10 jaar Boalserter Skotsploech
met folkloristische dagen
Gabe Skroar
Reeds op 4 juni: Verkiezing
Heakeninginne
Pinkstermoandei
Workum
BERNE-FRAGEN
Fan de Martinytoer
Gouden filmpjes
Kr. Frysk Selskip
60 jier
Weer studenten naar
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
DINSDAG 28 MEI 1968
I07e JAARGANG
No. 41
Verschijnt DINSDAGS eo VRIJDAGS
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
Hwat hat
üs hjoed to sizzen
Al to bliid duorret gjin tiid
Wie wordt Heakeninginne
AL HIRT: GROOT SHOWMAN
Tentoonstelling
zo-
Verkiezing op 4 juni a.s.
Affiche en feestgids
Gekostumeerd straatbal
Nog veel meer
Het komité
Tj. de J.
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Uitgave: A. J. OS1NGA N.V, Bolsward
Administratie, eo Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
op de oude folkloristische of daarop ge
ïnspireerde d-ansen. De Skotse trije met
alg spektakulair onderdeel het schoen
makertje is nog steeds een vast onder
deel in het repertoire. Ook andere Friese
en eilander dansen maken daar deel van
uit. Suksesnummers zijn verder steeds
de lispolka en de Tsjerne (Fries voor
karn).
De Boalserter Skotsploech oefent niet
alleen iedere week om de stijl te vervol
maken, maar treedt, zoals boven reeds
gezegd, ook representatief naar buiten.
Bij tal van provinciale of nationale eve
nementen en festiviteiten werd gewaar
deerde medewerking gegeven en in de
zomermaanden is er iedere donderdag
vanaf 12 uur een optreden op een boven
de stadsgracht gebouwd platvorm, dat
steeds honderden toeristen in vervoering
brengt, vooral als het publiek na de show
wordt uitgenodigd mee te dansen.
De aktiviteiten bepaalden zich niet enkel
tot ons eigen land. Ook in het buitenland
kweade gefolgen ek drage moatte. Dat
jildt fansels ek foar de fiif oaren en as
men sa nou en dan bütenlanske kranten
to sjen kriget, is der yn al dy lannen
itselde lüd to hearren. Wy wolle wol de
foardielen, mar de neidielen net. Dizze
ünwiere halding makket it de seis regea-
ringen net maklik de saek sljucht to
krijen, binammen op it gebiet fan de
lanbou.
Foar üs lan is it lykwols fan de greatste
bitsjutting, dat de mienskiplike regelin
gen der komme, omt wy by gelikense
kansen grif in goed plak ynnimme kinne
mei üs moderne lanbou. Dy oare fiif
komme hjir lang net oan ta. It is ek net
wier, dat fanwege de foar april bistean-
de molkpriis, de E.E.G.-boeren alles diene
om dy molkstream mar ta it healwize op
to fieren. Der is wol in taname, mar dy
wurdt skriklik oerdreaun.
Fan 1960 oant 1967 is it tal melke-kij hjir
yn Nederlan fan 1.60 miljoen oanwoun
ta 1.73 miljoen, dat is per jier 1 ta 2%.
De totale molkproduksje groeide yn dy
sawn jier fan 6.8 miljard kilo ta 7.2.
Yn België bleau de produksje op itselde
peil, lyk as yn Luxemburg, yn Dütsklan
yn dy sawn jier 11% mear produksje en
yn Frankryk 22% mear, Italië, as léste,
groeide mei 8% yn dyselde perioade. Al-
linnich yn Frankryk wie dus in fikse
groei en dat kin der maklik omt dér hie-
le streken binne, dêr’t de produksje per
kou jit bysünder leech leit.
Yn it hiele E.E.G. gebiet is it tal melke
kij yn dy sawn jier mar mei 3% tanaem
en de produksje mei 12%. De oanwinnen-
De vrijdag daarvoor hoopt heel Bolsward
op mooi weer, want dan is er een ge
zet
de
Het komité bestaat uit de heren J. M. A.
Mulder, burgemeester, erevoorzitter S.
Haarsma, architekt, J. J. Boomsmal. 6
voorz. J. v. d. Veen, direkteur postkan
toor, Jongemastraat. vicevoorz. N. C. v.
Slooten, Burg. Irenelaan, sekr. W. Jager,
direkteur Amrobank; A. Bosma, sekr.
Skotsploech; J. M. Slob, direkteur (afd.
verkoop) fa. v. d. Plaats; en de dames
mevr. J. M. C. Hiemstra-v. d. Klei en
J. v. Gosliga-Klom.
Natuurlijk is dit niet alles. De donder
dags zal er veel werk van de wekelijk
se markt worden gemaakt, gedurende al
de feestdagen is er een lunapark, feest
verlichting en biedt de plaatselijke mid
denstand tal van koopjes.
Bolsward heef alom in de lande de naam
goed en stijlvol te kunnen feesten. Dit
10-jarig bestaan van de Skotsploech zal
er zeker een voorbeeld van zijn.
kostumeerd straatbal, waarbij een be
kende band op het platvorm zal spelen.
Onder de gekostumeerde dansers (met
kans op f 50 en f 25 voor resp. de
mooiste en op één na mooiste vermom
ming) zal zich ook de heakeninginne
begeven. Ze doet dit incognito en net als
de anderen gekostumeerd. Wie haar het
eerst herkend (en dit te kennen geeft
door haar een bepaalde slagzin toe te
fluisteren) verdient f 100. Zij zal zich
opnieuw verkleden. Wie haar dan her
kent krijgt een prijs van f 50. Vervol
gens zal zij zich nog tien maal van
kostuum verwisselen. Tot tien maal toe
is er een troostprijs van f 10 te winnen
voor wie haar ontdekt. Een reden te
meer om reeds 4 juni aanwezig te zijn
om de verkiezing van de heakeninginne
mee te maken.
Ieder wordt verzocht zich zoveel moge
lijk van een fakkel te voorzien.
Voor een overvolle Harmoniezaal hield
Mr. Piter Jelles Troelstra een verkie-
zingsrede. De S.D.A.P. is niet tegen een
revolutie, mits het dan ook een werke
lijke revolutie is, d.i. een politieke ver
andering van systeem. Eieren kapot ma
ken is gemakkelijk, alleen echter de
S.D.A.P. kan er een omelet van bakken.
Abonnementsprijs t 3.50 pet Irwirta»)
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Laatste week mei 1918
Mem wie der mei oan
Mar liet soks net blike,
Sei: „Mei Syn leaf de
KIn Hy alles bistrike.
Ek sünder telefoan
Kinst prate mei Him
Hy draecht de leafde
En de hoop yn syn stim.
Praet mar gewoan
Hy harket nei dy
Harkestou nei Him
Bist as ’n ingei sa frij.”
Mem, en as wy skilje
Telefoanysk de G.
Hwerom stiet de lijn
Dêrhinne net ré?”
„Mem, hwer-om is
Op Himmelfaertsdei
Dér hinne foar üs
Dan net in wei?
In lyts famke
Fan sawn jier
Boarte mei de poppe
By meni oer de flier.
Har lytse holle
Siet faek dagen
Fol mei tinzen,
Grötfol fragen.
Hja frege har mem,
Dy’t oan’t haken wie,
Yn soks soarte dingen
Gauris om rie.
Ook in de nacht van 23 op 24 mei is het in het Parijse Quartier Latin weer
tof ernstige botsingen tussen politie en betogende studenten gekomen, waarbij
tientallen gewond werd. Op de foto worden een paar gewonde studenten door
een Rode Kruis vrijwilliger verzorgd.
Benoemd tot directeur van het te Bols
ward te stichten Tehuis voor daklozen,
annex werkinrichting, de heer Y. G.
Hooiring.
Reeds op dinsdagavond 4 juni zal de ver
kiezing van de heakeninginne plaats
vinden. Wij verwachten hiervoor grote
belangstelling en nodigen u alvast uit
hiervan getuige te zijn. Het wordt geen
„schoonheidswedstrijd”, al zal bevallig
heid en gratie wel een woordje meespre
ken. Nadat om 7 uur de jarige Skots
ploech ter inleiding van de feestelijkhe
den is opgetreden en de keurgroep van
de plaatselijke g.v. Lycurgus-Wilhelmina
de ritmische dansen zal hebben gede
monstreerd (waarmee deze klub een le
prjjs won) zal om half acht ..het woord
en de daad” aan de kandidaten voor de
titel van heakeninginne zijn. Een voor
een zullen ze nl. voor de ogen van het
kritisch publiek en... een deskundige
„open jury” moeten tonen wat ze waard
zijn. Op kreatieve wijze zullen zij iets
moeten uitbeelden dat met dansen, het
dansfestijn, de folklore en de hooioogst
te maken heeft. Ook zullen zij ’t „woord
bij de daad” moeten voegen en een
toespraakje tot het publiek moeten rich
ten. De juryleden zullen ieder voor zich
speciaal op een onderdeel van het op
treden letten en dit met een cijfer (aan
't publiek te tonen op een bordje) waar
deren. Degene, die het hoogste aantal
punten verwerft wordt heakeninginne,
de andere dames haar hofdames.
Het optreden van de vijf kandidaten
wordt onderbroken met akkordeonmu-
ziek om de jury even tijd tot nadenken
te geven. Om 8.15 zal de voorzitter van
de jury, de heer S. Haarsma, de officiële
uitslag bekend maken en de heakenin
ginne huldigen, waarna om half negen
een rijtoer door de stad wordt gemaakt.
Was de Amerikaan Al Hirt in 1957 nog een onbekende trompettist in Dan Levy’s
club „Pier 600” in Hirts geboorteplaats New Orleans, nog geen tien jaar later
was hij zo populair en belangrijk, dat de grote gebaarde en goedlachse showman en
muzikant helemaal uit de States moest overkómen om in het Amsterdamse RAI-
gebouw op te treden met zijn sextet tijdens het toen gehouden Grand Gala du
Disque.
Op de Pinksterkermis te Heerenveen
maakte de stoomcaroussel in 4 dagen
tijds een ontvangst van bij de f 30.000,
de bifolking yn dy seis lannen soe dizze
greate produksje bést oankinne as der
mar gjin oar forskynsel wie, dat dit op-
kearde. Dat is oer de hiele liny in for-
mindering fan it gebrük fan suvelpro-
dukten. Dat is bysünder spitich, omt dit
üs eigen skuld mei is. Nederlan stiet
boppe-oan yn it margarine-forbrük en
büten it earme Italië ünderoan yn it
büteriten. Fan Italië, dêr’t it spiisoalje-
forbrük in great plak ynnimt, omt it dat
seis produsearre, is dat to bigripen, mar
Nederlan as earsteklas suvellan, lit it
raer sitte. Yn Italië brükt men 1.3 kilo
margarine, yn Frankryk 2.9 kilo yn
Luxemburg 5 kilo, yn Dütsklan 9.4 kilo
en yn België 13.1 kilo. Mar yn Neder- dat in diel fan dit forties troch it tanim-
lan is it forbrük 19.6 kilo de man. Dat
wie foar de oarloch hiel oars, doe stie der
neist in greater büterforbrük de marga
rine op 7.1 kilo per persoan. Dizze skea-
like Ontwikkeling is yn de han wurke
troch de prizen, hwant nearne yn de
E.E.G. is de margarine goedkeaper as
hjirre yn dit suvellan. De oare fiif lannen
lizze op de margarine mear of min bi-
lêsting sadat men it forskil mei büter
lytser makket. By üs kostet de marga
rine 1.80 de kilo, mar yn België 3.14 en
yn Dütsklan 3.04, yn Frankryk 2.91 en
yn Italië seis 5.14 de kilo.
Towille fan it bilang fan de forbrükers is
de forhalding tusken margarine en büter
yn üs eigen lan sa, dat de margarine mar
29% kostet fan de büterpriis. Yn de
E.E.G. kringen hat men tige oansitten
om ek yn Nederlên de margarine djür-
der to meitsjen, mar de regearing woe
Nog een voorproefje van het grote
merfeest in Bolsward. Van 11-14 juni
zal er in de Doele een tentoonstelling
worden gehouden van de 200 kinderte
keningen, die de jury heeft uitverkoren
uit de gemaakte 1500 werkstukken die
door Bolswardse scholieren zijn ingele
verd bij de afficheprijsvraag.
Deze tentoonstelling zal dinsdag 11 juni
te bezichtigen zijn om 10-12, 3-6 en 7-9
uur, de daarop volgende woensdag en
donderdag van 3-6 en 7-9 uur en vrijdag
van 10-12 en 3-6 uur.
Zoals bekend, heeft de Bolswarder gra-
fikus Murk Kuipers de allerbeste teke
ningen of fragmenten hieruit gegroe
peerd tot de officiële affiche die voor
de festiviteiten van 19-22 wordt gevoerd.
mende forbrük fan koffy-molke goed
makke wurdt, mar lang net alhiel. Mei
de tsiis is it in bytsje better, der is in
taname fan 8.3 kilo oant 8.6 kilo, mar ek
by dit kostelike produkt stean wy ünder
oan. len mei oar wol sizze, dat wy yn it
E.E.G.-forban net sa’n sterke posysje
ynnimme. Wy hawwe it greatste suvel-
oerskot en wy dogge der seis it minste
oan om it lytser to krijen. It is wol mak
lik om yn greate gearkomsten swiere
wurden to brüken, mar de feiten bliuwe
der gelyk om. En dy binne sa as it Aide
sprekwurd üs al faker foarhalden hat.
De Nederlanners binne in folkje, dy’t to
folie freegje, mar to min jaen wolle. Of
sa’t de Ingelsken sizze: „Giving too little,
but asking too much.”
Hieronder volgt het werkprogramma van
de studenten werkexcursie „Workum”
van de afdeling Planologie en Sociologie
van de Landbouwhogeschool te Wagenin-
gen.
In de week van 27 tot 31 mei zal een
groep van 50 studenten begeleid door de
hoogleraar en drie wetenschappelijke
medewerkers de planologische aspecten
van de Friese zuidwesthoek bestuderen
en met name van Workum.
De deelnemers krijgen logies in de kam
peerboerderij van H. Westerhuis, Alde-
dijk 2 te Workum.
Maandag 27 mei om 10.30 uur is er de
aankomst te Leeuwarden met ontvangst
in de provinciale bibliotheek namens Ge
deputeerde Staten. Hier wordt een inlei
ding gehouden door Ir. D. Tuinstra, dir.
van de Prov. Planologische Dienst Fries
land, gevolgd door een rondrit door het
gebied van de voormalige Middelzee en
door Westergo, die wordt besloten met
een lunch in het paviljoen aan het Snee-
kermeer. Na een rondrit door het meren
gebied is er om 16 uur de aankomst te
Workum met een ontvangst ten stad-
huize en een inleiding door Mr. B. van
Haersma Buma, burgemeester van de
stad Workum, gevolgd door een rondrit
door de gemeente en een warme maaltijd.
Het verdere deel van de werkweek
draagt een meer besloten karakter.
Pinkstermoandei foei yn 1908 op 8 juny
en it wie op dy dei, dat yn „de Klanderij”
to Ljouwert it „Kristlik Selskip foar
Fryske Tael- en Skriftekennlsse” op-
rjochte waerd.
Yn oktober 1907 hie it Friesch Dagblad
in oprop stien fan Ds. S. Huismans fan
Eanjum, om ta it oprjochtsjen fan in
Kristlik Frysk Selskip to kommen. De
oprop sloech wol oan en al gau siet men
op in tachtich meidoggers.
It earste Haedbistjür bistie üt Ds. S.
Huismans, Eanjum, foarsitter; G. Ka
merling, Rinsumageast, skriuwer; Mr.
J. W. Tysma, Ljouwert, skathalder; Dr.
G. A. Wumkes, Snits; M. H. Tromp,
Snits; J. Schuringa, St. Anne en O. S.
Akkerman, Aldeboarn.
Yn de forroune 60 jier hat it Selskip
gans aksjes los makke. De fortaling fan
de Bibel yn it Frysk hie al gau it om
tinken, ek it Frysk preekjen en it Frysk
ünderwiis hawwe hieltyd de bilangstel-
ling hawn en ek dér is gans foar dien.
Lange tiid waerd it tydskrift „Yn üs ei
gen tael” ütjown en letter kaem it wyk-
blêd „De Stim fan Fryslan”.
De namme fan de foriening waerd yn
1920 „Kristlik Frysk Selskip”. Mei yn-
gong fan 1968 wurdt de Stim fan Frys
lan as moanneblêd yn oparbeidzjen mei
it Roomsk Frysk Boun ütjown.
Büten de persoanen boppeneamd hawwe
gans foaroansteande figueren yn it Sel
skip warber west, dêr’t fan neamd wur-
de kinne: E. B. Folkertsma; Fedde Schu-
rer; M. S. E. Visser to Kollumerpomp,
eartiids to Britsum; S. E. Wendelaer
Bonga; A. M. Wybenga; Inne de Jong
fan Amsterdam; Dr. W. Kok, nou to
Wolvegea; U. van Houten, St. Anne; R.
S. Roarda; Th. Bakker, Stiens en J. Pie-
benga.
werd meermalen met sukses opgetreden.
Zo zijn de skotsploechdemonstraties in
Duitsland (Emden), Italië (Sicilië),
Frankrijk en Portugal, om maar een
paar te noemen, evenzovele hoogtepunt-
ten in het bestaan van de nu 10 jaar
oude vereniging. Eenmaal eerder was de
Skotsploech gastvrouwe van een groot
aantal zusterverenigingen, nl. toen in
1962 in Bolsward een groots opgezet
internationaal follkoristisch festival is
gehouden.
dit mei it each op it prijspeil fan dit bi-
langryk hüshaldünderdiel net dwaen.
Oft dizze halding yn it E.E.G.-forban sa
bliuwe kin is in iepen fraech. Party boe
ren soene dat graech oars sjen, mar oan
de oare kant is it ek in feit, dat by hiel
hwat boerehüs-haldingen de margarine
alle dagen op ’e tafel stiet.
Mar it is net allinnich de büter, dêr’t wy
yn eigen lan skuld mei oan ha, ek de
molke seis fynt hjir to min waerdearring.
Yn dizze sawn jier is it forbrük fan mol
ke per man tobekroun fan 178 kilo oant
155 kilo. Dat is 23 kilo de man minder.
Foar 12 miljoen minsken bitsjut dat 275
miljoen kilo molke. Nou is it wol wier,
HWEROM SIT IT SA SWIER?
It is net earlikKom de konsekwinsjes fan
it meiinoar dwaen yn de E.E.G. óf to
wizen, nei’t men mei greate ienriedich-
heit ta dit dielnimmen oan de Jeropeeske
ekonomyske mienskip bisluten hat. Nei
myn miening is der yn de Twadde Rea
mer torjucht skerpe krityk op ütoefene,
doe’t ien fan de leden foar de T.V. krekt
die oft hy fan dizze oerienkomst neat
öfwist en de regearing swart en wyt for-
wiet omt it ien fan dy mienskiplike óf-
spraken (de B.TW.) oan de Keamer
foarstelde. Wy hawwe as lan en folk diz
ze wei keazen en sille de goede en
Deze affiche vermeldt op 19 t.m. 21 het
optreden van dansgroepen uit Tsjecho
Slowakije, Duitsland (München Kreis
für Volksmusik, Lied und Tanz en de
Tanzgruppen Siebenburgen uit Sachsen)
Oostenrijk, Frankrijk (Groupe Folklo-
rique du Pays de Bresse), België en uit
Nederland (Emmen, Meppel, Hindeloo
pen). Het optreden zal geschieden in
een grote feesttent op het Plein 1455.
De feestgids, die eerstdaags verschijnt,
licht de bezoekers uitvoerig in over al
les wat er te Bolsward verder staat te
gebeuren. We noemen slechts de gras
baanrace voor resp. nieuwelingen, ju
nioren en senioren op het ijsbaanterreln
(zaterdagmiddag) gevolgd door een
groots opgezet beatfeest.
Een ander folkloristisch gebeuren is in
Bolsward telkenmale de intocht van de
Heakeninginne (hooikoningin). Ditmaal
is er rond de viering van het 10-jarig
bestaan van de Skotsploech een verbin
ding tussen deze twee gelegd. Opnieuw
zal Bolsward nl. van 19-21 juni gast
vrouw zijn van tal van buitenlandse en
Nederlandse folkloristische dansgroepen
In dit folkloristisch festijn wordt de in
tocht van de heakeninginne (19 juni)
ingepast.
Werd vorige jaren de heakeninginne
steeds bij toerbeurt aangewezen door een
van de plaatselijke boerenjongerenorga
nisaties, ditmaal zal degene, die deze
eretitel mag dragen, worden gekozen en
wel op een zeer originele manier. Een
vijftal dames (uit Bolsward en wijde
omgeving) liet zich voor de selektie in
schrijven.
Voo-dat de stoet zich in beweging
aksentueren opgelaten ballonnen
feestvreugde.
Het eerste kroonjaar, het kruisje, is behaald in de leeftijd van de Boalserter
Skotsploech. In die tien voorbij gegane jaren is veel gebeurd, zoals elke vereniging
heeft ook de Skotsploech haar wel en wee gekend, haar ups en downs.
Dat nu by het bereiken van deze mijlpaal in de Skotsploech geschiedenis ekstra
luister wordt bygfezet door rondom die viering een aantal feestelijkheden te
organiseren, vindt zün oorzaak in het feit, dat Bolsward blij is met de Skotsploech.
Immers, de Skotsploech leden zijn vertegenwoordigers zijn goodwill ambassadeurs
in de eerste plaats voor Bolsward, maar ook voor Friesland en ook voor Neder
land. Bolsward is niet alleen blij met de Skotsploech, maar is er ook trots op -
en terecht. Als de Skotsploech een sukses behaalt en dat zijn er vele geweest,
dan voelt elke Bolswarder dat ook een beetje als een persoonlijk sukses. „Onze
Skotsploech heeft het maar weer versierd.”
Bolswards Nieuwsblad
en Wymbritseradeel.
Deze saamhorigheidsgedachte wordt ten
volle geillustreerd door de bereidheid van
de Bolswarder bevolking om de 150 bui
tenlandse gasten gedurende vier dagen
gastvrijheid te verlenen. Hulde aan de
gastadressen.
De Skotsploech telt ruim 30 leden en is
samengesteld uit de Bolswarder burgerij,
vogels van allerlei pluimage, maar met
hetzelfde doel bezield om via dans, zang
en muziek de folklore niet verloren te
doen gaan. Met elkaar genieten van het
aktief beoefenen van die folklore op
stijlvolle wijze dit zowel wat betreft kle
ding als repertoire om zo de kuituur van
wel uit te dragen, die in zo belang
rijk! mate heeft bijgedragen tot het
zijn van nu.
De Skotsploech dankt haar naam aan de
Skotse trije, de nationale Friese dans,
merkwaardigerwijs ontleent (de naam
wijst daar reeds op) aan een Schotse
dans. Skotse wil in het Fries zeggen
„volksdansen, maar dan met het accent
Het hooiersloon is vastgesteld op f 28,
Gerekend wordt hierbij op werkdagen
van ’s morgens 5 tot 's avonds 7 uur.
Zaterdags tot 6 uur. Dit is een uurloon
van ongeveer 33 cent.
HM»
