concessies doen
Nieuwe (tijdelijke)
voorzitter CHU
L
Vergadering politieke partij radikalen
werd een tegenvaller
Amels’ grotste schip
op proefvaart
Bolswards garage
bedrijf zet zich be
langeloos in voor
veiligheid
x
mé
5
r
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
r-c
t
51
10e JAARGANG No. 80
VRIJDAG 11 OKT. 19bo
Wymbritseradeel.
Dubcek moet nieuwe
i
2
3
Humphrey wijkt van Johnson af
Staatsgreep in Peru
van
CHU
Radikalen
Beroering in Mexico
Financiën
y
x :-»
Advertentieprijs: 16 ct per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Abonnementsprijs f 3,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Uitstel
Reeds lang was 25 november uitgeko
zen voor een grote communistische we-
Verschfjnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactle-adres:
Marktstraat 13
TeL 2044 - Na 1^.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Bolswards Nieuwsblad
belangstelling komen te staan. In Mexi
co hebben de studenten al geruime tijd
zeer nadrukkelijk uiting gegeven aan
hun ontevredenheid met de politieke en
economische ontwikkeling in hun land.
De zeer dure spelen geven het land wel
een zeker prestige, maar het geld had
zoveel beter besteed kunnen worden aan
nuttiger zaken zoals onderwijs, menen
zij. Maar dat is niet hun enige grief.
Vooral onder de huidige president Diaz
Ordaz zien zij, dat de permanente so
ciale revolutie waarop land en regerings
partij zich hebben vastgelegd, in het ge
drang aan het komen is, dat m.a.w. het
accent sterk naar rechts wordt ver
plaatst. Hun kritiek op de regering uit-
te zich in demonstraties, die door de po
litie beantwoord werd met de bezet
ting van de universiteit en de hardhan
dige handhaving van wat men dan orde
noemt. De opgaven over het aantal do
den loopt uiteen. De regering spreekt
van 30 slachtoffers, de studenten schat
ten het aantal doden op bijna 200.
Humphrey, de Democratische kandidaat
voor de Amerikaanse presidentsverkie
zingen, die nog steeds voor kansloos
doorgaat, doet nu pogingen zoveel mo
gelijk van Johnsons Vietnamese politiek
af te wijken zonder het gevaar te lopen
zichzelf te verloochenen. Als vice-presi
dent heeft Humphrey altijd trouw John
sons politiek verdedigd. Hij heeft nu
aangekondigd, dat hij als president de
bombardementen op Noordvietnam zou
stopzetten, maar dat hij zich het recht
voorbehield ze te hervatten, indien
Nbord-Vietnam helemaal geen belang
stelling toonde voor ’n vredesregeling.
De nadruk bij Humphrey ligt nu bijzon
der sterk op de stopzetting van de bom
bardementen en al doen de Noordviet-
namezen alsof er niets nieuws aan de
hand is, de toon vooral van Humphrey
laat doorschemeren, dat zijn standpunt
sterk verplaatst is in de richting van de
„duiven”.
WEST BENGALEN. Noord en West Bengalen worden op het ogenblik ge
teisterd door overstromingen die een gevolg zijn van langdurige regenval
in de Himalaya. Hier een brug die door een buiten de oevers getreden rivier
volkomen werd verwoest.
KI'.A, USSR. Het Russische koolschip Tantarnoye heeft 700 mijl uit de kust
van Ierland op de Atlantische Oceaan het scheepje Little One onbemand uit
zee opgepik* In de kabine werd het paspoort gevonden van William Willis
van wie bekend is dat hij een zeiltocht rond de wereld wilde maken.
Mede door de Olympische Spelen in
Mexico zijn de Latijns Amerikaanse lan
den wat meer in het middelpunt van de
peze hele geschiedenis heeft er geen
goed toe gedaan om de al eerder geves
tigde indruk weg te nemen, dat minis
ter Luns zich niet zo bijzonder veel ge
legen laat liggen aan de mening van
het Nederlandse parlement. De bewinds
man wist natuurlijk al lang voor hij
naar New York ging dat tegelijkertijd
de algemene beschouwdngen in Neder
land zou worden gehouden. Bewust heeft
hij toen gekozen voor de bijeenkomsten
in en rond het kader van de Verenig
de Naties. Dat is een duidelijke mis
rekening geweest. Het moest aan het
begin van deze week nog worden afge
wacht in hoeverre deze misrekening ge
volgen zou hebben voor de politieke po
sitie van onze minister van buitenland
se zaken.
De grote bijeenkomst van de Politieke
Partij Radikalen, tijdens het afgelopen
weekeinde, is eigenlijk wat tegengeval
len. De meeste aandacht ging nog uit
naar oud-minister en oud-voorzitter drs.
Pieter Bogaers, die opnieuw moest aan
dringen op bundeling van de progres
sieve krachten in Nederland. De nieuw
gekozen voorzitter, mr Jurgens, heeft in
feite niet eer gezegd dan dat hij zich
zal beteren indien hij in de uitwerking
van de PPR-politiek fouten zal maken.
particuliere investeringen. Maar, aldus
het tegen-argument, dit wordt door de
regering zelf bemoeilijkt doordat de re
gering zelf ook een beroep doet op de
kapitaalmarkt om het begrotingstekort
te dekken. Vanuit diezelfde kapitaal
markt zou ook de particuliere woning
bouw moeten worden gefinancierd, wat
in het oog van vele deskundigen een on
haalbare zaak is. Ook op het gebied
van de inkomensverdeling zijn er klach
ten. Aan de ene kant de liberalen die,
zacht gezegd, boos zijn dat er weinig
kan worden gedaan aan de middengroe
pen, voor wat betreft de inkomstenbe
lasting (hun vordeel is niet meer dan
enkele guldens), aan de andere kant de
KVP en ARP, die met name moeilijk
heden hebben op het punt van het mi
nimumloon.
Overigens zag het er begin deze week,
bij de aanvang van de debatten niet naar
uit dat alle twisten op de spits zouden
worden gedreven. Daarvoor is het voort
bestaan van deze regering ieder te hei
lig. Wat nog altijd niet wegneemt, dat
de positie van een aantal ministers
onder wie sinds kort ook minister Luns
- niet bepaald rooskleurig viel te noe
men. Er is al eerder binnen de rege
ringspartijen over gesproken en het zag
er deze week helemaal niet zo onwaar
schijnlijk uit: de partners in ’t kabinet
De Jong kunnen zich zonder gezichts
verlies veroorloven om één of twee be
windslieden te laten vallen.
Amerikaans Imperialisme, terwijl bo-
dien het Peruaanse zakenleven in Ame
rikanen al te geduchte concurrenten ziet.
Een samengaan van een reeks factoren
heeft het leger doen ingrijpen en het
zou verbazen, indien de gevestigde be
langen hier niet beter van zouden wor
den. Belaunde werden schandalen in
zijn omgeving verweten, maar hier wa
ren evenzeer figuren uit de oppositie
b'r'-okken.
De heer C. J. van Mastrigt is gekozen
als tijdelijk voorzitter van de Christelijk
Historische Unie. Dit is afgelopen za
terdag bekend gemaakt door het hoofd
bestuur van de CHU. Het hoofdbe
stuur liet tegelijk weten dat het hele
maal niet is ingenomen met de acties
van de zgn. Centrumgroep, die fel pro
testeert tegen allerlei vernieuwingen bin.
nen de CHU. Deze groep heeft o.a. ge
protesteerd tegen het felicitatietelegram
van de CHU aan Tour-winnaar Jan jan-
sen. Met als motief, dat de CHU te
gen sport op zondag moet zijn.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
De Tweede Kamer is deze week - als alles goed is gegaan in aanwezigheid van
minister Luns (buitenlandse zaken) - begonnen met het mammoetdebat over de
op Prinsjesdag bekend gemaakte regeringspolitiek voor het nieuwe parlementaire
jaar. Een debat, dat al vóór het in feite was begonnen, met forse problemen was
ingeluid. Het belangrijkste was wel de vraag of de. minister van buitenlandse
zaken, mr. Luns, aanwezig zou zijn. De bewindsman liet pas begin deze week
weten, dat hij dinsdag al terug zou komen voor het grote debat in de Tweede
Kamer. Maar daaraan was dan een reeks van protesten vooraf gegaan van
fractievoorzitters, die allen het grote belang hebben benadrukt van de buiten
landse paragraaf in het huidige regeringsbeleid. Ook had premier De Jong per
soonlijk naar New York moeten bellen om minister Luns te overtuigen van de
noodzaak, dat hij toch echt persoonlijk aanwezig moest zijn om de diverse
meningen aan te horen.
voorstellen gedaan (verlaging loon- en
inkomstenbelasting; verhoging van
de omzetbelasting), minister Roolvink
(Sociale zaken) heeft al de nodige voor
spellingen gedaan over het loonbeleid.
De regeringspartijen hebben bij een to
taaloverzicht van deze problematiek een
belangrijk wapen in handen; zij kunnen
zonder meer stellen, dat deze regering
erin is geslaagd het economische even
wicht te herstellen. Weliswaar heeft de
conjunctuur zich gunstig ontwikkeld
de omstandigheden waren dus een stuk
gunstiger het beleid van de regering
is toch ook een onmisbare schakel ge
weest. Dit herstel van het economisch
evenwicht is van bijzonder belang voor
’n oplossing van de zware politieke pro
blemen, zoals inkomensverdeling en wo
ningbouw. Op deze beide punten zou de
ze week ook door de regeringspartijen
de nodige kritiek worden geleverd. Een
deel van de Katholieke Volkspartij en
een flink stuk van de Anti Revolutionai
re Partij is bijvoorbeeld niet gelukkig
met de achteruitgang op het punt van
de woningbouw. Minister Schut (Volks
huisvesting) wil dit oplossen door be
langrijk meer ruimte toe te wijzen aan
MAKKUM Het grootste schip dat tot
nog toe bij de scheepswerf „Welgele
gen” van de firma C. Amels en Zn. te
Makkum is gebouwd heeft dinsdag op
de Noordzee een technische proefvaart
gemaakt, woensdag vond op de Wad
denzee een officiële proefvaart plaats.
Tot de speciaal genodigden voor de of
ficiële proefvaart behoorden mr. dr. S.
Werners, minister voor cultuur van Su
riname en de heer W. Lima-A.-Pan, ge
volmachtigd minister van Suriname, als
mede b. en w. van de gemeente Wonse
radeel.
Het schip is de „Corantijn”, een mo-
torvracht- en koelschip van 102,40 me
ter lengte en 13,50 meter breedte. Het
vaartuig meet 3500 ton en is het groot
ste schip wat ooit bij Amels is ge
bouwd. Tevens wordt het het groot
ste schip van de rederij. De opdracht
gever is de Scheepvaart Maatschappij
Suriname te Paramaribo.
De bemanning bestaat uit 19 koppen, in
hoofdzaak Surinamers. De kapitein van
de Corantijn is de heer F. Vegter, die
Nederlander is. Het vaartuig beschikt
tevens over een accommodatie voor 8
passagiers. De voortstuwing geschiedt
door een 400 pk Deutz scheepsmotor,
waarmee een snelheid van 15 knopen ge
varen kan worden. De eerste lading van
de Corantijn zal bestaan uit stukgoe
deren, welke in Antwerpen ingeladen
worden, en met bestemming Paramari
bo.
Zaterdagmorgen om zeven uur is het
schip reeds uit Makkum naar Harlingen
vertrokken van waaruit de proefvaarten
plaatsvonden. Tientallen mensen haas
ten zich bij het horen van de hoornsig-
nalen die over Makkum schalden naar
de haven, voor een vaarwel aan de trots
van de Makkumer werf.
Afgezien van deze buitenlandse proble
men die hoe dan ook een belangrijk
onderwerp van gesprek zouden uitma
ken zouden de debatten vooral wor
den bepaald door de financieel-economi-
sche politiek. Minister Witteveen (Fi
nanciën) heeft de nodige belasting-
reldconferentie in Moskou, die ten doel
had de eensgezindheid van de commu
nistische wereld tegenover afvalligen als
China en Albanië te demonstreren. Maar
sinds de gebeurtenissen in Tsjechoslowa-
kije is de eensgezindheid in de commu
nistische wereld (waartoe dan ook de
partijen in de niet-communistische lan
den behoren) ernstig aangetast. Dat
kwam tot uiting op de voorbereidende
conferentie, die vorige week in Boeda
pest is gehouden. Weliswaar heeft de
Russische vertegenwoordiger in de
kring van 58 aanwezige communistische
partijen kunnen verhinderen, dat er over
Tsjechoslowakije werd gesproken, maar
hij heeft toch met uitstel van de con
ferentie genoegen moeten nemen. Een
nieuwe datum is nog niet vastgesteld.
Op 17 november zal „het probleem van
de datum” opnieuw worden onderzocht.
De gebeurtenissen in Tsjechoslowakije
hebben in het Westen grote beroering
gewekt, maar meer onder de bevolking
dan onder de regeringen, al spraken zij
zich afkeurend uit. Kiesingers voorstel
de raad van de NAVO in buitengewone
zitting op ministersniveau bijeen te roe
pen heeft geen aanhang gekregen. Het
enige wat nu bereikt is, is een vervroe
ging van de vergadering van december
tot november. Ongetwijfeld houdt met
de geringe reactie verband, dat naar de
opvattingen van de meeste regeringen
uit het Russische optreden slechts de
wens naar een sterker greep op de com
munistische wereld spreekt en niet het
verlangen dreigend druk op West-Euro-
pa uit te oefenen.
In Peru hebben de militaire leiders zich
van de macht meester gemaakt en de
progressief denkende president Belaun
de Terry afgezet en in ballingschap ge
zonden. Aanleiding hiertoe was vooral
de overeenkomst, die Belaunde in au
gustus had gesloten met de Amerikaanse
oliemaatschappij IPC welker olieterrei-
nen weliswaar genationaliseerd waren,
maar die nog 40 jaren het monopolie
van exploitatie en verkoop zou hou
den. Tegen deze al te voordelige voor
waarden voor de oliemaatschappij kwa
men niet alleen de progressieve aan
hangers van Belaunde in het geweer,
maar ook alle anderen, die in het na
tionalisme een mooi middel zagen om
zich van Belaunde te ontdoen. Belaun
de had n.l. begrepen, dat hij voor de ont
wikkeling van zijn land geld nodig heeft,
geld, dat alleen kan komen van buiten
landse investeringen. Maar deze inves
teringen wekken de achterdocht op van
MEXICO. Het centrum van Mexico City staat na de onlusten van vorige week
nog onder strenge militaire bewaking. Op de foto: Mexicaanse militairen met
op de achtergrond de tekst op de muur: Mensen, het leger doodt uw zonen.
BUENOS AIRES. President Fernando Belaunde Terry van Peru kijkt thans
heel wat opgewekter bij zijn aankomst in Buenos Aires dan bij zijn vertrek, na
de coup in zijn land.
Wat onder „normalisatie” van Russi
sche kant wordt verstaan, blijkt duide
lijker dan ooit uit het communiqué, dat
na de besprekingen van vorige week is
gepubliceerd. De Tsjechoslowaken zullen
hun inspanning vergroten om de leiden
de rol van de communistische partij te
belangrijker te maken, zij zullen de
strijd tegen de anti-socialistische krach
ten intenviseren, zij zullen de noodzake
lijke maatregelen nemen om alle nieuws
media in de dienst van het socialisme
te stellen en de partij- en staatsorga
nen te versterken tot bastions van het
marxisme-leninisme en het proletari
sche internationalisme.
Het is een mond vol, maar het komt
neer op een zuivering van het Tsjecho-
slowaakse openbare leven van allen,
die een liberalere koers voorstonden. Ge
leidelijk zullen in Tsjechoslowakije die
genen aan het bewind komen, die de zo
kort geleden verworven vrijheid van me
ningsuiting zullen beknotten. Het is
daarom ook niet verwonderlijk, dat al
geruchten de ronde doen, dat de libe
raal gezinde leiders als Dubcek, Cemik
en Smrkovsky hun ontslag zullen indie
nen. Het is de vraag, of Rusland hun
ontslag prettig zal vinden, omdat het
liever Dubcek en de zijnen de door Rus
land voorgeschreven politiek zal laten
uitvoeren, in de hoop dat dit de rust in
het land zal bevorderen. Ruslands erva
ringen met het vinden van mannen, die
het dictatorswerk willen overnemen, zijn
tot nu toe niet erg gunstig uitgevallen.
Wanneer Dubcek en de zijnen eerlijk
aan hun politieke inzichten blijven, zal
er echter weinig anders opzitten dan
ontslag te nemen.
Na vijf maal afstel is eind vorige week dan toch de Tsjechoslowaakse delegatie
voor besprekingen in Moskou geweest, waar zij, naar zich Iaat aanzien, nieuwe
concessies aan Rusland heeft moeten doen zonder dat het Tsjechoslowaakse doel
van een volledige aftocht van de bezettingstroepen bereikt is. Beide regeringen
zullen een verdrag uitwerken voor de „voorlopige legering” van de troepen van
het pakt van Warschau in Tsjechoslowakjje. Indien dat niet voor lange duur was,
dan zou een verdrag niet nodig zijn. De overige troepen van het pakt van War
schau zullen in fases worden teruggetrokken overeenkomstig de akkoorden van
Moskou van 21 augustus. Daarin werd aangeduid, dat de terugtrekking zou ge
schieden naarmate de „normalisatie” in Tsjechoslowakije zou vorderen.
Onder het thema „Goed achterlicht,
ziet u wel!” start het Verbond voor Vei
lig Verkeer via alle publiciteitsmedia
een actie, die moet bevorderen, dat al
le auto’s in de komende „donkere maan
den” van een deugdelijke verlichting
zijn voorzien. Naar aanleiding hiervan
organiseert de VW-organisatie in nau
we samenwerking met het Verbond voor
Veilig Verkeer in de komende maand
een verlichtingsactie.
Ook Automobielbedrijf H. Pheifer In
de Broerestraat zal hieraan meewerken.
Dat „veiligheid op onze wegen” een bit
tere noodzaak is, daarvan zijn de men
sen in de garage doordrongen. Op
grond hiervan stelt het voltallige per
soneel zich enkele avonden belangeloos
beschikbaar.
Geheel gratis en voor iedereen wil het
bedrijf:
verlichting op goede werking en af
stelling controleren;
bandenproefiel opmeten en zonodig
adviseren, welke banden vervangen
moeten worden;
met het nieuwe koplamp-controle-
apparaat de koplampen controleren,
niet enkel de afstelling van de' lam
pen, maar ook de lichtsterkte zal
worden opgemeten.
Indien men dat wenst wordt bovendien
geheel vrijblijvend de auto getaxeerd.
Het gaat bij dit alles om de veilig
heid. Wie van deze bijzondere service
gebruik wil maken, wordt daartoe in de
gelegenheid gesteld volgende week don
derdag en vrijdag 17 en 18 oktober in
het filiaal van Pheifer in Bolsward,
steeds ’s avonds van 7 tot 9 uur.
