Het Engelse pond gedevalueerd
Gahe Skroar
Diskussies binnen K VP
steeds heviger
aan
Koopavonden in Bolsward vanaf dinsdag 28 nov. t/m 4 dec. ’s avonds
7-9 uur (behalve zaterdagavond). Maandag 4 dec. gehele dag open
Nederland geeft 525 miljoen
ontwikkelingshulp
1
Spanning in noordelijk deel van de
Middellandse zee vergroot
i i
in
VOET-TR APPER
Gouden filmpjes
f
106e JAARGANG
No. 92
VRIJDAG 24 NOVEMBER 1967
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
L J
I F
•4*
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Hwat hat
Vietnam
Beperking van de consumptie
de reservebemanning voor de
Andere landen
Incident op Cyprus
PYT
wildstand in Gaasterland heeft on-
Ontwikkelingshulp
Verschil in uitleg
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Meitsje dy net bliid oer erfenissen
’t Binne ergernissen
BUSSUM. De Engelse popgroep Jimmy Hendriks Experience, die te zien en te
horen waren in de derde aflevering van Hoepla, het roemruchte t.v.-magazine
van de VPRO dat gisteravond voor de derde maal op het scherm werd gebracht.
4e week november 1917
Binnen de Katholieke Volks Partij zijn
de diskussies over de partijvorming van
morgen ook steeds heviger geworden.
Vanuit Harlingen worden scheepsladin
gen jonge mossels, zeesterren en kwal
len naar de Friese zandgronden ver
voerd om daar als meststoffen te dienen.
Een landbouwer te Schoterland bood
biggen te koop aan voor 1 sigaar per
stuk. Hij kan er geen liefhebbers voor
krijgen.
De opbrengst van de marktgelden te
Bolsward verpacht aan Tj. Broersma
voor f 198,De pachtsom voor de laat
ste 3 jaren bedroeg f 208.
Het drogen van alle soorten fruit vanaf
heden verboden.
Tot 5 december leveren wij 100 fijne si
garen f 3,50. J. de Haan, Bolsward.
Voetballer Piet
zo mag het niet,
heus het staat weinig dapper,
’t levert geen eer
en promoveer
je nijdig tot voettrapper.
zo’n wilde klant
in de interland
is waarlijk geen reclame,
je ster verschiet,
voetballer Piet,
kerel, je moet je schamen.
Tot aan vandaag
klinkt geweeklaag
’t klaaglied der Ajaxiden.
zij zien ’t als fair
om solidair
lijdelijk verzet te bieden.
Vijf spelers saam
riepen, wij gaan
voorlopig wat in staking
al noemt men dat
in het sportblad
honderd maal plichtsverzaking.
Abonnementsprijs f 3.25 pet kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Voetballer Piet
zoals je ziet
staat nu de boel op stelten
’t baart ongerief
’t is onsportief
kwaad met kwaad te vergelden.
Door jullie wordt
het begrip sport
met een korrel zout genomen.
het spel lijkt echt
op een ruw gevecht
dat niemand kan belonen
naar wordt beweerd
devalueert
de interland wedstrijdwaarde
dat je ’t Inziet
voetballer Piet.
trap nooit weer als de paarden.
Bolswards Nieuwsblat
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
treffende afgevaardigde, de heer Mom-
mersteeg, had kennelijk ook geen kans
gezien om tevoren zijn mede-radikalen
in te lichten. Dat verklaarde de boze
reaktie achteraf van drs. Aarden (KVP)
die vertelde „zeer teleurgesteld” te zijn
door deze ontwikkeling en andere wegen
te zullen zoeken om alsnog het doel -
méér geld voor ontwikkelingshulp - te
bereiken. De enige parlemantaire weg,
die de radikalen nu openstaat, is een
motie tijdens de algemene Kamerverga
dering. Of het echter zo ver komt, is nog
een vraag. De radikalen hebben immers
beloofd, dat zij in het parlement niet
zullen afwijken van de officiële koers
van de KVP-fraktie. Gemakkelijk zal
het in dit geval niet voor hen zijn.
altijd, dat tweederde het niet met hem
eens is.
Dat de radikalen het bij deze opiniepei
ling niet tot een meerderheid zouden
brengen was tevoren te voorspellen. Zij
hebb enzelf ook nooit die illusie gekoes
terd. Maar een aanhang van. éénvrjfde
deel van de KVP-groepen is voor een
pressiegroep, die nog maar nauwelijks
een half jaar aan het werk is, een zeer
redelijk resultaat. De vraag blijft na
tuurlijk of deze opiniepeiling binnen de
KVP een natuurgetrouw beeld geeft van
de ware stemming binnen de grootste
partij van Nederland. Afgelopen week
einde is het tot een belangrijk incident
gekomen, dat zou kunnen aangeven, dat
enige twijfels gerechtvaardigd zijn. Tij
dens de vergadering van de kringraad
Utrecht van de KVP verliet vorige week
zaterdag mr. H. van Doorn boos de
bijeenkomst. Mr. van Doorn is oud-
voorzitter van de KVP (voorganger van
mr. Aalberse), voorzitter van de KRO,
Tweede Kamerlid voor ae KVP én radi-
kaal. Tijdens de bijeenkomst van dit
kringbestuur werd hij zo intens boos
omdat naar zijn oordeel de diverse me
ningen binnen deze KVP-afdeling niet
tot hun recht kwamen in de afvaardiging
van deze afdeling maar het grote KVP-
kongres, dat begin december wordt ge
houden. Zijn grote argument was, dat
binnen de KVP-kring Utrecht een be
langrijk aantal mensen het eens is met
de radikale koers, maar dat in de KVP-
afvaardiging vanuit Utrecht op het
kongres alléén mensen aanwezig zullen
zijn, die het volledig met de partijleiding
eens zijn. Zelfs de meest aanhankelijke
KVP-er zal zo’n gang van zaken niet als
volledig demokratisch willen omschrij
ven.
Het loopt nog niet zo’n geweldige vaart met de partijvernieuwing in Nederland.
Ondanks het geroep van Christen-Radikalen en opposanten binnen de Partij van de
Arbeid bljjven KVP en PvdA vooralsnog geneigd zoveel als maar mogelijk is alles
bij het oude te laten. Dat is een wat vreemde ontwikkeling. Want dat die oude
situatie, waar wij nu nog tegen aankijken, niet ideaal is en maar het beste zo snel
mogelyk kan verdwijnen, daarover zijn de twee grootste politieke partijen van
Nederland het wel eens. Hetgeen echter ontbreekt, is de eenheid over het alter
natief. De Christen-Kadikalen stellen als een alternatief het stembusakkoord,
waarbij de KVP vóór de verkiezingen heel duidelijk laat weten onder welke voor
waarden zjj met wie wil gaan samenwerken. Dit is volgens een meerderheid binnen
de Katholieke Volkspartij wat al te gek. De radikalen zouden de KVP daarmee al
te veel ove.rleveren aan de boze plannen van andere politieke partijen.
Zaterdagavond kondigde de Engelse regering aan, dat zij de waarde van het pond
sterling ten opzichte van de dollar met 14.3 pet. had verminderd. Een devaluatie
dus, maar minder sterk dan in 1949, toen de eveneens socialistische regering van
Attlee de waarde van het pond met liefst dertig procent verminderde. Deze nieuwe
devaluatie is hët gevolg van de zware internationale druk, waaronder het pond de
laatste tijd stond, toen steeds meer houders van pondentegoeden gingen beseffen,
dat de Engelse munt te hoog gewaardeerd was. Dat kwam vooral tot uitdrukking
in de iedere-keer weer teleurstellende cijfers van de betalingsbalans, veroorzaakt
door een te grote invoer en een te geringe uitvoer. Dit verschijnsel was voor een
niet onbelangrijk deel terug te voeren op het feit, dat door een te hoog kostenpeil,
een te geringe produktiviteit en een onvoldoende kommerciële aktiviteit afzet in
het buitenland moeilijker werd.
Maar om te beginnen is zij gedwongen
de consumptie verder te beperken, een
politiek van verder gevoerde deflatie te
voeren. Dat is ongetwijfeld een voor
waarde voor de lening van 1.6 miljard
dollar, welke Londen van een aantal
buitenlandse banken hoopt te krijgen in
aanvulling op de 1.4 miljard, welke het
Internationale Monetaire Fonds tot zijn
beschikking stelt. De overheidsuitgaven
worden met 1 miljard gulden verminderd
evenals de militaire uitgaven. Een derde
miljard wordt verkregen door het in
trekken van de uitvoersubsidie. De
werkgelegenheidspremie wordt verlaagd
terwijl een verhoging van de vennoot
schapsbelasting 800 miljoen gulden moet
opbrengen.
Bezuinigingen van de overheid beperken
uiteraard de consumptie: er komt nl.
minder geld in omloop. In aanvulling
hierop zijn beperkingen voor bankkre
dieten afgekondigd, terwijl de officiële
rentevoet op de onwaarschijnlijke hoogte
van 8 pet. is gesteld. Dit zal de voor
modernisering zo nodige investeringen
niet bevorderen. Bovendien worden de
voorwaarden voor het kopen op afbeta
ling van auto’s verzwaard, zodat men in
deze sektor een afnemen van de binnen
landse vraag verwacht. Of dit meer dan
goed kan worden gemaakt door een ver
hoging van de uitvoer moet men af
wachten, gezien de scherpe concurrentie
op de Europese markt.
Van al deze maatregelen verwacht men
een verhoging van de kosten van het
levensonderhoud, een achterblijven van
de investeringen en een niet onaanzien
lijke stijging van de werkloosheid. Het
is te begrijpen, dat Wilson en de zijnen
de maatregelen met een bloedend hart
hebben genomen. De populariteit van de
Labourregering was de latste tijd toch
al niet bijzonder hoog en de moeilijk
heden, die nu te wachten zijn, zullen
ongetwijfeld maken, dat Wilson en zijn
ploeg het volkomen verbruid hebben bij
de vakbonden, die ook zonder devaluatie
en de daarmee samenhangende stijging
van de kosten van het levensonderhoud
al forse looneisen hadden aangekondigd.
In enkele gevallen was men het al eens
geworden over 7 pet.
Opmerkelijk is, dat bij het geheel van
maatregelen niet gerept wordt over een
Anders dan in 1949, toen de meeste
landen hun munt devalueerden in na
volging van het pond, handhaven de
meeste landen nu de waarde van hun
munt t.o.v. de dollar, die zelf gekoppeld
blijft aan de onveranderde goudprijs.
Enkele landen, die zeer nauwe handels-
betrekkingen met Engeland onderhouden
hebben Londen nagevolgd. Ierland, De
nemarken, Israël en Spanje hebben het
Engelse voorbeeld gevolgd. Er komen
er misschien nog meer, maar de voor
naamste Europese landen handhaven de
waarde van hun munt. Voor hen wordt
de uitvoer naar Engeland duurder, het
geen vooral in Nederland wel merkbaar
zal worden.
Een ernstig incident op Cyprus heeft de
spanning in het oostelijk deel van de
Middellandse zee vergroot. Een botsing
tussen Turkse Cyprioten en de Grieks-
Cypriotische nationale garde, die een
aanval had gedaan op een Turks-Cyprio-
tisch dorp, heeft niet alleen 26 mensen
het leven gekost, maar ook Turkije ge
dwongen te laten merken, dat het ernst
wil maken met de bescherming van de
Turkse minderheid. Vorige week vrijdag
heeft het Turkse parlement de regering
gemachtigd troepen naar het buitenland
en met name naar Griekenland te zen
den, wanneer zich op Cyprus nieuwe in
cidenten zouden voordoen. Was bij vo
rige gelegenheden sprake van een aktie
tegen Cyprus zelf, waarbij de vloot dan
wel eens demonstratief uitvoer, nu dreigt
het gevaar, dat een nieuw incident zal
leiden tot een konflikt tussen Grieken
land en Turkije. Gedurende het week
einde hebben de Turken troepen langs
de Griekse grens samengetrokken.
Turkije eist, dat Griekenland zijn troepen
van Cyprus terugtrekt en dat generaal
Grivas, de held uit de akties tegen de
Engelsen in de periode voor de onafhan
kelijkheid, die nu de kommandant van
De
der de Belgische stroperij zeer-geleden.
Voor de lijsteraars en snipperflouwers is
het saldo bevredigend.
Binnen de Party van de Arbeid blijkt
men ook al bang voor een stembus
akkoord. Dit blijkt uit de talloze rap
porten, die de diverse PvdA-afdelingen
eind vorige week naar het partijbestuur
hebben gestuurd. Deze week vergadert
de Partij van de Arbeid massaal in de
Amsterdamse RAI. Belangrijkste onder
werp van gesprek is natuurlijk de partij
vorming, zoals ook de KVP begin de
cember alleen maar over de politieke
struktuur van de toekomst zal rede
twisten. Een meerderheid van de PvdA-
afdelingen, die vorige week als voorbe
reiding op het grote socialistische kon
gres rapporteerde, blijkt alleen maar iets
voor een stembusakkoord te voelen als
dat een duidelijk socialistisch karakter
draagt.
De PvdA moet socialistisch blijven. Dat
is het motto, waaronder de meeste af
delingen elke politieke diskussie willen
beginnen. Een dergelijk standpunt maakt
het voor veel KVP-ers vrijwel onmoge
lijk om een stapje in de richting van de
PvdA te doen. De KVP is bereid om
zichzelf op te heffen, zei twee jaren ge
leden KVP-voorzitter Aalberse. Veel
KVP-ers verwachten nu van de PvdA
dat de socialistische partij óók bereid
is zichzelf op te heffen als een onderlinge
samenwerking op een nieuwe basis meer
resultaat kan hebben.
Amerikanen en Zuid-Vietnamezen heb
ben enkele strategisch belangrijke heu
vels bij de post Dak To weten te ver-
oveisu, maar daar staat een geslaagde
aanval van de kommunisten op een
Amerikaans munitiedepot bij Dak To.
tegenover.
In Washington heeft vorige week diep
gaand overleg plaats gehad over de toe
stand in Vietnam. Naar president John
son heeft meegedeeld zullen de Ameri
kaanse troepen opnieuw versterkt wor
den, zodat zij tegen juni van het volgend
jaar 525.000 man zullen bedragen. Veel
nieuws is er niet naar buiten gekomen,
behalve dan de opvatting van de pre
sident, dat een staken van de bombarde
menten op Noord-Vietnam niet voldoen
de zal blijken te zijn om tot onderhande
lingen te komen. Ondertussen duren
zware gevechten voort in het centrale
hoogland, waar de kommunisten veel
troepen en materiaal hebben verzameld.
De kontroverse tussen partijleiding en
KVP-radikalen is nu ook doorgedrongen
in een bijeenkomst van de Tweede Ka
mer. In dit geval een openbare kommis-
sievergadering.
Minister Udink moest in deze vergade
ring voor een beperkt gezelschap Kamer
leden verantwoording afleggen over het
regeringsbeleid inzake ontwikkelings
hulp. Nu is men het over de uitvoering
van dat beleid - voor wat de hoofdzaken
aangaat - wel eens. Over één belangrijk
punt blijft men echter van mening ver
schillen: de hoogte van het bedrag, dat
Nederland aan ontwikkelingshulp wil
uitgeven. De grens staat op het ogenblik
bij 525 miljoen gulden. Bij de jongste
algemene politieke beschouwingen - an
derhalve maand geleden - kondigde KVP
-fraktievoorzitter Schmelzer aan, dat hij
een hoger bedrag zou vragen (570 mil
joen), tenzij hy er door de regering van
werd overtuigd, dat er niet meer af zou
kunnen. Dat laatste is kennelijk gebeurd
Tijdens de kommissievergadering kwam
namelijk de KVP- - ook na herhaalde
vragen van de oppositie - niet met de be
loofde motie. Vervelend voor de KVP-
radikalen was het, dat het juist een af
gevaardigde van de KVP was, die als
radikaal te boek stond, die de tijding
.moest brengen, dat de KVP-leiding
(Schmelzer) ervan was overtuigd, dat
het bedrag niet hoger kon. De desbe-
bevriezing van lonen en prijzen. Is
Wilson toch bang voor een te grote im
populariteit of verwacht hij, dat de stij
gende werkloosheid de looneisen ma
tigen?
en Wymbritseradeel.
Kort geleden is weer een nieuw stukje
KVP-opiniepeiling publiek geworden.
Namelijk de standpunten van de 304
KVP-werkgroepen (bijna drieduizend le
den), die zich hebben beraden op de on
derwerpen van het komende KVP-kon-
gres. Van deze werkgroepen heeft 20.5
procent zich uitgesproken vóór een stem
busakkoord, zoals de Christen-Radikalen
dat willen. Een iets groter deel (23 pet.)
wil dat de KVP vóór de verkiezingen een
voorkeur uitspreekt over de partner, ’n
nog groter deel (37 pet.) volgt woor
delijk het advies van de partijleiding en
vraagt ,zo mogelijk’ het uitspreken van
een voorkeur. Ruim zestien procent van
de werkgroepen is ronduit tégen een dui
delijk maken van de eigen voorkeur voor
er verkiezingen zijn gehouden.
Deze uitslag van het interne KVP-beraad
is op vele manieren weergegeven. De
meeste kommentatoren hebben aan de
uitslag de konklusie verbonden, dat de
KVP-leiding (de heren Aalberse en
Schmelzer) een „grote overwinning”
heeft behaald en de KVP-radikalen treu
rig tegen een forse nederlaag moeten
aankijken. Dat is natuurlijk niet hele
maal waar. Nóch de KVP-leiding, noch
de radikalen hebben een meerderheid
weten te krijgen. Beide groeperingen heb
ben zich weten te verzekeren van een
van de Aalberse-getrouwen iets groter
is dan de aanhangers van Bogaers (resp.
37 en 20.5 pet.). Het is natuurlijk onzin
om iemand, die één derde van het aantal
stemmen behaalt, ot onbetwiste winnaar
uit te roepen. Het betekent namelijk nog
üs hjoed to sizzan 'ZaL, JS»
de nationale garde is, van zijn post
wordt ontheven.
De kans, dat Ahtene zijn troepen, onder
gebracht in deze nationale garde, zal
terugtrekken is gering. Wel is Grivas
zondag naar Griekenland vertrokken,
misschien voor konsultaties, misschien
ook Is slachtoffer van de spanningen
die hij zelf weer opgewekt heeft.
De vijandigheden tussen Griekenland en
Turkije steekt wel scherp af tegen de
vriendelijkheid, die de premiers van beide
landen kortgeleden tegenover elkaar
hebben getoond bij hun besprekingen
ergens aan de Grieks-Turkne grens. Men
had toen de verwachting, dat zij een op
lossing van de kwestie-Cyprus zouden
forceren, maar op het laatste ogenblik
is er toch nog het een en ander mis
gegaan.
HOUSTON (V.S.). Dit zijn do bemanning en
tweede Apollovlucht, die in juli of augustus volgend jaar wordt gehouden.
Boven v.l.n.r. James McDivit, David Scott en Rusell Schweickart. Onder de
reservisten v.l.n.r Charles Conrad, Richard Gordon, Alan Bean. De namen van
de astronauten zijn maandag door NASA bekendgemaakt.
