Onderlinge hulp
andere banen
m
Gabe SKroar
boer
Kleurentelevisie geen kiezen of delen
3
Gezinsbedrijven
met gezondheid van de
vallen'
„staan en
Fan de Mar tiny toer
Zilveren filmpjes
5M
ÏOóe JAARGANG
No. 65
DINSDAG 22 AUGUSTUS 1967
Hwat haf
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
W' s.A'ïW’
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
LIESBETH LIST
ós hjoed to sizzen
Werkzaamheden
De kleurentelevisie-koper.
Plaknammen
ynwenners 1967
ynw. ’62
Winst of verlies
98
De portable.
—218
81
—33
—57
60
68
—8
Zwart-wit: blijvertje.
30
—14
63
126
—190
Weldra minder treinen.
154
Hulp van de schooljeugd bij de oogst.
8
90
—94
Mechanisatie.
50
Duitse vorderingen bij Stalingrad.
Proef (lucht-alarm) te Bolsward.
Sunnyvale (California)Dit is een model van een onderwater reddingscapsule
die thans in Amerika wordt gebouwd en volgend jaar zal worden afgeleverd
aan de Amerikaanse marine. De capsule is ontworpen om reddingen te ver
richten uit gezonken onderzeeboten, tot een diepte van meer dan 1000 meter.
De capsule zal 24 man ineens kunnen meenemen. Zjj heeft een uit 3 leden be
staande bemanning.
—92
—30
—56
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
4e week augustus 1942
Forfele wurdt men wurger fan
as fan fül arbeldzjen
1. Boelensleane
2. Oldebiltsyl
3. Temaerd
BroeksterwAlde
Arum
Steggerda
Lippenhuzen
Langesweach
Sweagerfean
Bakhuzen
Augustinusgea
Bakkefean
1215
1223
1240
1257
1274
1278
1284
1296
1319
1340
1395
1402
1408
1429
1434
1448
1449
1457
1458
1471
1482
1488
1493
De dochter van de vuurtorenwachter van Vlieland, zeiden ze jaren geleden.
Dat is waar, maar daar is beslist niet alles mee gezegd. Wie haar hebben
horen zingen en voordragen kunnen dat beamen. Voor het grote publiek
kwam Liesbeth List in de schijnwerpers, toen zij met Lou van Rees en zijn
zangploeg in 1965 meeging naar het Knokke Songfestival. Het succes daar
was overrompelend. Er bleek meteen, dat Liesbeth niet zo maar een begaafd
zangeresje was, maar dat zij inderdaad kwaliteiten bezat, die op Europees
niveau lagen. Zoals vele Nederlandse zangeressen kreeg ook Liesbeth les
van de beroemde Bep Ogterop in Amsterdam. Zij deed dit mede op aandrin
gen van haar moeder. Gezongen had zij altijd al. Maar goed zingen, dat is
te leren
1432
1496
1387
9
86
46
75
—113
—156
—130
—206
8.
9.
list moat efkeswachtsje, hwant de plakromte is dizkear
Tj de J.
1009
1010
1014
1016
1021
1021
1038
1039
1041
1056
1063
1071
1082
1107
1108
1114
1123
1127
1145
1157
1176
1177
911
1228
933
1049
1012
935
1095
979
1089
1102
995
1079
1052
1060
1179
1157
1153
1121
1051
1048
1190
1114
1089
1413
1086
1339
1304
1334
1245
1292
1312
1502
1383
1359
1544
1511
1528
1459
1511
1432
1618
1287
6
96
109
39
4
Daar zal hij het bewijs geleverd krijgen
dat de aanschaf van een kleurenappa-
raat in feite geen kiezen of delen is. Hij
zal er door middel van verschillende de
monstraties ervaren dat met een kleu-
rentoestel ook zwart-wit kan worden
ontvangen. Het verhaaltje dat het aan
schaffen van een kleurentelevisie-appa-
raat de moeite niet loont, omdat er voor
lopig slechts zeven uur per week pro
gramma’s in kleuren worden uitgezon
den, wordt daarmee naar het rijk der fa
belen verwezen. Overigens is het interes
sant te bedenken dat met de start van de
zwart-wit televisie in 1951 slechts drie
uur per week werd uitgezonden.
Men kan zich afvragen of met de intro-
duktie van kleurentelevisie de belang
stelling voor en de vraag naar zwart-wit
toestellen niet belangrijk zal afnemen.
Uiteraard hebben ook marktonderzoe
kers zich intensief met dit probleem be
zig gehouden. Maar al gauw bleek dat
van een probleem eigenlek geen sprake
is. Bedenken we alleen dat Nederland
er jaarlijks zo’n honderdduizend gezin
nen bijkrijgt: jonge mensen over het al
gemeen, die na jaren van sparen de uit
zet bij elkaar hebben en gaan trouwen.
Het ligt voor de hand dat zij bij de in
richting van hun huis niet in de eerste
en zeer vermoedelijk ook niet in de laat
ste plaats, een kleine drieduizend gulden
hebben bestemd voor een kleurenontvan-
ger. Veel voor de hand liggender is het
dat zij al dik tevreden zijn met een goed
zwart-wit toestel.
Datzelfde geldt trouwens voor de twin
tig procent van de Nederlandse gezinnen
die nog niet over een televisietoestel be
schikken. De overgrote meerderheid van
deze categorie zal, al was het uitsluitend
uit financiële overwegingen, de voorkeur
geven aan een zwart-wit apparaat. Wel
licht in iets mindere mate is deze stel
ling ook van toepassing op de vijftig
procent van de bezitters van een tele
visietoestel, die aan vervanging van zijn
apparaat toe is.
Bij deze groep treft men inmiddels een
interessante opvatting aan, die steeds
meer veld blijkt te winnen. Bij de over
weging het oude toestel te vervangen,
speelt de inruilwaarde niet zo’n duide
lijke rol meer als voorheen wel het ge
val was. Men koopt na een aantal ja
ren wel een nieuw toestel, maar het ou
de blijft niettemin in huis: als tweede
apparaat, dat dan veelal een plaatsje in
kinder- of studeerkamer en in tal van
In de Philips televisiestand op de Firato
zal men behalve de al meer bekende
zwart-wit toestellen en de nieuwe kleu-
rentelevisie-ontvangers ook enige typen
portables aantreffen. Zij blijken niet al
leen als een gewaardeerd tweede toestel
in huis te worden beschouwd, maar voor
al te worden gebruikt als apparaat dat
gemakkelijk van het ene naar het ande
re vertrek kan worden meegenomen.
Voor wie in tuin of balcon, op camping
of in caravan televisie-uitzendingen wil
volgen, blijkt het een regelrechte vondst
te zijn.
Met ingang van 1 september moet op
last van hogerhand De Jongs Nieuws
blad ophouden te bestaan. In combinatie
met het Sneker Nieuwsblad wordt voort
aan uitgegeven een nieuw blad onder
de naam Westergoo. Het zal worden ge
drukt in Sneek. Het blad zal eenmaal
per week verschijnen. De drukkerij te
Bolsward blijft, dit in tegenstelling tot
geruchten, in bedrijf.
Minne v. d. Zee te Wommels 25 jaar
zuivelarbeider. Meinte Bosma 50 jaar.
Abonnementsprijs f 3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Uitgave: A. J. OSINGA N.V„ Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
In de praktijk blijkt evenwel, dat boven
genoemde wijze van mechaniseren een
ernstige schaduwzijde heeft. De ontwik
keling in de mechanisatie gaat namelijk
snel. Voor de machine van vandaag is
morgen al weer een nieuwe en betere
1.
2.
Het is nog wat vroeg een duidelijk ant
woord te geven op de vraag wie de kleu-
rentelevisiekoper is. De man, die toch al
een nieuw toestel nodig had en nu maar
meteen voor kleuren kiest? De man die
gewoon op kleuren is gesteld en ook al
van zwart-wit foto’s op kleurendia’s is
overgestapt? De man die het aan zijn
status verplicht meent te zijn mee te
doen aan alle nieuwigheidjes Of de
man die er al jaren voor aan het sparen
is?
Philips-dealers kunnen tot nu toe alleen
maar zeggen wie hun kleurentelevisie-
kopers zijn geweest: een tandarts en
een winkelbediende, een gepensioneerde
trambestuurder en een hoofdambtenaar,
een taxichauffeur en een bouwvakarbei
der. Zeker was in ieder geval dat zij de
kleine drieduizend gulden die zij moes
ten neertellen er graag voor over had
den.
be-
lei-
re-
het
—96
40
—71
1
—49
—48
—56
—69
—30
Bolswanls Nieuwshlai
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
op de markt gebracht. Vele landbouw
werktuigen zijn hierdoor in ekonomisch
opzicht snel versleten.
Voor een individuele boer is het gewoon
lijk niet mogelijk de meeste machines op
zijn bedrijf technisch te verslijten binnen
een ekonomisch verantwoorde afschrij
vingstermijn. Echter ook wanneer der
gelijke machines in een samenwerkings-
gevallen zelfs het slaapvertrek krijgt.
Deze tendens is begrijpelijk nu in verre
weg het grootste deel van het land
steeds meer programma's kunnen wor
den ontvangen. Deze ruime programma-
keuze blijkt met name in gezinnen met
opgroeiende kinderen aanleiding tot
drukken ons voorzichtig uit onderling
geharrewar te geven. Jonge mensen heb
ben nu eenmaal dikwijls een anders ge
richte belangstelling dan hun ouders en
wie moet zijn zin krijgen als het gaat om
de vraag naar welk programma zal wor
den gekeken? Hoe dat zij, de praktijk
begint te bewijzen dat vele ouders de op
lossing vinden in het behouden van het
eerste toestel, als zij toe zijn aan de
aanschaf van een nieuw apparaat.
Voor zover reeds nu enig inzicht bestaat
in de overwegingen welke leiden tot de
aanschaf van een kleuréntelevisietoestel,
kan worden gezegd dat wie zo’n appa
raat koopt, niet onder de indruk raakt
van de paar gulden die hij terugkrijgt
voor zijn oude zwart-wit toestel als hij
een paar duizend gulden voor een kleu-
ren-ontvanger meer neertellen. Ook in
deze groep treft men dus kopers aan, die
toch kennelijk op een tweede toestel in
huis gesteld zijn.
1. Marrum
2. Aldegea(Sm.)
3. Droegeham
4. Eajum
5. Sumar
6. Heech
7. Menaem
8. Twizelerheide
9. Aldeboarn
10. Wommels
11. Tsjommearum
12. Gietsjerk
De Pein (Sm.)
Hoarnstersweach
3. Marssum
4. Tynje
5. Surhuzum
6. Wynjeterp
7. Oldeberkeap
8. Eastermar
Tietsjerk
Rinsemageast
Jimsum
Drachtster Kompanij
Tsjom
Hollum
Aldehoarne
Nes (Ameland)
Biija
Ie
Wurdum
Twizel
Waldsein
De oare helt fan de
wer forbrükt. Oant nije wike.
Spreeuwenplaag in Arum. De stank van
de uitwerpselen is ondraaglijk, het
genwater van de omwonenden van
kerkhof ongenietbaar.
Het aantal kwekelingen met akte
draagt thans 4153. Aan 2612 is de
ding van een klas opgedragen, uit de
aard der zaak zonder vergoeding.
DOARPEN WOLLE LIBJE
Dizkear moat ik bigjinne mei in kor-
reksje. In optimistysk lezer makke my
attint op it feit, dat de list fan de oare
wike net folslein wie en hy hie gelyk.
Der üntbrekke fjouwer plakken oan.
Hjir binne se: Sint Anne mei 3877 yn
wenners, yn 1962 wiene dat 3770, winst
107. Sint Japik mei 2509 ynwenners, yn
1962 wiene dat 2638, forlies 129. Fean-
walden mei 2066 (yn 1962 jit 1828) winst
238 en Hallum mei 2322 (yn 1962 jit
2359) forlies 37. Oan de korrektór tige
tank.
Op in inkelde ütsündering nei is de bi-
folkingstaname yn de plakken mei mear
as 2000 ynwenners düdlik nei foaren
komd. Meiinoar mear as 30.000 minsken,
dat is 10.000 mear as de totale bifol-
kingstaname yn dy fiif jier.
Dêrüt docht bliken dat de lytsere doar-
pen oan ynwenners forlern hawwe en de
fraech is nijsgjirrich hokfoar groep hjir
it measte fan to lijen hawn hat. Hwer
leit yn it algemien de grins Dizkear ha
wy ris neigien hoe’t it gien is mei de
fikse doarpen tusken de 1000 en de 2000
ynwenners. Dêrby is ien frjemde ein yn
it bit. Hwant Koatstertille is by de kear-
nenpolityk rekke, fanwege de lizzing oan
it greatskipsfarwetter en de forwach-
tings oangeande de skipsbou. Dit plak is
dêrtroch fan 1291 opklommen ta 1771,
mar it is düdlik, dat dit in apart gefal
is en net heart by de normale doarpen.
Ik jow nou de list sünder kommentaer
en haw se yn groepen yndield, dy’t elke
kear 100 ynwenners heger lizze: Hjir
binne se:
vorm als „Mantgum” worden gebruikt,
blijkt in de praktijk dat dit niet altijd
mogelijk is.
Bij een loonbedrijf of werktuigencoöpe
ratie treedt dit probleem in veel min
dere mate op. In verreweg de meeste
gevallen zien deze bedrijven kans de
machines zeer intensief te gebruiken
en zij kunnen deze dan ook snel afschrij
ven. Hierdoor is men in staat zich bijna
steeds tijdig aan de ontwikkelingen op
het terrein van de mechanisatie aan te
passen.
Men heeft daarom in Baarderadeel be
sprekingen gevoerd met de aanwezige
loonbedrijven. Het resultaat is geweest,
dat drie van de vier loonbedrijven zijn
toegetreden als lid van de boerenhulp
verleningsdienst. Hiermee is als het wa
re een logische verbinding gelegd tus
sen loonbedrijven die zorgen voor de
inbreng van de grotere werktuigen
en de overige leden, die voor een goede
aanvulling zorgen van kleinere werk
tuigen. Ook de bedrijfsverzorgers kun
nen bij deze samenwerkingsvorm, waar
bij „coöperatief” en „particulier” elkaar
hebben gevonden, worden ingeschakeld.
Candidaat K. G. Jansma, voorganger bij
de Herv. Evangelisatie te Bolsward,
door ds. J. Vink bevestigd als hulppre
diker bij de Herv. Gemeente.
Sinds de oprichting zijn de ideeën rond
de boerenhulpverleningsdienst nogal ver
anderd. In het begin werd alleen ge
dacht aan het verlenen bij hulp ziekte
en/of ongeval; dus in noodgevallen. Op
dit moment wordt bij „Weidum” echter
nog maar ongeveer de helft van de be
schikbare tijd van de (inmiddels vier)
bedrijfsverzorgers door dit werk in be
slag genomen. De rest van de tijd wordt
besteed aan het voorzien in de min of
meer als normaal te beschouwen ar-
beidsbehoefte.
De vraag naar weekend-melders wordt
steeds groter; zelfs zo groot, dat de be
drijfsverzorgers hieraan onmogelijk kun
nen voldoen. Er zijn dan ook speciale
weekend-melkers aangetrokken. Het zal
duidelijk zijn, dat de werkverdeler door
dit alles een niet gemakkelijke taak
heeft gekregen. Behalve veel tijd, wordt
er van hem ook veel takt gevraagd.
Het streven van de boerenhulpverle
ningsdiensten is er mede op gericht
de sociale omstandigheden van het boer-
zijn te verbeteren. Teneinde aan deze
doelstelling te kunnen beantwoorden,
tracht men bij „Weidum” tot een ge
deeltelijke vaste planning te komen. Het
is namelijk de bedoeling bij een tiental
éénmansbedrijven één bedrijfsverzorger
in te schakelen.
Deze bedrijfsverzorger zou dan elke dag
van bedrijf moeten veranderen en na tien
dagen weer op het eerste bedrijf terug
z(jn, enz. Dit zou wat de werkverde
ling in het kader van de „boerenhulp”
betreft een vergemakkelijking zijn,
terwijl dit tevens een zekere ontspan
ning zou kunnen betekenen voor de
meestal te zwaar belaste ondernemer op
het éénmansbedrijf.
In de praktijk blijkt echter, dat het voor
de boer een moeilijke stap is deze hulp
te aanvaarden. Tot nu toe is het dan
ook niet gelukt tien boeren bereid te
vinden van deze kans gebruik te ma
ken. Waarschijnlijk is de tijd er nog
niet helemaal rijp voor en moet men
nog even aan deze gedachte wennen. De
behoefte is er wel, maar de bereidheid
hierin eigener beweging te voorzien nog
niet in voldoende mate.
„Mantgum”.
Zoals bekend hebben achttien boeren uit
de omgeving van Mantgum in 1964 een
gemeenschappelijk arbeidsprogramma
opgesteld. Deze groep boeren is inmid
dels uitgegroeid tot circa 70 man. Door
de gezamenlijke inbreng van werktui
gen en personeel kunnen talrijke werk
zaamheden zoals hooien, kuilen en der
gelijke gemeenschappelijk worden ver
richt tegen een van te voren vastgesteld
tarief. Een van de voordelen hierbij is,
dat elke deelnemer zelfstandig blijft in
zijn eigen bedrijfsvoering. Daarnaast
worden de mogelijkheden, voor wat een
verdere mechanisatie betreft, ruimer.
Vele boeren hebben dan ook bepaalde
werktuigen aangeschaft (de ene dit soort
en een ander dat soort) in de veronder
stelling, dat ze deze in het kader van de
samenwerking wel rendabel zouden kun
nen maken.
De grote trekpleister van de Firato '67 u raadt het wordt de kleurentelevisie.
In een aparte stand zal Philips een zó groot aantal zitjes inrichten, dat ruim drie
honderd bezoekers er tegelijk met de mogelijkheden van het nieuwe medium kun
nen kennismaken. Van openingsuur tot sluitingstijd zal de NTS in een speciaal
daarvoor ingerichte studio life-uitzendingen verzorgen, die op het kleurenscherm
te, zien zullen zijn en verder zullen er dagelijks kleurenfilms door de NTS
en kleurendia’s, door Philips, worden getoond. Vlakbij deze kleurentelevisiezaal
vindt men de vijf typen kleurenontvangers, die thans in de handel zijn. In de stand
waar, zoals gewoonlijk de zwart wit apparaten z(jn uitgestald, treft de bezoeker
de kleurentelevisietoestellen opnieuw aan.
Deze situatie nu heeft de gedachte van
het oprichten van boerenhulpverlenings
diensten doen ontstaan. Door als boeren
gezamenlijk één of meer zogenaamde
bedrijfsverzorgers in dienst te nemen,
kan men zich verzekeren van hulp bij
ziekte of ongeval, terwijl dit tevens de
mogelijkheid biedt tot het nemen van
aen vrij weekend of vakantie.
Ook in Baarderadeel heeft men deze
mogelijkheden gezien en in 1962 is de
boerenhulpverleningsdienst „Weidum
en Omstreken” in het leven geroepen.
Alle tijdens de op oprichtersvergadering
aanwezige boeren (35) gaven zich direct
op als lid. Korte tijd daarop telde de
jonge vereniging reeds 75 leden en kon
den maar liefst drie bedrijfsverzorgers
in vaste dienst worden genomen.
Als reaktie op de sterke teruggang van het aantal arbeidskrachten in de landbouw
zijn in Friesland rond 1962 een groot aantal zogenaamde boerenhulpverlenings
diensten opgericht. De trek uit de landbouw is met name een gevolg van de me
chanisatie van de werkzaamheden op het boerenbedrijf enerzijds en van de
sterke vraag naar arbeidskrachten door de industrie anderzijds.
Als gevolg van deze ontwikkeling is het boerenbedrijf kwetsbaarder geworden.
De meeste bedrijven zijn thans gezinsbedrijven en „staan en vallen” met de
gezondheidstoestand van de boer. Vrije tijd is voor vele boeren een nauwelijks
bereikbaar ideaal, aldus de B. in het maandblad „Het Bolwerk”.
“’■'k
u 9
2.
3.
4.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
I
