Richard Nixon kandidaat
voor
het presidentschap
6ahe Shroar
Prof. Oud overleden
III
H p UO)
i
PAL ACI O
DE PORTES
Oost-Europa niet geheel eens met
Bratislava
a
1
Middenstands-
Het
Bolsward
Ml
levensverzekerings-
bedrijf in 1967
SECOUHI0BRR5 PUBUCHS
Zilveren filmpjes
opleiding aangepast
aan moderne tijd
£l
IF'wh
II
Hwat hat
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeél, Workum en Wymbritseradeel,
-Wj
>0'^8
Hl
107e JAARGANG
VRIJDAG 16 AUGUSTUS 1968
No. 63
Na Bratislava
Vietnam
üs hjoed to sizzen
Verrassende keus
Democraten
Radikalen
Prof. Oud overleden
f
Advertentieprijs: 16 ct per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
MEXICO CITY. Nog slechts enkele
weken en de Olympische Zomerspelen
1968 zijn een feit: in en om de stadions
waar dit grootse gebeuren zich af zal
spelen wordt op het ogenblik koorts
achtig gewerkt om alles tijdig gereed
te hebben om de duizenden sportmen
sen en -liefhebbers te ontvangen. Hier
’n beeld bij het koepelvonnige gebouw,
waar de Olympische basketballstryd
zal woeden.
Abonnementsprijs f 3,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Steeds minder worden verkiezingen in ’t
zuiden en op het platteland gewonnen.
De grote massa van de kiezers woont in
de industriële centra, waar juist de De
mocratische partij sterker geworteld is.
Wil een Republikein kans maken op ver
kiezing, dan zal hij in die industriële
centra stemmen moeten winnen. Daar
mag men bovendien het aandeel van de
negers niet verwaarlozen.
Op deze redenering had Rockefeller, de
liberale Republikeinse gouverneur van de
staat New York, zijn strategie gebaseerd.
Hij zou erin geslaagd zijn de Democraten
of Democratisch stemmenden, die onte
vreden zijn over Johnson, naar de Repu
blikeinse kant te lokken. Hem vertrou
wen de negers. Hij zou zodoende in
staat geweest zijn het Democratische
kiezersblok te splitsen, terwijl Nlxon er,
volgens deze opvatting, alleen maar in
zal slagen de Democraten te hoop te drij
ven uit afweer tegen de door velen po
litiek onbetrouwbaar geachte Nixon.
Vrede in Vietnam begint in de campagne
weer wat naar voren te komen. McGo
vern en McCarthy wensen een einde aan
de oorlog te maken, het zijn typische
„duiven”, maar ook Humphrey, die zich
vereenzelvigd had met de „havikachtige”
politiek van Johnson, laat nu het licht
aan het einde van de tuimel zien. Wij
hebben betere kans dan ooit voortgang
te maken bij de vredesbesprekingen in
Parijs, meende hij. Wanneer hij gelijk
heeft, zou dat erop kunnen duiden, dat
het de Noord Vietnamezen toch ernst is
met hun seinen, dat de verminderde mi
litaire aktiviteit in Zuid-Vietnam een
doelbewuste terughoudendheid is, en wel
die wederzijdse terughoudendheid, die
president Johnson had gevraagd voor hij
kon overgaan tot stopzetting van alle
bombardementen op Noord-Vietnam. Pas
deze algehele stopzetting kan leiden tot
een werkelijk gesprek over een vredesre
geling. Dat dat gesprek overigens ook
niet gemakkelijk zal verlopen blijkt wel
uit de eis van Hanoi, dat het Zuidelijke
Bevrijdingsfront als deelgenoot aan de
gesprekken zal deelnemen. McCarthy is
het hiermee al helemaal eens, maar in
Saigon bestaat daartegen nog ernstig
verzet.
Vakantie
Het is vrij rustig aan het politieke front.
Een groot aantal Kamerleden en minis
ters geniet van een verdiende rustperiode
Een ideale tijd om vakantie te houden
of voor een poging om werk en rekreatie
aantrekkelijk te kombineren. >Het is een
aantal Kamerleden aardig gelukt. Begin
deze week is een forse delegatie uit Eer
ste en Tweede Kamer vertrokken voor
een bezoek aan Indonesië. Naast gesprek
ken in Djakarta staat een rondreis door
Java op het programma. Mr. v. Thiel,
voorzitter van de Tweede Kamer, merkte
bij het vertrek terecht op, dat „een toe
ristisch element in deze reis wel aanwe
zig is”. Hij hoopte overigens, dat de ont
moetingen met lokale autoriteiten de Ka
merleden veel zou leren. „Op die manier
kan ’t Nederlandse parlement misschien
een eigen bijdrage leveren aan de ont
wikkeling van de relatie tussen Neder
land en Indonesië, aldus mr .v. Thiel.
Prof. Oud, voorheen WD-voorzitter, bur
gemeester van Rotterdam en voorzitter
Ver. v. Nederlandse gemeenten, is 81 jaar
oud overleden. Met hem is een groot
Politikus heengegaan. Hij zag zijn po
litieke loopbaan bekroond met zijn be
noeming tot minister van staat.
genoemd. In de eerstvolgende vergade
ring van de kerngroep zal een vertegen
woordiger van Nieuw Links (de linkse
groepering binnen de Partij van de Ar-
heid) aanwezig zijn om de positie van
deze beweging uiteen te zetten. Doel is
titer begrip te krijgen tussen de
diverse progressieve groeperingen.
CHU-jeugd
De jongeren van de Christelijk Histori
sche Unie zijn het niet helemaal eens
met de samenstelling van hun Tweede
Kamerfraktie. Zij vinden op de eerste
plaats, dat daarin veel te weinig jon
geren zitten. Inderdaad is het zo, dat de
gemiddelde leeftijd in de CHU-fraktie
hoger is dan die in welke andere fraktie
ook (enkele kleinere uitgezonderd). De
CHU-jongeren gaan daaraan op hun ei
gen manier wat doen. Een kritisch gezel
schap van jongeren krijgt de taak om
handel en politieke wandel van de offi
ciële CHU-afgevaardigden te volgen. De
twaalf fraktieleden kunnen dan na enige
tijd „rapportcijfers” verwachten. Bedoe
ling is, dat een eindrapport voor de vol
gende verkiezingen ter beschikking komt
van een speciale ballotagekommissie, die
de nieuwe CHU-kandidaten voor de ko
mende verkiezingen moet benoemen. De
jongeren zullen volgens hun verklaring
vooral letten op deskundigheid, slagvaar
digheid en veelzijdigheid van de diverse
fraktieleden en van de fraktie als geheel.
Voornaamste reden voor deze jongeren-
aktie is „de lage dunk die de kiezers heb
ben van de parlementariërs”. Verbete
ring is nodig en dan kun je het beste be
ginnen bij de eigen fraktie, aldus de
CHU-jongeren.
Meepraten
De sociaal-ekonomische kommissie van
de VVD voelt niet zo veel voor het laten
mee-beslissen van werknemers in het be
leid van een onderneming. „De werkne
mer moet niet op de stoel van de onder
nemer gaan zitten”, aldus de WD-kom-
missie”. Wel wil de kommissie betere
kommunikatie van hoog tot laag in het
bedrijf. Het VVD-rapport pleit ook voor
open verslaggeving voor bedrijven, die
meer dan honderd man personeel hebben,
een groter aandelenkapitaal dan een half
miljoen of een balans van meer dan drie
miljoen gulden. Ernstige bezwaren heeft
de kommissie tegen de benoeming van
een personeelskommissaris, die namens
de werknemers in de raad van kommis-
sarissen zitting heeft en daar ook mee
kan beslissen. z
Aide leafde rusket net,
al lei se sawn jier yn de goate.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
üïtg. A. 3. OSINGA n.v, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
TeL 2044 - Na 18.30 uur 2660 ot 2335
(05157)
De oude Hanzestad
door iedereen bemind
is bijna volgeklad
met woorden van het kind
De binnenstad wordt sekuur
voor auto’s en weinig kuur
Waar eens de tram heeft gereden,
Op rails, wordt ook verleden
Maar de Martini houdt stand
en tuurt wijd over ’t land
In stormen en regen,
Voor Bolsward een zegen
met z’n straatjes en grachten,
die steeds gezelligheid brachten
In de nieuwe wijken
ziet men geen geveltje prijken
Voor kort liep er nog c n paard
nu brandt er straks de haard
Het oude gaat verloren,
het nieuwe wordt geboren
Ook oude mensen verkwijnen,
waarna hun huizen verdwijnen.
A. d. J.
Tegen het span Nixon-Agnew moet een
Democratisch span in het veld treden,
dat op de 26 augustus beginnende De
mocratische conventie zal worden aange
wezen. De grootste kanshebber is hier
vice-president Humphrey. Bij hem is het
het probleem, dat hij bij vele Democra
ten, die overlopen van bezwaren tegen
Johnsons politiek, vooral in Vietnam, te
zeer de vereenzelviging is van deze
„Johnsonse” politiek. Het wordt niet uit
gesloten geacht, dat deze groepen in no
vember niet naar de stembus zullen
gaan. Humphreys voornaamste tegen
stander voor de kandidatuur is senator
McCarthy, die Johnsons Vietnampolitiek
op senator Kennedy was de kans groot,
dat de aanhangers van Kennedy (over
het algemeen vrij links georiënteerden,
althans voor Amerikaanse begrippen)
tenslotte tot McCarthy zouden komen,
maar nu zijn er kapers op de kust geko
men. McCovem, de senator voor Zuid
Dakota, heeft zich nu ook kandidaat ge
steld. Zijn voornaamste punten zijn: be
ëindiging van de oorlog in Vietnam en
overbrugging van de tegenstellingen in
de maatschappij. Zijn kandidatuur zal
door een verbrokkeling van de linkse
stemmen ongetwijfeld Humphrey in de
kaart spelen.
Bij de eerste stemming heeft de konventle van de Republikeinse partij in Miami
oud-vice-president Richard Nixon aangewezen als haar kandidaat bij de Ameri
kaanse presidentsverkiezingen. Nlxon kreeg 692 stemmen, zijn meer liberale tegen
stander Rockefeller 277 en de rechtse Republikein, de oud-filmspeler Reagan 182.
Met Nlxon heeft de republikeinse party een kandidaat gekozen, die zoveel mogelyk
beantwoordt aan de wensen van de over het algemeen behoudende Republikeinse
kiezers van de kleine steden en het platteland. De rechtse Reagan vond, behalve
zijn eigen staat Callfornlë, vooral aanhang in de zuidelijke staten. Dat daar ook
Nlxon aanzieniyk wat stemmen heeft gekregen, wijst erop, dat deze zuideiyke
Republikeinen in Nixon bepaald niet een gehate liberaal zien.
Het rijksasiel in Groningen kwam enige
tijd geleden in opspraak door een op
stand van de verpleegden. Het was di-
rekteur v. Belkum, die destijds de ge
moederen wist te kalmeren. De onder
scherp heeft aangevallen. Na de moord zoekkommissie van het ministerie zal er
Eind 1967 was gemiddeld elke Nederlan
der voor f 6.140 verzekerd bij een levens
verzekeringsmaatschappij, een stijging
met f 510 sinds eind 1966. Het totale be
drag waarvoor de Nederlandse bevolking
verzekerd is, kan biykens voorlopige cij
fers, gesteld worden op 77.8 miljard gul
den. Het totale verzekerde bedrag bij de
Nederlandse levensverzekeringmaat
schappijen, waarbfj inbegrepen de in het
buitenland tot stand gekomen verzeke
ringen, was ruim 81.8 miljard gulden,
bijna 8 miljard gulden meer dan eind
1966. Het aantal polissen steeg van 28.5
tot 28.7 miljoen.
Op polissen van levensverzekering wordt
een „spaartegoed” gevormd dat toeneemt
naarmate de verzekering langer bestaat.
Het gezamenlijke spaartegoed van de
polishouders, de premiereserve, nam in
1967 toe tot ruim 14.8 miljard gulden.
Daarnaast was er een ekstra zekerheid
voor de polishouders ter grootte van 7
pct. van dit bedrag.
De 53 nederlandse levensverzekerings
maatschappijen die in 1967 het bedrijf
uitoefenden, behaalden een gezamenlijk
winstsaldo van omstreeks 145 miljoen
gulden, waarvan ongeveer tweederde be
stemd was voor noodzakelijke verster
king van de reserves en voor winstuitke
ring aan verzekerden. De maatschappijen
zagen de kosten toenemen van 403 mil
joen gulden in 1966 tot 453 miljoen gul
den in 1967.
Van de 53 maatschappijen hadden er 21
aan het eind van het jaar een verzekerd
bedrag geboekt van meer dan een mil
jard gulden.
In Oost-Europa begint het duidelijk te
worden, dat bij de Tsjecho-Slowaken en
de andere landen, die de verklaring van
Bratislava op 3 augustus ondertekend
hebben, verschil van mening over de uit
leg van die verklaring bestaat. De
Tsjecho-Slowaken leggen vooral de na
druk op die passages, die een eigen weg
naar het socialisme mogelijk maken, ter
wijl vooral Rusland in zijn pers met klem
betoogd, dat er aan het beginsel van de
democratische centralisatie niet mag
worden getornd. Volgens dat beginsel
worden de besluiten aan de top genomen
en mag er na het vallen van het besluit
geen afwijkende mening in de partij
meer bestaan. Dat druist nu juist in te
gen de grotere vrijheid, die Praag in de
kommunistische partij wil toestaan. Vol
gens een nieuw reglement laat Praag de
mogelijkheid van een afwijkende mening
juist open. Dat is in de ogen van Moskou
voet geven aan anti-socialistische krach
ten, waardoor de leidende rol van de par
tij in de maatschappij wordt ondermijnd.
Tegen de achtergrond van deze polemiek
vallen enkele bezoeken aan Praag te
melden. In de eerste plaats is eind vorige
week Tito, de grote beschermer van de
hervormer Dubcek, op bezoek geweest.
Later deze week zou de Roemeen Ceau
sescu komen, die ook duidelijk afstand
van Moskou heeft genomen. Maar daar
tussen is heel onverwacht de meest or
thodoxe kommunist uit Oost-Europa, de
Oost-Duitser Ulbricht, voor een kort be
zoek in Tsjecho-SIowakije aangekomen
en wel in Karoly Vary, even over de
grens. Hij durfde mogelijk niet naar
Praag, uit vrees daar net als in Bratis
lava te worden uitgefloten. Het is moge-
iyk, dat Ulbricht in opdracht van Rus
land Dubcek het een en andere lokaas
in economische vorm moet vóórhouden in
ruil voor beperking van de politieke libe
ralisatie. Op het eerste gezicht lijkt Ul
bricht weinig sukses te zullen hebben.
RIJSWIJK. De heer Jos Coler, voorzitter sektie betaald voetbal van de KNVB,
feliciteert de drie topscorers van het afgelopen seizoen, die deze week zijn
onderscheiden. Het zijn v.l.n.r. U. Blothenberg van Roda JC, Ove undvall van
Feyenoord en J. Roggeveen van Holland Sport.
Het ministerie van justitie zal binnenkort het onderzoek afronden naar de gang
van zaken in het Groninger rijksasiel. Dit asiel en de direkteur, dr. J. A. v. Belkum,
zyn in opspraak gekomen door o.m. een artikelenreeks in een landelijk ochtend
blad. Het ministerie is met een onderzoek begonnen nadat een aantal leden van de
Tweede Kamer schriftelijk vragen had gesteld over de juistheid van de bericht
geving. Het schriftelijk antwoord zou nu zeer snel komen. Erg veel verrassingen
zijn daarby niet te verwachten. De klaagliederen in het ochtendblad zijn voor het
allergrootste deel gebaseerd op verkeerde uitleg van sommige verklaringen of op
situaties, die al jaren geleden zijn verholpen. Zo is geklaagd over een isoleercel,
waarin verpleegden op onmenselijke wijze zouden zyn opgesloten. Dat deze isoleer
cel al geruime tyd geleden buiten werking Is gesteld en is vervangen door een
heel wat gerieflijker behuizing, wordt pas nu toegegeven. Waarbij ten onrechte
de indruk wordt gewekt alsof deze verbouwing alleen heeft plaats gehad om de
onderzoekkommissie van het ministerie zand in de ogen te strooien.
De Politieke Partij Radikalen (die in
de Tweede Kamer een aantal ex-KVP-
leden als afgevaardigden heeft) begint
langzamerhand ’n echte partij te worden.
De kerngroep van de partij besloot in
het afgelopen weekend om een radikaal
politiek programma op te stellen. Liefst
tien kommissies gaan daartoe aan het
werk. Een centrale kommissie onder
voorzitterschap van oud-KVP-voorzitter
en oud-Kamerlid mr. H. W. van Doorn
zal de werkzaamheden coördineren. Op
plaatselijk niveau zullen de radikalen
kontakt zoeken met partyen en groepe
ringen om tot een bundeling te komen
van vernieuwende krachten. Vooral D’66
en de ARP zijn hierby als kandidaten
direkteur, die als een bekwaam man
wordt gezien, af te vallen ter wille van
een perscampagne. Bij de behandeling
van geestelijk minder validen of uit het
spoor geraakte mensen kunnen zich si
tuaties voordoen, die voor hen, die in de
gewone samenleving hun weg wel kun
nen vinden, op het eerste gezicht onaan
vaardbaar zijn. Dat wil echter nog niet
zeggen, dat de gebruikte methoden daar
om falikant onjuist zijn. Wat veel be-
langrijker is, mag het feit zijn, dat rod
delpraat en sensatiezucht geen kans krij
gen het beleid te beinvloeden. Dit zou
een van de belangrijkste opdrachten zijn
voor de kommissie.
Een kans op het winnen van stemmen
in de grote steden zou wellicht gelegen
hebben in de keuze van een vooruitstre
vende vice-presidentiële kandidaat. Maar
tot ieders verrassing heeft Nixon zijn
keus laten vallen op Spiro Agnew, de
gouverneur van Maryland. Niet alleen
is Agnew met zijn twee jaren gouver
neurschap een betrekkelijk onervaren po
liticus te achten, maar hij is ook voor het
grote publiek volkomen onbekend. In het
begin van dit jaar heeft hij geyverd voor
de nominatie van Rockefeller, maar toen
deze zich eens terugtrok als kandidaat
(om later toch weer mee te doen) heeft
hij Spiro niet op de hoogte gehouden,
waardoor deze, op zijn teentjes getrapt,
naar Nixon overzwaaide. Spiro is vrij
liberaal begonnen, maar aan zijn liberale
instelling begint men de laatste tijd te
twijfelen. In elk geval is zyn kandidatuur
door het rechtse zuiden met geestdrift,
door het liberale noorden met afgryzen
begroet.
3de week aug. 1943
Verloren: twee meisjesborstrokken,
eigen gebreid. L. van der Valk, station
Hindelopen.
Eerlijk. hééééérlijk! prijst Pim. Wat
’n geur, wat ’n smaak, wót ’n aroom!
„Unicum” koffiesurrogaat.
De motortram, die voor het eerst op
de lijn Harlingen-Sneek reed, ontspoor
de by Witmarsum.
Te koop gevraagd een melkboot, laad
ruimte 10 bus. D. Osinga, Schettens.
Italië onvoorwaardelijk gecapituleerd, ’t
Vormde geen verrassing voor Berlijn.
De nodige maatregelen zijn reeds geno
men.
Uitschakeling zelfslijtende melkveehou
ders.
Degene die 1 sept. uit de Broerekerk
te Bolsward (derde bank koor links)
mijn kerkboekje heeft meegenomen,
wordt vriendelijk verzocht dit terug te
bezorgen. E. Magendans, Hid Heropl. 4.
Aan Cornells Amels, scheepstimmerman
te Makkum, wordt vergunning verleend
tot het uitbreiden van zijn scheepswerf
door de opstelling van een compressor
aangedreven door een electromotor van
15 pk in een werkplaats, gelegen aan de
Grote Zijlroede te Makkum.
Het middenstandsdiploma algemene han-
delskennis, een van de drie eisen om een
vestigingsvergunning overeenkomstig de
vestigingswet bedrijven te verkrijgen, is
sedert 1937 door meer dan een kwart
miljoen personen behaald.
De opleidingstijd voor het eksamen va
rieerde de laatste jaren tussen één en
twee jaar, afhankelijk van de voorop
leiding. Gedurende deze tijd werden de
vakken boekhouden, rekenen, nederland
se taal en korrespondentie, bedrijfseko-
nomie, organisatie van de handel en het
handelsverkeer en rechts- wetskennis on
derwezen.
Opmerkelijk was, dat de overheid zich tot
1962 afzijdig heeft gehouden van deze
tak van onderwijs. Alleen bij de eksa-
mens hield een rijksgekommitteerde -
aangewezen door de minister van ekono-
mische zaken - toezicht. In genoemd jaar
kwam de interimregeling subsidiëring
middenstandsonderwys, waarby aan 2-
jarige middenstandsavondscholen onder
bepaalde voorwaarden door het rijk sub
sidie wordt verleend. Thans valt ook dit
onderwijs onder de mammoetwet en wel
als lager beroepsonderwijs.
Deze middenstandsavondscholen gaan uit
van een schoolbestuur. Per week wordt
op twee avonden 2% uur les gegeven. De
leraren dienen uiteraard bevoegd te zijn.
De leslokalen moeten aan bepaalde voor
waarden voldoen.
De stichting Instituut voor Midden-
standsonderwijs gevestigd te ’s Graven-
hage, Pompstationsweg 5a, telef. 070-
556061, die vanaf 1937 deze opleiding
stimuleerde en landeiyk organiseerde,
heeft voor Bolsward subsidie aange
vraagd en verkregen. Hierdoor wordt het
mogelijk, dat - bij voldoende aanmeldin
gen - ook in onze gemeente een IMO-
middenstandsavondschool ter opleiding
voor het middenstandseksamen in augus
tus a.s. bezocht kan worden.
Het schoolgeld bedraagt door overheids
subsidie slechts f 80 per jaar, inklusief
inschrijfgeld. De lessen zullen gegeven
worden op dinsdag- en donderdagavond
van 19.15 tot 21.45 uur in het school
gebouw openbare uloschool. Voor nadere
gegevens verwijzen wij naar de in dit
blad opgenomen advertentie.
Bolswards Nieuwsblad
DE LOS
j;'S
