Gaullisme veegde linkse oppositie fiabeSKroar tafel van Kamerleden krijgen f 40.000 nu f geT Rusland wil kernbewapening afschaffen Derde Orgelbespeling het buitenland J. s. STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Weggooi-fiets Vakantie en werk in Sa om Gysbert Japiks hinne IIP/- rv'- a A- V CÓ j 107e JAARGANG No. 51 VRIJDAG 5 JULI 1968 Wymbritseradeel. Hwat haf üs hjoed to sizzen Trudeau Non-proliferatie in INFORMATIES VOOR JONGEREN en Nieuwe behuizing Boeren Advertentieprijs: 16 ct per mm Ingez, mededelingen dubbel tarief Contractprijs op aanvraag Op het gebied van de buitenlandse politiek heeft president De Gaulle eens te meer gezorgd voor een verrassing; het gaullisme heeft, ook in de tweede etappe van de kamerverkiezingen, een volledige triomf behaald en de linkse oppositie van de tafel geveegd. Niet zozeer deze overwinning op zichzelf, als wei haar omvang, maakt de verkiezingsuitslag tot een merkwaardig gebeuren, want dat het gaullis- me met bijna honderd zetels meer in de nationale vergadering zou terugkeren, hebben de meeste waarnemers niet voorzien en ook De Gaulles aanhangers zelf niet verwacht. De „Lively I-ady” met aan boord de eenzame zeezeiier Alec Rose, is hier gefotografeerd op korte afstand van Engeland. Donderdag hoopt de avontuurlijke groenteman weer voet op vaste wol te zetten. Ongetwijfeld wacht hem een grootse huldiging, waarvoor nu al voorbereidingen worden getroffen in Rose’s woonplaats Portsmouth. Abonnementsprijs f 3,50 p. kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Dit is tot nu toe zo bij elke verhoging geweest. Het geeft altijd aanleiding tot het boze gerucht, dat een aantal afge vaardigden - maar nooit een meerder heid - van te voren verlof krijgt om tegen de verhoging te protesteren. Het parlement kan er dan later altijd op wijzen, dat men niet zonder meer „ja” heeft gezegd tegen de verhoging. Een wat dwaze vertoning, waarvan minister Beemink ook af wil. Hij stelt voor om de vergoedingen voor het kamerlidmaat schap in het vervolg gelijkelijk te ver hogen aan de hand van de trend van de ambtenarensalarissen. Er hoeft dan ook niet telkens in het parlement over te worden gepraat. De kosten van informatie en bemidde ling zijn gering. De genoemde bureaus geven goede raad. Ook wordt een ver trouwd adres meegegeven voor advies en hulp bij moeilijkheden. Deze instellingen bemiddelen voor verblijf ,,au-pair” of als „paying-guest” en lichten jongeren voor over vakantiemogelijkheden in het bui tenland. Inlichtingen worden verstrekt over taalcursussen, vakantiekampen en werkkampen, waar jonge mensen van verschillende nationaliteiten elkaar kun nen ontmoeten. Het ministerie van Cultuur. Recreatie en Maatschappelijk Werk vestigt er de aan dacht op, dat jongeren, die naar het bui tenland willen voor vakantie of werk er goed aan doen vóóraf inlichtingen te vra gen over zelf gevonden adressen, werk vergunningen, arbeidsvoorwaarden e.d. Op goed geluk ingaan op aanlokkelijke advertenties voor baantjes in het buiten land leidt dikwijls tot minder prettige er varingen. Informaties worden gegeven door de Maatschappelijk Advies- en In lichtingenbureaus van de Nederlandse Vereniging voor Jongeren UNION en de Federatie van Katholieke Verenigingen van Meisjesbelangen. Deze service wordt door de overheid gesubsidieerd. Der yn Ljouwert stiet Op in plateau Hy wie in minsk En dat in kou. Hy woe ek wol Mar ’t siet hwat klem Yn ’t brons hjir stean Lyk as üs Mem. Somliken siikje heech yn ’e wolken hwat op ’e groun to finen is Noch altyd stie Hy hjir yn ’t gips Al kamen rounom wei Wol allegear tips. Twa jier hie hy Der nou al stien Mei de ünderklean Hast noch to lien Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 TeL 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335 (05157) De adressen zijn: het Maatschappelijk Advies- en In lichtingenbureau te Amsterdam, Cen traal Station, tel. (020) 246258 Arnhem, Sonsbeekweg 4, tel. 08300 21890 Den Haag, Tasmanstraat 182, telef. 070 335441 en 332833 Groningen, Emmasingel 19, telefoon 05900 36651 Haarlem, Stationsplein 2, tel. 023 14004 Rotterdam, Centraal Station, telef. 010 120869 Utrecht, Centraal Station, tel. 030 22428 en 26732 de Fed. Kath. Ver. van Meisjesbelan gen, Amsterdam, Herengracht 162, tel. 020 243184 Bolswards Nieuwsblad Ook de rijders in de Tour de France hadden maandag veel last van de hitte. Op de foto een meelevende toeschouwer, die de gekwelde rijders enige verkoeling brengt. De leden van de Tweede Kamer hebben, nog net voor zij op zomerreces gingen, hun eigen salaris (schadeloosstelling heet dat) verdubbeld. Met ruime meerderheid ging de Kamer akkoord met het voorstel van minister Beemink (binnenlandse zaken) om de schadeloosstelling van twintigduizend op maximaal veertigduizend gulden per jaar te brengen. Neveninkomsten, welke hoger zjjn dan vijfduizend gulden, warden (met een maximum van vijftienduizend gulden) van deze schade loosstelling afgetrokken. Er waren ook dit keer in de Kamer weer enige afgevaar digden, die fel protesteerden tegen hun eigen salarisverhoging. Belangrijkste vraag natuurlijk is of de verhoging, waarover nu is beslist, rede lijk is. Voor de kleine man met het even kleine inkomen klinkt het allemaal zeer onredelijk. Een verdubbeling van twintig naar veertig mille is een aardig brok salarisverhoging. Toch moet een kamer lid dit verhoogde salaris wel waard zijn. Mits hij zijn werk alg parlementariër ook als hoofdberoep ziet. Daaraan heeft in het verleden het nodige ontbroken. Het salaris was daar ook aanleiding toe. Een salaris van twintigduizend gulden - waarbij men in het oog moet houden dat een afgevaardigde géén kinderbijslag krijgt voor eerste en tweede kind, geen vakantietoeslag, geen invaliditeitsuitke- ring en geen ziektekostenregeling - is nauwelijks genoeg om goede krachten ertoe te kunnen overhalen zich geheel aan de politiek te wijden. In het bedrijfs leven halen zij doorgaans heel wat ho gere inkomens. Een kamerlidmaatschap werd dan alleen aantrekkelijk door een rijtje nevenbaantjes. Wat het nare ge volg had dat een afgevaardigde nauwe lijks tijd had om zich met zijn feitelijke parlementaire werk te bemoeien. Indien deze verhoging tot gevolg heeft, dat kamerleden méér kamerlid worden is zij dus zeker redelijk te noemen. Ook al komt een verhoging met honderd pro cent op dit moment ongelukkig aan. „Maar”, zei minister Beernink niet ten onrechte, „op welk moment zou het dan niet het geval zijn?” Kamervoorzitter v. Thiel heeft een sa- lomonsoordeel moeten vellen over de splitsing in de Boerenpartij. Nu afge scheiden boer Harmsen en boerenleider Koekoek beiden het fraktievoorzitter- sohap voor zich opeisen was het aan mr. Thiel om recht te spreken. Mr. v. zijn opzienbarende redevoering heeft ge houden, welke 'n voortijdig einde maak te aan zijn Canadese bezoek - een uit zonderingspositie zou kunnen gaan in nemen en het ten koste van de federale soevereiniteit bevoegdheden aan zich zou kunnen trekken. De door De Gaulle destijds zo vurig aan- gemoedigde separatisten hebben dus geen been aan de grond gekregen en een verbrokkeling ran Canada is voor lopig doeltreffend bestreden. Wat Tru deau na de samenstelling van een nieuw kabinet en tijdens een volgende, in het najaar beginnende zittingsperiode van het parlement, aan sociale en ekonomi- sche hervormingsmaatregelen zal weten te bereiken zal moeten worden afge wacht. verhuizen. Tot nu toe was dit gevestigd aan de overkant van het Binnenhof, waar ook de Eerste Kamer zetelt. Het is tot nu toe voor het parlement, zowel voor Eerste en Tweede Kamer, fors be helpen geweest. Dit is een gevolg van het besluit, twintig jaren geleden, om géén nieuw parlementsgebouw in Ne derland neer te zetten. Op zich een ge lukkig besluit want tal van tradities binden het parlement aan het Binnen hof. Men denkt er nu aan om het gehele Binnenhof met al zijn gebouwen aan beide Kamers toe te wijzen. Waarbij er een mogelijkheid bestaat dat een deel van het ministerie van verkeer ter be schikking komt van de minister-presi dent. Tenslotte worden daar al de we kelijkse kabinetsvergaderingen gehou den, in de beroemde Tréveszaal. Het Binnenhof zou dan uitgroeien tot een echt regeringscentrum, met voorlopig voldoende ruimten voor vergaderingen en sekretariaten. Een gelukkig perspek- tief. Alleen jammer, dat de Tweede Ka mer dit onderwerp beslist in het geheim wilde behandelen. Waarom eigenlijk? Dat de Kamer nu op reces gaat bete kent nog geen vakantie, zei kamervoor zitter v. Thiel aan het slot van de laat ste openbare bijeenkomst. Er moet nog veel worden gedaan in deze zomermaan den. Niet alleen ten aanzien van de nieuwe behuizing, ook moet nog veel denkwerk worden verricht op het ge bied van de kommissie- en hegrotings- Nadat de Russische minister van bui tenlandse zaken, Andrei Gromiko, in een onverwachte verklaring aan de voor avond van de formele ondertekening van het verdrag ter voorkoming van de v-- spreiding van kernwapens had aange- kondigd, dat Rusland bereid was tot be sprekingen over een wederzijdse beper king van de defensieve raketsystemen, heeft premier Kosigin, nog voordat pre sident Johnson deze Russische geste had beantwoord, bekend gemaakt, dat de Sowjetunie in een tot ,,alle landen” ge richt memorandum overleg heeft voor gesteld over nog verdere ontwapenlngs- plannen. In haar boodschap heeft de Russische regering onder meer aangedrongen op een „beperking en in een later stadium volledige stopzetting van de middelen om strategische w'apens te leveren”. Verder wordt voorgesteld om vluchten met kernwapens buiten de eigen gren zen te verbieden - dit kennelijk ter voor koming van ongelukken zoals b(j Palo mares in Spanje - en ook onderzeeboten met nucleaire wapens zouden niet buiten bepaalde zones mogen komen. In het memorandum wordt voorts aan gedrongen op het verbod van onder- Waarschuwing Toch is de lucht voor de gaullisten mis schien nog niet geheel opgeklaard, want de mogelijkheid blijft bestaan dat de nu tot zwijgen gebrachte gevoelens van onlust, welke zo heftig hun uitweg hebben gezocht, opnieuw zullen leiden tot uitbarstingen. Premier Pompidou heeft er dan ook terecht voor gewaar schuwd de overwinning al te bundig te vieren en de overwonnenen al te zeer in het nauw te drijven. De Gaulle zal de hervormingsregelen, die hij heeft aangekondigd moeten uit voeren en verwacht wordt, dat hij een referendum zal uitschrijven om de re publiek te laten beslissen over het be ginsel van deelneming der arbeiders in bedrijven, een beginsel dat nota bene door de gaullisten tijdens hun verkie zingscampagne zorgvuldig is omzeild daar het niet van hun, maar juist van de oppositie afkomstig was. Die oppositie heeft de prijs moeten be talen voor haar onvermogen om een dominante figuur naar voren te schui ven, achter wie de ontevredenen zich zouden kunnen scharen met als gevolg, dat zij zichzelf nagenoeg onmondig heeft gemaakt. Het is tragisch, dat een figuur als Mendès-France, die heeft bewezen over de kapaciteiten te beschikken om een alternatief waar te maken, opnieuw is gedoemd de rol van machteloze toe schouwer te spelen, want als er één ding duidelijk blijft, dan is dat stellig, dat het gaullisme konservatief en autokratisch van struktuur als het is, evenmin als het dat voor de onlusten was, ook nu in staat zal zijn de Franse samenleving grondig te herkonstrueren. grondse proeven met kernwapens (op basis van het gebruik van nationale middelen ter kontrole op de naleving, het verbod om chemische en bakteriolo- gische wapens te gebruiken en verder wordt voorgesteld om buitenlandse ba- or> te heffen en regelingen te treffen voor een regionale ontwapening en voor het vreedzaam gebruik van de zeebodem Hoewel Moskou meer dan een jaar heeft gewacht voordat het reageerde op de laatste ontwapeningsvoorstellen van president Johnson, zijn deze verrassen de suggesties toch stellig een blijk hoe zeer ook Rusland er veel aan gelegen is om zijn ontspanningspolitiek ten op zichte van het westen door te zetten. Belemmerende faktoren voor een Rus sisch aanbod waren vooral de kwestie Vietnam en, nog onlangs, de nieuwe oostelijke maatregelen, die het verkeer tussen de bondsrepubliek en West- Berlijn beperken. Ook kan het besluit van de Amerikaan se senaat om 227 miljoen dollar te vo teren voor de bouw van een Amerikaans raketstelsel, dat tegen een eventuele Chinese bedreiging afdoende zou zijn, van invloed zijn geweest. Hoe dit ook zij, de Russen tonen een zekere bereid heid om de bewapeningswedloop enigs zins af te remmen. Thiel riep beide partijen bij zich en las hen fors de les. Hij moet zoals gezegd hebben van „Mijne heren, dit ged.... wil ik in mijn parlement niet meer hebben. Het is uiterst kwalijk voor gezicht en goede naam van de Kamer. Ik verzoek de heren nadrukkelijk om in het vervolg hun interne ruzies niet meer in het par lement uit te vechten”. Vervolgens kwam zijn oordeel: zowel de heer Koe koek als de heer Harmsen mogen zich fraktievoorzitter noemen. De eerste van dc Boerenpartij-groep Koekoek, de twee de van de Boerenpartij-groep Harmsen. Een geweldige vondst. Maar twee groe pen zijn er doodongelukkig mee. De journalisten, die in het vervolg deze veel te lange naam moeten gebruiken afkor tingen als BPGK en BPGH doen het tenslotte niet zo best), en de griffiers, die de toch al karige kamerbegroting nu met wat ekstra bedragen moeten be lasten. Want door de verheffing van de heer Harmsen tot fraktievoorzitter en de handhaving van de heer Koekoek in die funktie moet nu aan beide heren de ekstra beloning voor het voorzitterschap worden uitbetaald (duizend gulden plus driehonderd gulden voor elk fraktielid). Het salaris van de heer Koekoek gaat met vier maal driehonderd gulden ach teruit omdat hij vier fraktieleden kwijt is. De heer Harmsen krijgt er negentien honderd gulden bij (duizend plus drie maal driehonderd). De nieuwe Boeren- fraktie (afdeling Harmsen) heeft het geld hard nodig, zij wil daarmee de eigen uitgave van een partijblad „Binding Boerenpartij” financieren. Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en De Kamer heeft, kort voor zij op vakan tie ging, nog zeer in het geheim ver gaderd over een aantal grootse plannen, die bestaan ten aanzien van het Binnen hof. In deze zomermaanden moeten die verder uitgewerkt worden. De Tweede Kamer schreeuwt om meer ruimte. Daartoe is nu gelegenheid gekomen doordat het ministerie van kuituur, re- kreatie en maatschappelijk werk, welke een aantal vleugels aan het Binnenhof in bezat had, is verhuisd naar een nieuw gebouw in Rijswijk. Bovendien gaat ook 't ministerie van verkeer en waterstaat Aansluitend bij de groeiende gewoonte om allerlei zogenaamde weggooi-artike- len (flessen, borden enz.) te produceren, heeft een Deense ingenieur een fiets ge construeerd, die na uiteraard veel vuldig gebruik niet wordt gerepareerd maar weggegooid. Zijn fiets is geheel uit plastic vervaardigd en moet zo goedkoop in de handel worden gebracht dat repa reren voor de bezitter duurder is dan 'n nieuwe konen De derde orgelbespeling werd dinsdag 2 juli verzorgd door de organist Feike Asma, die de voor Bolsward matig be zette Martini een flinke kluif romantiek voorzette in kompositie van de Deen Niels Gade, Gustav Merkel, Otto Türke, August Ritter en verder de Franse meesters César Franck en Alexandre Guilmant, waarmee de voorliefde voor ’t romantische genre, die deze organist be zit (en waarop diens sukses berust) dus wel heel sterk naar voren kwam. De werken van eerstgenoemde vier kompo- nisten hadden weinig nieuws te bieden, met uitzondering van het koraalvoorspel „Schmücke dich, O liebe Sale” van Mer kel (1827-1885). Het zou bijzonder in teressant geweest zijn, als Asma na dit werk terstond de bewerking van Joh. Brahms over hetzelfde koraal had ge speeld om zo de luisteraar eens te laten horen hoe dicht verschillende romantici bij elkaar staan. Van Ritter vertolkte de organist een gedeelte uit de sonate in e-moll; tegen de aanpak van dit werk inderdaad „rasch und feurig” is geens zins bezwaar, wel tegen het feit dat een sonate weinig recht wordt aangedaan ais slechts één deel daaruit wordt vertolkt. Van Bach zette de organist helder de trio-aria in F-dur neer. Een trio is niet alleen voor alles de toetssteen voor ieder organist, doch bovendien is het voor naamste punt, waarop gelet moet worden het feit dat de twee manuaalstemmen kwa kleur zo duidelijk mogelijk geschei den worden, daar anders de lijn moeilijk waarneembaar is. Gelukkig slaagde As ma in een dergelijke registratie. Johann Pachelbel schitterde in zijn vijf delig Praeludium met aansluitende fuga en ciaconne in d. Het inleidende prae ludium met het energieke pedaaltema en de uiterst effektieve echodynamlek wel ke Asma aan het slot tentoonstelde kon alleszins bevredigen; daarentegen niet de aanpak van de ciaconne, die met tem- pischommelingen (waarom?) en een be wust streven naar een forse klimax het romantische verraadde, wat nu net niet bij deze ciaconne past. Bij César Franck kwam Asma tot de enige juiste realisatie, welke bij deze organist in goede handen is, nl. dat de kern van Franck’s muziek besloten ligt in de klankkleur van het orgel. Hier heeft hij dan ook bijzonder fraai de „maitre angelique” laten spreken. Van Guilmant speelde de organist één van diens „Marcles”, werken die naar mijn weten door deze meester pas later voor orgelsoli zijn omgezet. Asma eindigde zijn bespeling met Trio- koraal over ps. 1 en Finale-koraal over gez. 138 „De Heer is groot”. Komende week speelt dezelfde organist een programma, hoofdzakelijk gewijd aan zijn leermeester Jan Zwart, die op 13 juli 1937 overleed. Een eveneens verrassende overwinning heeft de Canadese liberale premier en partijleider Trudeau behaald. Ook hij heeft kans gezien het zich komfortabeler te maken door met 154 van de 264 zetels in het Lagerhuis een absolute meerderheid te veroveren. De liberalen boekten een winst van 23 zetels, terwijl de konservatieven er 26 moesten afstaan en nu nog over 76 afgevaardigden be schikken. Als overeenkomst met hetgeen Frankrijk is gebeurt kan men voor wat betreft Canada wijzen op de grote aan trekkingskracht, die van een bepaalde politieke leider kan uitgaan: bij De Gaulle als verpersoonlijking van „vader tje staat”, bij Trudeau als symbool van jeugdig elan. Daarbij komt natuurlijk, dat de kon servatieven te weinig begrip hebben ge toond voor hetgeen bij het Canadese kiezerskorps leeft. Zij handhaafden tij dens hun campagne het principe van twee Canadese naties: een Franstalige en een Engelstalige, die twee nationa liteiten zouden moeten hebben maar één gemeenschappelijke staatsburgerschap. Trudeaus concept daarentegen getuigt van groter staatsmanschap. Hij heeft er in z’n verkiezingsredevoeringen steeds op gehamerd, dat er grondwettelijk vast gelegde garanties zouden moeten komen die aan de Franstalige Canadezen ge lijke rechten verlenen zoals aan de En gelstaligen, maar hij heeft zorgvuldig vermeden het in een richting te drijven waarbij Quebec - het Franstalige cen trum. waar president De Gaulle destijds Het resultaat levert natuurlijk voer te over voor massapsychologen, maar het feit, dat de ortodoxe gaullisten met 294 inplaats van 199 zetels, de giscardianen met 64 inplaats van 43 zetels terugkeren moet wel in de eerste plaats worden toegeschreven aan de angst van de ge vestigde Franse bourgoisie voor een aan tasting van onder De Gaulle behaald verworvenheden, voor een radikale om mekeer, die de macht aan „de straat” zou brengen. Tel daarbij op de machtsmiddelen, die het gevestigde regime ten dienste heb ben gestaan - radio en televisie - het listig gebruik dat het van die machtsmiddelen heeft gemaakt, dan wordt die merkwaardige trouw aan een „vaderfiguur’ als De Gaulle toch wel enigszins begrijpelijk. Dat de Fransen genoegen nemen met een bewind, dat de spelregels der de- mokratie zoal niet negeert, dan toch zeer non-’’’•riant behandelt, ig het gevolg van een jrsehijnsel, dat vaker - en werkelijk niet alleen in Frankrijk - kan worden waargenomen. De Gaulle beschikt nu over de „sterke, konstante meerderheid” waarom hij zijn volk heeft gevraagd, de giscardianen, die voordien nogal eens de, overigens vrij onschuldige „enfants terribles”. plachten te spelen zijn uit geschakeld, de kommunisten en de link se federatie beiden meer dan gehal veerd. It is yn Boalsert Neat net rom Soks tinken wie Fan Gysbert-om Xyi s S*» kW*-** J J»** F - C 1

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1968 | | pagina 1