Zoeken
naar een
NA HET DEBAT: RUST
oplossing
het midden-oosten
ZENDINGSAVOND OVER INDONESIË
VRIJDAG 20 OKTOBER 1967
i 1
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeet, Hennaarderadeel, Hindetoopen, Wonseradeel, Workum
“i
Si
106e JAARGANG
No. 82
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Biafra.
Russische begroting.
K.V.P.-debat.
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Een beeld van de enorme bosbranden, die op het ogenblik een deel van
de Amerikaanse staat Califomië teisteren. Tienduizenden hectaren en
vele huizen werden door de brand verwoest. De schade
bedraagt vele miljoenen guldens
ge-
ge-
Israël blijft hardnekkig vasthouden aan
een formele vrede en een formele er
kenning, maar dat is voor de Arabische
landen nog te veel. De Arabische lan
den en met name Nasser, zijn de laatste
tijd toch al ver gegaan in hun aanbie
dingen. De meest recente heeft het En
gelse parlementslid sir Dingle Foot op
getekend uit de mond van Nasser. Hier
uit blijkt, dat Nasser bereid is een einde
van de staat van oorlog met Israël te
aanvaarden en, wat vooral van belang
is, dat hij bereid is onderhandelingen
met Israël onder voorzitterschap van de
Ver. Naties te beginnen nog voordat de
Israëlische troepen zich uit de Sinaï
zouden hebben teruggetrokken. Tot nu
toe eiste Egypte een onvoorwaardelij
ke Israëlische aftocht en weigerde het
een rechtstreeks gesprek met Israël.
Het is nog niet duidelijk wat de Isra
ëlische reactie hierop is. Het wantrou
wen in de Arabieren is groot en men
vreest in Israël, dat alles, behalve vrede
en erkenning, zal leiden tot een volgen
de oorlog. Alsof een vredesverdrag en
erkenning, ais puntje bij paaltje komt,
daarvoor een hinderpaal zijn. De we
reldgeschiedenis leert wel anders.
Duitsland steekt geen
vinger uit.
het
het
De reden waarom regering en KVP-
leiding een „progressieve hersenspoe
ling” hebben ondergaan, werd kort na
het Kamerdebat duidelijk. Het partij
bestuur van de Katholieke Volkspartij
kwam begin deze week met een uitge
breid „advies” aan de KVP-partijraad
over de houding, die de raad op 8 en 9
december moet aannemen ten aanzien
van de partijvemieuwing.
Uit het „advies” blijkt, dat van de veel-
Abonnementsprijs f 3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administ^tie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Bolswards Nieuwsblad
Het klonk wat overdreven. De eeuwige
twijfelaars hadden een andere verkla
ring. Zij wezen er op, dat minister Wit-
teveen, de liberale bewindsman van Fi
nanciën, een zo lieve en vriendelijke
man is, dat hij niemand iets kan wei
geren. Dat was de oorzaak, waardoor
onder zijn vorige beleid de uitgaven voor
het wetenschappelijk onderwijs ver over
de begroting heen gingen. Hij kon ge
woon geen neen zeggen tegen de univer-
siteiten, die met fraaie ontwerpen voor
De afscheiding van Biafra van de Nige-
riaanse federatie heeft vermoedelijk de
langste tijd geduurd. Dit landsdeel in
het zuidoosten van Nigeria, bewoond
door de stam van de Ibo’s, had zich na
lange, onbevredigende onderhandelingen
over een staatkundige opbouw, die de
diverse deelstaten nagenoeg absolute
vrijheid zou geven, een maand of vier
geleden officieel van Nigeria afgeschei
den.
Even zag het er naar uit, dat de reso
lute Ibo’s, onder generaal Ojukwu, door
uitbreidingen bij hem kwamen.
Zo ging het ook ditmaal. KVP, PvdA en
D’66 kwamen om beurten met tal van
wensen. De man, die eigenlijk onwrik
baar op het deksel van de schatkist be
hoort te zitten, wipte voortdurend op
en neer om vriendelijk met enkele mil
joenen te strooien.
Zo kwam de socialist Den Uyl met een
motie, waarin hij driehonderd miljoen
gulden méér eiste voor de bestrijding
van de werkloosheid. Volledig verrast
hoorde hij van minister Witteveen, dat
de regering inmiddels al een plannetje
had uitgedokterd om bijna 300 miljoen
extra uit te geven voor de strijd tegen
de werkloosheid. De socialist kon wel
haast niet anders dan zijn motie in
trekken. Hij bleef toch wat wantrouwig
Hij wil de motie behandelen als er wat
meer bekend is over het pakket maat
regelen, dat de regering wil nemen.
Het kabinet beloofde ook om de ont
wikkelingshulp tegen 1971 op een ni
veau van achthonderd miljoen gulden
per jaar te brengen (op het ogenblik 525
miljoen. Voor 1968 weigert minister
Witteveen vooralsnog om meer te doen.
Maar hij zal dit niet lang volhouden.
KVP-voorman Schmelzer wil voor 1968
570 miljoen, de heer Den Uyl 625 mil
joen. In de komende maanden bij
de diverse begrotingsbehandelingen
zal de minister wel toegeven en nog
maals in de kist grabbelen.
Het was door de onverwachte gulheid
van de regering een heel vriendelijk de
bat. Er kwamen allerlei grapjes los.
Ook verkeerde. Premier De Jong was in
zo’n opperbeste stemming, dat h(j zich
grapjes veroorloofde, die het mogelijk
in de huiskamer wel doen, maar voor
het officiële forum van de Tweede Ka
mer helemaal verkeerd uitvielen. De
communist Bakker, een van de meest
STORM OVER NEDERLAND
Voor de één een ramp, voor de ander
ongemak, voor de sportieve wande
laar een belevenis!
de typische eigenschappen van de sexen.
De heer Van Dis, oudste Kamerlid, ver
tegenwoordiger van de Staatkundig Ge
reformeerde Partij en altijd klaar om
ten strijde te trekken tegen juiste of
vermeende bedreigingen van de goede
zeden, ging fel te keer tegen het optre
den van het blote meisje Phil Bloom in
de t.v.-uitzending „Hoepla”. Hij ver
langde „krachtig ingrijpen” van de re
gering. „Ha, ha,” lachte de Kamer.
De heer Jongeling (GVP) werd kwaad.
Hij zei, dat men niet moest lachen om
het eerlijk gemeende verweer van een
overtuigd man.
Na de grote politieke debatten heerst
enige rust in de Kamer. De politici heb
ben tijd nodig om van hun verbazing
over de vrijgevigheid van de regering
b(j te komen. Ze moeten zich ook voor
bereiden op de uitvoerige begrotingsbe
handelingen, die er nu aankomen. Daar
worden, heel gedetailleerd, allerlei eisen
op tafel gelegd. Minister Witteveen
moet oppassen. Als hij niet snel leert
om heel onvriendelijk en halsstarrig te
doen, loopt zijn begroting helemaal in
de war.
ding van Engeland zou dat steunen op
Amerika versterken. Derhalve mag En
geland er niet in.
Tegenover het ene Frankrijk, dat En
geland er buiten wil houden, staan vijf
landen, die Engeland wel .tot de E.E.G.
willen toelaten. Doch het voornaamste
van deze vijf, West-Duitsland, is niet
van plan een vinger voor Engeland uit
te steken. Bondskanselier Kiesinger
heeft in de Bondsdag verklaard, dat het
een averechtse werking zou hebben als
hij De Gaulle onder druk zou zetten om
Engeland toe te laten. Hij wilde natuur
lijk ook toelating van Engeland, maar
in plaats van de snelle, door Engeland
gewenste, rechtstreekse onderhandelin
gen bepleitte Kiesinger een benadering
in verschillende stadia. In de eerste
daarvan zouden de vijf geduldig de
Franse bezwaren moeten aanhoren. Men
kan zich voorstellen, dat dit stadium
zo lang kan duren als de Fransen wen
sen, die dan niet openlijk een veto be
hoeven uit te spreken. Kiesinger noemde
dat de enige weg, maar sloeg daarmee
de Engelse hoop de bodem in, dat Kie
singer een voorvechter is.
ervaren politici, strafte de premier ge
nadeloos af over enkele opmerkingen ten
aanzien van Indonesië eri de tragiek van
het Joodse volk.
Het is met die humor in de Kamer wel
wat vreemd gesteld. Het zou niet gek
zijn als een braaf student in de politieke
wetenschappen daarover eens een proef
schrift samenstelt. Waarschijnlijk zal de
conclusie wel zijn, dat de Kamerhumor
een afspiegeling is van de wat boertige
kolder, die ons allen zo nu en dan eigen
is. Zo zijn heel wat Kamerleden ogen
blikkelijk bereid om bij voorbaat breed
te grinniken als onderwerpen aan de or
de komen, die nauw zijn verwant met
heid aan opvattingen binnen de KVP-
twee hoofdstandpunten zijn overgeble
ven. Die van het duo Aalberse parti j-
voorzitter)-Schmelzer (fractievoorzitter)
en de mening van de christen-radicalen.
Het partijbestuur is het er over eens,
dat moet worden gestreefd naar samen
werking met ARP en CHU, de twee an
dere grote christelijke partijen. Over de
vraag of die samenwerking moet wor
den uitgebreid tot PvdA en D’66, de
twee grote „progressieve” partijen (het
voorstel van de radicalen) verschilt men
van mening. Partijvoorzitter Aalberse
zei na afloop van de bestuursvergade
ring, dat het voorstel van de radicalen
is „verworpen”. Hij gaf daarmee de ge
beurtenissen niet helemaal juist weer.
In feite kon het KVPbestuur geen be
slissing nemen. Het viel uiteen in drie
minderheden. De KVP-radicaal Bogaers
(oud-minister) was niet de enige, die
de diverse minderheden en hun stand
punten niet helemaal uit elkaar kon
houden. Hij zei: „Een verwarde zaak.
Het is er nog onduidelijker door gewor
den. Ik hoop, dat men algemeen gaat
inzien, dat het zo niet langer kan”.
Over hun kansen in de partijraad, die
in december wordt gehouden, zijn de
radicalen niet optimistisch. Ze vinden
dat niet erg. Hun streven is er op ge
richt op wat langere termijn de KVP
te „hervormen”. Een nederlaag in de
cember kan de zaak afremmen, maar
niet tegenhouden.
Uitgaande van de geref. zendingscommissie Bolsward, werd woensdag jl. een
zendingsavond in het „Geref. Centrum” te Bolsward gehouden. Doel van dit samen
zijn was, het thuisfront wat meer bekendheid te geven van het zendingsterrein,
dat speciaal voor rekening komt van Friesland- Zuid in dit geval Zuid-Banju-
mas op Midden-Java Uit de aard der zaak zeer begrijpelijk, dat deze ver
bondenheid belangstelling vraagt. Belangstelling is immers mede bepalen voor het
goed functioneren van de zendingsopdracht, die de Kerk in de wereld heeft te
vervullen. Zendingdrijven betekent toch in diepste zin verantwoordelijkheid aan
vaarden voor de volkeren der gehele wereld?
Indien de Engelse regering de illusie
had, dat het haar zou gelukken de on
dat de Islam over het algemeen te
agressief wordt gezien;
en tenslotte het gaan verdwijnen van het
Javanisme (goden-vereringen).
Wat is dan de positieve factor van de
christelijke kerk, zo kan men vragen?
Wel deze: het perspectief, n.l. de hoop
die in haar is. Het uitzicht, dat de mens
wordt geboden door het komen van Je
zus Christus in de wereld en het zoen
offer van de Heiland, dat reinigt van
alle zonden, hetgeen de hoop geboren
doet worden, die uitspringt in het eeu
wige leven.
Gezien de vreselijke spanningen, welke
de mensen daar- hebben doorgemaakt,
tijdens de mislukte revolutie, is dit ge
loof het middel geworden voor de rust
in een onrustige ziel. Dwars door alle
vragen en problemen heen is de Heilige
Geest blijven werken, zodat dit werk
.wordt voortgezet In de kracht van hem,
die heeft gezegd: „Mij is gegeven alle
macht in de hemel en op de aarde.” Om
deze Heilige Geest moet ook het thuis
front bidden, zowel voor haar zelf als
voor de broeders en zusters daar, Deze
leiding is zeker nodig met het oog op
de komende t(jd. Want juist doordat de
deuren voor het evangelie zijn geopend,
moet worden verwacht, dat dit spannin
gen veroorzaakt en neemt de tegenstand
toe. De Islam b.v. strijdt met een onge
kende felheid tégen het christendom.
en Wymbritseradeel.
een snelle opmars in westelijke richting
een voldoende basis hadden gevonden
om zich staande te houden, maar toen
Westelijke gebied weigerde de fede
ratie in de steek te laten konden de fe
derale troepen zich na een vrij lange
aanloopperiode geheel richten op de
aanval op de benarde staat. Alle ter
reinwinst ging verloren en Ojukwu
heeft zich al bereid verklaard het veld
te ruimen. Men moet vrezen, dat de ne
derlaag van Biafra met een hernieuwd
bloedbad onder de Ibo’s gepaard zal
gaan. Maar van staatkundig standpunt
bezien is het niet zonder belang, dat de
jonge, vrij losse federatie deze eerste
stoot zo vrij gemakkelijk heeft kunnen
opvangen.
Het heeft enig opzien gebaard, dat op
de Russische begroting voor defensie
meer geld is uitgetrokken, n.l. ongeveer
15 pet. meer. Dat betekent, dat de uit
gaven voor defensie in Rusland onge
veer 13,5 pct. van het geraamde totaal
der begroting uitmaken. Dat is percen
tueel heel wat minder dan in de Ver.
Staten, Engeland en Frankrijk, waar
deze percentages resp. 53, 20 en 20 zijn.
Zuiver vergelijkingsmateriaal bieden
deze cijfers niet, doordat veel van wat
eigenlijk onder de uitgaven voor de
fensie moet voorkomen, kan worden
weggewerkt op andere begrotingen, zo
als die van wetenschap. De oorlog in
Vietnam kost de Amerikanen meer dan
de Russen en dat is uit de cijfers ook
af te lezen.
Dat de Russische cijfers omhoog zijn
gegaan, wijst er nog niet op, dat Rus
land sterk aan het bewapenen is en dat
er nieuwe spanningen gaan dreigen. Was
dat het geval, dan zou de Russische
regering er niet toe zijn overgegaan om
op haar begroting rekening te houden
met een grotere stijging van de consump
tiegoederen dan van de z.g. zware in
dustrie. De door de Russen opgestelde
ontwikkelingsplannen kenmerken zich
door de zich versnellende toeneming van
het welzijn van het volk.
De regering zit op rozen. Dat was een veel gehoorde conclusie na afloop van de
Algemene Politieke Beschouwingen in de Tweede Kamer. Goed, er was wat kritiek
op enkele onderdelen van het beleid, maar zelfs de oppositie slaagde er niet in
een vuist te maken om de regering tot overgave te dwingen. Nu was dat ook
niet nodig. Voor- en tegenstanders van het kalbinet-De Jong hadden al eendrach
tig te kennen gegeven, dat deze regering beslist aan moet blijven. Men behoeft
het niet met het beleid eens te zijn, maar als dit kabinet valt, Is men nog veel
verder van huis, want wat zou men er voor in de plaats moeten krijgen? Het
leek of de regering deze vriéndelijke houding met welhaast overdreven vriende
lijkheid wilde beantwoorden. Zodra een partij met wensen naar voren kwam,
hadden de ministers de grootste moeite om niet juichend op te springen en uit
bundig „Doen we” te roepen. Op belangrijke punten de werkgelegenheid, wo
ningbouw en de ontwikkelingshulp deed de regering belangrijke toezeggingen.
De oppositieleider Den Uyl, fractievoorzitter van de Partij van de Arbeid, kon
deverrassing nauwelijks meester. Verbaasd riep hjj: „Schmelzer en de regering
hebben een progressieve hersenspoeling ondergaan!”
Het debat, dat in de Algemene Vergadering van de Ver. Naties zou worden ge
houden over de moeilijke kwestie van het Midden-Oosten, is uitgesteld, vermoe
delijk om de grote mogendheden en de er bjj betrokken landen in de gelegenheid
te stellen om achter de schermen iets aan een oplossing te dokteren. Vooral En
geland is bijzonder actief. Het is niet alleen bezig de betrekkingen met Egypte
te verbeteren, maar probeert ook de Veiligheidsraad ingeschakeld te krijgen voor
een regeling. Wanneer de grote mogendheden in de Veiligheidsraad het bijvoor
beeld eens zouden kunnen worden over een compromis-resolutie, dan wordt het
voor de bij het conflict betrokken partijen wat moeilijker neen te blijven zeggen.
Deze resolutie is er overigens nog niet, imaar wat er van het Engelse streven
bekend is geworden zou duiden op een variant van de vaak gehoorde suggestie,
dat Israël zijn troepen uit de bezette gebieden zou moeten terugtrekken in ruil
voor een opheffing van de oorlogstoestand.
Daarbij komt nog, dat het communisme
de kop gaat opsteken, zodra de tijd daar
voor rijp is.
Hierin zien wij duidelijk, dat waar God
werkt een zware strijd moet worden ge
streden. Wat een troost ligt er in de
woorden van Jezus: Vreest niet, want
Ik ben met u al de dagen tot de vol
einding der wereld.
Wat staat het thuisfront in deze
te doen, aldus spreekster. Zeker, al hoe
noodzakelijk de stoffelijke dingen voor
de zending óók zijn, met geld haal je
geen angst uit de ziel. Wij\ kunnen nie
mand de bereidheid tot het Evangelie
geven, maar wel kunnen we bidden om
de leiding van de Heilige Geest, die zeker
niet alleen de volken in het zendings-
gebied in alle waarheid leidt, maar ook
het thuisfront.. Wij moeten, aldus mej.
Goemaat, ons zelf aanbieden als een le-
vendoffer, dat is het voorbeeld van de
kerk des Heren. Bidden om de moed,
het werk te doen; om de lectuur te le
zen, die wij in zo’n rijke mate ontvangen;
en tijd vrijmaken voor het werk der zen
ding. Al deze dingen moeten goed wor
den overdacht. Verlost uit het zinloos
bestaan, door het bloed van Jezus, ont
vangen zij de zegen, met deze woorden
eindigde mej. Goemaat haar uiteenzet
ting, die naast de breedte, zeker de diepe
ernst van dit werk niet heeft geschuwd.
Na de pauze werd via dia’s met toelich-
en was er
van vragen.
ting de avond voortgezet
gelegenheid tot het stellen
Ongetwijfeld een avond, die diepe indruk
heeft gemaakt op het werk der zending
anderzijds een aansporing betekent voor
het thuisfront, met alle kracht te blij
ven arbeiden aan deze opdracht, die zij
van Godswege heeft uit te voeren. Ge
lukkig, dat zovelen, buiten Bolsward
gehoor aan de uitnodiging hebben ge
geven. Mede hierdoor kunnen we spig-
ken van een goede opkomst.
derhandelingen over toetreding tot de
E.E.G. op gang te krijgen dan hèeft zij
een bijzonder teleurstellende week ge
had. Debré, de Franse minister van eco
nomie en financiën, heeft ronduit ver
klaard, dat het voor het ogenblik nog
niet mogelijk is Engeland tot de E.E.G.
toe te laten zonder dat men de letter
en de geest van de Gemeenschap ver
vormt. Hij rakelde het oude plan van
De Gaulle op, dat Engeland maar een
handelsverdrag met de E.E.G. moet slui
ten of zich ermee moet associëren, het
geen geen nauwe band en geen zeggen
schap inhoudt..
Het is een politieke kwestie, aldus De
bré. Wil men een Europa, waarin het
accent ligt op de economie, of wil men
een Europa met een gemeenschappelijke
politieke lijn (die uiteraard de Franse
moet zijn) Debré wil het tweede, maar
moet constateren, dat dat tot nu toe een
mislukking is geweest doordat de lan
den er net als de ondernemingen de
voorkeur aan hebben gegeven te steu
nen op de Amerikaanse macht. Toetre-
Nadat ds. Van Halsema een gedeelte uit
de 87e Psalm had gelezen, gevolgd door
een korte uiteenzetting, werd inzonder
heid mej. L. Goemaat uit Bilthoven wel
kom geheten. Zij kwam n.l. deze avond
spreken over de Zending op Midden-
Java en wel in het bijzonder Zuid-Ban-
jumas. Dit zendingsgebied heeft zij als
missionair zuster gediend.
Er zijn dingen, die je kunt meten in de
breedte maar ook in de diepte, zo begon
spreekster haar causerie, doch op
gebied van de zending moeten wij
zien in de breedte.
In eerste instantie werd een beeld
geven van het Zendingsthuisfront,
zien de grote waarde die hiervan uitgaat,
zoals het brengen van de zending in de
gezinnen, waardoor deze hierbij actief
worden betrokken. Dit zendingswerk, zo
vervolgde mej. Goemaat, wordt in In
donesië dan ook gezien als een stroom
van rijke zegen, welke hun o.a. wordt
geschonken in lectuurvoorziening, div.
hulpacties, het sturen van paketten, enz.
Zuid-Banjumas geeft een beeld te zien,
wat eigenlijk voor geheel Java als maat
staf zou kunnen gelden., n.l. het beeld
van de geweldige toeloop van mensen
naar de christelijke kerk, sinds de mis
lukte staatsgreep in Indonesië.
Als oorzaken voor deze toeloop noemde
spreekster: de diepe teleurstelling in en
de afschuw van het communisme;
-«Kr
-
Sr*.
