Gahe Shroar
meer m
Sociale lasten worden (nog) hoger
Tsjecho Slowakije komt steeds
de klem
POGINGEN OM UIT HET
VIETNAMESE SLOP TE RAKEN
Hwat hat
Humor rond
een
advertentie
8W
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
VRIJDAG 25 OKTOBER 1968
107e JAARGANG No. 84
Wymbritseradeel.
Kwestie Vietnam
eindelijk uit
impasse
Weer teruggang van NPD
Sukses voor
minister Schut
Verdrag in Praag ondertekend
Touwtrekken
Tito waarschuwt
Sociaal
ROTTERDAM. De scheepswerf van der Giessen de Noord in Krimpen a.d.
IJssel zal voor de Ver. Ned. Scheepvaartmij. een containerschip bouwen met
een capaciteit van 1300 containers (20 voet) en een draagvermogen van
ca. 30.000 ton. Op de foto: een ontwerpschets van dit schip.
Advertentieprijs: 16 et per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Het was zondag 24 jaar geleden, dat Joe
goslavië van de Duitsers bevrijd werd.
Aiunne in txou kan beare oer in pear
nylonhoazzen mei neat der yn
Deze verjaardag is gevierd door een rede
van president Tito, terwijl voor het eerst
sinds jaren in de Russische pers her
denkingsartikelen verschenen.
Tito wees er nadrukkelijk op, dat bui
tenlandse strijdkrachten met fel verzet
op Joegoslavische bodem zouden wor
den ontvangen. Hij zei ook, dat er geen
gevaar voor het socialisme in Joegosla
vië bestond. Dit was een duidelijke toe
speling op het argument, dat de Russen
bij hun inval in Tsjechoslowakije heb
ben gehanteerd. Sinds deze inval tonen
de Joegoslaven zich verontrust, dat Rus
land in zijn expansieve periode ertoe
zou willen overgaan desnoods ook met
geweld de afvalligheid van Tito van ’48
ongedaan te maken. Het leger is in staat
van paraatheid gebracht en de rede van
Tito klonk als een duidelijke waarschu
wing.
Tito’s ongerustheid kon aangewakkerd
zijn door het herdenkingsartikel in de
Foar ik dan Jouns nei hüs ta gean
moat der ils mei rum klear stean
In kopke kofje ta bislüt
Jo swaeije my dan üt foar ’t rüt.
Miskien wolle jo menear dan roppe
en stjür üs beide mar nei boppen.
Moarns moat jou man, dat sil swier kealje
Bitiids fan béd om my to heljen.
Wy ride earst in eintsje om
sadat wy tsjin in üre of tsien wer by Jo
komm'
Earst mar hwat kofje mei in grüske
en dan, fansels, moat ik op ’t hüske.
Ik haw it yn ’e rêch, jo wol it wol leauwe
en moat myn earst mei büter wriuwe
As ik dan hwer hwat linich bin
wol ik wol hwat dwaen.... as ik mar kin.
Sa net, dan gean ik op ’e bank
En krij hwat fan jou krüdendrank
Miskien slümje ik dan hwat
Mar och, dat sakket ek nei it gat.
Bin’ de ierappels dan hast gear
sette jo in slokje klear
Wy nimme dan ien, twa of trije
sadat wy tige honger krije.
Hwant sa ik hoopje hawwe wy it bést
Earst sop, ’n great stik fleis, en lést
wol ik wol graech in toetsje ha
Dat komt in skripsum minske ta.
En dit sil ’k Jo wol efkes sizze
nei it iten moat ik efkes lizze
Dan bikomt it my hwat better
Skrippe dogge wy dan wol letter.
Ik kom üt Driezum en bin 40 jier
’k ha skele eagen en fjürread hier
Eartiids wie ’k sljucht op manlju
Mocht ik graech mei ien omrölje.
Béste Mefr. Faber,
’k Seach Jou adfortinsje stean
’k Tocht der kin ’k wol hinnegean.
Better is om earst to skriuwen,
ha wy letter neat to kreauwen.
Mar dat is al moai bikaem
’k Bin dus altiid noch aid faem.
Soms fljocht it my ynienen oan
Mefrou bigrypt dat malle skoan.
Earst sil ’k oer mysels fortelle
’k Hyt Jakkeltsje fan Syts en Jelle
’k Tink dat mefrou üs heit wol ken
Hy hie by mem wol fjirtsjen bern.
Abonnementsprijs f 3,50 p. kwartaal
(bfl vooruitbetaling)
Giro 887926
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
ültg. A. J. OSINGA n.v, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Foardat wy dêrmei bigjinne
Moat jo earst nei Torpstra rinne
om hwat lekkers by de thé.
Ik meitsje dan de boel wol ré.
JAKKELSJE VAN SYTS EN
JELLE SOLLICITEERDE BIJ
MEVROUW
In de gejaagde tijd van onze jaren, waar
in steeds meer druk wordt uitgeoefend
op ons zenuwstelsel is het een groot
voorrecht, dat men ondanks alles zich
zelf weet te blijven.
Dan ook nog te beschikken over een
flinke dosis humor is iets wat onbetaal
baar is.
Er zijn mensen, die geweldig goed bij
elkaar passen en in veel dingen iets
grappigs ontdekken dat voor een ander
verborgen blijft, omdat men er eenvou
dig geen oog voor heeft. Dit kunnen
echtelieden zijn, maar ook twee vrienden
of twee vriendinnen.
Tegen deze achtergrond moet ook het
verhaal worden gezien dat we lazen in
ons zusterblad De Nieuwe Dockumer Crt.
Aanleiding van een en ander is de ad
vertentie geweest, die onlangs in deze
krant was geplaatst en waarin ’n dienst
meisje werd gevraagd.
Dit werd ook in Morra gelezen en daar
werd besloten om eens een „keurige sol
licitatiebrief” te sturen.
In dichtvorm opgesteld gleed de brief
even later in de brievenbus; en daarmee
was de sollicitatie van de gefingeerde
Jakkeltsje uit Driesum ’n feit geworden.
Wat zij schreef kunt u hieronder lezen
en dan moet u wel tot de konklusie ko
men, dat men met zo’n mens niet in zee
kan gaan. Leest u maar:
Bolswards Nieuwsblad
Vorige week woensdag hebben in Praag
Kosigin, de Russische premier, en Cer-
nik, zijn Tsjechoslowaakse ambtgenoot
het verdrag over de legering van Rus
sische troepen-in Tsjecho-Slowakije ge
tekend. Cernik zei, dat de aanvaarde
oplossing rekening houdt met de belan
gen van beide partijen, terwijl zij te
gelijkertijd bijdraagt tot de versteviging
van de eenheid en veiligheid van alle
socialistische landen en op deze wijze
ook de veiligheid dient van Europa en
de wereld.
Een aanzienlijk deel van de Russische
en alle Poolse, Hongaarse, Oostduitse
en Bulgaarse strijdkrachten zullen in
de loop der maanden worden terugge
trokken. Dat kan, aldus zei Gromiko,
de Russische minister van buitenlandse
zaken, omdat zij de overtuiging hebben,
dat het normaliseringsproces in Tsje
choslowakije, dat een aanvang heeft ge
nomen, zal worden voortgezet en dat het
Tsjechoslowaakse volk de anti-socialis-
tische krachten geen kans zal geven dit
proces tegen te houden.
Deze week werd in Amsterdam een perskonferentie gehouden, waarop de
bedoelingen van de Rosa Spier Stichting werden toegelicht. Deze stichting,
ontstaan uit een wens van de beroemde harpiste Rosa Spier, heeft een woon-
en werkcentrum gebouwd in Laren (NH). Daar kunnen van mei 1969 af
oudere maar nog kreatieve kunstenaars een wooncentrum vinden van waaruit
zij het werk kunnen voortzetten zonder gehinderd te worden door moeilijke
maatschappelijke omstandigheden. Kunstenaars uit geheel Nederland kunnen
zich aanmelden. Hierboven een foto die het buitenaanzicht van het Rosa
Spier Huis toont.
nistische kant schijnt men te hebben in
gezien, dat de grootscheepse offensieven
van februari toch niet het gewenste
succes hebben gehad. Er zijn aanwij
zingen, dat men ervan terug gaat ko
men alles op de militaire kaart te zet
ten. Men kan ook misschien de indruk
hebben gekregen, dat de Amerikanen
genoeg van de oorlog beginnen te krij
gen en dat de communisten dan wel via
een omweg hun doel zullen bereiken.
Indien alle partijen op het Amerikaan
se voorstel ingaan, dan beginnen de
moeilijkheden pas goed, omdat dan het
touwtrekken om de politieke regeling
gaat beginnen. Hierbij is van groot be
lang hoe de partijen eikaars positie en
hun eigen mogelijkheden taxeren. Waar
om komt het tot onderhandelingen Om
dat beide partijen zijn gaan begrijpen,
dat zij hun tegenstander niet op het slag
veld kunnen uitschakelen. Zelfs diverse
oud-haviken in de Ver. Staten zijn gaan
beseffen, dat een overwinning op het
slagveld niet mogelijk is. Aan commu-
Hoewel officieel in Washington alles wordt tegengesproken wat uitgelegd zou
kunnen worden als een mogelijkheid, dat Amerika de bombardementen op
Noord-Vietnam zou gaan staken als onderdeel van een stilzwijgend of zelfs
uitgesproken plan om uit de Vietnamese impasse te geraken, neemt men toch
algemeen aan, dat de kans groot is, dat ditmaal een stap verder kan worden
gedaan. Men meent te weten, dat Amerika volledige stopzetting van de bombar
dementen aanbiedt, op voorwaarde, dat Hanoi daar geen voordeel zal uit trekken.
Vervolgens zouden de onderhandelingen in Parijs tussen Amerika en Noord-
Vietnam uitgebreid worden met de Zuidvietnamese regering en het Nationaal
bevrijdingsfront.
Het wetsvoorstel is bedoeld om, zoals
de minister zei, „de doorstroming te be
vorderen”. Men wil mensen met een re
delijk inkomen, die een goedkoop, dus
zwaar gesubsidieerd huis bewonen, een
extra prikkel geven om naar een duur
der huis uit te zien. Daarmee maken
zij dan een plaats vrij voor hen, voor
wie de gesubsidieerde huizen in feite zijn
bedoeld: de mensen met de lagere in
komens. Op zich natuurlijk een heel
aardige gedachte, maar de critici heb
ben erop gewezen, dat dit systeem al
leen goed kan werken wanneer er op de
eerste plaats een vaste norm bestaat
over de verhouding inkomen—woonkos
ten. Zo’n band bestaat niet en zal er
voorlopig wel niet komen ook. Vandaar,
dat enkele Kamerleden deze huurbelas
ting een vorm van willekeur noemden.
Een heel praktisch bezwaar van dit sy
steem is, dat het alleen eerlijk kan wer
ken wanneer er ook werkelijk doorstro
ming mogelijk is. Dat wil zeggen wan
neer er ook voldoende duurdere huizen
zijn. En die ontbreken helaas. Vandaar,
dat er nogal wat twijfels zijn over het
succes van de regeling.
De Kamer heeft, op initiatief van de
KVP, het wetsvoorstel een tijdelijk ka
rakter gegeven. Op 1 januari 1974 zal
de regeling vervallen, tenzij het parle
ment er in 1973 anders over denkt. Zo
heeft men tenminste de gelegenheid om
de resultaten van de eerste jaren te be
kijken. Een andere belangrijke wijzi
ging is, dat de heffing pas in werking
treedt bij een jaarinkomen van vijftien
duizend gulden en niet bij, zoals de
minister wenste, twaalfduizend gulden.
De sociale lasten zullen met ingang van
januari 1969 aanzienlijk hoger worden.
De premies gaan met in totaal 2,1 pro
cent omhoog. Voor rekening der werk
gevers komt hiervan 1,3 procent, de
werknemers moeten 0,8 procent meer be
talen. De stijging van de premies is een
gevolg van de duurder geworden ar
beidsongeschiktheidsverzekering. Er blij
ken meer arbeidsongeschiktheidsgeval-
len te zijn dan aanvankelijk werd be
raamd. De premie voor de algemene wet
bijzondere ziektekosten gaat eveneens
iets omhoog. Ook hier een toeneming
van het aantal gevallen, plus stijgende
verpleegtarieven. Voorts gaan de pre
mies voor de ziekenfondswet omhoog.
Waarschijnlijk moet men vanaf 1969
7,5 procent betalen (voor de helft voor
rekening van de werkgevers). Het totaal
van de sociale premies zal vanaf janu
ari a.s. 37,1 procent van het premieplich
tig loon bedragen, meer dus dan één
derde.
Minister Schut (volkshuisvesting) heeft het weer keurig gehaald. Zijn wetsontwerp
over de huurbijdrage is met onverwacht grote meerderheid aangenomen. Het
resultaat van de stemming in de Tweede Kamer was; 82 stemmen voor en 58
tegen. Een verrassing. Tevoren had men nog druk gespekuleerd over een mogelijk
heengaan van minister Schut, die door velen als de meest zwakke broeder van dit
kabinet wordt gezien. Het wetsontwerp over de huurbelasting - dat toch al niet zo
best is gevallen -leek een uitgezóchte gelegenheid om de minister tot heengaan
te dwingen. Zo ver is het niet gekomen. Wel heeft minister Schut tal van ingrij
pende wijzigingen in zijn wetsvoorstel moeten toestaan.
Over het antwoord van de betrokkenen
tast men nog in het duister, behalve
dan over dat van Saigon. President
Thieu is zonder de Amerikaanse steun
zodanig onzéker, dat hij zich fel blijft
verzetten tegen het stopzetten van de
bombardementen. Hij weet, dat dat een
eerste eis van Hanoi blijft en dat hij,
als hij dat kan verhinderen, iedere re
geling blokkeert. Hij eist bovendien een
stopzetting van algemene offensieven in
het Zuiden en een belangrijke rol bij
de onderhandelingen.
Hanoi heeft nog niet geantwoord. Wel
is opgevallen, dat de laatste tijd de ope
raties van de communisten in Vietnam
aanzienlijk zijn afgenomen. Sommigen
zien hierin een aanwijzing, dat de com
munisten op verdere onderhandelingen
aansturen. Tot nu toe weigerde Hanoi
Saigon een plaats aan de onderhande
lingstafel en stond het erop, dat het be
vrijdingsfront als de enige Zuidvietna
mese vertegenwoordiger zou worden er
kend. Evenzeer wees Saigon de aanwe
zigheid van het front van de hand. Maar
het ziet er naar uit, dat geen van bei
den deze extreme positie zullen volhou
den.
üs hjoed to sizzen 1 Jjt
In drie Duitse deelstaten zijn gemeen
teraadsverkiezingen gehouden, n.l. Hes
sen, Baden-Württemberg en Saarland.
Evenals enkele weken geleden in Ne-
dersaksen heeft de neonazistische NPD,
wier opmars vorig jaar gevaarlijk leek
te worden, een forse achteruigafig ge
boekt. Weliswaar geldt ook hier, dat niet
in alle steden lijsten ingediend waren
en dat diverse kiezers, die bij nationale
verkiezingen de NPD kiezen, nu hun
stem hebben uitgebracht op plaatselij
ke lijsten, maar toch is de achteruit
gang van ruim 7 naar even 5 pet. vol
doende om tot voldoening te stemmen.
Vooral nu het economisch in Duitsland
beter gaat en het vertrouwen terugkeert,
maakt de NPD een moeilijke tijd door.
De voornaamste impuls tot verbetering
van de economische toestand is uitge
gaan van de socialistische minister van
economische zaken, Schiller, maar de
dankbaarheid van de kiezers komt niet
tot uitdrukking in de resultaten. De so
cialisten blijven, zij het licht, achteruit
gaan, terwijl de CDU, de andere part
ner in de grote coalitie, wat winst
boekt.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Kroon
Met de gevraagde forse meerderheid
heeft de Tweede Kamer de verhoging
van het inkomen van de Kroon goed
gekeurd: 124 stemmen voor, slechts acht
tegen. De aanvaarding betekent nog niet
dat er nu een eind is gekomen aan de al
jaren slepende discussies over het in
komen van de koningin en de andere
leden van het koninklijk huis. Premier
De Jong heeft namelijk moeten belo
ven, dat de regering in 1971 met een ge
heel nieuwe inkomensregeling zal ko
men. De nu aanvaarde vervalt dan. In
de nieuwe voorstellen, die dan moeten
komen, zal het kabinet de principiële
vraag moeten beantwoorden over de be
lastingvrijdom van de kroon.
Ingevolge de nu goedgekeurde regeling
zal de koningin per jaar 4.750.000 gul
den ontvangen, in plaats van de huidi
ge twee en een half miljoen. De toela
ge van prins Bernhard wordt 475 dui
zend (was 300 duizend). Ongewijzigd
blijven de inkomens van prinses Bea
trix en prins Claus (ieder 300 duizend
gulden),» Het rijksaandeel in de on
derhoudskosten van de paleizen gaat
ook omhoog: van 500 duizend tot 825
duizend gulden).
X****»>-^
Menear stiet mei de auto foar
Pas Jo dan op de winkeldoar
Sa wiene wy oars meiinoar klear
It leit him nou mar oan menear.
Ik groetsje Jo
ik sil wol ris belje
Jou Jakkeltsje, fan Syts en Jelle
P.S.
In kleinlchheit ha’k noch forgetten
Kin Jo mei ek de krollen sette?
De kapper is my fierst to djür
Dat ha jo dochs hwol foar my oer?
Jo krije sa in bulte tiid
en makken my noch o sa bliid
As jo jou rédden mei myn klean
Wy waerden it dan wol iens oer it lean.
Dat scheelt de schatkist enkele miljoe
nen, maar minister Schut mocht dit niet
erg vinden. De regeling is tenslotte niet
bedoeld om de schatkist te spekken,
maar om de doorstroming te bevorde
ren. Het wetsvoorstel moet nu naar de
Eerste Kamer. Dat ook daar een meer
derheid te vinden zal zijn durft nie
mand te zeggen.
Het kabinet gaat nu bestuderen of meer
uitgaven van de koningin rechtstreeks
voor rekening van het rijk kunnen ko
men. Men denkt hierbij aan de uitga
ven voor prinsjesdag, staatsbezoeken,
de koninklijke stallen en de hof
maarschalk. Ook wil de regering ’t hof
personeel (279 man) grotendeels in
rijksdienst overnemen. De regering zal
het paleis Soestdijk van de koningin
overnemen. Dit betekent, dat ook de on
derhoudskosten daarvan rechstreeks ten
laste komen van de schatkist.
Premier De Jong heeft nog lang ge
aarzeld of hij het socialistische amen
dement om de nu voorgestelde verbe
teringen tot 1971 te laten gelden, wel
zou aanvaarden, maar het werd hem
snel duidelijk, dat, als hij dit niet deed,
de Partij van de Arbeid en D’66 het
voorstel niet zouden goedkeuren. Gezien
zijn verlangen om de meerderheid zo
groot mogelijk te laten z(jn ging hij toen
met het amendement akkoord.
i
Rode Ster, het blad van het Russische
leger. Hierin werd betoogd, dat de her
innering aan de gevallen Russische en
Joegoslavische soldaten het Russische
volk en de volkeren van andere socia
listische landen oproept waakzaam te
zijn en hun verworvenheden te verde
digen tegen de aanval van anti-socialis-
tische krachten, die door de wereld-
reactie worden geïnspireerd.
Tegenover deze ronduit gespannen toe
stand tussen Rusland en Joegoslavië
staat, dat de betrekkingen tussen Ame
rika en Joegoslavië aanzienlijk zijn ver-
Katzenbach, de Amerikaanse
plv. minister van buitenlandse zaken,
die enkele Europese hoofdsteden heeft
bezocht, heeft onverwacht BelgTado in
zijn programma opgenomen. Men moet
dat vooral zien als een waarschuwing
van Washington aan het adres van Mos
kou de handen van Joegoslavië af te
houden. De Amerikaanse ambassadeur
in Belgrado heeft verklaard, dat Ame
rika er een „essentieel belang” bij heeft,
dat Joegoslavië onafhankelijk blijft, en
dat Amerika de positie van Joegoslavië
m.a.w. anders ziet dan die van Tsje
choslowakije, dat binnen de Russische
invloedssfeer lag.