Hoe met de winkelsluiting
Gahe SKroar
m
Bolsward
En toch wordt het zomer
Weer perspectief in de woningbouw
Fan de Martinyloer
Zilveren filmpjes
Martelaar
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
•/v
DINSDAG 9 APRIL 1968
107e JAARGANG
No. 28
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeeï, Hennaarderadeel, Hindeloöpen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
üs hjoed to sizzen
Eerst de verkoop van tenten, daarna
Aankoop perceel St. Josephbuicrt 24
Verhuur pand Harlinierstraat 2
PIET
Zonnige oouien, waar men tenminste in badkleding kan lopen en leven
Aankoop eigendommen Stadsstreng
Personeel gasbedrijf
Woningbouw
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Het zwaard mocht niet gewet.
Getuigend, zachte krachten,
doen de zege verwachten,
het lijdelijk verzet.
Houd ’t bruut geweld in toom,
laat haters zich verzoenen.
De lichtende visioenen
van een grootse toekomstdroom.
2e week april 1943
In skuldbikentenls yn ’e kast
is better as in gouden kraech op ’e jas
Het werk dat hij aanving
als geestlijk vastbelijnde,
mocht niet volbracht tot 't einde.
Ds Martin Luther King,
slechts negen en dertig jaar
De zwarten en de blanken,
moeten hun broeders danken.
Verzoenings-martelaar.
Hij heeft zijn Heer verstaan
Voortrekker, volksbehoeder
Christus, de Grote Broeder
Reike hem aan ’t eind der baan
De vredes-palmtak aan.
De Führer 54 jaar. Grote bijeenkomst
om de verknochtheid aan de leider te de
monstreren. Diep ontroerd gaven duizen
den uiting aan hun besluit ook in de toe
komst alle krachten in te spannen voor
het werk van de Führer en voor Duits
land.
Brengt ons uw oude kousen en sokken,
wij voorzien ze van een nieuw voetstuk.
Joh. Bruinsma, Oosterend.
Moskou verbreekt betrekkingen met de
Polen te Londen.
Leden van het voormalige Nederlandse
leger weer in krijgsgevangenschap.
Door het standgerecht ter dood veroor
deeld Jan Eizinga, onderwijzer te Gorre-
dijk, Harm Bos, landarbeider te Wester-
broek, Dirk Fokkens, landbouwer te Nie-
wier en Bouke de Vries, vrachtrijder te
Oudega. Het vonnis is voltrokken.
Gevraagd 6 meter gaas en wat oud hout
of een klein hokje. R. Faber, Arum.
bereikt
pand.
Het is
tooiing
koar prate, mar altomets as ik ien of
oare biWearing die, sei er: En waorom,
meester? Dan moast ik tekst en ütliz
dwaen. Dat „waorom” fan dizze man
mei ünderfining is my altyd by bleaun
as in warskóging sa mar net hwat to
sizzen, mar jin goed rekkenskip to jaen
oer it hoe en hwerom?
Ik krige dizze wike yn tank it jierfor-
slach fan de Warkumer Gersdroegerij,
hwerüt my bliken die, dat dizze boere-
organisaesje fiks foarüt giet en hoe lan
ger hoe mear boeren op in treflike wize
fan streksum en soun foer forsjocht. Ik
bin der wiis mei en graech wol ik sizze:
Waorom! Net allinnich omt it in boere-
ynstelling is, ek net omt hjir al twein-
tich jier in ald-learling de leije hat, al-
hoewol ik der jimmer bliid mei bin to
fornimmen, dat in aldlearling in skoan-
der plak yn it maetskiplik libben bifoch-
ten hat. Né, de wichtichste reden is, dat
ik alle jierren mear oertsjüge bin fan it
feit, dat de boeren yn har eigen bilang
goed dogge in diel fan har winterfoer yn
de foarm fan droech-gers klear meitsje
to litten. De foardielen binne by de meas-
te boeren wol bikend, it hege aeiwyt-
gehalte, de carotine, de mineralen, de
gunstige ynfloed op de sounens en de
glanzich-heit fan de kij, de wurkfordie-
ling yn de drokke tiid, it maklik opberg-
jen yn ’e skuorre, dat alles is algemien
bikend, nim ik oan. Mar it komt my
foar, dat net alle boeren skerp sjogge,
dat de ekonomyske forhaldingen al mear
ryp, Idaerd, by Snits (Loënga), Mant-
gum en Easterein.
Der is dus kar genöch en ek kapasiteit
genóch, hwant it foei my op, dat yn it
jierforslach fan Warkum jit 38% fan de
draei-üren net bistege wurde koene troch
tokoart oan gers. Dit tokoart is fansels
nea hielendal wei to krijen, omt de oan-
fier ek fan it waer en de groei öfhinget,
mar dit persintaezje is fierst to great. In
mear algemiene dielname soe dit grif
lytser meitsje. Dat soe de kostpriis noch
fierder forleegje, hwant de balans stiet
der bést foar. Sa is fan de kosten fan ge
bouwen masines, great rom in miljoen,
jit mear as 900.000 öfskreaun sadat it
net lang mear duorret of de hiele saek
is frij bisit.
Dêrtroch kin men de stiging fan leanen
en Onkosten yn ’e han halde en sterker
jit, de droegers-kosten forleegje. Fansels
stean de droegers Onder kontröle op
kwaliteit, oaljeforbrük, fochtgehalte en
sa mear. Men is wis, dat men in prima
produkt kriget as it ynlevere gers goed
is. Foar in diel binne de goede risselta-
ten yn Warkum ek jit to tankjen oan it
feit, dat men winterdeis de produksje
omskeakelt op dongdroegjen en potgroun
meitsjen, wylst men ek wol foar de han-
nel droeget (luseme). Al mei al kinne
de boeren wiis wêze mei dizze en de oa
re droegerijen en ik hoopje, dat hja der
yn har eigen bilang fan profiteare sille,
salang de priisforhAldingen sa gunstich
binne as op it heden. Dat wie it „Waor
om” diz kear. Tj. de J.
koop van hun eigendommen, uiteraard
behoudens toestemming van de raad en
het verkrijgen van hogere goedkeuring.
Er zal nu nog met één eigenaar overeen
stemming moeten worden bereikt, waar
na getracht kan worden de terreinen te
ontruimen.
Na ingewonnen advies van de kommissie
voor openbare werken stellen b. en w.
voor tot aankoop van drie percelen, t.w.
van de heren S. Hollander en A. v. d.
Berg en mej. Z. Frankena te besluiten.
is ontstaan door het bedanken van de
heer J. R. v. d. Oever. Ter vervulling
van deze vakature dienen de voogden
van het weeshuis de volgende voordracht
in: 1. F. Jorna, Dr. Joost Halbertsma-
straat 57; 2 S. Haarsma, J. J. Boomsma-
laan 6. B. en w. voegen de volgende
voordracht daaraan toe: 1 J. J. Franzen,
Grootzand 13; 2 A. L. J. Wolke, Markt
straat 16.
Abonnementsprijs 1 3.50 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Goedkeuring verkopen
door weeshuis
Uitgave: A J. OSINGA NV, Bolsward.
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Een nieuw begrip voor huismoeders: Vi
vo!
Benoeming weeshuisvoogd
Voogden van het weeshuis delen bij,brief
dd. 4 april 1968 mede, dat een vakature
Geroepene, hij ging
om scheidsmuren te slechten
voor, om hun ras, ontrechten:
Ds Martin Luther King.
Hem dreef, doelbewust, klaar,
de liefde tot de naaste.
Door het schot van een verdwaasde
viel hij als martelaar.
Bolswards Nieuwsblad
Hwat hat
Vanavond krijgt de raad te Bolsward weer enkele belangrijke punten te be
handelen. O.m. komt de winkelsluiting weer aan de orde.
Zoals bekend, is de vorig jaar vastgestelde regeling t.a.v. de verplichte halve
dagsluiting van winkels (maandagmiddags) van kracht tot 1 mei a.s. Vóór die
zal er moeten worden beslist of deze bij wijze van proef in het leven geroepen
regeling definitief zal warden. Wordt te dien aanzien niets beslist dan vervalt de
verplichte nüddagsluiting en is de middenstand vrij in het al of niet onderling
regelen en in het al of niet sluiten op een middag. Van kracht zijn dan alleen nog
de in de wet genoemde sluitingstijden t.w.: zondags, op werkdagen voor 5.00 uur
en na 18.00 uur, met uitzondering van de koopavond op vrjjdag tot 21.00 uur, de
heamieldagen, jaarmarktdag en pinkstermaandag.
Eens komt een milder tijd,
er zullen vruchten rijpen
van wederzijds begrijpen,
van rassengelijkheid.
Hij stond, profeet en held,
volhardend in ’t geloven,
hartstocht, vuur, niet te doven.
Tot hij werd neergeveld.
Met de eigenaar van het perceel St. Jo-
sephbuurt 24 is thans overeenstemming
over de aankoop van bedoeld
In 1941 werd het pand Harlingerstraat
2 aan het rijk verhuurd ten behoeve van
de huisvesting van het bijkantoor van 't
gewestelijk arbeidsbureau. Naderhand
werd de huur in verband met de van
kracht wordende huurverhogingen en
kele keren verhoogd.
Nu de hoogte van de huur ook in deze
gemeente thans dient te worden bepaald
in overleg tussen huurder en verhuurder
hebben b. en w., daar de huurtermijn
van bedoeld pand op 1 mei a.s. afloopt,
de betreffende instanties medegedeeld
dat zij de huur tegen de thans geldende
bepalingen wensen te beëindigen, doch
bereid zijn tot nader overleg om tot een
nieuwe huurovereenkomst te komen.
Het betreffende overleg heeft intussen
plaats gehad en b. en w. menen thans
wederom tot verhuur kan worden be
sloten.
nodig in verband met de vol-
van het plan Noord H, dat de
gemeente bedoeld pand in eigendom ver
krijgt, terwijl de prijs akseptabel is. Met
de bewoonster van de woning zal nog
overeenstemming moeten worden be
reikt over verhuizing, waarna tot vol
ledige amovering kan worden overge
gaan.
Reeds sedert 1950 is het Stadsstreng in
het bestemmingsplan Noord I opgeno
men om te worden gesaneerd.
In eerste instantie zou het vrij komende
terrein worden bestemd voor de bouw
van woningen met kleine bedrijven,
doch op een later tijdstip werd het be
treffende bestemmingsplan zodanig ge
wijzigd dat een groot deel van de be
treffende grond kon worden bestemd
In oktober 1966 besloot de raad tot de
bouw van 87 simplex-systeem woningen
in het bestemmingsplan Noord II. Als
deze bouw zou zijn voltooid zouden in
bedoeld bestemmingsplan, naast enige
partikuliere bouw aan de Pater Schuur-
mansstraat, nog enkele partikuliere wo
ningen kunnen worden gebouwd aan de
Mej. G. Veenstraat.
De bouw van de 87 simplexwoningen zou
moeten worden gerealiseerd uit het toe
gewezen kontingent voor 1967, rekening
houdend met arbeidsbesparende bouw
met een kleine ekstra toewijzing. Op
deze wijze was de bouw van 60 simplex
woningen verzekerd.
De resterende 27 woningen zullen wor
den gebouwd uit het kontingent van
Het college van weeshuisvoogden deelt
mede, dat zij voornemens is twee per
ceeltjes grond te verkopen, t.w.
a. een gedeelte van de tuin achter het
weeshuis ter grootte van 15 m2 aan de
heer N. Huitema, aannemer te Bolsward,
dat deze nodig heeft voor de uitbreiding
van de werkplaats; de heer Huitema
heeft reeds een gedeelte van de wees
huishaven gekocht dat voor de bouw van
de werkplaats nodig was, een zeer klein
gedeelte van de tuin is nu nog nodig
voor uitbreiding van de werkplaats;
b. een gedeelte van een perceel weiland
geheel groot 00.88.90 ha., in gebruik bij
mevr. I. de Boer-v. d. Velde, Oordje, ge
legen aan en ten noorden van rijksweg
43 en ten westen van de Kruiswaterbrug
aan ’t rijk ten behoeve van rijksweg 43.
Voor het definitief maken van de tot
1 mei geldende proefneming is een gun
stig advies nodig van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Leeuwar
den. Uit met deze Kamer plaats gehad
hebbende mondelinge kontakten is ech
ter duidelijk gebleken, dat niet moet
worden gerekend op een gunstig advies
in dezen.
Vorig jaar heeft zij al medegedeeld de
maandagnüddagsluiting principieel on
juist te vinden maar met een regeling
voor één jaar stemde zij toen nog in.
Zonder gunstig advies houdt in dat de
raad alsdan niet bevoegd is de tijdelijke
halve dag sluitingsregeling definitief te
maken. Het komt er dus op neer dat de
halve dagsluiting met 1 mei a.s. komt
te vervallen.
In 1 t belang van de middenstand en
van Bolsward, hopen b. en w. dat men
een uniforme sluiting op maandag zal
handhaven, maar dan op vrijwillige ba
sis. Hierbij zij nog meegedeeld, dat de
koopavond, die het vorig jaar ingesteld
is, wel blijft gehandhaafd.
De verplichte vakantiesluitingsregeling
dateert van 1964 en heeft betrekking op
kappersbedrijven, bakkerswinkels, krui
denierswinkels en winkels met rookarti
kelen.
Sindsdien hebben de warenhuizen (zg.
supermarkt) hun intrede In Bolsward
gedaan. De thans geldende vakantiere
geling heeft geen betrekking op de su
permarkten. Daartoe moet de verorde
ning worden gewijzigd. De winkelslui
tingswet eist ook voor een wijziging
van deze verordening een gunstig advies
van de Kamer van Koophandel en Fa
brieken.
De Kamer heeft echter een afwijzend
advies uitgebracht. Dit betekent dat de
regeling, wanneer zij niet wordt inge
trokken, blijft bestaan zoals deze nu
luidt, waaruit de onbillikheid volgt dat
de supermarkt niet een periode van va-
kantiesluiting kan worden opgelegd en
de bovengenoemde branches wel.
In verband met deze dreigende onbillik
heid hebben b. en w. een enquette ge
houden onder de kruideniers met de
vraag of naar hun mening de vakantie
regeling voor hun branche, als ook voor
de supermarkt, al of niet moet worden
opgelegd. Van de 18 kruideniers hebben
er 14 geantwoord dat de verplichte va
kantieregeling moest worden gehand
haafd, vier verklaarden zich tegen een
opgelegde regeling.
Onlangs is in een bijeenkomst met de
bij de vakantieregeling betrokken bran
ches deze zaak uitgelegd en gevraagd
naar hun mening in dezen. In deze
bijeenkomst, waar ongeveer de helft der
betrokken ondernemers aanwezig was,
was nog wel een meerderheid voor een
opgelegde regeling te vinden, hoewel de
meningen binnen de branches zeer ver
deeld waren. Bovendien is uiteraard de
mening van de niet aanwezige onderne
mers niet bekend.
B. en w. hebben zich beraden over de
thans te ondernemen stappen. Zij menen
dat het in de gegeven situatie, nl. een
beperkte belangstelling voor de verplich
te vakantiesluiting, de voorkeur ver
dient de verplichte regeling af te schaf
fen, zodat ieder vrij is gedurende de va
kantie zijn winkel al of niet te sluiten.
Daar het personeelslid, de heer G. de
Jong, in de loop van deze zomer wegens
het bereiken van de pensioengerechtigde
leeftijd, ontslag zal vragen als hulp-
fitter bij het gasbedrijf, zal in deze va
kature moeten worden voorzien.
Hoewel de heer de Jong, wegens ge
zondheidsredenen, de laatste tijd meer
was belast met inkassowerkzaamheden,
heeft de direkteur van het gasbedrijf ge
adviseerd om tot benoeming van een
fitter over te gaan. Door interne orga
nisatie en re-organisatie is het mogelijk
een ander personeelslid van het bedrijf,
die tot nu toe een deel van de inkasso
verrichtte, ook de werkzaamheden, die
door de heer de Jong werden verricht,
te laten uitvoeren en in de ontstane va
kature een vakman fitter aan te stellen.
Dit is te meer nodig omdat de fitters
werkzaamheden, mede door de uitbrei
ding van het leidingsnet, nog steeds toe
nemen.
Na ingewonnen advies van de gaskom
missie doen b. en w. onderstaande aan
beveling toekomen en adviseren met een
proeftijd van een jaar te benoemen: W.
E. Hoexum te Leeuwarden.
1968, dat vermeerderd met de toeslag
wegens arbeidsbesparende bouw, 36 be
draagt. Uit dit kontingent moeten
dus nog 9 woningen worden aanbesteed.
In overleg met de dienst gemeentewer
ken is besloten de raad voor te stellen
deze 9 woningen te doen bouwen op het
terrein van de mej. G. Veenstraat, oor
spronkelijk bedoeld voor partikuliere
bouw.
Het betreffendè terrein heeft echter een
zodanige oppervlakte dat het mogelijk
is 10 woningen daarop te doen bouwen,
zodat het gehele komplex in z’n totali
teit 97 woningen kan omvatten. De prov.
direktie voor de Volkshuisvesting en de
Ruimtelijke Ordening bleek na overleg
bereid het betreffende departement voor
te stellen het resterende aantal van 9
woningen uit te breiden tot 10.
Ingaande 1 jan. 1968 zijn echter, voor
wat de toekenning betreft van rijks-
voorschotten en jaarlijkse bijdragen in
de exploitatie van woningwetwoningen
voor uitbreiding van de terreinen van
de HMS. Het is daarom nodig dat de
thans aanwezige bebouwing binnen niet
te lange tijd wordt geamoveerd.
Het behoeft naar de mening van b. en
w. geen betoog dat de daar wonende in
gezetenen gehecht zijn aan de hun in
eigendom toebehorende woningen. In
de loop van de tijden kon het merendeel
van de woningen gekocht worden, doch
tot nu toe was het nog niet mogelijk alle
opstallen met grond in eigendom over
te nemen. Na langdurige onderhandelin-
gen is thans met een drietal eigenaren
van woningen aan het Stadsstreng
overeenstemming bereikt over de aan-
foerpriis en de kosten fan it droegjen
fan gers.
Yn 1948 wie de molkpriis foar de boer
23.2 sint, de foerpriis 25.80 de 100 kilo
en de droegerskosten 11 sinten. Dizze
kosten wiene dus de helt fan de molk
priis en 40% fan de foerpriis. Yn dy
jierren waerd er al aerdich hwat droege,
mar it wiene jit inkelen en meast mei
ien of twa perselen.
Nou yn 1968 leit de situaesje sa: De
molkpriis is forline jier 38.20 west hjir
yn Fryslan, de foerpriis wie gemiddeld
40.- de 100 kg en de droegerskosten 12
sinten. Koe men yn 1948 twa kilo droeg-
gers krije foar ien kilo molke, nou mear
as trije. Wie doe it droegjen 40 fan de
moalpriis, nou is dy mar 30 Mei oare
wurden, omt de molke en it foer beide
bilangryk djürder wurden binne en de
droegerskosten praktysk gelyk bleaun
binne. Al mear boeren krije dit yn 'e ga
ten en litte mear droegje. Sa hat de
droegerij to Warkum al aerdich hwat
leden, dy’t 30.000 of 40.000 in inkele seis
60.000 kilo droegje litte.
It tal droegerijen bliuwt aerdich gelyk,
mar de kapasiteit wurdt aloan greater.
Yn 1959 wie yn Nederlan de totale pro
duksje fan droegers 39 miljoen kilo, yn
1960: 55 miljoen, yn 1961: 62 miljoen, yn
1962: 65 miljoen, yn 1963: 64 miljoen, yn
yn 1964: 73 miljoen, yn 1965: 77 miljoen
en yn 1966: 82 miljoen kilo. De produk
sje is dus yn acht jier mear as fordübele
Wy hawwe hjir yn üs omkriten droege-
de forhaldingen lusken de molkpriis, de rijen stean yn Warkum, Harich, Akma-
WAOROM
Doe’t ik yn myn jonge jierren sneons
nei de Middelbiere Lanbouskoalle yn
Grins gie foar it folgjen fan in oplie-
dingskursus foar de Lanbou-akte, hie ik
der in gewoante fan makke de jouns nei
ien fan myn freonen to gean, in jonge
Grinzer boer, dy’t jit by syn alden op ’e
pleats wenne. Wy rounen dan earst it
lan troch om nei it gewaechs to sjen en
mekoar to hifkjen mei üs opmerkingen
en neitiid glene wy yn ’e hüs om hwat
geseilich nei to praten. De aid boer siet pleitsje foar droeggers. Dêrnei bidoel ik
der altyd by en liet üs stil hwat mei me-
nieuwe voorschriften van kracht gewor
den.
Daar een deel van de in totaal 97 wo
ningen onder vigeur van de vóór 1 jan.
1968 geldende voorschriften is gereali
seerd en de resterende woningen onder
de nieuwe voorschriften zullen moeten
worden gebouwd, is het nodig dat het
komplex van 97 woningen wordt ge
splitst in een komplex van 66 en in een
komplex van 31 woningen.
Het oorspronkelijk door de raad geno
men besluit tot de bouw van 87 wonin
gen zal daarom dienen te worden inge
trokken en te worden vervangen door de
twee andere besluiten.
B. en w. stellen zich voor de bouw van
de 10 ekstra onderhands op te dragen
aan de n.v. Bouwmaatschappij Friesland
te Leeuwarden. Mede in verband met de
splitsing van de komplexen zal ook tot
aanbesteding van de twee komplexen
opnieuw moeten worden besloten.
B. en w. stellen voor tot de bouw van 66
en 31 woningen te besluiten en het be
sluit van 27 okt. 1966 in te trekken.
Vakantiereizen per vliegtuig naar
