Politiek schrijven
■K
d
ft
r
a H
Ir2, i
106e JAARGANG
No. 54
vrijdag 14 Juli 1967
School-actie I.W.G.I
van
Forsierde
Fryske boeken
foar siken
Egmond
weinen
1967
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
Orgelconcert door
Piet
en Wymbritseradeel.
.4 V
3^
Gouden filmpjes
Hulpverlening door
wij kverpleegsters
aan vakantiegangers
-V
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Afrikaanse oorlogen.
Justitie.
Falen van assemblee.
Buitenland.
1
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
schikt is om gecompliceerde conflicten,
die accuut tot een crisis kunnen leiden,
het hoofd te bieden. Om dit laatste wèl
te bereiken moet men voortdurend te
ruggrijpen op de Veiligheidsraad of de
persoonlijke interventie van secretaris
generaal Thant.
In de serie zomeravondconcerten die on
der auspiciën van de Stichting Orgel-
centrum in de Martinikerk te Bolsward
plaats vindt, wordt op dinsdag 18 juli ’n
concert gegeven door de organist Piet
van Egmond.
Het programma vermeldt: Toccata, Ada
gio en Fuga in C, J. S. Bach; Prélude,
fugue et Variation, César Franck: Ho
sannah, Th. Dubois: Passacaglia koraal
en fuga Gez. 194, Corn. De Wolff en Im-
provisiatie, Piet van Egmond. Aanvang
8 uur n.m.
Juffer G. M. de Boer, seis chronysk pa-
sjint yn It Blauhüs to Oranjewald hat in
great part fan har bisit oan Fryske boe
ken oerdien oan de siketsjinst fan de
K.F.F.B. De boeken sjogge der noch ti-
ge kreas üt en binne sa goed as nij. De
K.F.F.B. wol de boeken graech biskik-
ber stelle, leafst oan thüslizzende chro-
nyske siken om’t tohuzen en forpleech-
huzen almeast wol oer in hüsbibleteek
biskikke.
Oanfragen om in boek kinne skriftlik
rjochte wurde oan de propagandalieding
K.F.F.B., Hid Heroplantsoen 1, Boalsert
(leaver net telefoanysk). De ynkommen
brieven wurde yn folchoarder fan yn
kommen bihannele.
Binne der mear minsken dy’t Fryske
boeken foar dit doel ófstean wolle, dan
binne dy oan itselde adres wolkom.
Abonnementsprijs f 3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Uitgave: A J. OSINGA N.V„ Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
De tiid fan doarpsfeesten komt wer oan.
By it doarpsfeest heart fanseis in op
tocht mei forsierde weinen. It is wolris
in toer om nije Onderwerpen foar sa’n
wein to finen. It kin op it lést ek net al-
tyd „De Nederlandse maagd” en „Ge
loof, hoop en liefde” wêze. De propagan
dalieding fan de K.F.F.B. wiist der op,
dat ek dit jier wer in priisfraech üt-
skreaun is foar de moaiste wein, losse
groep of persoan(en), dy’t in titel of in
fragmint fan in K.F.F.B. boek ütbylde.
Foto’s fan sa’n Onderwerp kinne foar
1 oktober 1967 stjürd wurde oan E. S.
de Jong, Hid Heroplantsoen nü. 1, Boal
sert. Dizze wurde foarlein oan in kom-
misje fan karmasters, dy’t de Onderwer
pen bioardielje op originaliteit, öfwur-
king en forsoarging. Der binne prizen
biskikber fan f 100,en f 50,
Gedurende een 7-tal achtereenvolgende
jaren heeft de I.W.G.L. aan de lagere
scholen in haar voorzieningsgebied een
kleurplaat voor de leerlingen van de le
klas van deze scholen toegezonden.
Oorspronkelijk was het onderwerp steeds
de actie tegen de verspilling van leiding
water, dit jaar was het onderwerp meer
de algemene waardering van het leiding
water.
In 1961 is deze actie door de I.W.G.L.
gestart tezamen met het Provinciaal
Waterleidingbedrijf van Noord-Holland.
Dit jaar deden meer dan 40 waterlei
dingbedrijven in Nederland er aan mee.
Het onderwerp was: „De waterfabriek is
met vakantie” en aan de fantasie van de
kinderen werd overgelaten welke toe
standen zouden ontstaan als de kraan
niet zou lopen.
Op de kleurplaat moest aangegeven wor
den wat Pipo-de-Clown en Mammaloe zo
allemaal met water konden doen.
Dat de actie aangeslagen is bij de scho
len blijkt uit de deelneming van 502 van
de 535 scholen (d.i. bijna 94%) met
9.850 van de 10.300 leerlingen van de
eerste klassen.
De mooist gekleurde platen werden naar
de I.W.G.L. gestuurd.
Alle deelnemende kinderen kregen een
Pipo-fotokaart in kleur en de prijswin
naars een Gas- en Waterspel.
Bolswards Nieuwsblad
Vlieland: Koningin Juliana en prins
Bernhard brachten in het begin van
deze week een bezoek aan de Friese
Waddeneilanden. Hier het koninklijk
paar tijdens de wandeling door het
dorp Oost-Vlieland
„God, Nederland en de franje” is een
boëk dat men met een glimlach leest.
De politieke grappen doen de lezer op
vrijwel elke pagina even gniffelen. Bo
vendien schrijft „Wandel ganger” met
een zeer lichte toets. Gewoon grappig.
En goed. Helaas is in Nederland een
boek over „De Politiek” altijd zéér we-
Vakantiegangers, die in hun woonplaats
regelmatig hulp ontvangen van de wljk-
veroleegster van een kruisvereniging,
kurnen deze verpleeghulp in overleg
en in overeenstemming met plaatselijke
regelingen ook verkrijgen op het va-
kartie-adres. Dit kan bijvoorbeeld het
geval zijn wanneer het het geven van
injecties betreft. De eigen huisarts dient
de 'vakantieganger dan een briefje met
enkïle gegevens mee te geven voor zijn
colliga in de vakantieplaats. Ook de
wijkverpleegsters in de twee plaatsen
zullen elkaar over de patiënt(e) dienen
in te lichten.
Als emand, die met vakantie is, ziek
word, en er een arts bijroept, kan daar
na ock de hulp van een wijkverpleegster
ter plaatse worden verkregen. Als de
betrokkene nog niet lid is van een kruis
vereniging, zal een noodlidmaatschap
moeten worden aangegaan.
Buitenlanders die in ons land hun va
kantie doorbrengen, kunnen bij ziekte
eveneens hulp van een wijkverpleegster
verkrijgen. Ook deze patiënten dienen
eerst een arts ter plaatse te consulteren.
Deze kan hen so nodig naar een wijk
verpleegster var. een der kruisverenigin
gen verwijzen.
ook voor velen oer-vervelend. Een ge
schrift, waarin nog wat humor tintelt,
kan eenvoudig niet goed zijn, menen
nog vele brave politieke deskundigen.
Het zou echter verkeerd zijn zich op
de humor van „Wandelgangen” te ver
kijken. Zijn boek staat dan ook vol met
goede adviezen. Wijze raadgevingen, die
de politici tot nadenken moeten stem
men zodra ze zijn uitgelachen. Het
boek is ook bitter. .Wandelganger’ is één
van de kampioenen voor politieke ver
nieuwing in Nederland. Maar hij schijnt
wat teleurgesteld te zijn over het ver
loop van het proces. Zelf noemt hij zijn
Het is duidelijk geworden, dat het voor
een oplossing van de vraagstukken in
zake het Midden-Oosten hetzelfde
geldt trouwens voor de kwestie-Viet-
nam van essentieel belang is, dat de
Sowjet-Unie en de Verenigde Staten tot
een zeker vergelijk komen. Zolang dat
niet het geval is, zullen immers de vele
partijen en partijtjes, die zich min of
meer achter deze grote twee scharen,
verdeeld blijven en moeten zelfs alle
tussenvoorstellen roemloos in twee
dracht ten onder gaan. Weliswaar heeft
de Russische premier, Kosigin, vorige
week nog eens gezegd te geloven, dat
de oplossing van wereldomvattende pro
blemen niet in de eerste plaats in een
verzoening van de grote twee, doch
binnen de faciliteiten van de V. N. ge
zocht moet worden, maar het is wel
licht juist ondoenlijk deze twee moge
lijkheden geheel van elkaar los te kop
pelen.
Niet alleen de Israëlisch-Arabische oor
log, maar nog twee andere Afrikaanse
oorlogen op kleine schaal hebben de af
gelopen weken de gemoederen bezig ge
houden.
Kort nadat de verbannen vroegere Ka-
tangaanse leider en oud-premier van
de Kongo, Moise Tsjombe, onder even
geheimzinnige als sensationele omstan
digheden uit Spaans gebied naar Alge
rije was ontvoerd, brak in Oost-Kongo
een opstand uit, die de centrale regering
in Kinsjasa prompt als een samenzwe
ring van de gewezen premier poli
tiek tegenspeler van Mobutu en nog on
langs wegens verraad ter dood veroor
deeld afschilderde.
In de Steden Kisangani en Boekavoe
kwamen leden van de voormalige gen
darmerie, gesteund door buitenlandse
huurlingen, in opstand, mogelijk als ge
volg van hun slechte materiële om
standigheden, een reden die vaker aan
leiding tot gevechten was. Naar het
zich liet aanzien, waren de regerings
troepen de situatie betrekkelijk snel
meester. Een aantal huurlingen is met
een van Air Congo gestolen vliegtuig
uitgeweken naar Rhodesië, de anderen
schijnen te worden achtervolgd, maar
aan het eind van de vorige week was
de toestand nog uiterst gespannen.
Kinsjasa verzocht om een bijeenkomst
van de Veiligheidsraad der V. N., ver
moedelijk met als voornaamste doel zijn
bewering, dat de strijd ging tegen niet
door de centrale regering geronselde
hüurlingen uit Europa vooral in Bel
gië zouden deze zijn geworven en zelfs
opgeleid kracht bij te zetten.
Kinsjasa heeft ook terstond de uitleve
ring verzocht van Tsjombe, wie, mocht
Algiers aan dit verzoek voldoen, een ze
kere dood wacht.
De spanningen in de Kongo markeren
ondertussen niet de onlustgevoelens, die
er ten opzichte van het zeer autocrati
sche bewind van Mobutu bestaan en 't
is dan ook zeer de vraag of de presi
dent zich op den duur tegenover de
steeds groeiende positie zal weten te
handhaven.
Ook in Nigeria is een burgeroorlog uit
gebroken. Het federale leger is er een
offensief begonnen tegen Oost-Nigeria,
dat zich op 30 mei afscheidde en waar
onder overste Ojoekwoe de republiek
Biafra werd uitgeroepen. Het verzet van
het olierijke Oost-Nigeria belangrijk
leverancier van onder meer Engeland,
dat aanzienlijk nadeel ondervindt van de
federale blokkade richt zich vooral
tegen maatregelen van het centrale
militaire bestuur onder kolonel Gowon,
waardoor leiders van sommige stammen
in het gebied zich tekort gedaan voe
len.
slaggever, die de gebeurtenissen dag in,
dag uit vanaf zijn publieke tribune
volgt en ook regelmatig binnenskamers
kan kijken.
Ministers verdwijnen, kamerleden ne
men afscheid, de verslaggever blijft.
Hij kan vergelijkingen maken en be
paalde processen aanwijzen. De goede
politieke journalist doet dat ook. En
dat h(j daarbij op lange tenen trapt, is
welhaast onvermijdelijk. Zolang dat
gebeurt op de luchthartige, maar ook
doordachte manier van „Wandelganger”
is er geen vuiltje aan de democratische
lucht.
De parlementaire redacteur van „De Volkskrant”, H(enry) O. Faas, heeft
onder het pseudoniem „Wandelganger” grote faam verworven door het beschrij
ven van de vaak vermakelijke politieke wegen en gebruiken in Nederlandse en
andere volksvertegenwoordigingen. Hij heeft-'nu een ietwat merkwaardig boek
gepubliceerd over de Nederlandse politiek. Nu de dagelijkse politieke beslomme
ringen door de vakantiesfeer zijn verdreven en er tijd is voor bezinning is het
nutig enige aandacht aan dit merkwaardig geschrift te besteden. Voorop zij ge
steld, dat het boek met de wonderlijke hoofdtitel,, God, Nederland en de franje”,
een overduidelijke toespeling door de collega’s van Wandelganger niet zo best
is ontvangen. Of andere politieke scribenten zijn werk hebben beoordeeld met
het stiekume uitgangspunt „ik had het zelf (beter gekund, als ik ook op het
idee was gekomen”, moet later maar eens worden nagegaan. Het boek is echter
te belangrijk om het met een simpele kritiek af te doen. Kritiek is overigens wel
verklaarbaar.
Minister Polak (justitie) heeft een on
derzoek gelast naar de omstandigheden,
die het mogelijk maakten, dat een de
linquent van het rijksasyl te Doetin-
chem daar op 3 juli de 19-jarige Riekje
Florijn op afgrijselijke wijze kon ver
moorden. De 19-jarige dader was een
ter beschikking van de regering gestel
de verpleegde uit het Rijkspsychopaten-
asyl „De Kruisberg” in Doetinchem.
Minister Polak wil nu weten in hoeverre
het beleid en de bewaking hebben ge
faald. De dader was te werk gesteld op
een boerderij buiten het terrein van het
asyl. Hij kon zich dus gemakkelijk een
zekere vrijheid veroveren. De gebeur
tenissen zijn niet bevorderlijk voor de
gevoelens van de omwonenden van het
asyl. Zij voelen zich niet meer veilig.
Daarom ook de snelle reactie van de
minister, die het resultaat van het on
derzoek zal behandelen in de commissie
voor justitie uit de Tweede Kamer. Die
bijeenkomst zal besloten zijn. Het lijkt
verstandig om zoveel mogelijk van het
resultaat publiek te maken.
Nu het aan het binnenlandse politieke
front rustiger is, krijgt buitenlandse
zaken het een stuk drukker. Nederland
heeft een fors conflict met de Afrikaan
se staat Guinee.
Minister Luns heeft nu zelfs de bemid
deling ingeroepen van de secretaris-ge-
neraal van de Verenigde Naties, Oe
Thant, om te proberen de Guinese ge
moederen wat te bedaren.
Guinee heeft een aantal Nederlanders
in dit West-Afrikaanse land werk
nemers van de KLM en van een Neder
landse baggermachine in hechtenis ge
nomen.
Volgens de officiële verklaringen omdat
Nederland „mede schuldig” zou zijn
aan de ontvoering van de Guinese mi
nister van buitenlandse zaken in Ivoor
kust. Het vliegtuig (een KLM-toestel)
waarmee de minister naar huis vloog,
moest aldaar een noodlanding maken.
Omdat Guinee en Ivoorkust hevig ruzie
met elkaar maken, werd de Guinese
minister gevangen gezet. Guinee acht
Nederland mede schuldig aan deze ont
voering.
In Den Haag meent men echter, dat
Guinee andere motieven heeft om de
Nederlanders zo hard aan te pakken.
De Afrikaanse staat heeft een schuld
van enkele miljoenen guldens aan Ne
derlandse bedrijven. Men schijnt de ge
legenheid te willen gebruiken om aan
deze schuld te ontkomen. Zo in de trant
van „jullie vergeten die schuld en wij
sturen die Nederlanders weer naar
huis”.
De ambassadeur van Guinee in Neder
land (met standplaats in het W.-Duitse
Bonn) heeft, ondanks herhaalde ver
zoeken uit Den Haag, niets van zich
laten horen. Hetgeen al met al een
merkwaardig licht werpt op de diplo
matieke gebruiken van sommige jonge
staten.
In Tzum werd in 1693 een boerderij
groot 80 pondemaat verhuurd voor to
taal 250 goudguldens. (1 goudg. is
f 1,40) Te Witmarsum een plaats van
60 pondemaat voor 126 goudguldens, te
Wartena een plaats van 40 pondemaat
voor 35 goudg. Thans bedraagt de huu
wel 100 g. per pondemaat.
Helaas is eens te meer bij de behandeling van de crisis in het Midden-Oosten
in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties gebleken, dat de volkeren
organisatie veeleer de onderlinge verdeeldheid onder haar leden weerspiegelt
dan dat zjj een vruchtbare bodem biedt tot verzoening en eensgezindheid. Men
is er in New York niet in geslaagd een formule te vinden, die een voor althans
de nodige tweederde meerderheid van de bij de V. N. aangesloten landen aan
vaardbare richtingwijzer opleverde naar vrede in het Israëlisch-Arabische con
flict. Het spreekt vanzelf, dat dit het toch al wankele prestige van de V. N.
in sommige landen (bepaald niet ten goede komt en het is daarom de vraag of
het besluit van de voorzitter der Assemblee, de Afghaan Pazhwak, om de ver
gadering toch nog voort te zetten na het stranden van alle ontwerpen-resolutie
over het conflict, verstandig is geweest. Er bleven immers slechts twee mogelijk
heden over: hetzij een opnieuw negatief resultaat, hetzij een compromis, dat
een zo zwak aftreksel vormt van de oorspronkelijke initiatieven (zelf als resul
taat van moeizaam overleg achter de schermen), dat er helemaal niets meer van
te verwachten valt.
werk „een lijkrede voor het Nederland
se partijwezen”. Daarbij twee regels
overtredend. De zieke mag dan inder
daad een kwaal hebben, maar hij is
nog lang niet dood. Bovendien luistert
„Wandelganger” niet naar het gebruik
dat in een typisch Nederlands gezegde
is ondergebracht„Over de doden niets
dan goeds”.
„Wandelganger” is een „liberalenvre
ter”. Hij heeft over de WD nog maar
zelden een goed woord geschreven.
Hoewel zijn boek werd gepresenteerd
door mr. H. van Riel, fractievoorzitter
van de VVD in de Eerste Kamer, is hij
bij deze gelegenheid ook niet bepaald
poeslief tegen deze politieke partij.
Hij schrijft: „Voor wie liberaal is, zou
het (dus) -een hoog ideaal moeten zijn
mensen vrij te maken van gebrek om
hen werkelijk een kans te geven vrij
te worden. Wie ziet dit bij de WD ge
beuren? Hij mag zijn vinger opsteken.
De VVD zeurt en traineert als het gaat
over hulp aan arme landen. De belastin
gen mogen niet omhoog. De enige keer,
dat de WD liberaal was, ging het over
crematie.
Hard kwam zijn oordeel over de KVP,
op het moment waarop het kabinet Cals
ten val kwam: „Een echte christelijke
politiek is niet lang te voeren met groe
pen, die de eigen belangen voorrang ge
ven en voortdurend om belastingverla
ging zaniken. Er kwam weer hoop toen
het kabinet Cals verscheen, dat met al
zijn fouten toch weer begon zaken aan
te pakken. Het was er nog niet of de
intriges begonnen. Overleg werd ver
meden. Het kabinet Cals moest kapot.
Het ging kapot met walgelijke metho
des”.
Bij de KVP is men niet big met dit
oordeel van een man, die de politieke
berichtgeving verzorgt in een van de
grootste katholieke bladen van Neder
land.
Het zou ook niemand verwonderen als
opnieuw de kritiek losbarstte, dat een
journalist zich niet moet wagen aan
dergelijk politiek geschrijf. Een journa
list moet immers objectief zijn? Dat is,
althans op het terrein van de Neder
landse politiek, nonsens. Er zijn in Ne
derland maar weinig mensen, die het
politieke leven van haver tot gort zo
goed kennen als de parlementair» ver-
>.'a’
Nijmegen: Op het militaire oefenterrein „Heumensoord” wordt op het ogen
blik hard gewerkt om het enorme tentenkamp dat aan de deelnemers van de
vierdaagse, die op 25 juli van start gaat, een onderdag moet bieden op tijd
klaar te krijgen. Op de foto een aantal soldaten bezig met het opzetten van
de tenten
5^'
4^-*
Hoe het ook zij, alle ontwerpen-resolutie
zijn ter ziele en dit betekent in zekere
zin een politieke winst voor Israël, dat
er niet alleen de zin van zijn in eigen
land genomen besluiten in bevestigd kon
zien, nu de wereldorganisatie tot geen
enkele beslissing in staat was. maar ook
nog met enig genoegen kon waarne
men hoe men het zelf over de wijze
van terugtrekken van zijn troepen en
de voorwaarden, waaronder dit moet
gebeuren, blijkbaar niet eens kon wor
den, terwijl toch immers in alle reso
luties dit terugtrekken werd geëist.
De Albaanse en Cubaanse ontwerpen
maakten al dadelijk geen kans door hun
fel anti-Israëlische en anti-Amerikaan-
se strekking, maar ook voor het Rus
sische (waarover Moskou een stem
ming forceerde, hoewel van tevoren be
kend was, dat het niet zou worden aan
vaard), het Latijns-Amerikar.nse en Joe
goslavische ontwerp, bleek niet vol
doende animo, hoewel de laatste twee
duidelijk op een compromis-besluit wa
ren gericht. De Verenigde Staten toon
den zich zo verstandig hun ontwerp
resolutie tijdig in te trekken. Twee ont
werpen, die problemen van secundaire
aard behandelden, zijn wèl aanvaard: in
een door Pakistan opgestelde resolutie
veroordeelt de Assamblee de Israëlische
annexatie van Jordaans Jeruzalem en
op Zweeds voorstel beval zij maatre
gelen aan ter leniging van de nood der
burger-slachtoffers en bepleitte zij een
menselijke behandeling van krijgsge
vangenen.
Behalve de nederlaag van de Russen,
die de Assemblee bijeen brachten (aan
de eis van Moskou om Israël te veroor
delen als agressor, het te gebieden zijn
troepen terug te trekken én de geleden
schade aan de Arabieren te betalen, is
niet voldaan) blijkt uit het falen van
de Assemblee nog eens, dat deze logge,
moeilijk hanteerbare instelling niet ge- tenschappelijk, zéér serieus en daardoor
3e week juli 1917
Oproep tot Doopsgezinde predikanten:
„Mochten er leraren zijn, die ter wille
van de toekomst hunner kinderen, of
om gezondheidsredenen, of uit liefde
voor het natuurschoon, of om welke an
dere reden dan ook, een beroep naar on
ze gemeente zouden wensen, dan zouden
wij gaarne zien, dat zij dit aan onze pre
dikant bekend maakten. Uw mededeling
zal als strikt vertrouwelijk worden aan
vaard.”
