De bijl der bezuinigingen valt
Engeland
in
Verdraagzaamheid toch de winnaar
de K.V.P
Gate Skroar
in
Schendingen Cambodjaanse grens
van
Zware verwijten aan het adres
oud-voorzitter Aalberse
'W M.
Intern. Folkloristisch
Festival te Sneek
stortbunker
Miedema op R.A.L
met zelflossende
VRIJDAG 19 JANUARI 1968
107e JAARGANG
No. 5
Hwat haf
•tl
-
«Kt»
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Distriktenstelsel
Bezwaren
Defensie
Stortbunker
Perzische Golf
Cambodja
Advertentieprijs: 16 cent per nam
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
GIBELLINA Sicilië. De dorpelingen in het door aardbevingen getroffen gebied
zijn de wanhoop nabij, nadat zij hun bezittingen hebben verloren. Met gebogen
hoofd wachten zij op vervoer om uit het totaal verwoeste bergdorp te worden
weggehaald.
zeese gebieden. Men vergete niet, dat die
voor een niet onbelangrijk deel gegroeid
waren als versterkte posten op de weg
naar de oude kolonie Indië en dat de be
scherming van die verbindingslijnen bij
het zelfstandig worden van India en Pa
kistan overbodig is geworden. Engeland
beseft bovendien, dat het te duur wordt
in bepaalde delen van de wereld de rol
van politieagent te blijven spelen.
Miedema te Winsum kwam behoudens
de normale Miedema landbouwwagens,
stalmeststrooiers en kipwagens, op de
RAI met: de Miedema opraapwagen, 2-
wielig en op tandem, met hydraulische
pick-up heffing, hydraulisch scharnie
rende trekboom, taps lossend en tot 75
cm bodemvrijheid onder de pick-up.
Drie nieuwe Miedema kipwagens met ’n
bakafmeting van 420x200 cm., in 4%,
5 en 6 ton netto laadvermogen. Twee
wielig en op de tandem. Als standaard
uitgerust met tweedelige zijschotten,
sleepvoet en oplooprem. Ook werd een
tweede, het z.g. „franse” type, automa
tisch hefinrichting van het achterschot
getoond.
Nieuw is ook de Miedema zelflossende
stortbunker, type SB 22, Een belangrijke
schakel bij de aardappeloogst omdat de
ze bunker het mogelijk maakt met min
der man-uren en zonder doseringspro-
blemen de kipwagens en zelflossende wa
gens snel te lossen op transporteur en/of
boxenvuller. De lossnelheid is traploos
regelbaar tot één ton per minuut. Door
de beklede meenemers geen beschadiging
van de aardappels.
Bij zijn rondgang over de RAI werd mi
nister Lardinois van Landbouw door de
heer B. Miedema een Fries paspoort ver
strekt, eveneens aan de Kommissaris der
Koningin uit Noord-Holland.
Er zijn nog meer transporteurs op de
RAI. Zo vinden we op stand no. 138:
Visser’s Fabriek van Speciale Transport
middelen NV, Bolsward: transporteurs,
boxenvullers, afkipbanden, stortbakken,
grondzeven, borstelbanden, onderlossers,
draagbare transporteurs, transport-in-
stallaties, aan- en afvoerbanden.
Abonnementsprijs f 3.50 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
To let en to ier
Ha beide gjln tier
Uitgave: A J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
tis hjoed to sizzen
Bol swards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Wymbritseradeel.
Hoewel er in het kabinet ernstige be
zwaren tegen deze maatregelen bestaan,
zal op grond van deze bezuinigingen
vermoedelijk maar één minister zijn ont
slag nemen. Ook dreigt het ontslag van
minister Jennie Lee ,de weduwe van de
strijdbare Aneurin Bevan, die het niet
kan verkroppen, dat er, met een aantal
uitzonderingen weliswaar, een bijdrage
van de patient zal worden gevraagd voor
medicijnen. Hiervan verwacht men 30
miljoen, terwijl hogere bijdragen aan de
nationale gezondheidsdienst 50 miljoen
moe*-”' opleveren.
Er s -at bovendien nog een verhoging
van de omzetbelasting met 10 pet. op
het programma.
In West-Duitsland zijn beide grote par
tijen, die nu de coalitie vormen, overeen
gekomen met ingang van 1973 bij vei-
kiezingen het distriktenstelsel in te voe
ren in plaats van de huidige evenredige
vertegenwoordiging. Het distriktenstel
sel is een oude wens van de chr.-demo-
craten, die menen sterker vertegen
woordigd te zullen worden en die ho
pen op die manier radikale partijen,
zoals de neo-nazistische NPD, uit de
Bondsdag te houden. De frakties moe
ten echter ook nog met het plan in
stemmen. Het is niet uitgesloten, dat de
socialistische frakties, die volgens de
berekeningen aanmerkelijk kleiner zou
worden dan die van de CDU, haar ver
zet tegen het plan zal handhaven.
Transporteurs.
Buiten de Mietra transporteurs ook: de
Mietra transporteur, type IT met bo
venaandrijving, een zowel voor de land
bouw als voor de industrie geschikte
transporteur met een capaciteit tot één
ton per minuut in aardappelen.
De transporteur is voorzien van een 50
cm brede rubberband, door draagrollen
ondersteund, en met extra hoge opge-
vulcaniseerde V-strippen van 35 min
hoogte. De IT is leverbaar in lengten
van 5%78% en 10 meter.
Als uitrustingsstukken zijn, tegen meer
prijs, bij te leveren: een automatische
zwenkende, zelf aangedreven, verleng-
transporteur, een handbediende, zelf aan
gedreven, zwenktransporteur en een
tweetraps kettingzeef met grote capa
citeit.
Het is nog niet zeker of de datum voor
de bestuursverkiezing zal worden ver
schoven, maar het lijkt wel erg waar
schijnlijk. Officieel vormen de vier wijze
mannen „een kommissie van goede
diensten” en hebben zij geen enkele zeg
genschap. Hun adviezen behoeven niet
te worden opgevolgd en evenmin hebben
zij het recht om de bestuursverkiezing
uit te stellen. Maar er zal wel geen wel
denkend KVP-er zijn te vinden, die tegen
de wens van dit viertal in zal willen
gaan.
Zolang de vier Wijzen studeren en pro
beren een recept voor een geneesmiddel
te vinden zal het wel rustig blijven bin
nen de KVP. Het lijkt echter niet on
aannemelijk, dat aanhangers van beide
KVP-groeperingen elkaar nog geruime
tijd de lelijkste verwijten naar het
hoofd blijven slingeren. Al zullen de kop
stukken daar dan niet aan meedoen om
verdere incidenten te voorkomen. De
groeperingen - ook buiten de Katholieke
Volkspartij - zijn veel harder tegenover
elkaar komen te staan. Verdraagzaam
heid - een gedurende eeuwen zorgvuldig
gekoesterde eigenschap van onze samen
leving - raakt op de achtergrond. De
tegenstellingen spitsen zich toe. Het is
onjuist daarvoor een schuldige aan te
wijzen. Zo niet onmogelijk. AI wat niet
links is, wordt ogenblikkelijk rechts ge
noemd. Al wat niet rechts is, krijgt
ogenblikkelijk ’t linkse, „socialistische”
etiket. Een opstelling in het midden
lijkt onmogelijk. In de praktische poli
tiek wordt dat heel duidelijk geïllus
treerd door een nieuwkomer als D’66.
Andere groeperingen hebben almaar ge
probeerd de Demokraten „links” of
„rechts” te noemen. Als socialisten en
christen radikalen zeggen, dat Zij wel
met D’66 in zee willen gaan, dan heet
D’66 „links”. Als op een partijkongres
van de Demokraten gezegd wordt, dat
ook het liberale beginsel zijn goede kan
ten heeft, dan heet D'66 „rechts”. Een
„neutrale” opstelling is ook voor een
kommentator of journalist moeilijk ge
worden. Gedurende de laatste weken is
de twist binnen de KVP ’t allerbelang
rijkste nieuws geweest op politiek én
parlementair terrein. Maar is diegene,
die daar dan regelmatig over bericht
een KVP-aanhanger Zo’n verbinding
kan eenvoudig niet worden gelegd, maar
in beide kampen doet men het wel gre&g
Dat is vooral te merken aan de kruis
tochten van „rechts” togen vermeende
De wjjze mannen hebben zich over de KVP gebogen. De patient vertoont akute
ziekteverschijnselen, die niet meer door de bedrijfsarts, maar door specialisten
moeten worden bedwongen. Op initiatief van de fraktievoorzitters van de Katho
lieke Volkspartjj in Eerste en Tweede Kamer, de heren v. Lieshout en Schmelzer,
is een groep van vier ervaren katholieke politici gevormd. Hoe ernstig de situatie
wei Is, blijkt uit de terugkeer van een van de grootste politici, die de Katholieke
bevolkingsgroep ooit heeft geleverd, prof. Romme. De andere drie zijn oud-
premier Cals (die had beloofd zich niet met de partij-politiek te bemoeien zolang
hij voorzitter is van de staatskommissie, die een nieuwe grondwet voorbereid,
maar die voor dit akute geval een uitzondering wil maken) en de voormalige
kamerleden v. Ryckevorsel en Maenen. De twee laatsten zou men als aanhangers
kunnen beschouwen van de groep Ailberse-Schmelzer. De heer Cals is een van de
initiatiefnemers geweest voor het oprichten van de christenen radikalen (al trok
hij zich weer snel terug in verband met die kommissie).
Op 4, 5 en 6 juli zal deze maal in
Sneek het Internationaal Folkloris
tisch Festival worden gehouden.
De Federatie van Folkloristische Groe
pen in Nederland heeft voor 1968 aan de
Snitser Skotsploech deze eervolle op
dracht verstrekt, die waarlijk uniek zal
worden uitgevoerd.
Uit verschillende landen is reeds een de
finitieve toezegging binnen gekomen,
waarover t.z.t. nadere informaties wor
den gegeven.
Met de uitvoering van de voorbereiden
de werkzaamheden is reeds een aanvang
gemaakta toezeggingen van subsidies
zijn reeds binnen.
Een .breed’ comité uit de gehele burgerij
van Sneek en naaste omgeving heeft zich
voor dit internationaal gebeuren reeds
ingezet.
In Washington is men hélemaal niet
ingenomen met deze ontwikkelingen, die
in het verre oosten Amerika de enige
politieagent laten zijn. Washington zou
graag zijn verantwoordelijkheden daar
met een Europese bondgenoot delen. Het
was voor de Amerikanen bij het jongste
bezoek van Brown, _de Engelse minister
van buitenlandse zaken, nog een extra
klap, dat Engeland ook aanstalten
maakt zich terug te trekken uit het ge
bied van de Perzische golf, waar een
aantal zg. oliesjeikdommen, zoals Koe
weit, onder bescherming van Engeland
staat. Amerika is bang, dat het lucht
ledig, dat hierdoor zal ontstaan, de groei
van de Russische invloed in het midden
oosten zal bevorderen. Daarmee zou
Rusland dan zijn invloed krijgen in een
van de belangrijkste oliegebieden in de
wereld. Dat vooruitzicht trekt de Ame
rikanen niet aan.
Naar verluidt, heeft minister Brown, te
rug in Londen, de erhstige bezwaren van
Amerika sterk naar voren gebracht. Dat
een terugkrabbelen van de Engelsen op
dit punt nog mogelijk is, is niet uitge
sloten, al lijkt het niet waarschijnlijk.
Dagelijks kan men op de weg konstate-
ren dat het negeren van de verkeers
lichten hand over hand toeneemt. Het
aantal ongevallen wordt als gevolg daar
van steeds groter, evenals het aantal
processen-verbaal dat ter zaJte van het
rijden door rood of geel licht wordt op
gemaakt.
Het Verbond voor Veilig Verkeer wil
hieraan, in samenwerking met de Cen
trale Politie Verkeerskommissie (CPVC
in zijn kernthema-aktie „Verkeerslich
ten en verkeerstekens op het wegdek”
de komende maanden aandacht besteden.
Door middel van affiches, een wand-
krant en een drietal televisiespots zal
het publiek onder het motto „Stop tij
dig” worden gewezen op de juiste funk-
tie van verkeerslichten en -tekens op
de weg.
partijraad van de KVP in december werd
gesloten, hebben toegezegd, dat de heer
Bogaers vice-voorzitter zou kunnen
worden omdat óók de niet-radikalen ver
trouwen hadden in de geweldige loyali
teit van de heer Bogaers ten opzichte
van de KVP. Het bestaan van deze af
spraak en daarmee de juistheid van deze
verwijten is niet na te gaan. Maar dat
ook mr. Aalberse destijds concessies
heeft toegezegd staat wel vast. Uit de
resolute houding van de radikalen - zij
schijnen inderdaad van zins te zijn uit
de KVP te stappen als men nu opnieuw
niet aan hun minimum-eisen tegemoet
komt - zou men inderdaad kunnen af
leiden, dat zij enige teleurstellingen
hebben moeten verwerken.
De vier specialisten, die nu naar een op
lossing zoeken, hullen zich in zwijgzaam
heid. Publieke diskussies over mogelijke
oplossingen zullen de patient geen goed
doen, menen zij. Wel hebben zij laten
blijken, dat het een langdurige kwestie
kan worden. Ondanks het feit, dat kan-
didaat-voorzitter v. d. Stee al bakzeil
haalde. Eerst vertelde de heer v. d. Stee
dat hij nooit voorzitter zou worden als
de heer Bogaers vice-voorzitter wordt.
In een gesprek met de heer Schmelzer
liet hij echter weten geen enkele voor
waarde te stellen. Het officiële KVP-
bericht spreekt trouwens ook over over
leg van de vier „in de komende weken”.
„linkse” invloeden in onze massa-
kommunikatiemiddelen. Een onderwerp,
waarover minister Klompé (kuituur,
rekreatie en maatschappelijk werk) re
gelmatig klachten krijgt. Wanneer een
neutraal programma, zoals het zondag-
middagse t.v.-magazine Monitor, scha
ker Jan Hein Donner en radikalen-
woordvoerder Aarden aan het woord
laat, dan heet dit programma voortaan
„een links bastion”. Het feit dat Mo
nitor ook een man aan het woord laat
die een pleidooi houdt voor een vrijwilli
gerskorps, dat in Vietnam kommunisten
moet bestrijden ,is niet in staat dit etiket
te doen verdwijnen. Dat is, voor wie
enige afstand neemt, een kwalijke zaak.
minister van buitenlandse zaken, heeft
daarop verklaard, dat Amerika hele
maal geen afstand doet van zijn recht
op achtervolging, dat prins Sihanoek de
afgelopen weken nu eens wel dan weer
niet als een onvermijdelijkheid leek te
aanvaarden.
Het is niet uitgesloten, dat Amerika
zich, met behoud van zijn rechten, nu
toch de uiterste terughoudendheid zal
opleggen, hetgeen wel verstandiger is,
omdat het toch op het ogenblik geen
manschappen heeft om de oorlog uit te
breiden tot over de Cambodjaanse grens.
Wanneer er schendingen van de grens
worden waargenomen, dan wil Sihanoek
de internationale kontrolekommissie
verzoeken een onderzoek in te stellen.
Deze kommissie beschikt echter niet
over voldoende personeel, zodat er nu
wordt aangedrongen op uitbreiding van
de kommissie. Maar daar tegen kanten
zich Polen, lid van de kommissie, en
Rusland, dat met Engeland de opper-
toezichthouder is.
Hoe de zaken ten aanzien van Cambodja
nu staan, na het bezoek van de Ame
rikaan Chester Bowles, is niet helemaal
duidelijk. Na het bezoek is in Washing
ton en in de Cambodjaanse hoofdstad
Pnom Penh een verklaring gepubliceerd
waarin Amerika de verzekering geeft,
de soevereiniteit, neutraliteit en terri
toriale onschendbaarheid van Cambodja
te zullen respekteren. Dat zou er even
op wijzen, dat Amerika zou afzien van
het recht van achtervolging van Viet
namese kommunisten als zij zich op
Cambodjaans gebied in veiligheid -stel
len. Bundy, de Amerikaanse onder-
Een plaatsbepaling van prof. Romme
is moeilijk. Hij heeft in het openbaar
nog nooit partij gekozen. Wel op een
plaatselijke partjjvergadering de top van
de KVP verweten niet genoeg leiding te
geven aan nieuwe gedachten en plannen.
In de jaren, waarin hij de praktische
politiek van de KVP leidde, streefde hij
er altijd naar samen te werken met de
socialisten. Maar dat maakt hem nu
nog niet tot een fervent supporter van
de radikalen.
Wat de ziekteverschijnselen op dit mo
ment inhouden, zal ieder nog wel weten.
De tegenstelling radikalen - niet-radi
kalen kwam weer in alle duidelijkheid
naar voren bij een poging een nieuw
KVP-bestuur te formeren. De radikalen-
aanvoerder drs. Bogaers werd door de
groep Aalberse afgewezen als vice-
voorzitter van de KVP. De kandidaat
voor de voorzittersstoel, de heer v. d.
Stee, was aanvankelijk voor beide groe
peringen aanvaardbaar. Maar zodra ook
hij zich fel verzette tegen een kandida
tuur van de heer Bogaers maakte hij
op zijn beurt voor de radikalen onaan
vaardbaar. Het lijkt een vrijwel hope
loze situatie, waar de KVP niet een-
twee-drie uit kan komen.
Er zijn zware verwijten gekomen aan
het adres van de aftredende voorzitter,
de heer Aalberse. Deze zou, als onder
deel van het vredespakt, dat op de
Vorige week had Wilson zijn minister
voor gemenebestzaken, Thomson, erop
uitgestuurd om de diverse regeringen op
de hoogte te stellen van zijn plannen,
die in hoofdzaak neerkwamen op een
versnelde aftocht uit Maleisië en Singa
pore. De regeringsleiders van deze lan
den waren daarmee helemaal niet inge
nomen. Maleisië heeft wel een de
fensief verdrag met Engeland, maar, zo
betoogt men in Kuala Lumpur, wat is
zo’n verdrag waard wanneer de machts
middelen er niet rijn om Maleisië te ver
dedigen. Men denkt hierbij niet zozeer
aan de dreiging van China, als wel aan
de mogelijkheid, dat Indonesië zijn zg.
konfrontatiepolitiek tegenover Maleisië
uit de tijd van Sukarno gaat hervatten.
In die periode was men bijzonder inge
nomen met de Engelse militaire aanwe
zigheid.
Moeilijker nog heeft Singapore het, want
ongeveer een derde van alle arbeiders in
de stad-staat werkt op de Engelse vloot-
basis, die nu vermoedelijk binnen een
paar jaar wordt gesloten. Lee Kuan Yew
de premier van Singapore, is overijld
naar Londen vertrokken om de regering
te vermurwen en hem uitstel te geven
totdat er iets zinnigs gedaan kan wor
den met de vlootbasis, waarop Japanners
al belangstellende blikken hebben ge
worpen. Maar het is een vergeefse reis
geworden.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Waar zal de bijl vallen? Deze vraag heeft Engeland zich al enkele weken gesteld,
sinds het wel duidelijk werd, dat de regering drastische bezuinigingen op de
begroting zou moeten aanbrengen, teneinde de financiële en ekonomische moei
lijkheden te overwinnen. Het was per slot van rekening een voorwaarde van de
internationale geldschieters om 1 miljard pond per jaar te schrappen, wilde
Londen de grote lening krijgen om orde op zaken te stellen. In november van
het vorige jaar zijn al bezuinigingen bekend gemaakt, die in het jaar 1968-1969
200 miljoen pond en in de jaren daarop 100 miljoen zouden opleveren. Op het
ogenblik van schrijven zijn de nieuwe bezuinigingen nog niet bekend, maar zeer
sterke vermoedens gaan in de richting van een uitstel van de verlenging van de
schoolplichtige leeftijd tot 16 jaar. Dat zou aanvankelijk maar 5 miljoen be
zuinigen, maar in de jaren daarop resp. 35 en 55 miljoen. Een lichte verhoging
van de prijs voor de schoolmaaltijden moet 15 miljoen pond opleveren. Een
vermindering van de kinderbijslag via veranderingen in de inkomstenbelasting
moet 50 miljoen per jaar bezuinigen.
Het leeuwendeel van de bezuiniging zal
door het ministerie van defensie moeten
worden geleverd. Weliswaar zijn de be
zuinigingen aanvankelijk gering, nl. 5
miljoen op de lopende uitgaven, maar
dat zal over twee jaren uitgegroeid zijn
tot 215 miljoen. Hierbij komt dan nog
een 30 tot 40 miljoen per jaar wegens
het annuleren van bestellingen voor
vliegtuigen. Internationaal gezien is de
bezuiniging op de begroting van de
fensie het belangrijkste, want die kan
pas worden uitgevoerd door een belang
rijke wijziging in de defensiepolitiek,
die pas weer mogelijk is door wijziging
in de politieke konstellatie.
Wilson en de zijnen hebben het besluit
moeten nemen de militairen en daarmee
politieke aanwezigheid van Engeland ten
oosten van Suez in versneld tempo af te
breken. De versnelde aftocht uit Aden
eind vorig jaar gaf al aan, dat Engeland
steeds minder waarde ging hechten aan
het handhaven van garnizoenen in over-
j
7‘- -1
W
t
SBr
-A< I
