Begroting economische zaken
Gade SKroap
de orde
aan
Russische hulp Hanoi
hark
sjoch
'fc
Niets zo onzeker als de politiek
i
en
j
T-
I
i
V'
106e JAARGANG
No. 76
VRIJDAG 29 SEPTEMBER 1967
s
r
5
j
r
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workwrn
IP
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Hwat nat
us hjoed to sizzen
Engeland in de E.E.G.
Kamerwerk.
Middenstand.
Slag om Labour.
Anti-raketstelsel.
Ruimte-onderzoek.
Franse verkiezingen.
Tegen China.
i
v-
-»
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Uitgave: A. J. OS1NGA N,V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Tweede Kamer heeft afgesproken
niet langer dan drie dagen (van 10
Welkom. Het Kontakt is gelegd! We
ontvingen zelfs in drie exemplaren!
't eerste nummer van Kontakt, voor
heen het Bibliotheeknieuws. Een fris
en aardig dorpsblad. Sokke mear.
Let op! Evenals in voorgaande jaren
hebben de gezamenlijke Standsorga-
nisaties in Noord-Wonseradeel beslo
ten in de land- en tuinbouwschool te
Witmarsum enkele cursussen te doen
houden op het gebied van land- en
tuinbouw. Boeren en tuinders moeten
in onze tijd vakmensen zijn, die zich
zo veel mogelijk zelf kunnen red
den.
Deze cursussen willen dan ook staan
in dienst van de land- en tuinbouw in
deze streek. In de loop der jaren is
gebleken, dat deze cursussen in goe
de samenwerking uitgaande van alle
Standsorganisaties in een behoefte
voorzien.
dat McNamara het onderspit heeft ge
dolven.
Weliswaar wordt er slechts een klein
net aangelegd, dat nadrukkelijk geen
bescherming zal bieden tegen Russische
aanval, maar wel tegen een Chinese aan
val, wanneer over een jaar of tien China
een gevaar voor de Ver. Staten kan wor
den. Alsof de huidige middelen China al
niet genoeg zouden af schrikken! Hoe het
zjj, het kleine net komt er en vermoede
lijk zal het niet zo lang meer duren of
dat net zal voortdurend groter worden,
waartegenover Rusland zijn net dan ook
weer gaat uitbreiden. Het gevolg is wel
haast onvermijdelijk de door McNamara
gevreesde bewapeningswedloop, die z.i.
toch geen bescherming kan bieden.
Ondertussen wordt op het ogenblik ook
de vraag bestudeerd, of het wenselijk
zou zijn ook Europa tegen aanvallen te
beschermen door daar een anti-raket
stelsel op te bouwen. Overigens geldt
hiervoor dezelfde argumentatie, waarop
McNamara zijn aanvankelijke weigering
baseerde.
Het zit de Engelse regering niet mee.
Haar pogingen om de Engelse economie
te saneren door deflatoire maatregelen,
hebben niet alleen werkloosheid opge
leverd, maar dreigen ook haar politieke
basis te ondermijnen. Bij twee tussen
tijdse verkiezingen, een in Walthamstow
en een in Cambridge, heeft de Conserva
tieve kandidaat zijn positie zodanig we
ten te verbeteren, dat in West-Waltham-
stow een meerderheid van Labour van
8725 veranderde in een Conservatieve
meerderheid van 62. Labour liep terug
van 14.665 tot 6.590 stemmen, terwijl de
Conservatieven van 5.940 tot 6.652 ste
gen. Ook in Cambridge gingen de so
cialisten veel sterker achteruit dan hun
tegenstanders, die ondanks lager stem
mental toch een grotere meerderheid be
haalden.
Men kan hieruit afleiden, dat de Labour-
kiezers thuis zijn gebleven, dat zij dus
nog niet zijn overgegaan naar een an
dere partij, want de Liberalen, het vang
zeil van ontevredenen, hebben hiervan
ook niet geprofiteerd. Een teleurstelling
voor Labour, maar nog geen bemoedi
ging voor de Conservatieven.
Bij de verkiezingen voor de departemen
tale raden in Frankrijk is de communis
tische winst het opmerkelijkst. Zij kwa
men er beter af dan hun bondgenoten
van de socialistische Federatie, zoals de
rechtse kandidaten er over het alge
meen beter afkwamen dan de kandida
ten van het Centrum van Lecanuet.
Abonnementsprijs f 3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
■i
ij
d
j
o
F
3
r'
Lichting 1911, Folkert Algra, destijds
in Burgwerd, thans in Tzum, toonde
ons een trekkingslijst van de Natio
nale militie voor de gemeente Won-
seradeel, lichting 1911. Zonder tegen
bericht nemen we aan dat we de lijst
ter gelegenertijd wel eens mogen pu-
bliseren.
Fietsverlichting. De lichten op uw
fiets moeten op een half uur na zons
ondergang en een half uur voor zons
opgang. In een artikel in ons blad
stond: een kwartier. Dat mag natuur
lijk wel, maar behoeft dus niet.
Prijs voor Zuster IJke. Mej. IJke de
Vries, afkomstig van Blauwhuis zal
vandaag ontvangen „her Midwifery
Certificate at the Nurses Gradua
tion Ceremony”, aldus deelt ons de
President of the Royal College of
Obstetricans and Gynaecologist van
The Women’s Hospital te Darling
hurst in U.S.W. Australië mee.
Hoewel de kwestie-Vietnam niet op de agenda van de Ver. Naties staat, hebben
diverse sprekers in hun inleidende beschouwingen aandacht aan dit probleem ge-
wijd. Arthur Goldberg, de voornaamste Amerikaanse afgevaardigde, omschreef
de Amerikaanse positie door het stellen van enkele vragen. Hij wilde weten of het
stopzetten van de bombardementen zou worden gevolgd door belangrijke onder-
handelingen, wat er kon worden gedaan opdat geen van beide partijen militair
voordeel uit onderhandelingen zou kunnen trekken en wat de vrienden van Ha
noi zouden doen om het conflict opgelost te krijgen. Amerika voelt weinig voor
langdurige onderhandelingen, zoals in Panmoonjon, waar over een vrede in
Korea werd gesproken, terwijl de strijd voortduurde en aan vele Amerikanen het
leven kostte.
Gromiko, de Russische minister van bui
tenlandse zaken, noemde elk Ameri
kaans vredesoffensief een zeepbel, be
stemd voor binnen of buitenlands ge
bruik Volgens hem was één ding duide
lijk, n.l. dat diegenen, wier troepen Viet
nam waren binnengevallen (bedoeld zijn
de Amerikanen), niet van plan zijn er
uit te gaan.
Hard staan de standpunten nog tegen
over elkaar en het vraagt veel optimis
me om te geloven, dat het diner, waar
op Thant de ministers van buitenlandse
zaken van de grote vier heeft ontvangen
om eens ongedwongen te kunnen praten,
snelle resultaten zal hebben. Wanneer
men bedenkt, dat Goldberg heeft ge
vraagd wat de vrienden van Hanoi kun
nen doen, m.a.w. wanneer Goldberg de
vraag stelt naar de invloed van Moskou
op Hanoi, dan valt op, dat zaterdag een
overeenkomst is gesloten tussen Moskou
en Hanoi, die voorziet in de levering van
vliegtuigen, raketten, luchtdoelgeschut,
artillerie e.d. en van hetgeen nodig is
om de militaire en economische ontwik
keling van Noord-Vietnam te bevorderen.
In Amerika betreurt men deze ontwik
keling uiteraard, hoewel het ook daar
niet aan de aandacht zal ontgaan, dat de
Russische invloed in Hanoi zal groeien
ten koste van de Chinese. Het is boven
dien bekend, dat Moskou eerder het ad
vies tot matiging zal geven dan Peking,
zodat het beeld nu niet direct behoeft te
versomberen.
Mr. Douglas Davidson, president van
het hospital nodigde ons uit om de
gast bij de plechtige uitreiking te zijn
evenals bij de Graduation Cake en
Supper party. Hoewel wij de kleine
blonde en pittige IJke uit haar
Blauwhuister jaren nog heel goed
kennen en we erkentelijk zijn voor
de uitnodiging, was de reis toch net
iets te ver. Vandaar op deze heuge
lijke dag vanaf deze plaats onze har
telijke gelukwensen.
HBP te Bolsward doet zijn slogan
Het Beste Product opnieuw eer aan.
Op de bouwbeurs te Zuidlaren zullen
geheel aluminium markiezen worden
getoond. Voor het eerst in Nederland.
Dankbaar voor deze industriële pri
meur van Bolsward nemen we er
kennis van.
De
om
tot en met 12 oktober) te praten over
de plannen, die de regering nu heeft
ingediend: de „algemene politieke be
schouwingen”. Een voorstel van de De
mocraten '66 om na dit marathondebat
nog een speciale vergadering te houden
over de werkgelegenheid een heet po-
Sik. Reeds nu zijn er een 50 geiten
aangegeven voor de keuring op Bol-
letongersdei van a.s. donderdag. Dat
liekt er op.
McNamara wilde een nieuwe bewape
ningswedloop voorkomen, doch in mili
taire en politieke kringen in de Ver.
Staten was de laatste tijd de druk om
het land een. zij het niet afdoende, be
scherming te bieden zo sterk geworden,
Parijs heeft zijn verwondering uitge
sproken over een opmerking van Rey, de
Belgische voorzitter van de Commissie
van de E.E.G., gemaakt in ’t in Straats
burg vergaderende Europese parlement.
Rey had verklaard, dat de Commissie
het probleem van de toetreding van En
geland en andere Europese landen tot de
E.E.G. in positieve zin heeft bestudeerd
en van plan is middelen voor een oplos
sing aan te geven in haar rapport, dat
zij dezer dagen aan de Raad van minis
ters zal uitbrengen.
Hij achtte de tijd gekomen om nu eens
met zijn allen aan de conferentietafel te
gaan zitten. Parijs, dat er niets voor
voelt een conferentie te beleggen over
de Engelse toetreding en het probleem
liefst in de kiem wilde smoren, wijst er
op, dat de Commissie nog niet gereed
was met haar rapport toen Rey er de
conclusies uit mededeelde. Parijs wil ver
mijden, dat het, net als in 1963, weer
alleen komt te staan door het uitspre
ken van een veto. Het wil vooral de
Duitsers met zich meekrijgen door te
wijzen op de moeilijkheden op het gebied
van de munt, indien een zo zwak land
als Engeland, welks munt bovendien
nog in het internationale handelsverkeer
wordt gebruikt en dus kwetsbaar is, tot
de gemeenschap zou worden toegelaten.
Minister De Block, voormalig staats
secretaris van Buitenlandse Zaken en nu
minister van Economische Zaken, heft
in zijn begroting een waarschuwende
vinger op. „Wij moeten oppassen,” zegt
hij, „dat wij ons bedrijfsleven niet de
das om doen. De winsten van de Neder
landse ondernemingen staan onder zwa
re druk. Ze mogen beslist niet verder
zakken, willen wij de economische groei
in ons land herstellen”.
Er is beslist grond voor een zeker pes
simisme wanneer de kostenstijging in
ons land doorgaat en het bedrijfsleven
zich niet toelegt op kwalitatief betere
produkten en produktie in grotere hoe
veelheden, waarschuwt hij.
De bewindsman wil vóór alles bereiken,
dat de Nederlandse export toeneemt. Wij
bevinden ons in een kwetsbare positie,
met de sterk stijgende aanwas van onze
beroepsbevolking. Willen wij die aanwas
kunnen opvangen, dan betekent dat méér
werkgelegenheid scheppen en dat kan
alleen als de uitvoer groter wordt.
De redenering van de bewindsman gaat
verder: onze uitvoer kan alleen groter
worden als wij meer fabrieken bouwen
of bestaande bedrijven uitbreiden. En
daarvoor zijn weer drie dingen nodig:
besparingen, investeringen en winsten.
Want, aldus de minister, zonder vol
doende winst valt er aan investeren of
besparen ook niet te denken. Met die
winsten gaat het in Nederland niet zo
best, meent hij. Het winstpercentage
in de industrie daalde in het afgelopen
jaar van zestien maar vijftien percent,
in de dienstverleningssector van twintig
naar negentien percent.
De Nederlandse industrie en wetenschap
mogen niet achter raken. Dat is de be
langrijkste reden waarom minister De
Block (Economische Zaken) alles zal
doen om in Nederland een eigen ruimte
onderzoek op gang te brengen. De mi
nister zegt in zijn begroting, dat hij er
van overtuigd is, dat voor industrie en
wetenschap de schat van gegevens en
feiten, die ruimtevaartexperimenten op
leveren, onmisbaar is. Deelname in in
ternationale projecten is niet voldoende.
Er zijn weliswaar enkele Europese pro
gramma’s aan de gang, waaraan ook
Nederland deelneemt, maar de samen
werking verloopt stroef en de weten
schappelijke resultaten zijn beslist niet
opzienbarend.
Voorlopig Zijn voor een eigen Neder
lands programma twee voorstellen in
gediend: de ontwikkeling van een ex
perimenteel grondstation voor de tele
communicatie en de produktie van een
satelliet voor wetenschappelijke doelein
den.
Voor het eerste project wordt een studie
gemaakt door de industrie, de technische
Welsprekend zullen weer de stand
werkers zijn. Er zijn al 13 aanmeldin
gen en er komen een 30 extra
kramen. Het wordt druk, druk.
De kogel is door de kerk. McNamara, de
Amerikaanse minister van defensie, voor
velen een van de meest computerachtige
figuren van de Amerikaanse regering,
heeft aangekondigd, dat Amerika ertoe
zal overgaan een beperkt net van anti-
raket-raketten op te richten, dat in vijf
jaren ongeveer vijf miljard dollar zal
gaan kosten. Lang had McNamara zich
tegen dit besluit verzet, omdat hij meen
de, dat een anti-raketstelsel op grote
schaal, tegen een Russische aanval op
gericht, toch geen afdoende bescherming
zou bieden tegen Russische raketten en
dus geen waar zou leveren voor de 40
miljard, die het zou kosten. Ook al zou
Rusland een uitgebreid anti-raketstelsel
ontwikkelen in plaats van het zeer be
perkte in de buurt van Moskou en enkele
andere steden, dan nog gaf McNamara
de voorkeur aan de versterking van de
Amerikaanse aanvalsraketten. Het doel
moest blijven de tegenstander niet onge
straft een aanval toe te staan. Moskou
en Washington zouden zich dus veel geld
kunnen besparen als zij de anti-raket
(een wapen, dat aanvalsraketten buiten
de dampkring zou kunnen vernietigen)
niet verder zouden ontikkelen.
litiek hangijzer is afgewezen. De
werkgelegenheid kan, zo meent de Ka
mermeerderheid, afdoende aan de orde
komen tijdens de algemene politieke be
schouwingen en tijdens de behandeling
van de begrotingen van Economische en
Sociale Zaken.
Kamervoorzitter Van Thiel (kvp) is met
ruime meerderheid van stemmen her
kozen. Tijdens deze stemming deed zich
nog een klein incidentje voor. Zes stem
men waren uitgebracht op mr. Van
Doorn (kvp en christen-radicaal). De
kvp-woordvoerder haastte zich, tot gro
te hilariteit van velen, te verklaren dat
deze stemmen niet afkomstig waren van
kvpers. Dat klopte. Het bleek een grapje
te zijn van enkele socialisten. Zij wilden
het doen voorkomen alsof de radicalen
hun stem hadden uitgebrachht op één
van hun aanvoerders. De socialisten ver
gisten zich echter. Normaal telt de kvp-
fractie inderdaad zes radicalen. In deze
vergadering waren er echter twee afwe
zig. Het sommetje klopte niet meer.
De herkozen kamervoorzitter waar
schuwde de Kamer, dat dit jaar veel
werk zal moeten worden verricht. Hij
drong er op aan ervoor te zorgen, dat in
elk geval vóór Kerstmis alle begrotin
gen zijn afgehandeld.
„Alle goede voornemens, die de Kamer
te dien aanzien het vorige jaar maakte,
bleken in één nacht weg te s(ch)melten,”
merkte hij snedig op. „Toen is opnieuw
tot uiting gekomen, dat niets z» onzeker
is als de politiek”.
De heer Van Thiel vertelde verder, dat
ook dit jaar weer (openbare) commis
sievergaderingen zullen worden gehou
den over de diverse begrotingen. De
heer Van Mierlo klaagde, dat de klei
nere partijen (onder wie zijn D ’66) niet
voldoende aan deze bijeenkomsten kun
nen meedoen doordat zij slechts in een
klein aantal commissies zitting hebben.
Zo is D '66 niet vertegenwoordigd in
de commissie voor Binnenlandse Zaken,
Minister De Block kondigt in zijn be
groting aan, dat hij de middenstand een
grotere vrijheid wil geven op het punt
van de winkelsluiting. Hij vindt, dat
een wijziging van de winkelsluitingswet
noodzakelijk is. „De ondernemers moe
ten meer dan tot nu toe het geval is,
de vrijheid krijgen zelf de openingsuren
van hun winkel aan te passen aan de
wensen van de klanten”, zegt hij. De
minister overlegt op het ogenblik met
het Hoofdbedrijfschep Detailhandel over
de uitwerking van de veranderingen. Hij
wil in de komende maanden ook met
het bedrijfsleven praten over een af
remming van de prijsstijgingen. „Alleen
een krachtige en aanhoudende inspan
ning om de inflatie te bestrijden kan
tot resultaten leiden, schrijft hij in zijn
memorie van toelichting. Voor' het ko
mende jaar rekent hij overigens niet
direct op sprekende resultaten. Door een
complex van oorzaken zal in 1968 de
prijsstijging „niet gering’’ zijn, waar
schuwt hij al. Overigens meent hij toch,
dat „de goede richting is gevonden”.
Start met dansen. C.J.V.-start. Mor
genavond start in Friesland de C.J.V.
Voor de Ring Bolsward in Ons Ge
bouw om 7.45 uur. Een en ander ge
beurt op dezelfde manier als vorig
jaar. Alleen is er nu na afloop dan
sen.
Het boetekleed. „Hark en Sjoch”
maakte melding van een Fiat die het
in statu nascendi verkerend grasveld
nabij het Lonjéflat zou hebben ge
schonden. Tot zijn spijt moet een le
zer van ons blad volmondig erkennen
dat hij zich aan deze wahdaad schul
dig maakte. Enigszins te zijner ver
ontschuldiging voert hij aan, dat bij
zijn laatste thuiskomst zich niet da
delijk realiseerde, dat de inzaaiing van
het graszaad inmiddels had plaats ge
vonden en hij de grasmat zou kunnen
beschadigen. Niettemin zou hij het op
prijsstelten te vernemen op welke wij
ze hij aan een eventueel herstel van
de door hem veroorzaakte ontsieren
de „karresporen” zou kunnen mede
werken.
Welke Lieuwkje verloofde (of trouw
de) op Sint Nicolaasdag 1964? Er
werd een gouden trouw (verlovings)-
ring gevonden op de Kop Afsluitdijk
met de inscriptie Lieuwkje 5-12-64.
De Bijbel Kiosk Vereniging te Am
sterdam biedt onze gemeente een
zangavond aan op: vrijdag 6 oktober
a.s. in de Martinikerk te Bolsward,
aanvang 8 uur.
Kees Deenik, de bekende radiozanger,
zal enkele liederen zingen en de sa
menzang leiden. Verder wordt mede
gewerkt door: het chr. gem. koor,
olv dhr J. Hoekstra, de organist B.
Keijzer, de trompetist Jaap de Vries,
de predikanten: Ds. J. G. H. Eggink
en Dr. M. Feitsma.
Houdt u van stijl? Dan wordt u har
telijk uitgenodigd met het thema van
deze avond „Komt laat ons vrolijk
zingen”, in te stemmen. De toegang
is vrij.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch.
Economische Zaken, Sociale Zaken,
Verkeer en Volkshuisvesting. De Kamer
voorzitter beloofde, dat hij dit nog eens
mét het kamerpresidium en de fractie
leiders zou bepraten.
Hwa’t him net opblaest,
boarst net
en Wymbritseradeel.
Hondje. Heeft het aangelopen bruine
hondje te Schraard al een baas? Zo
niet dan zou mej. S. van der Zee,
Hofkamp 23 te Wommels zich er
gaarne over willen ontfermen.
Nu in Troonrede en Miljoenennota het startsein is gegeven, komen van vrijwel
alle departementen gedetailleerd de nieuwe plannen, in de vorm van begrotingen,
los. Het is een (goede) gewoonte, dat zo’n begroting wordt vergezeld door een
uitvoerige verhandeling van de desbetreffende minister, waarin deze zjjn visie
geeft op tal van zaken, die onder zijn beleid vallen. De datum, waarop een begro
ting, compleet met ministerieel betoog (officieel: „memorie van toelichting”),
verschijnt, heeft een minister niet in de hand. Dat is een zaak van de Staats
drukkerij, die de veelal lijvige stukken in veelvoud op keurig papier moet ver
menigvuldigen. Een werk van enkele weken. Een aantal begrotingen is inmiddels
door ’s lands drukkerij verwerkt en mag dus vrijelijk worden besproken. Eén
daarvan is de begroting van Economische Zaken. Een belangrijk onderwerp, want
er behoren vele, op dit moment druk besproken zaken bij, zoals conjunctuur,
middenstand en kosten- en prijsstijgingen.
hogescholen en de PTT; voor het tweede
project zal het nationaal lucht- en ruim
tevaartlaboratorium (waarin ook indus
trie en wetenschappelijk onderwijs sa
menwerken) advies uitbrengen. De ho
ge kosten van de programma’s en de
geringe middelen, die ter beschikking
staan, dwingen de regering tot een keu
ze van een van beide mogelijkheden. De
industrie dringt vooralsnog aan op een
uitvoeren van het tweede project, de sa
telliet.
In de ervaring met uiterst verfijnde
produktiemethoden, die hiervoor nodig
zijn, ziet men voorlopig meer nut dan
in het werk aan een communicatie-sta-
tion. Men wijst er bovendien op, dat het
research-instituut van de PTT al enige
jaren werkt aan zo’n experimenteel
volgstation. Voor het in de ruimte bren
gen van een Nederlandse satelliet zou
men kunnen rekenen op de betrekkelijk
goedkope Scout-raket, die Amerika ter
beschikking wil stellen.
Minister De Block wil overigens ook op
ander gebied het wetenschappelijk on
derzoek stimuleren. De subsidiepost is
hiervoor uitgebreid van één tot negen
miljoen gulden. De bewindsman hoopt
hierdoor mee te werken aan een afrem
men van de „geleerden-vlucht” naar
Amerika, waar de researchmogelijkhe
den veel groter zijn dan in Nederland.
Verkoopdag te Tjerkwerd is niet op
woensdag 11 maar reeds op dinsdag
10 oktober. Krijg de beurs maar klaar
want er moet geld gemaakt wor
den.
I?. V
W
NEW YORK. Tjjdens het 83ste galajaardiner van de Holland Society
te New York heeft prins Bernhard maandagavond de gouden eremedalje
van deze vereniging in ontvangst genomen. Op de foto: de prins voor het
diner in gesprek met de vroegere Nato-oppedbevelhebber
generaal Lauris Norstad.
Bolswards Nieuwsblad
z
W
-ït -
of
