Kritieke toestand
m
het Franse
neen
Droomhuis
m
SOMBER 1968
5 dagen
gebouwd
6abe SHroar
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIW
106e JAARGANG
VRIJDAG 29 DECEMBER 1967
Bokstoernooi in Sneek
Einde trambaan Sneek-
Bolsward in zicht
Hwat hat
-
.Sta. i
*i
No. 101
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Doel bereikt
Spanning; in Engelse regering
Frankrijk is duidelijk geïsoleerd komen
Offers
Griekenland
Johnsons kentering
Even voor president Johnson naar Aus-
in
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Het buitenaanzicht van de Ster-Bungalow, type Saturnus D23, op
het bungalowpark Klein Zwitserland bij Zuidwolde (Dr.)
Zo tegen het eind van het jaar is minister De Block (ekonomische zaken) met
een aantal trieste mededelingen gekomen. Het optimisme, waarmee hij enkele
weken geleden aankondigde, dat onze ekonomische situatie een stuk gezonder is
geworden, draaide om in een zeker pessimisme. Met een somber gezicht vertelde
h,j kort voor Kerstmis aan de Tweede Kamer, dat het in 1968 met Nederland niet
zo best zal gaan. Het overschot op de betalingsbalans - nog altjjd een van de be
langrijkste graadmeters - zal niet uitkomen op de voorspelde achthonderd miljoen
gulden. We mogen al blij zijn als het overschot vijfhonderd miljoen zal zijn. De
minister bond hieraan de konklusie, dat de regering volgend jaa.r geen verders
aanvullende maatregelen kan nemen om de werkloosheid terug te dringen. De
Nederlandse ekonomie laat daar geen ruimte voor over, vertelde hij.
Miss World 1967 in de moderne keuken van de Ster-Bungalow,
kompleet ingericht met een roestvrij stalen aanreeht, ingebouwde
kookplaat met sterke afzuiginstallatie, ingebouwde oven op oog
hoogte, indirekte verlichting, ingebouwde kookwekker etc.
Lokkich binne hja,
dy’t in bytsje winskje en forwachtsje
Meastal krije se har sin
In Engeland zelf is de aandacht in deze
periode veeleer uitgegaan naar de moei
lijkheden in de regering zelf naar aan
leiding van het al dan niet opheffen van
het wapenembargo voor Zuid-Afrika. De
regering had dit in 1964 afgekondigd
in overeenstemming met een desbetref
fende resolutie van de Ver. Naties waar
in de apartheid werd veroordeeld. Zuid-
Afrika blijkt nu kortgeleden te hebben
laten weten, dat het voor een bedrag
ran tussen de 100 en 200 miljoen pond
wapens in Engeland zou willen bestellen
Het kwam aan het licht, dat een ge
deelte van de Engelse regering het em
bargo wilde opheffen en de orders wilde
accepteren in verband met de ekono
mische moeilijkheden van Engeland. En
kele dagen tevoren waren de jongste
cijfers van de betalingsbalans weer droe
vig geweest. De voorstanders ran de op
heffing, vooral de ministers Brown, Cal
laghan en Healey, betoogden, dat het
hier ging om wapens, die niet tegen de
bevolking, maar slechts tegen een ex
terne vijand konden worden gebruikt en
dat men heus geen wapens ter hand
having van de apartheid leverde.
Op de linkervleugel van de partij, waar
de politiek van principiëler zijde wordt
bekeken, raakte men in rep en roer. Ook
Wilson was verontrust, maar vooral om
Wie verwachtingen heeft over loonsver
hogingen in 1968 zal wel worden teleur
gesteld. De regering is van plan de
loonstijging stringent binnen de perken
van de produktiviteitstoename te hou
den. Met die stijging van de produktivi-
teit zal het, zo verwacht de bewindsman,
heel wat minder gaan dan in 1967. Het
volgend jaar zal het (stijgings)percen-
tage rond de 3.5 procent liggen. Over
1967 was het zes procent. Voor het loon-
beleid betekent dit dat de gemiddelde
stijging niet boven de drie en een haf
procent uit mag komen. Weliswaar heeft
de regering het loonoverleg korte tijd
geleden vrijgelaten, maar er blijven nog
altijd genoeg middelen over om de loon
ontwikkeling binnen de door de regering
gewenste grenzen te houden.
De vakbonden zullen in 1968 forse ruzies
moeten maken. Een zo’n kleine loon
stijging als nu mogelijk lijkt hebben zij
al onaanvaardbaar genoemd. Het zou
betekenen, dat het werkelijk inkomen
van de werknemers beslist niet vooruit-
Werkloosheid
Tijdens het kamerdebat kreeg minister
De Block forse ruzie met de Partij v.d.
Arbeid. Dat is natuurlijk niet zo vreemd
De PvdA is niet alleen oppositiepartij,
zij voelt zich ook verplicht boven alles
op te komen voor de werklozen. Ondanks
Doch dat embargo stond niet op zichzelf.
De mededeling van Wilson was nl. een
kompromis. Indien Engeland de inkom
sten en de deviezen uit de wapentrans-
aktie zou moeten missen, dan zou men
gedwongen moeten rijn diverse begro
tingen verder te besnoeien. Healey, de
minister van defensie, had het embargo
graag opgeheven, omdat hij in Amerika
vliegtuigen van het type F-lll wilde
kopen. Dat gaat nu vermoedelijk niet
door. Als offer voor het principiële be
sluit zal de linkerzijde nu vermoedelijk
enige schrapping op de sociale uitgaven
moeten dulden. Zo wordt de weg vrijge
maakt voor een nieuwe begroting van
minister Jenkins, die de tekenen van
het rode potlood duidelijk zal vertonen.
het feit, dat de aktie voor opheffing van
het embargo buiten hem was opgezet,
zodat hij er een bedreiging van zijn
positie in voelde. Er dreigde een scheu
ring in het kabinet, maar Wilson heeft
toch de touwtjes in handen weten te
houden. Hij maakte in het Lagerhuis
bekend, dat het embargo gehandhaafd
bleef.
Inkomen kroon
Het ziet er naar uit, dat de regering toch
begin 1968 met een sluitende oplossing
Het overleg van de Griekse koning ran
zijn ballingschap uit met de Griekse
militaire regering is tot nu toe op niets
uitgelopen .De koning wenst de voor
waarden van de junta niet te aanvaar
den, omdat dat zijn macht tot niets zou
verminderen, de junta voelt niets voor
de voorwaarden van de koning. Zij blij
ken de koning minder om interne po
litieke redenen nodig te hebben dan om
erkenningsmoeilijkheden met het buiten
land te vermijden.
Abonnementsprijs f 3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
tralië vertrok om de herdenkingsdienst
bij te wonen van de bij het zwemmen
verdronken Australische premier Holt,
werd een interview met de president uit
gezonden over de Amerikaanse radio en
televisie. Johnson bepleitte hierin onder-
handelingen tussen de Vietcong en de
regering van Saigon om een einde te
maken aan de oorlog in Vietnam. Ge
zien het feit, dat Amerika tot nu toe de
Vietcong voornamelijk zag als een on
derdeel van de Noord-Vietnamese agres
sor, zou men dit een duidelijke kente
ring in het Amerikaanse standpunt kun
nen noemen. Dat het een kentering is,
zou men ook kunnen aflezen uit de felle
reaktie van de regering van Saigon, die
van geen gesprek met de Vietcong wil
weten.
De Nederlanders hebben bij hun strijd
de steun van diverse partners en met
name van Frankrijk gehad. Minder
eensgezind waren de Nederlanders en de
Fransen bij de behandeling van de En
gelse aanvrage tot toetreding, toen de
ministers van buitenlandse zaken in
Brussel bijeen kwamen om een antwoord
aan Engeland op te stellen. Hier was
Frankrijk volkomen geisoleerd in zijn
standpunt, dat besprekingen pas zouden
kunnen beginnen, indien» Engeland eko-
nomisch sterk genoeg zou worden ge
oordeeld om tot de Zes toe te treden. De
anderen erkenden weliswaar, dat En
geland in moeilijkheden zat en dat het
deze moest oplossen, maar wilden han
gende de verbeteringen, die mede het ge
volg zouden kunnen rijn van de deva
luatie, de onderhandelingen openen. Zij
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workjm en Wymbrltseradeel.
de regeringsmaatregelen blijven er toch
maar bijna honderdduizend werklozen.
Dat is onaanvaardbaar, werd vanuit de
socialistische banken geroepen. Minis
ter De Block verdedigde zich door een
overzicht van wat de regering had ge
daan: zes projekten van elk honderd
miljoen gulden zijn in uitvoering. Het
effekt is niet groot genoeg, antwoordde
de socialist Oele.
De sociaisten kregen steun van twee
vertegenwoordigers van regeringspar
tijen, hoewel die vanzelfsprekend heel
wat lankmoediger in hun uitlatingen
waren. De heren Nelissen (KVP) en
Goudswaard (ARP) vroegen de minister
om nog eens te overwegen of ekstra
maatregelen ter bestrijding van de werk
loosheid mogelijk zijn. De heer Nelissen
zei, dat de regering met maatregelen
moet komen als in 1968 blijkt, dat het
aantal werklozen niet verder daalt. De
heer Goudswaard stelde extra belasting
maatregelen voor om de anti-werkloos-
heid maatregelen te kunnen financieren.
Minister De Block zei, dat de regering
rekent met een maximum van honderd
duizend werklozen. Volgend jaar zal,
meende hij, het aantal langzaam aan
teruglopen.
In de Tweede Kamer was enige onge
rustheid merkbaar over de recente bank
fusies. Vooral de socialisten vrezen te
grote machtskoncentraties. Door de fu
sies worden de vooiwaarden voor de
klanten niet slechter, zei staatssekre-
taris Van Son.
meenden bovendien, dat de oplossing
van de problemen van het pond als re
servevaluta moet worden gezocht in het
bredere verband van Europa, terwijl
Frankrijk vindt, dat Engeland die kwes
tie eerst zelf maar moet regelen.
Geen van beide partijen is ook maar iets
van zijn standpunt geweken en de zes
ministers konden niets anders doen dan
in het openbaar erkennen, dat zij het
totaal oneens waren. Voor de buiten
wereld is dat niet zo opzienbarend, voor
ministers wel, omdat deze altijd de
voorkeur geven aan formules, die beide
partijen in staat stellen de schijn van
de eenheid te handhaven.
De uitsluitend voor goederenvervoer ge
opende tramweg Sneek-Bolsward zal op
geheven en opgebroken worden. Daar
mee zal tevens de halte Bolsward (even
eens alleen voor goederenvervoer) ver
dwijnen. De Nederlandse Spoorwegen
hebben voor de opheffing toestemming
ontvangen van de staatssekretaris van
verkeer en waterstaat en hiervan is
mededeling gedaan aan het kollege van
gedeputeerde staten, die indertijd weinig
bezwaren hadden aangevoerd tegen de
opheffing, doch die zich graag verzekerd
wilden zien van het voortbestaan van de
spoorlijn Leeuwarden-Sneek en derhalve
hadden gevraagd of de opheffing van
de tramweg Sneek-Bolsward ook een
bedreiging voor het voortbestaan van de
spoorlijn Leeuwarden-Sneek zou vormen.
De staatssekretaris heeft hierop geant
woord, dat de uitkomsten van deze
spoorweg zodanig zijn, dat deze de NS
vooralsnog geen enkele aanleiding geven
een verzoek tot opheffing in te dienen
ook niet na sluiting van de onderhavige
tramweg.
Van de zijde van de n.v. Koninklijke Fa
brieken voor melkprodukten en voe
dingsmiddelen Hollandia in Bolsward,
die sterk op het vervoer over de tram
baan is aangewezen was men verleden
week nog niet op de hoogte gebracht
van de toestemming tot opheffing van
de trambaan. Bij Hollandia had men
(ondanks ingebrachte bezwaren) het
zwerk al zien drijven. Er zijn inmiddels
voorbereidingen getroffen om over te
gaan op vervoer over de weg. Hoe lang
de trambaan nog in gebruik kan blijven
is onzeker. De staatssekretaris heeft als
uiterste termijn gesteld 1 januari 1969.
GS hadden, in verband met de plannen
tot opheffing van de trambaan, tevens
aan verkeer en waterstaat gevraagd de
verdubbeling ran rijksweg 43 en van de
weg over de Afsluitdijk op zo kort mo
gelijke termijn te verwezenlijken. De
staatssekretaris deelt mee, dat onder
zocht zal worden in hoeverre aan dat
verzoek kan worden voldaan. Er is,
zoals bekend, tien miljoen gulden uitge
trokken voor voorbereidende werken om
de weg over de dijk te verdubbelen en
de kop kruisingsvrrj te maken. De tien
miljoen is een begin, naar schatting zul
len de werken 150 tot 200 miljoen gul
den vragen.
te staan in de krisis, die nu volgens vele
waarnemers in de EEG is uitgebroken.
Maar Frankrijk heeft zijn doel bereikt.
Ondanks de betuigingen ,dat de Engelse
aanvrage op de tafel blijft liggen, moet
Engeland ekonomisch en vooral politiek
buiten Europa blijven. Van een werke
lijke krisis kan slechts sprake zijn, in
dien de vijf andere landen maatregelen
kunnen beramen, die Frankrijk kwetsen
en die kunnen worden gebruikt om
Frankrijk onder druk te zetten. De
Gaulle heeft al te kennen gegeven niet
terug te deinzen voor een uiteenvallen
van de EEG.
En wat kunnen de vijf doen? De mi
nisters van landbouw hebben him over
leg gestaakt tot grote woede van de
Franse minister Faure. Het is mogelijk,
dat de Vijf nu verdere voortgang van het
gemeenschappelijke landbouwbeleid, dat
vaak in Frans voordeel werkt, zullen
blokkeren. Er is ook sprake van, dat zij
de associatieovereenkomst met Afri
kaanse landen, die eveneens sterk in het
Franse voordeel werkt, niet zullen ver
lengen. Een argument hiertegen is, dat
dan ook die Afrikaanse landen er het
slachtoffer van worden.
Men kan eerder van moeilijkheden spre
ken, dan van een krisis, zolang de an
deren niet van zins zijn voor het goede
doel van de Engelse (Deense, Noorse en
Ierse) toetreding het risico van een uit
eenvallen te lopen. Ondanks sommige
krasse woorden geloven wij hier niet in.
zal komen voor de politieke moeilijk
heden rond het hogere inkomen voor de
koningin. Dit voorstel werd al ingediend
door het kabinet Cals, maar het is sinds
die tijd in de ijskast blijven liggen omdat
het op verzet zou stuiten in de Tweede
Kamer. Omdat niemand veel baat heeft
bij een ruzie in de Tweede Kamer over
het inkomen van de koningin is het voor
stel nog niet ter diskussie gesteld. De
grote moeilijkheid is de vraag of de re
gering, dat de koningin geen belasting
behoeft te betalen over het oranjevermo-
gen ,nog gehandhaafd moet blijven. Uit
dit vermogen heeft de koningin de laat
ste jaren vele miljoenen bijgedragen om
de paleizen en de hofhouding te finan
cieren. De regering wil nu het inkomen
van de koningin zodanig verhogen ,dat
de vorstin niet meer uit eigen middelen
de tekorten behoeft aan te passen. Pre
mier De Jong heeft voorgesteld deze
vraag voor te leggen aan een kommissie
van drie wijze mannen. De koningin
heeft toegezegd, dat ze zich bij het oor
deel van het drietal zal neerleggen. De
belastingvrijdom voor de koningin is
grondwettelijk vastgelegd. Er zou dus
een grondwetswijziging nodig zijn om
over het oranjevermogen belasting te
kunnen heffen. Het is echter niet de be
doeling om de volledige belastingregels
van toepassing te verklaren. De kom
missie van drie moet het juiste midden
zoeken tussen een redelijke belasting
heffing en de verhoging van het konin
klijk inkomen.
gaat, integendeel zelfs achteruit. De
drie en een half procent wordt namelijk
bij voorbaat opgeslokt door een stijging
van de sociale lasten en de niet te ver
mijden prijsstijging. Volgens de vakbon
den zal minstens een loonstijging van
vijf procent nodig zijn om ongeveer ge
lijk te kunnen spelen.
De regering heeft een aktie aangekon-
digd om het sparen door partikuheren te
bevorderen. Maar in de Tweede Kamer
liet minister De Block weten, dat hij
niet veel vertrouwen heeft over het re
sultaat in 1968. De partikuliere bespa
ringen zullen nauwelijks toenemen,
meende hij. Ook de investeringen van
het bedrijfsleven zullen achterblijven.
Een goede montageploeg heeft nu nog
maar 5 dagen nodig voor het neerzetten
van een luxueuze bungalow. In Amerika
waar één op elke Vijf verkochte huizen
in 1966 een prefabricated huis was?
Welnee, in ons land. In het bungalow
park Klein Zwitserland, bij het kleine,
maar pittoreske Drentse dorpje Zuid
wolde werd dit onlangs bewezen. Maan
dagmorgen een vlak bouwterrein, vrij
dagavond bebouwd terrein en een Ster-
Bungalow gereed voor overdracht aan
opdrachtgever.
Misschien stelt u zich bij .gereed voor
bewoning’ vier kale muren met een dak
erop voor, maar dan heeft u het mis. In
die vijf dagen werden een werkelijk
.droomhuis’ gebouwd. Kant en klaar
voor zeer komfortabele bewoning, kom
pleet met modern ingerichte keuken
roestvrij stalen aanrecht, ingebouwde
kookplaat met sterke afzuiginstallatie,
ingebouwde oven op ooghoogte, indirek
te verlichting, ingebouwde kookwekker
etc.), sanitair, centrale verwarming etc.
Er was echter een lange tijd van proef
nemingen nodig, voordat deze prestatie
geleverd kon worden. Een groep van
maar liefst 25 bekende Nederlandse ar-
chitekten, samenwerkend onder de naam
N.V. Cysteembouw Noordelijke Archi-
tekten, experimenteerde vanaf 1965 te-
samen met de fabrikant met materiaal
en systeem. Deze groep progressieve
bouwmeesters stelden zich ten doel, door
toepassing van de nieuwste bouwmetho
den, een bjjdrage te leveren tot verbete
ring van de Nederlandse woonkultuur.
Nadat de werkgroep ruim een jaar een
theoretisch bouwsysteem had ontwikkeld
resteerde de belangrijke vraag: Hoe
worden de plannen verwezenlijkt?
Het ontwikkelingsteam kwam in kon-
takt met Divcobouw te Hoogeveen, een
dochteronderneming van de Divco-
Wayne Corp, in de Ver. Staten, ’s we
relds belangrijkste producent van o.m.
voorgefabriceerde scholen en woningen.
Met behulp van Divco-Wayne’s ervaring
is na een periode van proefnemingen en
praktijktesten de Ster-Bungalow ont
wikkeld.
Vorige maand opende Miss World 1967
(het was haar eerste officiële daad) de
bungalow, maar u hoeft echt geen miss
world te zijn om dit droomhuis te be
zitten. De prijs? Vanaf plm. 50 mille,
afhankelijk van de wensen van de koper
(er zijn maar liefst 344 variaties in de
plattegrond mogelijk!). Een belangrijk
voordeel van prefab is, dat u vooruit
exakt weet, wat het u gaat kosten (dus
geen hoge achteraf-kosten).
Enige belangrijke faktoren zijn boven
dien: centrale verwarming bij de prijs
inbegrepen ,hoge isolerende waarde van
de buitenwanden en dubbele beglazing,
schuiframen en -deuren, die geen extra
ruimte innemen ,geen behangkosten, na
genoeg geen buitenschilderwerk, al met
al dus zeer lage onderhoudskosten.
De bungalow is uitgerust met de mo
dernste snufjes op het gebied van sa
nitair, elektriciteit, geluidsdichtheid,
warmte-isolatie en met vouwwanden.
In de fabriek worden de systeemelemen-
ten seriematig geproduceerd. U kunt dit
op 344 verschillende manieren aanpas
sen aan uw eigen behoefte en uw huis
overal in Nederland neerzetten. Eigenlijk
moest u zelf eens een kijkje gaan nemen
in de bungalow. En dat kan, want iedere
dag kunt u er in terecht van 10 uur
’s morgens tot 6 uur ’s avonds op het
bungalowpark Klein Zwitserland
Zuidwolde (Dr.), Sparrenlaan 3.
Even voor de feestdagen, die het einde van het jaar inluiden, plegen staatslieden
altijd een bijzondere aktiviteit aan de dag te leggen. In de maand december valt
altijd de vergadering van de Raad van de NAVO, waar wij vorige w’eek over
berichtten en de ministers van de landen van de EEG laten zich dan ook niet
onbetuigd. Al ontbreekt er nog altijd een Europese vervoerspolitiek, de ministers,
die deze portefeuille beheren, komen daarom niet minder bijeen. Ditmaal is het
een suksesje geworden voor de Nederlanders, die in een felle strijd de West-
Duitse minister Leber enkele koneessies hebben afgedwongen. Lebers plan is om
zowel ter ontlasting van de wegen als ter bevordering van de spoorwegen maat
regelen te treffen, die een gedeelte van het vrachtvervoer van de weg naar de rail
zullen overhevelen. Hierdoor zouden ook de Nederlanders, die een belangrijk net
van buitenlands vervoer met auto’s hebben opgebouwd, ernstig kunnen worden
getroffen. Zij hebben echter weten te bereiken, dat de hoeveelheid van hun
vrachten niet zal behoeven te verminderen.
Om een snellere doorstroming van C-
klasse boksers naar de A- en B-klasse
te bewerkstelligen, organiseert de Ned.
Boksbond in de maand januari een toer
nooi voor zgn. jong talent. Dit toernooi
wordt distriktsgewijze gehouden.
In de Sneker sporthal zal hiermede op
vrijdag 5 januari een aanvang worden
gemaakt met een ontmoeting noord en
oost tegen Noord-Holland. Op 20 jan.
volgt te Eindhoven de wedstrijd zuid
tegen Zuid-Holland. Vóór 31 jan. hoopt
men de finales in een nog aan te wijzen
plaats te houden.
