeld. Humor komt
daarbij zelden om de hoek kijken. De
heer Van Rossum sprak zowaar over
het minirokje. De Kamer spitste de
oren.
„Voor de werkgelegenheid in de textiel
zou het heel wat gunstiger zijn, als de
vrouwen zich wat royaler zouden kle-
Rusland kon weinig anders doen
het tot in hoogste instantie voor de Ara
bische landen opnemen, maar het feit,
dat Kosigin zelf is gegaan, zou er op
kunnen duiden, dat het toch meer
wenst dan alleen een propaganda-bijeen-
komst. In het openbaar zal hiervan
voorlopig nog niet veel blijken, maar
het is niet uitgesloten, dat Kosigin van
zijn aanwezigheid in New York gebruik
wil maken om nader contact te heb
ben met president Johnson, ongetwijfeld
over de mogelijkheden een regeling te
treffen voor de crisistoestand in het
Midden-Oosten, een regeling, waarbij
Israël pas bereid zal zijn veroverd ge
bied prijs te geven indien het daarvoor
werkloosheid de zeer langzame voort-
zware druk van Rusland zullen de Ara
bische landen hiermee niet instemmen.
Op reis naar New York heeft Kosigin
een tussenlanding in Parijs gemaakt.
Bij hun onderhoud schijnt president De
Gaulle weer te hebben gepleit voor eten
conferentie van de vier grote mogend
heden, maar in dit stadium voelt Rus
land daarvoor nog weinig. Maar voor
De Gaulle is het een belangrijk middel
om de positie van Frankrijk als grote
mogendheid bevestigd te zien.
De regering heeft niet veel extra hulp kunnen beloven voor de verbetering van
de werkgelegenheid in Nederland. Tijdens het debat in de Tweede Kamer, de
vorige week, waren de concrete toezeggingen:
de regering zal begin juli, als de werkloosheidscijfers niet verbeteren, ruim
honderd miljoen gulden uitgeven voor projecten, die de werkloosheid, vooral
in de bouw, beperken;
belangrijke bedrijven in Noord-Brabant, Twenthe en Gelderland zullen
kunnen profiteren van bijzondere financieringsregelingen. Eventueel wil de
Staat in de bedrijven gaan deelnemen om investeringen zeker te stellen.
Bekeken wordt of de premies op a- en b-woningen kunnen worden verhoogd.
Dit zou blijvend werk betekenen voor meer dan duizend bouwvakkers.
De aanleg van de rijkswegen E-3, E-8 en E-10 zal mogelijk worden
versneld.
Toen de Veiligheidsraad vorige week de Russische resolutie had verworpen,
waarin Israël wegens agressie werd veroordeeld en de terugtrekking van de
Israëlische troepen uit Arabisch gebied werd geëist, verzocht Rusland de secr.-
generaal een buitengewone zitting van de Algemene Vergadering bijeen te
roepen. Dat is mogeljjk wanneer op zijn minst 62 leden te kennen geven met
een dergelijke zitting akkoord te gaan. Het was niet moeilijk, dat aantal onder
tekeningen bij elkaar te krijgen. Zaterdag kwam de Algemene Vergadering
al byeen in aanwezigheid van de Russische premier Kosigin, die speciaal voor
deze gelegenheid naar New York was gekomen om zich aan het hoofd van de
Russische delegatie te stellen.
