Misverstanden rond de moderne
GabeSHroar
hulpverlening
de
van
Kader besprak plaats
vakbeweging in samenleving
Gezinsverzorging, voor wie is dat
eigenlijk
ii
106e JAARGANG
Flecht yn ’e natur
j. s.
Fan de Mar tin vloer
Zilveren filmpjes
1
7^/////'^
Brief aan Sint Nicolaas
JlL; v,
F -
p -
No. 89
DINSDAG 14 NOVEMBER 1967
W ymbritseradeel.
Hwat haf
Aylva State
K. V.
it
we
Tj. de J.
Advertentieprijs: 16 cent per mtn
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Wij zijn dan dankbaar Sint en Piet
Want stouters zijn in Aylva niet
Wij wensen op uw reis heel vlug
Veel goeds en volgend jaar terug.
enquête die het C.N.V. onder haar af
delingen hield, dat er een grote behoefte
bij de leden bestaat naar de structuur,
plaats en doel van de christelijke vak
beweging.
Mede naar aanleiding van deze gedach
tengang, meende het C.N.V. er goed aan
te doen op deze kaderdagen, welke over
al in den lande worden gehouden, als
centraal onderwerp aan de orde te stel
len: „De christelijke vakbeweging in de
samenleving”.
In een korte toelichting op dit onder
werp wees verbonds-secretaris, de heer
P. Tjeerdsma op de situatie, waarin de
positie van de christelijke vakbeweging
aan de orde is gesteld.
We zitten volop in de problematiek van
de werkgelegenheid, met name die in het
Noorden.
Die werkgelegenheid moeten we mede
Benoemd tot organist in de Herv. Kerk
te Tjerkwerd, de heer S. W. de Jong,
aldaar.
Wegens sabotage weer 15 doodvonnissen
voltrokken.
Verzend nu reeds uw kerstpakketten
voor de vrijwilligers van de Waffen SS
en het Legioen.
In Nederland begin gemaakt met de
inbeslagneming van klokken. Men wordt
verzocht degenen die de klokken weg
halen geen moeilijkheden in de weg te
leggen, aangezien hier sprake is van een
onvermijdelijke noodzakelijke oorlogs
maatregel.
In Stalingrad stortten vijandelijke aan-
valspogingen ineen.
Great is dy rykdom
Hielendal forslein
It hat in bigjin.
En op 'e tiid wer in ein.
Us tinzen reizgje mel
Yn ’e wrald fan ’e natür
Dy bliuwt bistean
Sunder minselik bistjür.
Der wei kaem it lüd
Fan guozzen op ’e flecht
,,’t Is fol yn ’e loft
De ICiden bin hecht.
Hja driuwe nei ’t suden
Yn ’e selde kadans.
Hwant wolle hja libje
Dat paed moatt hja Ians.
Paden fan juster
Binn’ ek dy fan hjoed
Altyd dat selde.
Mar mei nije moed.
It griis fan ’e del
gie oer yn ’e joun
De loft dy wie ien
Mei de blabs op ’e groun.
Dan heech yn ’e loft
Boppe mist en dize
Der ’t stjerren steane
En Ijochtsjend wer rize.
Abonnementsprijs f 3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Blikkene pannen
binne gau hjit en kaki
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J.’OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
3e week november 1942
zien in het licht van de toenemende auto
matisering.
Het is o.a. van belang, dat gestreefd
wordt naar een arbeidsmarktbeleid,
waarin overheid en bedrijfsleven nauw
samenwerken en waarin zaken als in
dustrialisatie en werkgelegenheidssprei-
ding mede met betrekking tot het pro
bleem van de ruimtelijke ordening aan
de orde komen, evenals zaken als be-
roeps-opleiding en verbetering van de
infrastructuur.
Mobiliteit van de werknemers ten aan
zien van de beroepen is een zeer belang
rijke zaak. Een bredere basisopleiding
is dan ook nodig. Het overbrengen van
werknemers vanuit het Noorden naar de
randstad brengt geen oplossing. Het be
tekent een verschraling in het Noorden
en een verstikking in de randstad.
De aanwezige kaderleden spraken er
zich duidelijk over uit, dat de christelijke
vakbeweging er niet alleen is tot het
behartigen van de belangen van haar le
den. Zij dient in haar handelen ordenend
in te werken op de samenleving, daarbij
geleid door de normen van het Evange
lie.
In deze kadervergadering, die een goede
belangstelling mocht genieten, kwamen
verder zaken aan de orde als:
de doelstellingen van de onderneming
en het zich bedrijfsgenoot voelen door
de werknemer
de rechtvaardigheid in de inkomens
verdeling en het delen door de be-
drijfsgenoten in de resultaten van de
onderneming
de harde noodzaak tot verbetering
van de infrastructuur in het Noorden
en met name in Friesland.
Kaderleden, aangesloten bij het Chris
telijk Nationaal Vakverbond en komend
uit verschillende plaatsen in Friesland-
Zuid, vertegenwoordigden hun diverse
organisaties op de Kaderdag, gehouden
zaterdag jl. in het „Gereformeerd Cen
trum” te Bolsward.
Namens ’t C.N.V. waren aanwezig CNV-
secretaris P. Tjeerdsma en CNV-be-
stuurder voor het Noorden, H. de Vla
ming.
De noodzaak in deze snel veranderende
maatschappij met zijn problematiek en
verdergaande ontwikkelingen, de juiste
plaats van de vakbeweging in dit ge
heel te bezien, was één van de redenen,
waarom het kader naar hier was ge
komen.
Luisteren naar elkaar en onderling van
gedachten wisselend is van groot belang
bij de vorming en standpuntbepaling.
Duidelijk bleek uit een onlangs gehouden
OER DE SITUATIE YN IT
„NOORDEN”
leit alhiel yn de geast fan üs tiid,
dat hoe langer hoe mear it spraekge-
brük de term „Het Noorden” hantearet
by it bisprek oer de kwestjes yn Frys
lan, Grinslan, Braban en Limboarch op
ien heap to goaijen, likemin as Oerisel,
Gelderlan en Drinte. Dan prate wy fan
de swierrichheden fan de mynstreek, of
fan Twente of fan West-Braban, mar
hjir ha wy de primeur, dat men trije
provinsjes, in kwart fan Nederlan, op
ien nümer set. Wy hoege der bileaven
net greatsk op to wêzen, hwant it de-
monstrearret mear swakkens as krêft.
Mar it byld fan it „Noorden”, it gebiet
boppe Swol hat him yn Nederlan al ste-
vich fêstige en ik leau, dat it forstan-
nich is, om hjir mar fan üt to gean, wol
üs stribjen net steryl wurde.
Lykwols bin ik fêst fan miening dat wy
dat allinnich dan ta in fruchtbere gear-
wurking bringe as wy biret en realis-
tysk üs ynbring yn it Noorden feilich
stelle. Us sentimint en üs idealistyske
ynslach mei üs net pro en net kontra
de oaren opstelle, mar mei yn de ploech.
Mar dan saeklik en goed bislein. Hwant
der binne tsientallen forskillen yn bilang
en ynsjoch, yn folksaerd en geografyske
situearing. Sjogge wy dér nei, dan is
it „Noorden” in „monsterverbond”. Mar
it is perfoarst net de bidoeling, dat wy
üs as folkslach ien en mien fiele moatte
mei de Grinzers en de Drinten.
Dat wurdt net fan üs frege en it soe ek
net kinne. Wy stean inkeld foar de rea
liteit, dat de publike opiny op it heden
üs as „Noorden” bisjocht en regearing
en folksfortsjintwurdiging dwaende is
om foar it „Noorden” in takomst üt to
tekenjen.
Dus wol meidwaen yn „de Bestuurskom-
missie Noorden des lands” op deselde
wize as it lytse Nederlan meidocht oan
de E.E.G. Dat bitsjut dêr en hjir Mara-
thonsittingen om ta risseltaten to kom
men en dêr likegoed as hjir moatte de
dreechste en kundichste minsken dy ün-
derhannelingen fiere en tofoaren har re
dens skerp meitsje litte. Dat dit léste
nedich is, biwiist de hlele histoarje.
Hwant gean de Friezen nei Grins mei
har idealistysk sentiment, dan giet it
harren as it Friese Volkssanatorium yn
Appelskea, blommen en speeches foar
Fryslên en it sanatorium nei Haren.
De dielnimmers oan in wedstrijd bipale
taten yn Grins torjuchte komme. Seis as
it swiertepunt düdlik yn Fryslan leit,
wurdt de sintrale post yn Grins festi-
ge. Okkerjiers krige it Noarden in eigen
biskop. Fryslan hie de measte roomsk-
katholieken, de measte parochjes, mar
de biskop kaem yn de stêd Grins. Neist
dy sintrale lizzing fan Grins stiet jit de
bilangrykheit fan de stêd: Grins, it Am
sterdam fan it Noorden. In drokke, lib-
bene stêd, mei in stêdspatroan fan al
lure, in bloeijende universiteit, mei in
mannichte fan wittenskiplike instituten,
hweründer it akademysk sikenhüs. Dêr-
neist is Grins in prachtige winkel- en
sakenstêd, dy’t tüzenen fan klanten üt
de fiere omkriten, ek üt Fryslan lukt.
Sünder mear mei dit sterke en sintrael
lizzende Grins foar it Noarden wurkje,
bitsjut foar Fryslan selsmoart, dan heart
it by de Ommelanden en wurdt dêrnef-
fens bihannele.
It gearwurkjen mei Grins en Drinte kin
allinnich barre troch by elts initiatyf
tofoaren nei to gean, hwat de baten foar
elts fan de trije wêze sille en dy fêst to
lizzen. Wy hawwe dizzer dagen al wer
in biwyske hawn fan boppesteande ana
lyse. Grins krige in bilangryk Haechs
bureau, Fryslan wurdt ófskipe mei in
joadefoai. En den Haech hat wer ris
oan it Noarden tocht.
De gearwurking fan Fryslan mei Grins
lan en Drinte kin foar alle trije provins
jes profitelik wêze, mar allinnich dan as
de Friezen mei noftere, saeklike opfet-
tingen it spul op Grinzer manear spylje.
Dat bits jut: goed rekkenje en
„noatell’n!”
Brandde ruim een jaar geleden De nieu
we Bazar geheel uit, thans kan het nieu-
gebouw worden heropend.
Beste Sint en Zwarte Piet
Vergeet toch op uw reisje niet
De ouden, zusters en het personeel
Van Aylva-State in het geheel.
Zij staan voor uw aanstaand bezoek,
Niet gaarne in het zwarte boek.
Zij hebben steeds hun best gedaan
En wensen daarmee door te gaan.
Een iedereen is steeds tevree
En allen werken daaraan mee
De stemming is ook algemeen
Men hoort geen klachten of geween.
Het kasgeld echter gaat omhoog
Waar ieder nu zijn hoofd voor boog
Die stemming nu, was wel gedaald
Maar het hoge cijfer was bepaald.
Wil dit eens in uw oor gaan knopen
En bij uw komst, naar wij hopen
Voor ieder dan wat mee wilt dragen.
Dit is het wat wij komen vragen.
üs hjoed to sizzen «kwL Jgk
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
In de radiarubriek Mens en Samenleving sprak op 8 november 1967 drs. C. Lange-
dijk over de vraag, voor wie de gezinsverzorging eigenlijk bestemd is.
„Denkt u zich eens in, dat een goede kennis van u een vrouw heeft die in het
ziekenhuis moet worden opgenomen, zodat de kinderen onverzorgd achterblijven.
Als die kennis u om raad vraagt, wat zou u hem dan aar-raden te doen?”. Deze
vraag werd - met vele andere vragen - voorgelegd aan zo’n drieduizend willekeurig
gekozen meerderjarige Nederlanders. Het doel was na te gaan, wat er bij de
bevolking aanwezig is aan kennis, aan beeldvorming en aan houding ten opzichte
van de sociale dienstverlening, en daar hoort de gezinsverzorging ook bij.
„Ik zou hem aanraden” antwoordde bijna één kwart van de ondervraagden, „om
naar een instelling voor gezinszorg of gezinshulp te gaan”. Eveneens bijna een
kwart zag de oplossing in onderbrenging van de kinderen bij familie, buren of
kennissen, terwijl een derde kwart in zo’n geval zélf zou helpen.
Toegegeven moet worden, dat sommige
belemmeringen wel reëel kunnen zijn.
Door personeelsgebrek bij de instelling
namelijk hadden sommigen tevergeefs
aangeklopt, terwijl anderen reeds bij
voorbaat wegbleven. Dit kan inderdaad
voorkomen, evenals het financiële be
zwaar, want gezinsverzorging is niet
kosteloos. Er wordt op basis van inko
men en draagkracht een bijdrage in de
kosten gevraagd.
Het wbrdt tijd om alles nog eens samen
te vatten. Het ging ons om de vraag,
tot wie de gezinsverzorging zich richt.
Hier volgt dan eerst nog eens het ant
woord van het gewone doorsnee-gezin,
waar - door welke oorzaak dan ook -
de huishouding tijdelijk niet goed kan
draaien. Dit gezin dan is van het be
staan en de mogelijkheden van de ge
zinsverzorging meestal onvoldoende op
de hoogte. Velen menen - ten onrechte
- niet voor hulp in aanmerking te kun
nen komen.
Wat is de betekenis van de naaste om
geving voor zo’n gezin? Welnu, de helft
van de bevolking vindt dat men in eerste
instantie op deze naaste omgeving
best een beroep mag doen. Velen tonen
zich dan ook bereid om - ongevraagd
- zelf hulp aan te bieden.
Tenslotte het antwoord van samenleving
en overheid, waaronder speciaal het
Ministerie van Kuituur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk, op de vraag tot
wie de gezinsverzorging zich richt. Dit
antwoord kan kort zijn; tot iedereen.
Voor het gezin, door verschillende
maatschappelijke ontwikkelingen kwets
baar geworden zijn, onder gemeen
schappelijke verantwoordelijkheid van
partikulier initiatief en overheid - lan
delijk en gemeentelijk - een duizendtal
gezinsverzorgingsinstellingen ter be
schikking.
De gezinsverzorging staat dan ook bij
een bericht, een telefoontje bijvoorbeeld
van uw kant, meteen tot uw dienst.
Zegt de instelling dan echteer nog nee,
wat in één op de vier gevallen inderdaad
vóórkomt, dan ligt dat niet aan u, maar
aan het personeelstekort.
Voor vrouwen en meisjes is dus ook de
gezinsverzorging als arbeidsveld de
moeite van het overwegen waard. Ook
een gedeeltelijke dagtaak is mogelijk,
met name in de hulpverlening aan be
jaarden, langdurig zieken en gehandi-
kapten.
Wat is nu onze konklusie? Deze: dat u
kunt kiezen - althans in de meeste ge
vallen - uit verschillende mogelijkheden
om bij ziekte van de huisvrouw of bij
vergelijkbare omstandigheden uw huis
houding draaiende te houden.
Dit te weten betekent dat u zich vrij
kunt voelen, niet afhankelijk van één
bepaalde hulpmogelijkheid. U kunt vóór-
en nadelen rustig vergelijken, en afwe
gen. Naast uw buurvrouw, naast uw
zuster, uw dochter, uw moeder of uw
schoonmoeder, naast uw bevriende re
latie is bovendien de beroepskracht voor
u beschikbaar, en de toegangsweg daar
heen ligt in feite geheel voor u open.
Ook wel meent men lid te moeten
zijn van een gezinsverzorgingsinstantie
of tot een lagere inkomensgroep te
moeten behoren, of soms een groot ge
zin te moeten hebben. Ook deze opvat
tingen zijn zonder meer onjuist. Ge
zinsverzorging immers is er in beginsel
voor elk gezin waarin door welke oor
zaak dan ook de goede gang van zaken
in de huishouding bedreigd wordt. Daar
bij komt nóg, dat gezinsverzorging nog
wel eens verwisseld lijkt te worden met
kraamverzorging en wijkverpleging.
Kraamverzorging evenwel wordt gege
ven de eerste tien dagen na de geboorte
van een kind, en wijkverpleging' houdt
zich, in tegenstelling tot gezinsverzor
ging, niet bezig met huishoudelijk-ver-
zorgende taken.
AMSTERDAM: Nu de grote dag van de goedheilignian weer met rasse
schreden nadert, wordt in de verhuurinrichtingen van zijn kleding onder
hoogspanning gewerkt om alles weer piekfijn in orde te krijgen.
de spulregels en der moat men jin by
oanpasse. Binne de Grinzers realistysk
en goed wekker, ha se de gek mei
moaije wurden en komplimintsjes, dan
moatte üs minsken like forstannich wê
ze en mei deselde wapens stride. Binne
hja geduldich en taei by de ünderhanne-
lingen, dan wy net minder. Us erflike
flater hat altyd west, dat wy üs methoa-
de seagen as de iennige, dat wy üs op-
fettingen ek oan de oare kant fan de
tafel mienden to sjen, wylst wy dan
letter ta de konklüzje kamen, dat hja üs
moai to pakken hawn hiene. Hwant it
is in fout fan üs, dat wy tinke, dat Grins
lan bilangstelling hawwe soe foar de
bloei fan Fryslan, dat lit har minstens
stienkald, it giet harren om Grinslan
en it measte om de stêd Grins, de me
tropool fan it „Noorden”.
De spulregels binne sa:
Grinslan wol
Fryslan en Drinte brüke om mear foar
Grinslan to birikken en dus moat Frys
lan bisykje Grinslan en Drinte to brü-
ken om mear foar Fryslan to birikken.
Dat is de realistyske basis fan de gear
wurking en lit fierder alle sentimint en
moaije wurden mar thüs, dan bilibje wy
allegearre jit folie nocht fan it „Noor
den”.
By dit alles komt jit it bilangryk, tige
bilangryk feit. Bisjocht men it „Noor
den” op de kaert, dan is it düdlik, dat
Grins yn it sintrom leit.
En dêrtroch as fansels allerhanne sin
trale noardlike funksjes biset, to folie
om op to neamen. Net allinnich op bi-
stjürsniveau mar likegoedsaeklik sil
dêrom Grins it meast attraktive diel fan
it Noarden bliuwe. Sünder mear foar it
Noarden pleitsje, bitsjut, dat de rissel-
De volgende vraag is nu, wie er voor
hulp naar de gezinsverzorging wijzen
en wie naar de eigen omgeving, zoals
buren, familie en kennissen, zichzelf
daarbij inbegrepen. Deze eigen omge
ving dan werd sterk benadrukt door de
jongeren, de onkerkelijken, de minder-
frekwente kerkgangers en de stede
lingen. vooral de groot-stedelingen.
Daarentegen laat bijvoorbeeld het agra
rische platteland, eertijds zo bekend van
wege de veelgeprezen burenhulp, zich
nu duidelijk kennen als een gebied met
een relatief gering spontaan hulpaan
bod tegenover een ruime verwijzing naar
de gezinsverzorging.
Aan dezelfde drieduizend mensen werd
ook nog .een vervolgvraag gepresen
teerd: „En als deze oplossing nu eens
niet mogelijk is of niet helpt. Waar
zou u hem dan aanraden naar toe te
gaan om hulp?”.
Het tweede aentwoord nu luidt meestal
tegengesteld aan het eerste. Wie name
lijk eerst een bepaald soort instelling
noemt, tipt in tweede instantie meestal
iemand in de eigen direkte omgeving
als hulpbron aan, en omgekeerd.
Dit soort gegevens versterkt de prak-
tijkindruk, dat er zowel tegen hulp van
de eigen direkte omgeving als tegen in-
stellingshulp zekere, hoewel vaak geen
onoverkomelijke, reserves bestaan.
Niet alleen de houding, maar ook de
kennis van de sociale dienstverlening is
onderzocht. Eén op de vijf ondervraag
den kon op de gestelde vragen in eerste
of in tweede instantie geen enkel ant
woord bedenken.
Al met al blijkt dus voor velen de
weg naar de gezinsverzorging niet zon
der meer begaanbaar.
In Amsterdam is een tweetal kleinere
onderzoekingen ingesteld. Daarin is na
gegaan, hoe men het probleem van de
tijdelijk uitgeschakelde huisvrouw in
feite heeft opgelost, en ook welke
voorkeur men voor de diverse moge
lijke oplossingen had.
Naast een geringe inschakeling van de
gezinsverzorging zien we daar een zeer
ruim gebruik van familiehulp, vooral
hulp van de moeder. Buren en vrienden
vonden als hulpbron veel minder aftrek.
Ook de algemene voorkeur ging sterk
uit naar familiehulp, behalve bij hen die
reeds ervaring hadden met gezinsver
zorging. Zij zouden er meestal in een
volgend geval weer gebruik van maken.
Bekend maakt dus blijkbaar bemind.
Stellen we ons echter de vraag waarom
de mensen niet vaker bij de gezinsver
zorging aankloppen, dan blijkt ook hier
weer sprake van onjuiste beeldvorming
en kennistekorten. Hier geldt het ge
zegde: "Onbekend maakt onbemind”.
Slechts één derde deel namelijk van de
onderzochten bleek bekend genoeg met
gezinsverzorgingsinstellingen om de weg
er naar toe eventueel zelf te kunnen
vinden.
Velen bleken bovendien een foutieve
voorstelling te hebben van de aard van
de hulp en van de eventueel te stellen
voorwaarde voor die hulp.
Om deze reden geven we graag een
idee van de voorwaarde, die men - en
misschien ook u - soms nodig acht voor
het krijgen van hulp. Wij doen diet met
temeer vrijheid, omdat bij het onderzoek
er slechts in een zéér beperkt aantal ge
zinnen, nl. 1 op de 6, sprake was van
voldoende kennis èn van een redelijk
juist beeld van de gezinsverzorging. Vijf
van de zeg gezinnen dus zijn van ge
zinsverzorging niet genoeg op de.hoogte
om er een beroep op te kunnen doen.
Zo menen sommigen - ten onrechte dus
- dat geestelijke gestoordheid van de
vrouw, of ernstige dan wel chronische
ziekte, of het hebben van problemen
in het gezin - anders dan de tijdelijke
uitschakeling van de huisvrouw - nodig
ies voor het krijgen van hulp.
Sj. van der Molen spreekt voor de boe
rinnen in Hennaarderadeel over Het
Boerehuis in Nederland.
;ws
s
