Aloude Hanzestad waart
nog rond
Dr. Woods Flying
doctor service
I
kuituur”
Maar: „Boalsert bliuwt hoed
ster fan kunst en
nr
Vi
Fan de Martinytoer
Hedenavond
raadsvergadering
Dal je dreef over
de Trekvaart
i
Iff
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
'l i ‘BÉ
'i
I
DINSDAG 24 SEPTEMBER 1968
107e JAARGANG
No. 74
Tj. de J.
x*-
Advertentieprijs: 16 et per mm
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Het Nederlandse schip „Johannes Frans” (18729 ton) drijft hier lek op de
Atlantische Oceaan met aan boord 40 bemanningsleden. Langszij ligt de
„Dallas” van de Amerikaanse kustwacht, die erin slaagde pompen aan boord
van het Nederlandse schip over te zetten. De kapitein van de Johannes Frans
heeft medegedeeld, dat hij vanochtend zal beslissen of hij het schip zal laten
verlaten.
Nauwelijks behooi-t de zomerexpositie,
de toptentoonstelling „Rondom Rem
brandt” tot ’t verleden en amper heeft
de zomer afscheid genomen, of reeds
vóór het vallen van de bladeren, presen
teerde zich een weekeinde, dat menig
een lang bij zal blijven. Een en ander
was niet door commissies of comité’s
gecoördineerd, maar de kuituur bloeide
plotseling op als klaprozen tussen het
koren. Vrijdagavond begon het al met
een optreden van de beroemde dansgroep
Marnix uit Apeldoorn, een optreden dat
zich zaterdag glorieus herhaalde, een
kijkspel vol vaart en ritme. Dezelfde
zaterdag hield de Roomsk Frysk Boun
haar „katholike Friesendei” in Bolsward,
sprak er oud waarnemend burgemeester
S. van Tuinen, luisterde een belang-
De op- en delgeande biweging, dy’t men
yn it hiele libben en yn elts birop merk-
bite kin, jildt net it minst foar de agra
riërs.. Har produksje is folie slimmer to
bihearskjen as dy fan de yndustry, har
organisaesje troch de tsientüzenen sel-
stannige ündernimmers in nuodlik pro
bleem ,har biropsbiskerming troch de
wet in fier ideael, har tal in ófnimmen-
de greatheit, koartom, Ondanks alles
hwat er yn de léste tritich jier bard is,
en dat is net in bytsje, bliuwt de agra-
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
TeL 2044 - Na 18.30 uur 2660 Of 2335
(05157)
wetterskipskonsintraesjes meije de bi-
driuwen mear produktyf en rationeler
meitsje, mar it probleem is krekt, dat
wy mei de bisteande produksje al gjin
kant mear üt kinne.
Dizze nuodlike situaesje boarst aensens
iepen, dat bliuiwt net üt en ik soe net
witte, hwat hja de minsken foar treast
en bimoediging sizze kinne.
Faeks rint de greidboer dit jier jit frij,
mar it is in izeren wet, dat eltse krisis
bigjint by de bouboer, mar einicht by de
greidboer.
Yn tanimmende omfang sil de boer mei
it mingde bidriuw syn produkten for-
wurkje yn molke, de bou ynsiedzje en it
büthüs ütlizze.
De drang nei de molksinten wurdt alle
dagen greater en ek op dit terrein wit
elk wol, lizze de foarrieden oan de hoan-
nebalken ta.
It groeisume jier mei seis, sawn en tsien
kuilbulten op it hiem, sil dizze winter syn
ütwurking ha. Mar hwer moatte wy hin-
ne mei dizze groeijende produksje. Yn
it ófroune boekjier wiene de Onkosten p.
kilo molke 0.75 sint heger en de op-
bringst 0.5 sint leger. Dat wie in lichte
warskóging, yn maeije kaem de twadde
troch de priisfal by de tsiis. It rommelt
dus, mar it wiene de easte symtomen
fan de kommende perioade, dy’t nei myn
miening fan de boerestan it uterste ferg-
je sil fan bldriuwsbihear en wurkkrêft.
Lit Os hoopje, dat de takomst leare sil,
dat ik fier mis bin
richt om discreet met aanstaande moe
ders te kunnen praten over de baby-
uitzet.
Abonnementsprijs f 3,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
IS DER FOAR DE BOUBOER
JiT in ÜTWEI?
Dit alles overziende, gevoegd nog bij
de geruchten over diverse plannen die
ons bereiken van nog op handen zijnde
verbouwingen, wettigen dunkt ons wel
de aanhef van dit artikel, dat in kunst
minnend Bolsward de aloude Hanze-
geest nog steeds rondwaart.
De vliegende non zal u als t.v.-program-
ma wel bekend zijn; de vliegende dok-
tersdienst in Afrika misschien niet. Toch
is er een overeenkomst tussen deze twee
onderwerpen. Het eerste programma
heeft een amusementskarakter met een
ondertoon van chronisch geldtekort. De
vliegende dokterservice is geen amuse
ment, maar een keiharde noodzakelijk
heid en opgezet door enkele idealistische
artsen om met kennis van de westerse
wereld medische hulp te verstrekken aan
onderontwikkelde gebieden. De overeen
komst vraagt u? Natuurlijk, het chro
nisch geldtekort!
Wij willen u nu graag inlichten over het
werk van een aantal medici, doktoren
met een roeping in de geest van Albert
Schweizer, die in het hart van Afrika
een projekt ontwikkeld hebben dat waard
is u, die dit artikel met gezonde ogen
kunt lezen, onder de ogen te brengen.
Toevalligerwijze kwamen wij in kontakt
met dr. R. Sampimon, een oogarts uit
Utrecht, die voorzitter is van de Prof.
Weve Stichting, een instituut voor blin
denzorg in de ontwikkelingslanden. Deze
stichting kwam recent in het nieuws door
als gastheer op te treden voor dr Michael
Wood van de Flying Doctors Service in
Nairobi (Kenya). In een partikuliere
audiëntie heeft prins Bernhard zich laten
inlichten over het grootse werk dat daar
verricht wordt.
De vliegende doktersdienst (afgekort
de FDS) is vermoedelijk de meest unieke
organisatie ter wereld. Zij beschikt over
7 vliegtuigjes om waar nodig in Kenya,
Oeganda of Tanzania specialisten of
medikamenten zo snel mogelijk op de
gewenste plaats te bezorgen.
Dr. Michael Wood wil nu zijn FDS opti
maal benutten en in samenwerking met
de Nederlandse Prof. Weve Stichting de
oogheelkundige nood in Oostafrika gaan
bestrijden. Volgens de gouvemements-
oogarts in Kenya is één op de 60 men
sen er blind en zou 80 pct. van deze
blindheid voorkomen of genezen kunnen
worden, indien er adaequate hulp voor
handen was. Rekenen we deze gegevens
om naar Nederlandse maatstaven, dan
zou Nederland met zijn 12 miljoen in
woners zo’n 200.000 blinden kennen,
waarvan er dan 160.000 onnodig blind
zouden zijn.
De fraaie en zo harmonisch ontworpen glas-in-lood ramen, die de Friese glazenier
Cor Reisma in regeringsopdracht vervaardigde in de trappenhal van het historische
stadhuis te Bolsward willen niet alleen een geromantiseerde terugblik geven over
het roemrijke verleden, maar ook inspireren wat de toekomst betreft. Het verleden
manifesteert zich vooral in de handel, zoals die tijdens het Hanzeverbond gestalte
kreeg en zoals die heenleidde naar de verzorgende funktie die Bolsward in later
eeuwen kreeg toebedeeld in het aloude Westergo. Wat betreft de toekomst stelde
de ontwerper onze stad voor de opdracht: „Boalsert bliuwt hoedster van kunst en
kultuer!” Het geeft perspektief en klinkt welhaast profetisch. Toegegeven, dat er
zich momenten kunnen voordoen, waarop het moeilijk lijkt de faam van kultureel
centrum te zijn waar te maken en ook, dat Bolsward op kultureel gebied slechts
aan de top kan blijven door inspanning van alle krachten door het zich als gemeen
schap eensgezind te stellen achter bepaalde aktiviteiten, kan men tegelijkertijd
constateren, dat het toch telkens weer waar blijkt te zijn.
stellende groep naar een explicatie van
Meinte Walta over moderne Friese schil
derkunst, droeg de dichter Jan Ootinga
voor uit eigen poëziebundels en zong
troubadoer Wop Polman zijn lied, terwijl
een volle Doelenzaal genoot van „Doun-
sjende dieven”, een in het Fries ver
taald toneelstuk van Jean Anouilh, was
er massaal en voor velen onvergetelijk
diezelfde avond het optreden van het
Kamper mannenkoor in de Martinikerk.
Zonder één cent subsidie door één man,
een Leeuwarder spoorbeambte, georgani
seerd. Het leek wel, dat heel Bolsward
verenigd was in de oude St. Maarten
en storm nog regenvlagen kon het be
zoek weren.
’s Middags was er in de St. Fransis-
cuskerk een Friestalige Eucharistievie-
ryske groep bldrige troch mear risiko’s
as normael. Histoarysk is it in ütsünde-
ring as har bidriuw mei gelyksoartige
oaren lyk halde kin, yn de measte tiden
is dat sa net.
Nei myn gefoel, ik kin dat net biwize, is
de perioade tusken 1945 en 1968 ien fan
dy tiidrekken, hweryn it de boeren reed
ijk goed gien is, mar ik bin ek fan mie
ning, dat der in ein oan komd is en
dat de kommende tweintich jier de striid
om it bistean wer fül wêze sil.
En sa as dit altyd it gefal west hat, Tin
ne de bouboeren ek nou wer foarop. Hja
hawwe üt soarte in riskanter bidriuw
as de greidboer, har kosten binne heger
en har kansen op in boppeslach binne ek
greater. Mar der foaroer stiet, dat har
kansen op forlies ek folie en folie grea
ter binne as dy fan de greidboer. De
fluktuaesje yn de prizen is tige great,
har bisykjen is in gouden keatling, mar
de ütkomst gauris in koperen. Elk wit
hoe swier de klappen oankomd binne
mei de jirapels forline jier, der binne
miljoenen op forlem. Mar omt de bou
boer alle jierren wer hopet op in bettere
merk, binne dit jier net minder jirapels
ütset. En hwa’t op heden by de bouboer
komt, dy moat it oandoare. De setters
binne nou al praktysk ünforkeapber, de
prizen skandalich leech. Party boeren
forkeapje de kostlike en kostbere setters
al foar féfoer. Mei de ytjirapels is it
net folie better, great oanbod en lege
prizen. De agenten fan de koöperative
jirapelfabriken rinne de féfoerhannel al
plat mei oanbiedings foar jirpelmoal
tsjin prizen, dêr’t men fan skrikt. Dit
Foto 1: De luchttaxie van het FDS wordt veelvuldig gebruikt om een patient
te evacueren. Foto 2: De enige blijdschap in het bestaan van deze blinde
jongen is de muziek. Door een eenvoudige oogoperatie zouden ze echter weer
kunnen zien. Zoudt u hen dat geluk kunnen ontzeggen?
ring geweest en de volgende zondag
morgen leidde de pastor loci ds. S. J.
Wouda in Bolswards oudste gebouw,
de Broerekerk, een Friese kerkdienst.
Met een kerkconcert met de neger-
zanger Henry Blackman, een BIC-
voorstelling en een extra optreden van
de Oratoriumvereniging Bolsward in het
verschiet (met en passant de Bolle-
tongersdei en de uitreiking van de dr.
Joost Halbertsmaprijs) zal toch niemand
durven beweren, dat Bolsward in kul
tureel opzicht niet voldoet aan de op
het eerste gezicht chauvinistisch lijkende
spreuk op het laatste van de glas-in-
lood ramen.
Ondertussen is het zo, dat zelfs Bols
ward niet kan leven bij het kulturele
brood alleen. Als het zakelrjke aspekt
enkel negatief zou zijn, moet er vroeg of
laat wel een kentering komen, want er
zijn sterke benen nodig om deze weelde
te kunnen dragen. Maar gelukkig is het
zo, dat niet alleen het laatste raam ak-
tueel is, ook de oude Hanzegeest is in
Bolsward nog niet geblust en waart nog
altijd rond. Er is volop aktiviteit. Ge
lukkig niet alleen in het afbreken van
wat zijn tijd heeft gehad (Elandslaagte),
maar ook in de nieuwbouw, particulier
zowel als in de premie- en woningwet-
sektor. Grote aktiviteit heerst er bijv, in
het Industriepark, waar een rij nieuwe
hallen als paddestoelen uit de grond
rijst, en aan de Franekerstraat, waar
bijv, de TS zijn uitbouw tot een van de
modernste scholen in onze provincie ziet
naderen. In de binnenstad zit men al
evenmin stil. Verre van dat. Tal van
zaken hebben in de loop van dit jaar hun
panden uit gebouwd of gemoderniseerd.
De totale metamorfose van Han Kooi-
stra, speciaalzaak aan de Jongemastraat,
was hier een treffend voorbeeld van.
Maar hij is niet de enige. Garage Th. F.
Bruinsma heeft weer de vleugels uitge
slagen door het inrichten van een show
room aan de Snekerpoort. Op onze
redaktietafel dwarrelde een uitnodiging
neer tot het bijwonen van de opening
van de gemoderniseerde doe-het-zelf
zaak van de verf-, schilder- en lijsten
specialist Th. de Jong aan het Skilwyk.
Om in de binnenstad te blijven, de NV
S. S. v. d. Werf is momenteel bezig met
een flinke verbouwing van de zaak, aan
de Rijksstraat, hetgeen meteen (helaas
tijdelijke 7glorie betekent voor de voor
malige Unie, die enige jaren als blind
ganger op een overigens strategisch punt
van de stad detoneerde. Bepaald rigo-
reus en met schier jeugdige overmoed,
wordt de zaak aangepakt door de 99-
jarige Lanter N.V. aan de Appelmarkt.
Ook fa. gebr. Bosma weet van aan
pakken. Het tijdelijk ongerief in een ge
ïmproviseerde vreemde winkel achter de
Smeden (zoals idem Lanter NV dit doet
aan het Skilwyk) wordt graag op de
koop toegenomen, in dit geval om een
groente- en fruitpaleis, annex zelfbedie-
ningszaak te stichten op de hoek Skil-
wyk-Bargefenne.
Wat snelheid van handelen betreft,
werd welhaast geen modernisering over
troffen door die van Wolke’s mode-
textiel aan de Marktstraat.
Zaterdag 14 september werd om 6 uur
de deur gesloten, vrijdag de 20e was de
verbouwing gereed. Een aantal gespecia
liseerde vaklieden had in die luttele da
gen de gehele binnenbetimmering weg
gebroken en door een nieuwe vervangen,
aangepast aan moderner eisen. Het is
niet de enige verbouwing in dit pand,
waar sedert 29 februari (schrikkeldag!)
1920 de fa. Wolke zich vestigde (de zaak
zelf dateert te Bolsward al vanaf 1890).
Met ingang van dit jaar werd de zaak
overgenomen door de heer A. L. J. Wol
ke, die zijn moderne opvattingen in de
verbouw geheel heeft kunnen uitleven.
Het is een semie-zelfbedieningszaak ge
worden met veel ruimte. Moeders met
kinderwagens kunnen er keren en wen
den alsof ze wandelen in een park.Door
deze nieuwe opstelling heeft de zaak aan
aantrekkelijkheid niet weinig gewonnen.
Een nog meer spectaculaire verbou
wing werd toegepast door speciaalzaak
Frederiks, reeds de derde in successie
sedert de winkel aan het Marktplein
werd overgenomen van fa. Wierdsma.
Het aantrekken van de afdeling jumpers
en rokken is een geweldig succes ge
worden en de grote toeloop van klanten
resulteerde al spoedig in ruimtegebrek.
De heer en mevr. Federiks hebben een
noodzakelijk geworden verbouwing met
een radikaal aangepakt. Heel de cyclus
van peuter via kleuter, kind, jongedame,
vrouw, aanstaande moeder tot moeder,
is op de voet gevolgd. Voorin begint de
zaak met een werkelijk leuke afdeling
kleuterkleding. Het is werkelijk niet toe
vallig, dat, deze geheel in de sprookjes
sfeer is gehouden. De aankleding met
heuse boomstammen in puur natuur is
sfeervol en moet de kinderen, en daar
mee de moeders, wel aanspreken. De
afdelingen dameslingerie, bonneterie,
jumpers en rokken zijn ruim voorzien
van de nieuwste snufjes. Telkens is
gevoel voor sfeer gepaard aan eert prak
tische inrichting, die de klanten echt
op hun gemak gaat stellen (bijv, pas
kamers met deuren inplaats van gor
dijntjes). En wat de sfeer betreft, het
algemene streven om met behoud van
modern comfort terug te gaan naar
„grootmoeders tijd”, wordt hier weer
spiegeld. Net als rond onze eeuwwisse
ling gebeurde, krijgen de klanten een
kopje koffie aangeboden. Dit geschiedt
in een gezellig ingericht hoekje, waar
men zich echt thuis zal voelen. Wat voor
kort nog een platdak was, is nu de af
deling kinderwagens, wiegen en kinder-
ledikantjes. Een apart hoekje is inge-
Hedenavond zal er te Bolsward op de
gebruikelijke tijd een openbare raads
vergadering worden gehouden. Op de
agenda staan o.a. de herbenoeming van
de woningcommissie, woningbouw in het
Parkplan achter de voorm. R.K. Land
bouwschool, verbouw van de voormalige
muziekschool in de Kerkstraat, her-
bepalen van een standpunt inzake de
fluoridering van drinkwater, medewer
king tot het stichten van een jeugd-
sociëteit. het verlenen van een krediet
voor de openbare Mavo-school en een
wijziging van de Algemene Politie
verordening in verband met de terras
sen.
Reading'Amerika: Een vreemde vogel boven ’t Amerikaanse plaatsje Reading.
Deze eend vliegt al sinds 28 augustus rond met een pijl dwars door zijn
lichaam. Alle pogingen van dierenvrienden om het beest te vangen waren tot
nu toe vergeefs.
twadde rampjier foar de jirpelbouwers
sil foar Fryslan hurd oankomme, hwant
de wichtichste frucht is hjir de jirpel-
bou.
Koe men nou mar de lju oanriede hwat
oars to bouwen, dan wie der in ütwei.
Mar hwa sjocht dy jit? De weet is it
greate probleem foar de EEG-lannen,
der wurde greate kwantums denatu-
reard en yn it foer forwurke, men kin
der gjin kant mei üt. De sükerbiten is
al sa’n hjit hangiisder, omt wy op de
wraldmerk de süker fjouwer kear sa
goedkeap krije kinne as it hjir kostje
moat. De regearing hat foar in bipaeld
kwantum in priis tasein en drukt dêr-
troch op de garansje. It flaechs is al
jierren gjin leanende forbou mear en de
bollen, hweryn party har heil socht
hawwe, wurde by tüzenen troch de
mounle draeid. De flecht nei fruitteelt
of grienteteelt bringt deselde problemen
mei, hwant fan alles is der to folie en
dus kelderje de prizen.
Ik soe mei de béste wil fan de wrald
gjin produkt neame kinne, dêr’t foar
de bouboer jit aventuer yn sit. It strie
bliuwt by sommigen op it lan lizzen, omt
de kosten fan it oppakken en parsjen
heger binne as hwat hja op it lan
meitsje kinne. Men haldt de totale yn-
stoarting fan de prizen jit tsjin troch
mei eigen steunfünsen fikse kwantums
üt de merk to nimmen, mar dit kin ek
net lang mear sa trochgean. Mei ien
wurd, it liket foar de bouboer in tryste,
üntmoedigjende saek, dêr’t ek Minister
Lardinois yn de l&nboubigreating gjin
ütwei foar wiist. De ruilforkavelingen en
Bolswards Nieuwsbl;
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
Zondag 22 september jl., ’s morgens
om plm. 10 uur, raakte even buiten
Parrega een kleine bestelwagen te wa
ter. Het Dafje, eigendom van het Ge
meentelijk Gasbedrijf te Bolsward en be
stuurd door opzichter F. V. uit Bolsward,
reed richting Workum. Ongeveer ter
hoogte van de driesprong Workum-
Bolsward-Gaast kwam de heer V. een
Mercedes van de fa. J. te Workum tegen
Waarschijnlijk doordat deze te veel links
van de weg reed, moest de Daf naar
rechts uitwijken, net op de plaats waar
vanwege de nieuwe wegaanleg een diepe
geul langs de weg loopt. Om deze te
ontwijken trok de heer V. flink aan het
stuur en reed regelrecht de Trekvaart
in. Bij deze manoeuvre raakte de Daf
ook nog ’n rood met wit waarschuwings-
hek. Door de snelheid van de auto en de
sterke stroom van het water, dreef de
Daf door tot hij de overkant van de
Trekvaart had bereikt. Hier stapte V.
uit zijn auto, waarbij hij alleen maar
een paar natte voeten kreeg. Na een
poosje was alleen nog maar het dak ven
de auto te zien, waardoor de mannen
van de kraanwagen van garage Boontje
uit Bolsward de kabel moeilijk konden
vastmaken. Telkens trok de kabel weer
los. Het was al bijna 1 uur toen de Daf
weer op het droge stond. Het ene knip
perlicht brandde nog. De heer V. mag
van geluk spreken, dat hij er nog zo
goed van af gek omen is. Tijdens de red
ding van de Daf waren er veel toe
schouwers aanwezig.
1
l