Bolletongersdeiexclusief voor Gabe Shroar Bolsward Stab hark en sjoch en vee Nieuwe rubrieken: geiten ter opluistering 'l - z Fan de Martinytoer Zilveren filmpjes Ik - w DINSDAG 3 OKTOBER 1967 No. 77 106e JAARGANG Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Hwat Hat si üs hjoed to sizzen Nieuwe elementen. Vetveeshow. Geitenkeuring. Ter opluistering. Naam. Pluimveeshow. Ringrijderij. Bolbjirken. Markt. Tot ziens, dit was Hark en Sjoch Avondfeest. Exclusief. Advertentieprijs: 16 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Contractprijzen op aanvraag le week October 1942 dei zal hoe dan ook wel iets te maken hebben met de wekelijkse don derdagse markt. DAT WURDT IN TRYSTE DEI! De oare wike sil foar de safolleste kear op it stêdhüs to Boalsert de Gysbert-Ja- piks-priis ütrikt wurde troch it kolleez- Kalvermarkt. Noteert U even op 18 oktober wordt te Bolsward de jaar lijkse kalverenmarkt gehouden. Heeft u een mooi dier thuis? Zend het in op de Bolletongersdei in de rubriek „ter opluistering”, heeft u goede kans op een prijs. Tragisch. De bananenkoopman A. P. J. Jansen, te Deventer, die zich had laten inschrijven voor de standwer- kerswedstrijd,, is jammerlijk omge komen bij een auto-ongeluk. Zijn plaats zal nu door een ander worden ingenomen. Afwijzing. Er was een dusdanige aan melding van standwerkers en kramen dat de marktcommissie voor de a.s. bolletongersdei ’n selectie moest ma ken. Zes mensen met stapelpannen grif al fornomd, hwer’t it hjir om giet. De jury hat mei twa tsjin ien oan De- putearre steaten it adfys ütbrocht dizze priis ta to kennen oan de skriuwer fan it boek: „Fabryk” fan de ünderwizer üt Gau, Trinus Riemersma. It kolleezje hat dit advys oernommen, net mei algemie- ne stimmen, mar neffens de krante wol yn mearderheit. Doe’t yn 1964 dit boek ütkaem en op- nommen waerd yn de ütjeften fan de Fryske Bibleteek haw ik de admini- straesje to witten dien, dat ik net langer lid fan dizze bibleteek bliuwe koe en dêrfoar bitanke. Op ien of oare wize is dizze partikuliere korrispondinsje brükt foar journalistike kommentaren fan it nou wol bikinde soarte. Yn dizze selde rubryk haw ik neitiid myn biswieren kenber makke en de skriuwer hat hjirop reagearre. Dêrby hie ik it bliuwe litten omt ik wit, dat jou neat mear bydrage kinne ta for- sprieding fan in boek of in film as by- hwannear’t der drokte oer makke wurdt. Dat is foar skriuwer en ütjower de bés te en goedkeapste reklame en leau mar dat dy jonges der gebrük fan meitsje. It „Frysk Deiblêd” hat meidleld, dat it dit boek net bisprekke woe, fanwegen de ynhald. Ik foun dat in moedich en krekt bislüt. Dêrnei hat der heibel west tusken it skoallebistjür en Trinus Riemersma. syn üntslach as ünderwizer oan in kristlike hier wel eens aan het nodige initiatief de dag voldoende te vullen, misschien ook wel begrijpelijk, omdat de zaken stuk voor stuk veel werk maken van aparte organiseerde handel) op hooge prijs ge steld wordt. Aan het avondfeest in de Doele wordt alle zorg besteed. Getracht wordt met kleding en decor de juiste sfeer te schep pen voor „It Erfskip”, dat speelt in de 30er jaren (en dus niet in de 8üer, zoals wij per abuis meldden). Muzikale mede- ook voor het „nei öfrin doun- wordt gegeven door het Amuse mentsorkest „Andante”. Het stuk zelf (van Schuitmaker) wordt gespeeld door de Krite Boalsert. Abonnementsprijs f 3.25 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Swjje en tinke si! nimmen krinke Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telef. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335 (05157) Scholen vrjj Getracht zal worden de scholen te bewegen op bolleton gersdei ’s morgens vrijaf te geven. De landbouwschool te Witmarsum gaf het goede voorbeeld. Uloscholen te Bolsward volgden dit. Nu zijn ook de hoofden van de lagere scholen be naderd. Afscheid. De heer D. van der Werf Djiplan neemt afscheid van de Marktcommissie. Hij vertegenwoor digde de jongerein van de A.B.T.B., is zelf geen „jongerein” meer en hij maakte bovendien een overstapje naar de Friese Mij. Een nieuwe can- ditdaat wordt gezocht. En dat op dierendag. De vrouwenver eniging van Dedgum houdt haar ver- koopmiddag en spelavond op woens dag 4 oktober. Ieder hartelijk wel kom. Het blijkt n.l. dat in de bedoelde adver- je fan Deputearre Steaten fan Fryslên. tentie, die hij vond in de Leeuwarder Courant van die dagen, geen sprake was van „Blauwhuis”, maar van „Het Blauwhuis” en daarmee werd destijds te Bolsward een bekende herberg met doorreed en uitspanning bedoeld (thans hotel „De Wijnberg”). De Bolletongers- aanbiedingen en er ook tijd moet zijn voor gezellig winkelen. Steeds wordt de dag besloten met een gezellige feestavond met een Fries to neelstuk. Ook deze avond vormt een goede traditie, die we niet graag zouden willen missen. Tenslotte willen we nog even de verschillende onderdelen de re vue laten passeren. Wel is het zo, dat nog nooit is aange toond, dat deze dag ook buiten Bols ward werd gevierd. Geen stad of dorp in Friesland kent deze dag, zelfs niet ’t begrip. De bolletongersdei (waar ook al eens een roman over is geschreven ,,It bigoun op „bolltongersdei") is een Bols- warder specialiteit. Weliswaar meende Dr. G. A. Wumkes in zijn stads- en dorpskroniek flat om streeks 1800 de dag ook voorkwam in Blauwhuis, waar een dansavond stond aangekondigd, maar dat was toch van deze Friese „sneuper” een vergissing. Sa as nou al jierren wenst is, bart dit yn it stêdhüs fan Boalsert. Oant nou ta wie- ne wy as kommisje fan tarieding der in bytsje greatsk op, dat dit hjir barde, mar diz kear is it foar üs in tryste dei, dêr’t wy ek net oan dielnimme sille. Ut de kranten hat de bilangstellende lezer Na de oorlog werd de Bolletongersdei die toen nog slechts voortleefde in de herinnering van de ouderen, nieuw leven ingeblazen. De Marktcommissie heeft ’t steeds als haar taak gezien de aloude roemruchte dag aan te passen aan onze moderne tijd. Er zijn mislukkingen ge weest. Een fokveekeuring, speciaal voor buitenlands bezoek gearrangeerd, bleek niet voor herhaling vatbaar. Een meer cultureel accent door het vragen van een spreker over de nationale en inter nationale landbouwvraagstukken (bijv, minister Mansholt, staatssecretaris Van Rijn) sloeg niet erg bij het publiek aan. Andere eigentijdse elementen deden dit wel: trekkerwedstrijd, ruitersport, enz. Toch hebben ook deze zich niet gehand haafd. Wel is dat het geval met de vet veeshow, de pluimveetentoonstelling, de etalagewedstrijd voor stille kramen en het standwerkersconcours. Voor demonstraties en modeshows be staat bij de dames altijd een goede be langstelling. Helaas ontbreekt het de middenstand Met markt bedoelen we hier in de eerste plaats de kraampjesmarkt, destijds een twistappel, nu niet meer weg te den ken uit het donderdagse stadsbeeld. Deze kraampjesmarkt krijgt ook nu weer een bepaald accent door de „etalage wedstrijd” voor stille kramen en het standwerkersconcours. Beide genieten in den lande grote bekendheid. Vooral by de standwerkers zijn ware acteurs, die op een prettige, maar onweerstaanbare manieren hun waren aan de man weten te brengen. Bij de beoordeling wordt vooral gelet op beschaving (geen ruwe woorden of dubieuze toespelingen), ori ginaliteit en verkoopkracht. Bij de „etalage-wedstrijd" gaat het er vooral om dat het kraampje er netjes uitziet, de eventuele etenswaren goed zijn afgedekt en een esthetisch geheel verkregen wordt. Beide wedstrijden willen de straathan del op hoger peil brengen en de status van de marktkoopman verhogen, iets, wat door deze J in een eigen bond ge-Aangifte kan geschieden tot uiterlijk dinsdagavond 3 oktober 1967 9 uur bij: D. Elzinga, Cnossenlaan 3, Bolsward. Tel. 2649 en B. T. Jorna, Dr. Obe Post- mastraat 18, Bolsward. Tel. 2704. De eerste aangiften voor deze belang rijke rijderij zijn reeds binnen. Om 9 uur begint het feest. De kramer zijn dan al met de uitpakking bezig en de jury werpt reeds een eerste blik. Ook het vee komt reeds aan de markt. Klokslag 9 uur heeft de officiële ope ning plaats van een grootse pluimvee show in het voorm. R.K. Werkliedenge bouw (St. Jozef gebouw aan de Heere- mastraat). Hiervoor is van de zijde der fokkers een enorme belangstelling. Er zijn niet minder dan bijna 500 nummers, uit geheel Friesland, maar vooral ook uit Noord-Holland. En dat in grote ver scheidenheid. Konijnen, kippen, cavia’s, zelfs kleurmuizen. De tentoonstelling duurt drie dagen. fan Deputearre Steaten der op nei halde. Yn in demokratysk bistjürd lan mei elts syn miening sizze en dêrfoar sizze en dêrfoar stean. Hja hawwe de forant- wurding foar har miening dien, ik hechtsje dêroan like iepen to sizzen, dat ik it in misslach fyn en folslein stean efter de redaksje fan it Frysk Deiblêd en de oaren, dy’t hjirtsjin protesteare. Trinus Riemersma hat letter jit in boek skreaun mei as titel: „Minskrotten eniWpr)<ino. rotminsken”, dat hie ek de titel fan ditg earste boek wêze kinnen. Der is hwat J rottichs oan syn boeken, hja doge net, hja sille de minsken net forkeard meitsje allinnich mar tryst, hopeleas tryst. Hwa sa yn it libben stiet en sa it libben ün- dergiet is in earme, fordwaelde en bi- tiisde geast, dy’t alles hwat hy oanroert, bismoarket en fomielt. Dit boek is tsjin de geastlike hygiëne, it is in bycht by in psychiater, dy’t faeks oan de han hjirfan syn therapy fêststelle koe, mar it heart, neffens myn persoanlik oardiel net yn Fryslên thüs. It muoit my mear as ik sizze kin, dat de 12-de oktober de namme fan Gysbert Ja- piks, de namme fan de jury en dy fan Deputearre Steaten brükt wurde sille om oan dit boek in priis to jaen. Dit wurdt foar my en folie oaren in tryste dei. Ik hald net fan demonstraesjes, mar die ik dat al, dan hinge de 12-de oktober de fryske flagge by my healstok! Tj. de Jang Bolletongersdei wordt een soort verleng de dierendag. Behalve de koeien, geiten en het pluimvee, dat aparte shows heeft, is er op de valreep nog een nieuwe ru briek ingevoegd, n.l. dieren ter opluis tering. De marktcommissie heeft bij vol doende deelname het vorstelijk bedrag van f 50,- aan prijzen uitgeloofd. Voor elk mooi en bijzonder dier is er een plaats, of dat nu een paard is, een pony, een fjordenpaard, een konijn, gans, zeug of ezel. Het doet er niet toe. Als het dier er maar mooi verzorgd uitziet en van goede kwaliteit is. Met het oog op de nodige accomodatie moeten de dieren wel vooraf worden aangegeven, n.l. bij de voorzitter van de jury, de heer Ring- nalda, Secr. Haitsmalaan 18 (tel. 2814) en wel op woensdag a.s. tussen 6 tot 8 uur ’s avonds. Voor de vetveeshow is de belangstelling (nog) niet zo groot. Waren er verle den jaar een 50 vette koeien, nu zijn er nog slechts 18 aangegeven, misschien 20. Dit betekent dus meer kans op een prijs. Slagers uit Bolsward en omgeving het is nog uw kans. Aanmelding bij het gemeentehuis, tel. 2241. Malariabestrijding in Friesland door dr. J. C. M. de Jong te Bolsward. Bolswards Nieuwsblad STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum Verloting. De verloting (met als hoofdprijs een fraai bovenlands mer- rieveulen) loopt „als ’t spoor”. Heeft U nog geen lot, voorziet U zich er dan tijdig van. Klein maar dapper. In de collecte voor de kankerbestrijding gaf Kom- werderzand van alle dorpen in Won- seradeel per man het meest, n.l. f 0,46 (verleden jaar f 0,38). Gemiddeld was het in de gehele gemeente f 0,24 (verleden jaar f0,21). Het meest zuinig was Gaast met f 0,13 cept per inwoner (verl. jaar f 0.18) Feest is wel altijd annex geweest met deze dag. En wanneer er nu (na de oor log voor het eerst) een feestavond wordt gehouden, die wordt afgesloten met dansen, dan is dat zo vreemd niet. Zo vaak wij in vergeelde kranten in oude advertenties de bolletongersdei te gen komen, wordt er gedanst. Het is vroeger vooral de jeugd geweest, die bolletongersdei vierde. De dag was toen later in het seizoen, n.l. de 2de donder dag in november. U weet hoe op 12 no vember (aid allerheljen) het een half jaar was na 12 mei (aide maeije). Friesland heeft geruime tijd niet mee gedaan toen in de 18e eeuw de kalender werd bijgewerkt en men 12 dagen over sloeg. Dit zou onvoordelig zijn. Men had immers arbeiders, knechten en mei den gehuurd (en soms vooruitbetaald) tot een vol jaar. Daarom eindigde in dat bewuste jaar (wij menen te weten 1702) het dienstjaar niet op 1 mei (nije maeije) maar op 12 mei (ülde maeije) een dag, die nog eeuwenlang als verhuis dag zou gelden. De halfjaarlijkse loonuitbetaling ge schiedde daarom ook op 12 november en niet op de 1ste van die maand. Een oufl verhaal gaat, dat de „boaden” (knechten en meiden) in begin nov. nl. op de bolletongersdei, een dag vrijaf kregen om met dit geld inkopen te doen, kleren enz. Vanzelfsprekend werd een gedeelte van het geld ook omgezet in drank en plezier. Zo zou het op de be wuste donderdag (de marktdag, waarop deze vrije dag werd gegeven) het wel eens bolbjirken toegaan (uitgelaten) en deze tongersdei zou bolletongersdei zijn geworden. Of deze verklaring houdbaar is, valt eveneens*te betwijfelen. Zolderluik. Een marktcommissielid liet op de juist gehouden vergade ring verstek gaan. Hij was door het hooiluik van de zolder gevallen. Wjj hopen, dat hij op de grote dag weer present is. De dag is reeds zo’oud, dat en dat is toch wel vreemd niemand zelfs meer weet, wat de eigenlijke betekenis er van is, noch zelfs wat de naam be tekent. Ja, een bolle is een stier en ton gersdei is donderdag, maar of bolleton gersdei nu letterlijk vertaald moet wor den met „stierendonderdag” is nog zeer de vraag. Niemand doet dit trouwens ook. Inder daad een stierenmarkt of iets van dien aard is er in Bolsward op deze dag niet geweest. Bolle en bólle scheelt maar één klein lettertekentje en het Friese bólle is het Nederlandse (witte)brood. Zo is er ook een lezing, waarbij gedacht wordt dat vroeger op deze dag (door de stich tingen of het stadsbestuur) aan de arm lastigen (hoe naar en discriminerend klinkt dat woord in onze tijd!) een bólle dus een wittebrood, werd uitgereikt. Dit zou dan met gepaste feestelijkheid ge paard gaan. Aardig gevonden, maar of deze bewering hout snijdt? De Donia’s organiseerden in Wommels een ringrijderij. De uitslag 1. IJemte J. Heeg en mej. Wies Dantuma te Ooster- end. 2. Joh. Zwaagstra te Wommels en mej. Matzen Jellema te Hijdaard. 3. J. Jouwsma en mej. Marijke Dijkstra te Wommels. Schoonste geheel: 1. D. Y. Sjaarda te Oosterend en mej. G. Fijnia te Waaxens. 2. F. D. de Boer en echtgen? te Burgwerd. Er waren 52 deelnemers. en Wymbritseradeel. Fietsen. Woensdagmorgen arriveerde vauit Wieringen, over de Afsluitdijk, een eenzame fietser in Harlingen, de 41-jarige Albert Lanting uit Gees, Drente, die thans een fietstocht van meer dan 2500 km achter de rug heeft Over zijn schouders heeft hij gedu rende de gehele tocht door Neder land een felgele plastic cape gedra gen met het opschrift: „Werkloos heid? Schande in een welvaartsstaat. Teveel werk in het westen, te wei nig in het noorden. Geen werkloos- heidsfondsen maar een werkgelegen- headsbank!” In dit tenue reed hij, als vertegen woordiger van een groep van 13 werklozen te Hoogeveen en Emmen door de belangrijkste steden en dor pen van oost-, midden- en noord-Ne- derland, o.a. Utrecht, Rotterdam, Den Haag en Amsterdam. Lanting is getrouwd, heeft vier kinderen van 5 tot 16 jaar, waarvan een invalide. Hjj werkte aanvankelijk in 't pluirn- veebedrijf, liet zich omscholen en werd bouwvakker bij een bedrijf in eigen omgeving, kwam later in een pendelploeg, maar werd met vele an deren ontslagen toen de krisis in de bouwnijverheid haar intrede deed. De dure pendelploegen waren de eerste slachtoffers. Sinds 1965 is hij werk- loas. Wonderkip. Een huisvrouw te Bols ward plaatste het pronkstuk van haar kookkunst op tafel: een gebra den kip. Bij de verdeling bleek het dier (nog?) maar één bilboutje te hebben. skoalle en dêrnei it ynlüken fan dit ünt slach. Troch al dizze dingen is der hiel hwat ófskreaun oer de skriuwer en syn boeken en dat hat mannich minske ntjsgjirrich makke. Sa is dit boek al oan syn fyfte printinge ta. Persoanlik fyn ik dat neat net slim. Dit boek makket de minsken net it paed bjuster en mist elt- se seksuele adhaesy. It hat my allinnich kotsmislik makke en ik bin it mei Sim- ke Kloosterman har hannelwize alhiel iens, dy’t jierren lyn in boek mei ünfat- soenlike ynhald mei de tange oanpakte en yn de kachel treau. Party lju hawwe de aerdichheit, minsken dy’t biswier tsjin dit soarte fan boeken hawwe, to sjen as wraldfrjemde of hy- pokrityske stakkers, dy’t jit libje by Maerten Baersma’s ydille oer leafde en houlik. It is wol aerdich foun, mar it is fansels net wier. Myn biswier en dat fan folie oaren leit hiel earne oars. Ik fyn dit boek banael, animael en boppe alles sa tryst en wanhopich foar it libben oer, dat it my ünbigryplik is, hoe’t it Kolleez je fan Deputearre Steaten hjir de Gys bert Japikspriis oan takenne koene. Dêr by is it fan in djippe ófkear foar alles, hwat Kristlik is en Tsjerke hjit, dyna- mysk laden. It is sa tryst, sa illindich, sa wan hopich en sa grof, dat it, mei myn oar diel, thüs heart op de dwinger Dit persoanlik oardiel is dus hiel oars as hwat de jury <n blykber ek it kolleezje Ons volkslied. Tijdens het spelen van het Wilhelmus door de Schutterij van Bolsward, zaterdagavond j.l. te Franeker viel het E. de Vries op, dat er zo weinig toehoorders hun hoofddeksel afnamen. Is er dan hele maal geen eerbied meer voor ons volkslied? Deze week is het weer zo ver: Bolletongersdei, de jaarlijks terugkerende boeren dag te Bolsward, de dag waarop het platteland tot in wijde omgeving leegstroomt en alles en iedereen er bij wil zijn, de dag waarop de stad uitpuilt van bezoek. Bolsward mag trots zijn op deze dag, want ze is exclusief voor deze veste. Géén andere stad in Friesland, in Nederland of waar ook ter wereld kan zich er op beroemen. Franeker heeft zijn P.C., Wommels zijn freule, Sneek zijn hardzeildag, allemaal hoogtijdagen, niet minder dan de Bolletongersdei voar Bolsward, maar wel allemaal eens ingesteld, bij een bepaalde gelegenheid ontstaan. Dagen met traditie, maar dan een traditie die slechts een paar generaties oud is. Met de Bolletongersdei is dat anders. Deze dag stamt uit het grijze verleden. Niemand weer meer van wanneer. Maar de dag is er en is er altijd geweest. Alleen daarom reeds moet men een dag als deze in ere houden. Als traditie, als folklore, als dag ook van show en goede koopmanschap. en 7 met paling was echt iets te veel van het goede. Velen moesten daar om worden afgeschreven. Eentje nam dat niet. Het was de vorige maal de mooiste dag van mijn leven en de burgemeester heeft zelf gezegd: Tot weerziens. Ik kom, schreef hij. En hij komt. Holder de bolder? Nee, dat is het niet meer. Was de Dóllereed te Hieh- tum eerlang reeds door de ingelan den voorzien van een verharding en opvulling met puin, dat was voor de gebruiker per auto nogal schokkend vanwege de grote stukken. Nu is doorde gemeentewals het wegdek zodanig geplet, dat het een lust is om zich naar Pölle te begeven zon der dat men daarvoor halsbrekende toeren behoeft te maken. Dubbel op. De collecte ten bate van de kankerbestrijding heeft in Ded gum f 43,75 opgebracht. Dit was bij na het dubbele bedrag van het vorige jaar. Hulde! De laatste jaren is het traditie, dat op „bolletongersdei” de jaarmarkt, die elk jaar in Bolsward wordt gehouden, een ringrijderij plaats vindt; voor zowel paarden onder de man als bespannen voertuigen. De verzamelplaats is het plein 1455 nabij de openbare lagere school in het uitbrei dingsplan Noord, terwijl de vier palen rond het Dr. Joost Halbertsmaplantsoen zijn geplaatst. Als prijzen zijn beschikbaar: Bespannen voertuigen, le prijs f 50, 2de f40,—, 3de f35,—, 4de f30,—, 5de f 25,en elke volgende tot de 10de f 20,—. Ruiters. 1ste prijs f 35,2de f 30, 3de f25,4de f20,en elke volgende prijs f 15, Schoonste geheel Fries. 1. luxe voorwerp t.w.v. f 50,2. idem van f 40,3de idem van f30, Bovenlands ras. 1ste van f 50,2de van f 40,en 3de van f 30, Beste landbouwrijpaard f 25, Beste Friese fokmerrie f 25, Beste bovenl. fokmerrie f 25, De prijzen worden bij voorkeur in waar de bonnen verstrekt. Deze bonnen zijn ter keuze van de winnaars bij de za kenlui in Bolsward te besteden. r - De nieuw gelanceerde geitenkeuring slaat echter wel aan. Er komen er bijna 60. En wel in twee rubrieken, witte en zwartbonte. In elke rubriek een kam pioen. Twee geitekransen zijn al be steld. Het zijn voor de kinderen, die met hun geiten komen. Geadviseerd werd van de school voor deze gelegenheid vrijaf te geven. tra Meroe Nationaal Park, Kenia: De liefde van George Adamson voor leeuwen gaat ver: zo ver, dat hij naar Kenia is getogen om daar in de wildernis van het Nationale Park dicht bij zijn vrienden te toeven. Hij is eigenaar van drie leeuwen, vier leeuwinnen en twee welpen, die in het park leven: een van de leeuwinnen heeft als „Elsa” in de film „Born Free” al lauweren geoogst. Hier Adamson in het Nationale Park Meroe met een van de leeuwen, die lig plaats heeft gekozen op het dak van z(jn jeep 1

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1967 | | pagina 1