Bate Shroar
Zuster F. Bosma (even)
terug uit Pakistan
«2
Ze zag meer dan
5000 babys komen
W
Kaatsmaralhon
Fan de Martinytoer
De „Ale Couperus-
kaatspartij”
in Balk
f
zPB
e
L
Br
107e JAARGANG
DINSDAG 6 AUGUSTUS 1968
No. 60
Wymbritseradeel.
Hwat hal
Keapje gjin oerdadichheit.
Tj. de J.
1
'I
I
Advertentieprijs: 16 ct per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Wanneer de in Bolsward als aardappelandelaar bekend staande heer Bosma .(ter
subtiele onderscheiding van de groente- en fruithandelaren Bosma) ons in zijn
hoge woning aan de Hoogstraat een sigaar aanbiedt, doet hij dit wijzende op de
reusachtige inhoud van een even reusachtige vaas: „It binne mar hwat snilen,
mar ik ha der nou ienkear aerdichiieit oan”. Zo is het inderdaad, rietstengels,
lisdodden, egelskoppen en andere waterplanten sieren, artistiek geschikt, de woning
en op de tafel staat een tuil kattestaarten. „Oars tüch, mar it stiet wol moai”.
Dit oog hebben voor het mooie in de schepping, al is he nog zo eenvoudig en
helemaal niet in aanzien, het dankbaar genieten van de schoonheid die schuilt
in wat anderen slechts verontachtzamen, is (dit worden we ons plotseling bewust)
meer dan een hobby, het is een levenshouding, liet moet wel voortvloeien uit een
diepere instelling waarbij sprake is van eerbied voor het leven. Het heeft ook
iets te maken met artisticiteit, schoonheidsbeleving, ontroering.
PRAAG. Opschrift op een muur in een straat van Praag dat
niets te wensen overlaat.
Abonnementsprijs f 3,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
IN SWIERE REIS
Hwa’t troch ünderfining of troch stüdzje
weet hat fan de striid om it bistean
tusken groepen en folken, wit, dat der
gjin tiid west is, hweryn op ekonomysk
gebiet de frede birikt wurde koe. Altyd
hawwe groepen en folken stride moat-
ten om har bistean. Perioaden fan pro-
teksje en frijhannel hawwe mekoar êf-
wiksele, mar jimmeroan die it bliken,
dat men gjin slutend stysteem bitinke
koe om dit wier to meitsjen. Doe’t in
jier as tsien lyn de E.E.G. fan ein sette,
hiene de propagandisten foar it forstan,
dat der in ein konune moast oan dy
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
TeL 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
goune nei 83.000 miljoen. Dat is hast
f jouwet kear sa great wurden. Boppedat
is it hannelsforkear tusken de E.E.G.-
lannen en de rest fan de wrald alle jier-
ren mei 62.000 miljoen goune tanaem.
Neist de seis lannen hat men op spe-
siale kondysjes ek al in fiks tal lannen
by dit blok assosiearre, sadat fan de
opset om geleidelik oan hiel Jerope en
de lannen, dy’t grounstoffen leverje yn
de klub op to nimmen, ek in diel reali
teit wurden is.
Oan de oare kant binne der ek greate
desillüzjes oan it Ijocht komd. It priis-
jaen fan in ekonomyske tüke, dy’t bli
ken die, dér net op syn plak to wezen,
foei de measten swier, to swier. Mei alle
middels hawwe de seis lannen bisocht
har nasjonale bidriuwen to bihalden, fa-
kentiids dwers tsjin de ekonomyske wet
ten yn. It nasjonalisme, it stribjen om
foar eigen lan de midden en beide einen
to krijen hat yn al dizze jierren sterk
meispile. De Jeropeeske geast wie yn
de praktyk mar tige swak. Wy hawwe
dat sjoen by de oanfraech fan Ingelan
om mei to dwaen. wy hawwe dat ek
sjoen by de mislearre fusy-ütstellen fan
de oare Jeropeeske lannen, sa as Swe
den, Denemarken, Noarwegen en Spanje.
Ek wie it in slimme tsjinfaller, dat de
lannen fan it Eastblok ünder Russyske
twang büten har stribjen hélden wurde
en oars nearne foar brükt wurde om op
üngaedlike mominten de E.E.G.merk yn
it Mindert to stjüren.
In oar bilangryk illemint is de priisfor-
h&lding yn en büten de E.E.G. Bin
nen de E.E.G. bisiket men de pilzen sa
ABA BIAFRA. Schrijnend beeld van de honger in Biafra, een meisje dat
blij lacht omdat ze een rat voor het avondeten gevonden heeft
De heer Bosma heeft deze misschien on
bewust gegroeide liefde voor de schep
ping en het mooie overgedragen aan zijn
kinderen. Deze zijn zelfs artistiek be
gaafd. Eigengemaakte en goed gepropor
tioneerde portretten sieren de wand, een
Mona Lisa kijkt glimlachend op ons neer.
Maar dan zijn er ook die voortbrengselen
van inheemse volkskunst uit Aziatische
landen, meegebracht uit het verre Pa
kistan, die sfeer geven aan het vertrek,
houtgesneden kamelen, kolossale versier
de platte koperen schalen.
„Die had mijn dochter onder de arm toen
ze uit het vliegtuig stapte”, vertelt de
heer Bosma. Over de dochter gaat het in
het verdere van dit artikel.
Nog iets hebben ze gemeenschappelijk.
De Bosma’s zijn groot in hun bescheiden
heid. „Niets over ons zelf in de krant,
alleen over het werk”, is hun wens en
zoveel mogelijk willen wij er aan voldoen.
haar best al het positieve op te sommen,
wat het land heeft en wat er is tot stand
gekomen in de laatste jaren. En dat is
toch echt niet weinig, al heerst er nog
grote armoede, is er de industrie pas aan
het opkomen en kunnen zieken de me
dische behandeling vaak niet betalen.
Zo heeft een groot gedeelte (zeker de
helft van alle patiënten) t.b.c. maar in
het sanatorium mag ieder slechts drie
maanden worden verpleegd. Dan staan
er al weer rijen anderen klaar. Genezen
of niet genezen (meestal niet) moet men
dan weer worden opgenomen in het ar
beidsproces met alle gevolgen van dien.
Ook is er vaak geen geld om volwaardig
voedsel te kopen en heeft men geen idee
van hygiëne. Trouwens, als men een
heel verhaal heeft gehouden over handen
wassen, elk uit eigen kopje drinken en
zo en men neemt een kijkje in zo’n hut,
dan moet men vaak lachen om wat men
heeft gezegd, aldus zuster Bosma.
De meisjes trouwen er jong, meestal met
15-16 jaar. Er worden veel kinderen ge
boren, maar er sterven er ook veel, on
danks alle inspanningen van babybureaus
en de pas op gang gekomen prenatale
zorg.
Ogenschijnlijk lijkt de situatie soms uit
zichtloos. De armen lijken nog even arm
als 15 jaar geleden. De huwelijken wor
den nog veelal door de ouders geregeld.
Nog altijd zitten wijze mannen op straat
to krijen, dat de ündemimmers reedlik
fortsjinje kinne. Prizen en leanen ka
men dêrtroch op it E.E.G.niveau en dat
leit heech. Dêrtroch wurdt de ófstên
tusken dizze prizen en dy op de saneam-
de wraldmerk aloan greater, yn it by-
sünder yn de agraryske sektor.
Dit jowt greate spanningen, hwant de
net-E.E.G.lannen hawwe foaral agrarys
ke produkten to forkeapjen en dy wur
de troch it hege bütentaryf fan it EEG-
blok praktysk keard. Dat moat wol,
hwant yn de E.E.G. is al In great agra-
rysk oerskot. Wy sitte hjir mei de büter,
de tsiis en de aeijen, yn Frankryk mei
pjisken en abrikoazen, yn Dütsklan en
Lüksemboarch mei de druiven, yn Bel
gië mei de karsen en gean sa mar troch.
Yn Frankryk is dizze tsien jier de agra
ryske produksje mei 75 tanomd, yn
Dütsklan mei 40 en wysels sitte ek
net stil. Hjirtroch is de E.E.G. swier bi-
léste mei syn oerskotten kwyt to wur
den. En dat kin allinnich troch se büten
de E.E.G. to forkeapjen foar minder as
de helte fan de prils hjirre. Brussel moat
dan bypasse. Foaral Frankryk wit foar
syn oerskot oan granen greate bidra-
gen üt dizze E.E.G.pot los to krijen. Mar
it is al mei al gjin fleurich perspektyf
om’t dizze oerskotten stees greater wur
de.
De reis fan it E.E.G.blok hat üs sym
pathy, mar it bliuwt in swiere en ris
kante reis, net it minst foar agrarysk
Nederlan.
Zaterdag 10 augustus a.s. wordt in Bols
ward weer de „Ale Couperus”-partij,
een wedstrijd voor 30 uitgenodigde spe
lers, gehouden om de waardevolle prij
zen: centrifuges, wasmachines en stof
zuigers, die sinds 1960 elk jaar door de
Ver. Fam. Fabrieken te Maarssen be
schikbaar worden gesteld.
Slechts één speler is verhinderd, n.l. Ro
bert van Wieren, zodat we gerust kun
nen zeggen, dat het puikje van onze
kaatsers zaterdag in Bolsward aan
treedt.
Bij loting zijn de volgende 10 parturen
samengesteld;
Pier de Groot, H. Leeuwen en P. Ys-
brandi.
H. Zijlstra, G. de Jong en B. Hallema.
J. Meijer, S. Sikkema en G. van der
Heide.
Sj. de Boer, T. Velstra en G. Tempel.
J. Monsma. H. Beetstra en Joh. Westra.
Joh. van Seyst, J. van Wieren en D. Tal-
sma.
G. Okkinga, KI. van Wieren en Tj. Sta-
persma.
G. van der Meer, E. Heeg en Joh. Hal
besma.
Tj. Huizinga, J. Mulder en F. Soolsma.
R. de Groot, G. Dijkstra en J. Kooistra.
Er is mooi geloot. De parturen ontlopen
elkaar weinig in kracht, zodat we een
spannende wedstrijd kunnen verwach
ten.
De wedstrijd vangt aan om 12 uur.
A-. -• .V W A
De fraaie prijzen, die de k.v. „Canne-
gieter” te Balk beschikbaar had gesteld
voor haar d.e.l.wedstrijd voor Seniores,
trok maar liefst 228 kaatsers waaronder
bijna alle res. 1ste klassers. Een gevolg
hiervan was, dat Franeker, dat op die
dag een afd.wedstrijd 1ste klas organi
seerde, slechts 13 parturen op de lijst
had.
Er werd op twee velden gespeeld, wat
ten gevolge had, dat diverse mooie en
spannende partijen door de vele spelers
die zich in de eerste omlopen over het
veld bewogen, niet tot hun recht kwa
men. Sjouke de Boer, koning 1967, kon
de beker niet verdedigen, daar hij inr
middels is bevorderd tot 1ste klasser.
1. J. v. d. Veen, Akkerwoude (ko
ning), G. Gjaltema, Peins en H.
Beetstra, Stiens.
2. P. Schuil, Sneek, P. Aukema, Mak-
kum en T. v. d. Berg, Hallum.
3. J. Tamminga, Beers, Th. Dijkstra,
Berlikum en H. Bultje, Harlingen.
4. M. v. d. Molen, Marssum, R. Koops,
Balk en Th. Nota, Makkum.
5. Fr. Haanstra en T. Ferwerda, Bols
ward en C. Dijkstra, Huizum.
6. A. Beetstra, Stiens, J. Goinga, Bui
tenpost en H. de Boer, St. Nic.
7. L. Breuker, Marssum, S. Ronner,
Dokkum en J. Koopal, Engelum.
8. J. Visser, Beetgum, J. W. Tuinman,
Menaldum en T. van Gelderen, Hui
zum.
9. J. Kooistra, Dongjum, J. Nieuwen-
brug, Harlingen en L. Bootsma,
Lemmer.
10. W. de Groot, Beetgum, A. J. Kei
zer, St. Anna en A. de Jong, Em-
meloord.
Na afloop maakten de winnaars, met
de kransen omhangen, in een door twee
paarden getrokken rijtuig, een zege
tocht door Balk, waarna de 10 prijzen,
met een gezamenlijke waarde van
f 750,door voorzitter Douwe Wijnia
met een toepasselijk woord aan de win
naars uitgereikt.
Jarich van der Veen van Akkerwoude
werd tot koning uitgeroepen.
Onderlinge strideraesje en dat hja yn
Jeropeesk forban in ekonomysk gehiel
opbouwe moasten, hweryn elk folk en
eltse groep dy dingen dwaen of produ-
searje soe, dy’t harren it bést leinen.
Troch in frij forkear fan minsken, guod
en jild soe dan in mienskip üntstien,
dêr’t elk syn eigen plak en brea fine
soe. En elk soe dêrfan profiteare, hwant
it guod soe dan dêrre makke of produ-
searre wurde, dêr’t de natuer en de
minsken dêrfoar it gaedlikst wiene. Alle
net-ekonomyske produksje soe weifalle,
hwertroch de wolfeart mei sprongen
omheech gean soe. Dit ideael fan inkel-
de enthousiaste foaroanmannen hat syn
start krige yn it fordrach fan Rome,
hweryn seis lannen it initiatyf namen en
yn prinsipe taseinen har grinzen foar-
elkoar iepen to stellen en geleidelik oan
bisykje woene har prizen en leanen, bi-
lêstingen en sosiale wetten op itselde
stramyn to setten.
Wy binne nou tsien jier fierder en kinne
nou oersjen yn hoefier hja slagge en
yn hoefier hja net slagge binne. Ik siz
dit net om hjirop krityk to hawwen,
hwant al hoe swier de reis ek wêze
mocht, it doel, sa’t it de promotors foar
eagen stie, sil men fêst halde moatte,
om’t men oars wer weromfalle soe yn
in striid fan allegear tsjin allegear, dêr’t
miljoenen it slachtoffer fan wurde soe-
ne. Né, al soe de, balans net sa byster
lykje, it wurk moat trochgean.
As earste bilangrike winstpunt kin
neamd wurde, dat it ekonomysk for
kear tusken de seis lannen yn dizze
tsien jier oproun is fan 23.500 miljoen
aan duidelijkheid
üs hjoed to sizzen JX
'r ?---x x
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Worhum en
om gehuurd te worden voor een of ander
werk, net als in de gelijkenis uit de
bijbel over de arbeiders in de wijngaard.
Soms zitten ze de gehele dag te wachten.
Zo’n dag is er geen geld verdiend en kan
dus geen eten worden gekocht. Geen
wonder dat een groot gedeelte is onder
voed. De godsdienst is overwegend mo
hammedaans. Naar schatting is het ge
bied waar zuster Bosma werkt een 99%
Islamitisch. Maar allerlei oude heidense
kuituren lieten diepe sporen na. De
christenen, zowel r.k. als protestanten
(ook van hen zijn de onderlinge verhou
dingen goed) worden wegens hun zegen
rijk werk graag geaccepteerd. Het is niet
direkt de bedoeling bekeerlingen te ma
ken. Zuster Bosma is in dienst van een
overheidsinstelling. Gewoon laten zien
wat christen-zijn in de praktijk van het
dagelijks leven is, is reeds belangrijk.
Heb de naasten lief als u zelf, ook al is
die naaste een „verre naaste”.
Het overdragen van kennis op medisch
langrijkste taak, ook al zal het nog lang
gebied ziet zuster Bosma als haar be
duren voor er een maatschappij is opge
bouwd die zich kan meten met de wes
terse. En tocher zijn hoopvolle te
kenen. Er is vooruitgang. Er gaan beslist
méér kinderen naar school als 15 jaar
geleden. Er is in de winkels ook meer te
koop. De industrialisatie komt op gang.
En eenmaal op gang gekomen kan het in
versneld tempo gaan.
Een 80-100 jaar geleden was het ook in
ons land in bepaalde gebieden, bijv, de
veenkoloniën, armoede troef, heerste er
t.b.c., woonde men in plaggehutten, heer
ste er drankzucht. Nu bloeit dezelfde
streek, roken de schoorstenen, verrijzen
stukje bij beetje uitvinden. De elektro-
er flats. En wij moesten de machines nog
nika moest zijn zegetocht nog maken.
Van alle moderne snufjes kan een ont
wikkelingsland profiteren. Het kan ech
ter niet zonder de inzet van de gehele
mens. Daarom gaat zuster Bosma in ok
tober terug, vol goede moed. En in ge
loofsvertrouwen.
Aanleiding tot ons bezoek (bijna de
achterbuur van de drukkerij A. J. Osinga
n.v.) is het feit, dat mej. F. Bosma enige
tijd geleden, na een vijftienjarig ver
blijf in Pakistan, met verlof enkele
maanden thuis is. Dat thuis geldt voor
haar letterlijk. Het huis aan de Hoog
straat was haar geboortehuis en de straat
ervoor vroeger het speelterrein. Zij ver
trok in november 1953 en heeft dus net
niet meegemaakt hoe haar vader als
Greate Pier (hij had er de proporties
voor) meewandelde in de historische op
tocht tijdens de herdenking van het 500-
jarig bestaan van de mede door pater
Johannes Brugman opgestelde stadsrech
ten, al heeft ze uit de aard der zaak
onder de tropenzon wel genoten van
foto’s haar daar toegezonden van de er
in zijn vermomming als legendarische
Friese vrijheidsheld wel wat woest uit
ziende gigantische reus.
In 15 jaar is Bolsward veel veranderd.
Mej. Bosma is al tweemaal eerder even
met verlof thuis geweest en steeds was
het eerste samen met haar vader op de
fiets langs de verschillende stadsuitbrei
dingen, die haar dan niet zonder trots
werden getoond.
Toen mej. Bosma naar Pakistan vertrok
was ze pas 28 jaar en had zij haar op
leiding tot vroedvrouw voltooid. Bij haar
moet ook iets (en wel meer dan „iets”)
hebben geleefd van de eerbied voor het
leven en voor de aandacht van het ver
onachtzaamde. Namens de Unie van
Vrouwen Vrijwilligers voor Medisch On
derwijs en Sociale zorg in Ontwikkelings
gebieden voegde zij de daad bij het woord
en zette zij zich in voor het poliklinisch
werk in het verre werelddeel. Vooral fiet
doen van buitenbevallingen, dwz. buiten
de kliniek op het platteland, behoorde in
eerste instantie tot haar taak.
Direkt reeds waren er geweldige taal
moeilijkheden. Op dit gebied is de op
leiding en training nu veel beter dan
voorheen. Om zich door de moeilijkheden
heen te slaan heeft zuster Bosma haar
eerste vakantie louter besteed aan het
onder de knie krijgen van de taal.
De bevallingen kwamen aan de lopende
band met een gemiddelde van 30 per
maand. Samen zijn het er in de loop der
jaren zeker meer dan 5000 geweest. Eerst
hield zuster Bosma het nauwkeurig bij,
maar al spoedig raakte ze de tel volko
men kwijt. Ze kreeg trouwens al vrij
spoedig een veel meer verantwoordelijke
taak en werd docente aan een officieel
door het rijk erkende opleiding van in
landse vroedvrouwen, een moeilijke maar
dankbare (ook wel eens ondankbare)
taak. Duurt hier de opleiding drie jaar,
in Pakistan moeten de meisjes in 18
maanden gereed zijn. De nood dringt.
De meisjes zijn bovendien vaak nog erg
jong, als ze zich opgeven voor deze taak.
Thans is zuster Bosma dlrektrice van een
dergelijke opleiding te Hayderabad. Zij
voélt zich als gast (arbeidster) in dit
ontwikkelingsland. Een gast behoort
slechts de goede dingen van zijn gastheer
te vertellen en zuster Bosma doet echt
mr
Zo ziet de toegang tot een dorp er uit in de omgeving waar zr. Bosma
haar werkkring heeft.. In de verte ziet men nog vaag de hutten.
L
- i
