De achtergronden
de strijd
van
Vietnam
m
Mozarts Bastien et Bastienne
op schoolconcert
Gate Stow
üs hjoed to sizzan
een
Amerika heeft te strijden op
dubbel front
Fan de Martinytoer
Zilveren filmpjes
De blommen yn ’t
kommen
Geref. jongeren
hielden uitwisseling
it
107e JAARGANG
No. 14
DINSDAG 20 FEBRUARI 19<$S
Wymbritseradeeï.
Hwat haf
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
f
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Gjin oerwinner leaut ea oan it tafal
Tienduizend ogen
Gefaald
Tegen Amerika
ge-
ontmoetten
J. S.
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
GRENOBLE. Kees Verkerk en Ard Schenk kunnen elkaar feliciteren, nadat
zjj op de 1500 meter voor Nederlandse suksessen hebben gezorgd. Helaas
ging het op de 10.000 meter minder goed.
Prinses Christina vierde zondag 18 februari haar 21ste verjaardag ter ge
legenheid waarvan Max Koot deze foto heeft gemaakt.
Toen de Fransen uit Vietnam werden
verdreven werd dit land aan de confe-
rentietafel in twee delen geknipt. In het
noordelijke deel regeerde Ho-tsji-minh
en vormde daar een sterk communistisch
georiënteerde staat, die desondanks én
van
een
U hebt een ongestoorde slaap nodig. Die
vindt u in een modern ruim ledikant van
fa. R. P. de Boer. Eiken en berken.
Prijzen vanaf f 15,50.
Als vaders van gezinnen naar Duitsland
worden gezonden, acht Mussert het bil
lijk, dat personen tussen 18 en 25 jaar
ook naar Duitsland gaan om te werken.
Bij een inwoner in Hartwerd een grote
hoeveelheid gerookt spek in beslag ge
nomen.
Ondertrouwd: Sytze Wiebren de Jong en
Reina Hendrika Lieben. Huwelijksvoltr.
op dinsdag 2 maart, waarna inzegening
door ds. L. van Mastrigt in de Ned. Herv.
kerk te Harderwijk.
Jiergearkomste R.F.B. Onder lieding fan
Arjen Witteveen. Deklamaesje fan Dou-
we Tamminga.
Afscheid van ds. W. F. ten Bruggenkate
als predikant bij de Herv. Gemeente te
Oosterlittens. Namens de ring werd het
woord gevoerd door ds. J. Vink van Bols-
ward.
Te koop 1 wasstamper f 7,en twee
hoge hoeden f 5,per stuk. F. Hoog-
ma, Witherenstraat 31.
Benoemd tot gemeentebode te Bolsward
de heer A. van der Heide te Leeuwarden,
3e week februari 1943
Abonnementsprijs f 3.50 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Uitgave: A. J. OS1NGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Bolswards Nieuwsblai
winlik jit bigjinne moatte mei de for-
oaringen en it mear as hege tiid wurdt,
dat de regearing dêryn it foarbyld jowt.
Dr. Sikke Mansholt, fan ófkomst in
Grlnzer boeresoan, letter boer yn de nije
polders, de earste minister fan Lanbou
nei de oarloch, dy’t om syn bistjürswurk
de titel fan eare-doktor krige hat, is in
man fan erkende kwaliteit. Mar hy is
ek in oertsjüge soasialist en hat op de
maetskiplike saken, in, dêrotroch sterk
bipaeld, ynsicht. Hwant it greate meartal
fan de maetskiplike planologen komt üt
dy hoeke. Mear as oaren binne hja grea
te foarstanners fan trije, fiif, of mear-
jierrenplannen, mear as oaren wolle hja
de steat oan it wurk hawwe mei it oan-
jaen, hwat moat en hoe’t it moat. Hja
hawwe net folie bitrouwen yn de parti-
kuliere minske, hja hawwe hiel folie bi
trouwen op de oerheit.
Dat is fansels har goed rjucht, mar it is
ek it goed rjucht fan net-soasialisten om
it der net mei iens to wêzen.
Neffens dr. S. Mansholt is it mei de
Nederlanske lanbou yn de haedsaek noch
in spultsje fan kalde fuotten. De need-
saeklike bidriuwsforgreating, sa klaget
hy, is noch neat fan op ’e hlspel kaem.
Yn pleats fan de iengesinsbidriuwen op to
romjen, komme der hoe langer hoe mear.
Ek de twamansbidriUwen binne, neffens
him, gjin stjür wurdich. De oplossing leit
yn de fparming fan greate bidriuwen fan
sa’n 200-500 kij. Hjirop ien boer, dy’t
wittenskiplik en praktysk de lieding oan
kin en fierder spesialistyske wurkkrêften
hwerfan de iene him ynlit mei de masines
in oar mei de fokkerij, in trêdde mei it
Deze opera in 1 akte van W. A. Mozart
onder regie van en in Nederlandse ver
taling door Otto Couperus en met kos
tuums van fa. Joh. Gerritsen te Amster-
de inwendige mens
king betekende.
’s Avonds werd in
zaal van het „Geref.
ten een
Het is wel eens moeiiyk het uit elkaar te houden, maar de Amerikanen en de
Zuid Vietnamese regering hebben twéé vijanden te bestrijden: dc legerscharen van
Noord Vietnam en de vrijscharen van de Vietcong.
De recente aktiviteiten in vele steden in Zuid-Vietnam staan op rekening van de
Vietcong, de hecht georganiseerde, bekwaam en keihard geleide verzetsorganisatie
in Zuid-Vietnam.
van Rusland én van China onafhankelijk
wilde blijven.
In Zuid-Vietnam kwamen en gingen re
geringen, die de pretentie nadden de-
mokratisch te zijn, maar een bewind
voerden, dat méér nog dan autoritair,
Voor geen geld te koop, doch in ruil aan
geboden Herenrijwiel als nieuw voor
gouden horloge met ketting of een goe
de piano. S. Hengst, Bolsward. Appel
markt 11.
Van Amerikaanse zijde wordt nu
sproken over de grote verliezen van de
Vietcong. Het is duidelijk, dat deze in
De maeityd kaem
Fielbaer hast
Wie hjir en der
Al op ’e tast.
De snie-klok
Trune hy al oan
Dy kaem as earste
Op ’e troan.
En de krokus
Op it twadde plan
Dy wist der al
In bytsje fan.
De narcis
Mei syn giele jak
Komt aenst as trêdde
Op it plak.
Dan de tulp
Wol de elite-blom
Dy sloech as fjirde
Op ’e trom.
Daarentegen blijkt de Amerikaanse en
Zuidvietnaimese inlichtingendienst in de
afgelopen week volkomen te hebben ge
faald
Men verwachtte wel een offensief van
de geregelde Noordvietnamese troepen.
Maar de aanval van de Vietcong op tal
van steden en legerplaatsen der Ameri
kanen, een meesterstuk van regie, over
al tegelijk, kwam volkomen onverwacht.
De Amerikaanse ambassadeur heeft hals
over kop uit zijn ambassade (die toch
zwaar bewaakt werd) moeten vluchten.
Niet alleen president Johnson werd uit
zijn bed gebeld, ook de Amerikaanse en
Zuidvietnamese troepen werden totaal
verrast en moesten aanvankelijk volko
men geïmproviseerde tegenstand bieden.
Eén ding heeft de Vietcong in ieder ge
val bereikt: de laatste illusie, dat rege
ring en Amerikanen de regeringsgetrou
we burger konden beschermen, is nu wel
weggenomen.
Het prestige van Amerika heeft nergens
zo’n geduchte klap gekregen als de af
gelopen weken in Zuid-Vietnam.
uitermate corrupt was. Daarentegen be
staat al jaren verzet van vele zijden;
men denke maar aan ue zelfverbrandin
gen door de boeddhisten.
De tegenwoordige regering is er geko
men via een volksstemming, die volgens
de Amerikanen korrekt verliep, maar
waarbij men van tevoren al die kandi
daten had uitgeschakeld, die het niet
eens waren met Washington.
Dat in het afgelopen weekend in en
rondom het „Gereformeerd Centrum” te
Bolsward meer activiteit viel waar te
nemen, dan doorgaans op deze dagen
het geval is, laat zich duidelijk verkla
ren uit het feit, dat leden van de gere
formeerde jeugdvereniging uit Oudemir-
dum een tegenbezoek brachten aan de
Bolswarder G.J.V.
Dit gebeuren echter, riep speciaal de
gastheren zaterdagmorgen al vroeg uit
de veren, om het voorbereidend werk,
dat bij dergelijke evenementen vaak niet
gering is, naar behoren te kunnen uit
voeren. Enfin, door inspanning komt
men tot ontspanning.
Nu, dat was ’s middags het geval, toen
om ongeveer vijf uur de gasten in het
„Geref. Centrum” werden verwelkomd,
door hun Bolswarder vrienden en vrien
dinnen.
Na nog een tijdje gezellig ,onder-ons’ te
zijn geweest, schikte het gezelschap
zich rondom de koffietafel, welke voor
een ware verster-
fuorjen, in fjirde mei de adminitraesje en
sa fierder. Dy minsken moatte dan desel-
de wurküren hawwe as de lju yn de yn-
dustry, mei frije dagen, fakansje en pro-
moasjekansen. Der moat it hinne,’aldus
dr. Mansholt.
De selsstannige minske, dy’t yn de mid-
denstan en de lanbou syn biskieden, mar
eigen bidriuw hat, hat by de politike
freonen fan dr. Mansholt nea botte sym-
pathyk west. Hy hearde net by de wurk-
nimmers en ek net by de wurkjowers, hy
siet der tusken yn. It wie gjin kapitalist
en ek gjin proletariër, hy paste winlik
net yn de maetskippij, sa’t hja dy sjogge
as de beste. Hy siet en sit harren in
bytsje dwers.
Sjocht men dizze maetskiplike ünder-
groun fan it bistean fan biskieden, eigen
ündernimmingen, dan wurdt in hiele boel
düdlik. Dan bigrypt men folie better, dat
ek yn de E.E.G.-top in düdlik forskil fan
miening is tusken harren, dy’t yn it bi-
hald fan de gesinsbidriuwen in maet-
skipllk goed sjogge, hwat hja net misse
wolle en de oaren, dy’t dit type bidriuw
kwyt wolle. Dr. Mansholt heart by de
jingen, dy’t de ien- en twamansbidriuwen
opromje wol en dêrom klaget hy oer de
situaesje.
It giet forkeard, seit hy. Nou wer yn de
Flevopolders bidriuwen fan 36 en 48 h.a.
dus wer ien- of twamansbidriuwen. De
regearing moat yn dy nije polders bi
gjinne mei It foarbyld fan it greatbi-
driuw. Sawol foar de bou as foar de
greide moat de regearing in stikmannich
mammouthbidriuwen stichtsje om de
minsken it paed to wizen.
die kringen niet te tellen z(jn. Men kan de
Vietcong-guerlllia’s, die deze strijd be
gonnen, gerust zelfmoord-commando’s
noemen. Op de duur konden deze ver
zetsgroepen het toch niet houden tegen
over de superieure bewapening der Ame
rikanen.
De (Zuidvietnamese) Vietcong wilde
aantonen, dat de regering van Zuid-
Vietnam niet steunt op de bevolking en
dat de Amerikanen, die de pretentie voe
ren deze bevolking te beschermen, maar
vreemde agressors zijn.
Alle oproepen aan de bevolking wijzen
in die richting. De Amerikanen moeten
het land uit, zoals indertijd de Fransen
het land uitgejaagd zijn. De man, die de
leiding heeft, generaal Giap, is dezelfde
die indertijd de Fransen bij Dien Bjen
Phoe afdoende duidelijk gemaakt heeft,
dat hun rijk uit was.
De waarde van de klap ligt niet in het
militaire, maar in het psychologisch
vlak.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
DE WILDEMANNEN BIGJINNE WER
In jier as tsien tobek tilden de blêdden op
fan artikels, dy’t üs kleat meltsje woene,
dat op it lanbougebiet hiel oars moast.
Net geleidelik en mei fordrach, mar it
roer moast alhiel yn oare wei. Nou like
it de léste jierren hwat bikomd to wêzen
omt men wol seach, dat al dy wylde
byldstoarmerij yn de praktyk fan it lib-
ben hiel oars forrint, mar ien fan de top
mannen fan de E.E.G. en op syn terrein
in treflik man, hat de hoarn wer oan Je
müle brocht en it klinkt en davert oer
alle Jeropeeske lansdouwen, dat it mei
de lanbou noch neat mei neat is, dat wy
dam werd vrijdag driemaal opgevoerd
in De Doele.
Uitvoerenden waren Stariny Verster,
sopraan als Bastienne, Dick Laan, tenor
als Bastien en Emile Linssen, bariton
als Colas met pianobegeleiding van Iet
Vriend, die het programma ook inleidde.
Scholen die van deze operavoorstelling
hebben genoten waren resp. de chr. ulo
Wommels, CVO ulo Bolsward, Rehoboth
ulo Bolsward, chr. landbouwhuishoud-
school Bolsward, r.k. huishoudschool te
Bolsward, openb. ulo Bolsward en tech
nische school Bolsward.
Mozart w-as' een wonderkind. Op 5-jari-
ge leeftijd schreef hij al kleine muziek
werkjes. Zijn zangspel „Bastien en Bas
tienne” werd gekomponeerd op 12-jarige
leeftijd. Treffend is het, hoe deze jongen
kans heeft gezien om allerlei gevoelens
zoals verdriet, boosheid, plezier enz. mu
zikaal uit té drukken. Het wezenlijke
van de muziek nl. ons emoties mede te
delen, die nooit zo duidelijk onder woor
den gebracht kunnen worden, had Mo
zart op die leeftijd reeds volledig be
grepen. Daardoor komt het dan ook dat
„Bastien en Bastienne” een zangspel kan
worden genoemd, dat ondanks zijn een
voud een grote kunstzinnige waarde be
zit.
Bastienne, een eenvoudig boeremeisje, is
verloofd met de dorpsjongen Bastien.
Ze is verdrietig omdat Bastien niet meer
aardig tegen haar is; bovendien heeft
ze gemerkt dat hij zo vaak op ’t kasteel
komt. De dochter van de kasteelheer
schijnt veel werk van hem te maken,
Bastienne vraagt om raad aan Colas,
een oud man uit het dorp, die kan to
veren. Colas geeft haar een heel simpel
maar afdoend advies en door Zijn .tover
kunsten’ komt tenslotte alles weer in
het reine.
De jeugd heeft met deze opvoering een
prettig uurtje beleefd.
De Vietcong is een verzetsgroep, die
volkomen opgaat in de burgerij. De
vreedzame fietsenhersteller van
daag kan morgen kapitein van
Vietcongbataljon blijken te zijn.
En de Vietcong heeft een informatie
dienst met tienduizenden ogen en oren.
Deze informanten zijn lang niet allemaal
communist en een groot deel ervan zou
niets liever begeren dan in rust en vrede
zijn broodje te verdienen. Helaas, rust
en vrede kennen deze mensen al sinds
twintig jaar niet meer.
De Amerikanen hebben tal van inheem
sen nodig om voor hen het ruwe werk te
doen, in hun hoofdkwartieren, kampe
menten en vliegbases. Tijdens hun ver’of
komen ze in nauw kontakt met dat deel
der bevolking, dat de vermaaksindustrie
op gang houdt, o.a. de talrijke barmeis
jes en prostituees. Al deze mensen heb
ben maai- één kans er het leven af te
brengen als de Vietcong afrekening
houdt en die bestaat daaruit, dat zij
zich lenen voor spionnage ten behoeve
van de Vietcong.
De Amerikanen en hun Zuidvietnamese
medestanders zijn rondom omgeven, dag
en nacht, door een net van spionnen.
It iennige motyf fan dr. Mansholt is it
ekonomyske, sa’t hy seit. Dizze great-
bidriuwen kinne goedkeaper produseare.
It is mooglik, al moat it biwiis jit kom
me, hwant it hat oant hjoed ta noch bli-
ken dien, dat twa boeren fan elk 20 h.a.
togearre minder winst meitsje as ien fan
fjirtich. Mar lit üs mar oannimme, dat
it al sa is, moatte wy it dan dwaen?.
Hwat soene de gefolgen wêze foar it to-
tael fan it maetskiplik wolwêzen as dr.
Mansholt yn Fryslan syn sin ris krige?
Dat fan de 15000 boerehüshaldings jit
1000 great-boeren oerbleauwen. Dat dan
14000 selsstannige boereminsken yn lean-
tsjinst giene by dizze inkele greaten?
Nou binne hja, nei myn ynsjoch én eko-
nomysk, én sosiael, én folksfoarmjend
ien fan de meast-kostbere dielen fan it
folksgehiel. Yn mannich opsicht binne
hja it semint foar in goede soasiale oar-
der. Hja sjogge yn har posysje it nut eh
de wearde fan arbeid en kapitael beide.
Hja binne en kweke forantwurdelikheit
en eigen initiatiyf, hwant it giet om har
eigen bistean en takomst. Hja libje so
ber en fiede bern op yn arbeidsumes en
sparjen, har bidriuw is folie mear as in
kostwinning, hja fiele har thüs en dêrom
is it harren nea to kald en to wiet, nea
to let en toe ier as it giet om hüs en lan.
Krekt omdat to bihalden giet hy mei de
tiid mei en is fül op forbetteringen en
nije methoaden. Der is in bulte foroare
nel de oarloch, mar hwat bleaun is, is de
selsstannige boer mei syn hüshalding. En
dy moatte wy, by alle needsaeklike oan-
passing, sa folie mooglik en sa lang
mooglik bihalde. Tj. de J.
de rijk versierde
Centrum", de gas
programma aangeboden, dat
maar liefst 16 punten telde.
Zang, toneel, voordracht en muziek,
zorgden naast quiz en stoelendans voor
de nodige variatie. Zelfs de totempaal
en wig-wam der Indianen, waren in dit
geheel niet vergeten.
Om deze punten in details te gaan be
spreken, zou te ver voeren. Alhoewel,
gezien de vlotte manier van afwikkeling
en de sfeer, dit ook niet noodzakelijk
is. Na afloop van dit bonte programma
volgde sluiting van de eerste dag en
zocht een ieder zijn of haar plaats van
bestemming op.
Zondagmorgen echter ontmoetten de
jongeren elkaar opnieuw en wel in de
kerkdienst, waaraan een jeugdkoor haar
medewerking verleende, ’s Middags
werden er in het Centrum inleidingen
gehouden naar aanleiding van schetsjes
en dergelijke.
Voor zondagavond stond een speurtocht
op het programma, hetgeen voor velen
een niet gemakkelijke opdracht bete
kende.
Met dit punt was men gekomen aan het
einde van het repertoire en betekende
tevens een afsluiting van dit uitwisse-
lings-weekend. Ofschoon deze ontmoe
ting weer tot het verleden behoort, wil
dat niet zeggen: uit het oog uit het
hart. Ongetwijfeld heeft dit contact bij
gedragen tot versteviging van de onder
linge band. Juist in deze tijd, waar de
„ontmoeting” van grote waarde is. stemt
het tot vreugde, dat de jongeren hier
zo’n interesse voor hebben.
