Het gesprek tussen Kosigin
Johnson
en
en
Ontwikkelingshulp stond
de belangstelling
6ahe Shroap
hark
sjoch
Hoessein naar Verenigde Naties
in
Debat over ontwikkelingshulp
werd pinnig
106e JAARGANG
No. 50
VRIJDAG 30 JUNI 1967
Hwat haf
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeél, Workum
lÜ
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Tink mear, praet minder
Onrust in China.
Boycot.
Ruzie.
Aanloopjes.
Missie naar Kaïro.
Hoessein naar Verenigde Naties.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch.
Advertentieprijs: 16 cent pet mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Het begrip Ontwikkelingshulp is ietwat vaag. Velen weten nauwelijks waar men
het over heeft als er wordt gesproken over de hulp aan minder ontwikkelde ge
bieden. Iets, dat onbekend is moet, volgens ’n Hollands gezegde, ook onbemind zijn.
Voor de ontwikkelingshulp gaat deze regel, helaas, óók op. Het publiek heeft
als we, hoe gevaarlijk dat ook is, even mogen generaliseren niet veel op met dat
gepraat over ontwikkelingshulp.
Na langdurige voorbesprekingen van de
ministers van buitenlandse zaken, die
voornamelijk de mogelijke onderwerpen
van een eventueel gesprek hadden door
genomen, kwamen Kosigin en Johnson
vorige week vrijdag voor het eerst bijeen
in het kleine plaatsje Glassboro in New
Jersey, op ongeveer 30 km. van Philadel
phia en hemelsbreed op gelijke afstand
van New York en Washington.
Het is meer geweest dan een beleefd
heidsbezoek. Vrijdag vergaderden de bei
de staatslieden 5% uur en daarna zon
dag nog 4 uren. Of de besprekingen re
sultaten hebben gehad zal nog moeten
blijken. In elk geval, en dat is al be
langrijk,. is een vertrouwelijk gesprek
tussen Kosigin en Johnson mogelijk ge
bleken. Officieel is medegedeeld, dat bei
de staatslieden enige vooruitgang hebben
geboekt op het gebied van de beperking
van bewapening, maar dat zowel in de
kwestie-Vietnam als wat het Midden
oosten betreft, de meningen nog ver uit
een lopen. Kosigin heeft zondag na zijn
terugkeer in New York een persconfe
rentie gehouden, tijdens welke bleek, dat
hij aan de oude Russische standpunten
vasthoudt. Hij verlangde een stopzetting
van de bombardementen op Noord-Viet-
nam en een terugtrekking van de Ame
rikaanse troepen uit Zuid-Vietnam voor
dat de be trekkingen tussen Amerika en
Rusland zouden kunnen verbeteren.
En wat het actuele onderwerp, het Mid-
den-Oosten, betreft, verlangde Kosigin
vóór alles een terugtrekking van de Is
raëlische troepen achter de bestandslij
nen van 1949 voordat andere onderwer
pen betreffende het Midden-Oosten, zoals
een vredesregeling en de vrije vaart door
de golf van Tiran, zouden kunnen wor
den aangeroerd.
Wat positiever dan de rede van Kosigin
klonk een verklaring van president John
son, die aanloopjes tot een gemeenschap
pelijk standpunt meende te hebben kun
nen ontdekken „met betrekking tot der
gelijke eenvoudige problemen als dat el
ke staat het recht heeft te bestaan, dat
er een einde moet komen aan de oorlog
in het Midden-Oosten en dat er in de
juiste omstandigheden troepen moeten
worden teruggetrokken”. Wanneer deze
Èin het waard is met aandacht te wor
den gelezen, dan kan men er uit op
maken, dat in het aanloopje tot een ge
meenschappelijk standpunt meer speling
zit dan alleen Kosigins absolute eis tot
terugtrekking van de troepen als voor
waarde voor elk gesprek.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat Kosigin
in het openbaar nog niet zo ver kan
gaan omdat hij eerst de Arabische lan
den, en met name president Nasser, on
der druk moet zetten om iets in deze
richting te aanvaarden.
land erop aandringt vrede met Israël
te sluiten, een vrede die niet zonder meer
wordt uitgesloten door koning Hoessein
van Jordanië. Deze verklaarde bij zijn
aankomst in New York, waar hij de ver
gadering van de Ver. Naties zal bijwo
nen, dat hij de aanvaarding van het be
staan van Israël door de Arabische lan
den noch mogelijk noch onmogelijk wil
de noemen. Dat is al een wat positiever
geluid. Maar er zal nog heel wat moeten
gebeuren, willen de Arabische landen de
stap naar erkenning van het bestaan van
Israël wagen. Zware druk van de Sow-
jet-unie kan hierbij helpen, hoewel de
staatslieden van de beide grote mogend
heden zich nu wel er van bewust zijn ge
worden, dat zij de kleine landen niet vol
ledig in de hand kunnen hebben.
Voorlopig lijken de Arabische landen er
naar te streven de Westel. landen, die zij
aan de kant van Israël zien of menen te
zien staan, onder druk te zetten door
boycotmaatregelen. Zoals bekend, leve-
Kosterlijk commentaar: „Dy mannen
hiene it minder treffe kind mei de
internearing. Se hiene der yn tsjerke
in skoander plak, krekt hwer’t se
wêze moatte.”
Abonnementsprijs f 3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Bolswards Nieuwsblad
In dit verband moet men vermoedelijk
de missie zien, die Podgorni, de Russi
sche president, in Kaïro heeft volvoerd.
Hij heeft daar intensieve gesprekken met
Nasser gevoerd, één zelfs op speciaal
verzoek van Kosigin, die het oordeel van
Nasser over een aantal ontwikkelingen
in de crisis in het Midden-Oosten wilde
weten voordat hij zich op weg begaf
naar Glassboro. Ongetwijfeld kan het
bezoek van Podgorni en dat van maar
schalk Zacharow, de stafchef van het
Russische leger, aan Egypte in verband
worden gebracht met de leverantie van
nieuwe wapens, waarover de berichten
spreken. Ongetwijfeld leveren de Russen
wapenen aan Egypte, al zullen de vlieg
tuigen en tanks, die nu aankomen, wel
vóór het uitbreken van de vijandelijk
heden besteld zijn. Doch het is zeer de
vraag of Moskou bereid is^Egypte te be
wapenen op een manier, waardoor her
haling van de crisis van juni waarschijn
lijk wordt. Wat nu wordt gedaan, is
voornamelijk herstel van het Arabische
moreel en een poging om de Arabische
vriendschap voor de Sowjetunie te be
houden.
„Het kost ons geld. In eigen land kunnen
we het beter gebruiken”, is een egoïsti
sche en veelvuldige, maar niettemin be
grijpelijke opmerking als Nederland
weer voor de noodzaak staat enige hon-
j üs hjoed to sizzen
yen de Arabische landen op het ogenblik
geen olie meer aan Amerika, Engeland
en West-Duitsland, hoewel het natuurlijk
moeilijk te controleren is waar de olie
blijft als zij eenmaal verwerkt is in raf
finaderijen van andere landen. Maar er
zijn nu voorstellen de boycot te intensi
veren. Vermoedelijk hebben wij hier te
vens te maken met een inter-Arabische
tegenstelling tussen olieproducerende
landen, zoals Saoedi-Arabië en Koeweit
aan de ene kant en Egypte en Syrië aan
de andere kant. De olieproducerende lan
den zijn niet snel geneigd hun eigen in
komsten af te snijden, de andere zijn er
vaak als de kippen bij leveranties aan
kapitalistische landen als verraad te
brandmerken.
Terwijl het Kremlin de handen vol heeft
met de crisis in het Midden-Oosten, heeft
het toch ook nog tijd kunnen vinden om
een beroep te doen op de Chinese com
munisten om de huidige, noodlottige
koers van Mao Tse-toeng niet langer te
volgen en zich weer aan te sluiten bij de
andere communistische landen. Deze op
roep komt op een ogenblik, waarop de
berichten uit China wijzen op een ver
hevigde strijd tussen de aanhangers van
Mao Tse-toeng en zijn tegenstanders.
Anti-Maoïsten in Mandsjoerije b.v. zou
den 30.000 arbeiders hebben gerecrueerd,
die de Rode Wachters zware verliezen
hebben toegebracht. Dergelijke strijd
tonelen worden ook gemeld uit andere
provincies, zoals Tsjoengking en Anh
wei. Onrust heerst ook in Hoepeh, Joen-
nan en Kiangsi.
Zoals van het begin af aan te verwachten was, heeft Kosigin, de Russische pre
mier, van de gelegenheid van zijn bezoek aan de Ver. Naties gebruik gemaakt om
met de Amerikaanse president Johnson van gedachten te wisselen. Dat had nogal
wat voeten in de aarde, doordat Kosigin zowel als Johnson wilde vermijden bij de
ander op bezoek te komen, terwijl Kosigin er voortdurend op verdacht moest zijn
alles na te laten, wat door zijn Arabische vrienden of zijn communistische tegen
standers (China) nadrukkelijk als verraad zou kunnen worden uitgelegd.
Koningin Juliana loopt door het puin van gedeeltelijk ingestorte huizen, tij
dens het bezoek dat zij maandagmiddag heeft gebracht aan het door een
windhoos geteisterde Betuwse dorpje Trlcht.
auto's ook al tot de verloren voor
werpen gaan behoren, is toch echt
wel een teken des tijds.
Kop noch staart. Aan het artikel
over de schoolmeesters van Exmor-
ra zat verleden week kop noch
staart. De kop had moeten luiden:
„Wat anderen er van zeggen” en de
staart: „L. P. in het schoolblad „De
„Schakel”.
Mannenhanden. Toen de vrouw van
bakker Jentje de Jong te Spannum
vorige zondagmiddag een poosje
na de kerkdienst een luchtje wou
scheppen, observeerde zij binnen ach
ter een raam van het kerkgebouw
een stupk of wat wuivende druk ges
ticulerende mannenhanden.
„Zes dagen zult gij arbeiden.
dat geldt ook voor de luidinstallatie
in de toren van Exmorra. Op zon
dag luidt de klok n.l. niet automa
tisch om acht, twaalf en zes uur. 's
Zondags is het een en al rust in
Exmorra, tenminste voor het oog.
Bovenslag. Ter gelegenheid van het
75-jarig jubileum recipieert de k.v.
„Makkum” op zaterdag 15 juli '67
in hotel „De Zwaan”.
Geen knecht, in een verslag van de
v.v. Makkum stond vermeld, dat de
heer C. Praamstra tot nieuw be
stuurslid was gekozen en dat hij te
vens weer zal optreden als terrein-
knecht.
derden miljoenen guldens uit te geven
voor het op poten zetten van de econo
mie van verkommerde landen in Afrika,
Azië of Zuid-Amerika.
Als het gaat om rechtstreekse hulp zijn
wij niet karig met onze centen. De ac
ties voor India en Israël zijn massaal
toegejuichd en gesteund. Ontwikkelings
hulp is echter wat anders dan het voeren
van noodacties. Zij werkt op langere ter
mijn. Resultaten zijn niet direct zicht
baar. Dat geeft veel mensen een wat
huiverig gevoel. „Ze zeggen nu wel, dat
het allemaal zo goed is, maar voorlopig
zie ik niets van wat er met mijn belas
tinggeld gebeurt”, is een voor de hand
liggende reactie. Tijdens het jongste de
bat in de Tweede Kamer over de ontwik
kelingshulp is hierover nogal wat ge
praat. De chr.-historische minister voor
Ontwikkelingshulp, de heer Udink, heeft
al lang begrepen, dat het bevorderen van
de hulp een ondankbare taak is als men
niet tegelijkertijd zoveel mogelijk vertelt
wat er met al die guldens gebeurt. Hij is
inmiddels druk aan het werk om een
speciale voorlichtingsdienst in het leven
te roepen, die moet gaan vertellen waar
het geld naar toe gaat en wat ermee be
reikt wordt. Hij is ook overtuigd van de
waarheid van de al vroeger gemaakte
opmerking, dat de duidelijke lauwheid
van het publiek op dit punt een gevolg
is van onbekendheid.
De bewindsman heeft over die voorlich
tingsdienst een fórs gevecht moeten le
veren met het departement van Buiten
landse Zaken. Men staat op BZ nog al
tijd wat onwennig tegenover de figuur
van de minister zonder portefeuille. Zo
als bekend, is ontwikkelingshulp nog
geen onderdeel van het beleid, dat een
eigen departement heeft gekregen. Mi
nister Udink werkt onder de financiële
vleugels van het ministerie van Buiten
landse Zaken. Hij speelt daar leentje
buur omdat hij zelf geen geld uit de
staatskas krijgt. Nu hebben heel wat mi
nisters en hoge ambtenaren de neiging
zo’n minister zonder eigen beurs heel
vriendelijk te behandelen zolang hij maar
geen grote mond opzet. Doet hij dat wel
dan zegt men heel beleefd „eerst
een eigen portefeuille halen, dan mag je
meedoen”.
De voorganger van de heer Udink, mi
nister Bot, is hieraan min of meer ten
gronde gegaan. Hij hield zijn mond. Zo
nu en dan stak hij zijn hand op en hij
Het debat over de ontwikkelingshulp dat
werd pinnig. Dat de wat ingedommelde
KVP plotseling met zo’n verfrissend plan
kwam (ook al maakt het weinig kans,
gezien het verzet van de frisdranken
industrie en de bezwaren van financiën),
zette kennelijk kwaad bloed. Tenslotte
was het een wedloop in vooruitstrevend
heid en niemand wenste die te verliezen
met 't risico, dat men voor „ouderwets”
en „behoudend” wordt uitgemaakt. Er
waren echter meer oorzaken. De eerste
is heel menselijk. De Tweede Kamer is
bijna aan vakantie toe. De helden zijn
vermoeid en daardoor wat prikkelbaar.
De vergadering duurde erg lang en na
het middernachtelijk uur is men wat
sneller geneigd de gezapigheid te laten
varen en elkaar eens flink de pan uit te
vegen. De regering was eveneens niet
zonder blaam. Daar was bijvoorbeeld die
merkwaardige afspraak, dat niet bij de
regering zou worden aangedrongen op
méér geld voor de ontwikkelingshulp.
Dit met het oog op de trieste toestand
van de schatkist. Als je graag meer wilt,
maar je mag het van je baas, de fractie
leider, niet zeggen dan werkt dat frus
trerend en ga je dat afreageren op an
deren, die het ook niet kunnen helpen.
De belangrijkste oorzaak van het alge
mene onbehagen was wel het optreden
van minister Udink. Het was zijn eerste
grote debat in de Kamer. Zijn familie
leden zaten met trots vanaf de speciale
tribune naar beneden te kijken. Zoiets
doet liefjes aan. Maar het gedrag van de
bewindsman werkte als de bekende rode
lap. Zijn adviseurs hadden kennelijk ver
geten hem te vertellen, dat een bewinds
man, die voor het eerst in het heilige der
heiligen van onze democratie komt, zich
zeer bescheiden heeft te gedragen. Nu
stond de heer Udink zeer zelfverzekerd
voor de microfoon en vertelde hij op de
wat hooghartige toon van een zeer ge
leerd hoogleraar, die zeer domme studen
ten moet onderwijzen, aan de kamer
leden dingen, die dezelfde afgevaardig
den al vele malen eerder hadden ge
hoord. Zijn grootste fout maakte hij door
te doen alsof hij de vele vragen van de
Kamer helemaal niet had gehoord. Dat
is een gedragslijn, die ervaren bewinds
lieden zich wel kunnen veroorloven maar
beginnelingen niet. Er kwamen dan ook
stekelige opmerkingen. De heer Van
Mierlo vroeg voortdurend „Kan de mi
nister dat nog eens uitleggen?” en „Kan
ik nu eens antwoord krijgen?” Hij deed
dat zo veelvuldig, dat de heer Schmel
zer, fractieleider van de KVP, de minis
ter in bescherming ging nemen. Hij prees
het geduld van de heer Udink. De Boe
renpartij vond het zo fijn, dat de Demo
craten ’66 (die door hun optreden de
Boeren in de schaduw van de vergetel
heid hebben gezet) een standje kregen,
dat zij luid in de handen klapten. „Pas
maar op met die steun van de Boeren”,
riep de socialist Den Uyl tegen de heer
Schmelzer. Dat kon deze weer niet ver
kroppen. „En u helpt de communisten”,
riep hij terug. Een grotere belediging
kan men de socialisten niet voor de voe
ten werpen.
Eenigszins aangenaam verrast door
deze toenaderingsblijken, stelde zij
haar man met het voorval in kennis.
Deze, Anton van Duinkerken’s ver
maarde gedicht „de wuivende” cite
rend, bracht verslag uit bij koster
S. Walma. Bij nader onderzoek bleek
dat de volijverige dorpelwachter de
deur der kerk in het slot had ge
draaid, niet wetende dat Ds. Geer-
ling zich met zijn generale staf nog
in het gebouw bevond.
Bevrtfding. De insluiter haalde naar
stig zijn sleutel op en toen was de
ure der bevrijding nabij. De kerke-
raadsmannenbroeders staakten hun
wild gewuif, er was weer uitkomst
mogelijk. Ze spoedden zich in ge
strekte draf, dorstig van de zomer
warmte, naar hun verlaat kopje
thee.
Het is misschien zelfs mogelijk, dat op
wat langere termijn zal blijken, dat Rus
en Wymbritseradeel.
wachtte beleefd af wat BZ hem zou toe
reiken. De heer Udink is anders. Hij
heeft een hard zakenleven achter de rug
en laat zich niet in een hoekje dringen.
Ook minister Bot heeft al eens gepleit
voor een eigen voorlichtings-apparaat.
Maar hij zwichtte voor het verzet. Dhr.
Udink is blijven doorvragen. Feit is, dat
de voorlichtingsdienst van Buitenlandse
Zaken niet veel heeft gedaan aan het
verstrekken van informaties over de
ontwikkelingshulp. „Daar hebben we
geen mensen voor”, was het excuus.
„Dan zal ik wel zorgen, dat ik ze krijg,”
stelde de heer Udink.
Binnen de Tweede Kamer ligt het alle
maal wat anders. De kamerleden hebben
geen voorlichting nodig om erg geest
driftig te doen over de ontwikkelings
hulp. De wil om iets te doen aan de ver
heffing van de arme landen is een teken
van vooruitstrevendheid. En progressief
wil ieder zijn. Met uitzondering van de
Boerenpartij en de Staatkundig Gerefor
meerde Partij pleitte ieder dan ook voor
uitbreiding van de hulp. De heer Van
Mierlo (Democraten ’66) riep zelfs, dat
Nederland „provocerend” moet optreden
door zoveel hulp te geven, dat andere
landen zich gaan schamen en het Neder
landse voorbeeld volgen. De Katholieke
Volkspartij kwam met ’n origineel plan
netje. Als je elk glaasje frisdrank vier
cent duurder maakt dan heb je per jaar
honderd miljoen gulden meer voor de
arme landen, stelde de heer Mommer-
steeg van de KVP voor. De KVP won
het daarmee in originaliteit van socialis
ten en democraten. Minister Udink be
loofde, dat hij het plannetje zou gaan be
spreken met minister Witteveen van Fi
nanciën.
Onder de Hoogtezon, het populaire
N.C.R.V.programma voor zieken en
gehandicapten, is maandagmorgen
a.s. om 9 uur gewijd aan Bloemkamp
Met een praatje en een plaatje zal
Rien van der Scheer de presentatie
verzorgen.
Bloemkamp wil men elders altijd ,De
Bloemkamp’ heten. Waarom toch?
Zelfs de NCRV speelt dit spelletje
mee. Er moet nog een maar een tele
foontje heen, dan kan men de fout
nog herstellen.
Waterval. Nog voordat de raad j.l.
dinsdag aan zijn spraakwaterval kon
beginnen, werd raadslid Faber we
gens de waterval thuis geroepen. De
winkel drééf, aldus een alarmerend
telefoontje.
Kuil. De 23-jarige A. K. uit Mak
kum zou met zijn dure sportwagen
een tegenligger op de Buitendijk on
der Pingjum passeren. Daarbij kwam
hij in een kuil van de berm terecht,
waardoor de wagen de sloot inschoot
en vervolgens op het dak aan de
overkant terecht kwam. De bestuur
der en een 19-jarige Vx.end J- G.
uit Makkum, liepen lichte verwon
dingen op, zijn broer J. K. (18) zwa
re verwondingen en een kaakfrac-
tuur. Hij werd naar Oranjeoord te
Harlingen overgebracht. De wagen,
die nog maar 4000 km had gereden
werd totaal vernield.
Lief zijn voor de juf. Een 80-tal kleu
ters van de kleuterschool te Harde-
garijp kwamen woensdag 28 juni
naar Wons, waar hun leidster, mej.
T. de Wite in het huwelijk trad met
de heer G. Schotanus. Ze hadden
feesthoedjes op en strooiden, toen
het bruidspaar de kerk verliet, eigen
gemaakte confetti.
Onze welvaartsstaat wordt duidelijk
gedemonstreerd in de groeiende lijst
van gevonden (dus verloren) voor
werpen. We worden nonchalant,
maar dat colbertcostuum en vracht-
Amsterdam. Z.K.H. Prins Bernhard heeft dinsdagochtend de „Zilveren Anjers
1967” uitgereikt. Op de foto v.l.n.r. de heer M. Wiegersma, Z.K.H. Prins
Bernhard, Mr. A. A. J. Rijksen en de heer G. J. G. Leonhard.
Wel meester. Per vergissing is het
woord .knecht’ in het verslag geslo
pen; juist is echter terreinmeester.
Waarom even deze rectificatie? Je
kunt altijd nog beter meester dan
knecht zijn.
Lokwinsken foar Fimmy en Pier-
tsje. By forsin binne yn ’e krante fan
tiisdei 1.1. twa nammen fan learlin-
gen fan ’e Kr. Nasj. skoalle to Stet
tens, oan hwa’t it skoalle-diploma
Frysk ütrikt wiene, weilitten. Der
moasten noch by Fimmy Boersma
en Piertsje Falkena, beide üt Lon-
gerhou.
Niet op maandag. In Ter Apel zou
den de vrouwenver. van Schettens
en Longerhouw afgelopen maandag
een klooster bezichtigen. Moet voor
dergelijke bezoeken meestal een af
spraak worden gemaakt, hiervoor
niet. Vandaar, dat men op het uit
hangbord kreeg te lezen: „Alle da
gen geopend, behalve maandags”.
Daarvoor is het toch ook wasdag
8
