Gabe Skroar
Regering niet gelukkig
met fusies
Salarissen Kamerleden omhoog, kijkgeld duurder
De komende man
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIL
107e JAARGANG no. 88
VRIJDAG 8 NOVEMBER 1968
Wymbritseradeel.
Richard Nixon ver
sloeg Humphrey
op de valreep
Hwat haf
Verkiezingen
Saigon weigert
Salaris
en
Johnson zet bombardementen op
Noord-Vietnam stop
Advertentieprijs: 16 ct per mm
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
De wereld heeft ruim achttien uur na het sluiten van de laatste Amerikaanse
stembus moeten wachten om te weten dat na acht jaar Democratisch bewind
onder John Kennedy en Lyndon Johnson de Verenigde Staten Republikeins ge
regeerd zal worden.
Het voorstel om de schadeloosstelling
voor leden van de Tweede Kamer te ver
hogen heeft het maar net gehaald. De
vereiste meerderheid van tweederde van
De herdenking van de 50ste verjaar
dag van het land hebben talrijke jonge
ren in Praag gedemonstreerd tegen de
bezetting.
Abonnementsprijs f 3,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Nixon konstant verliezer
de mopperaar de kniezer,
toont thans een brede lach
Hij heeft zijn zin gekregen
al viel de aanhang tegen
echter, de witte vlag
hoefde hij dit keer niet te hijsen
het gaat er nu om te bewijzen
As it vviif is fan ’e flier,
Dan is it yn ’e hüs gjin tier
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
ültg. A. J. OSINGA n.v„ Bol sward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Goed leek hij ook de rug gedekt te heb
ben in Saigon. Ambassadeur Bunker
heeft daar enige weken lang intensieve
gesprekken gevoerd met president Thieu
Saigon zag deze ontwikkeling niet bij
zonder graag, maar men had de in
druk, dat het er zich in geschikt had.
Dat is evenwel niet het geval gebleken.
Brussel. Minister Luns werd begroet door de Italiaanse minister van Buiten
landse zaken, Giuseppe Medici, toen hij arriveerde l>y de EEG-vergadering,
die momenteel in Brussel wordt gehouden.
Men neemt aan, dat president Thieu
een aanvankelijke instemming heeft in
getrokken. Aan de stopzetting van de
bombardementen kon Thieu niets doen.
Dat was een Amerikaanse aangelegen
heid. Maar Thieu kon wel weigeren
een regeringsdelegatie naar de onder-
handelingen in Parijs te sturen. En dat
heeft hij gedaan, wellicht omdat het
verzet in eigen kring te groot was. Zijn
grote rivaal, vice-president Ky, heeft
in het Zuidvietnamese parlement kr'"’-
se taal laten horen met te zeggen, dat
de Amerikanen niet langer te vertrou
wen waren. Men moet zich afvragen,
hoe lang Saigon de vredesonderhande
lingen zal kunnen blokkeren en voor
al, of de nu ingeleide politiek niet ten
gevolge zal hebben, dat er in Saigon een
andere regering zal optreden. Wat voor
één, is de grote vraag. In eerste instan
tie denkt men aan een bijzonder stoe
re combinatie, die de strijd onvermin
derd zal voortzetten. In tweede instan
tie evenwel zou daar een combinatie op
kunnen volgen, die met meer gevoel
voor de werkelijkheid bereid zou zijn met
het bevrijdingsfront onderhandelingen te
openen over de coalitieregering, die in
het verschiet ligt, of men dat prettig
vindt of niet.
Er is gesuggereerd, dat Johnson met
zijn beslissing vooral de Amerikaanse
verkiezingen op het oog had, maar dat
lijkt niet gerechtvaardigd. Sinds april
is hij feitelijk in onderhandelingen ge
wikkeld met de Noordvietnamezen, die
zeker in het openbaar bleven vasthou
den aan hun eis, dat de bombardemen-
De aandacht, ook van de Nederlandse parlementariërs, Is deze week helemaal
uitgegaan naar de Amerikaanse verkiezingen. De uitslag tenslotte van deze
stembusstrijd drukt ook zjjn stempel op de politieke beslissingen in Nederland.
W(j zyn daarvoor met te veel banden aan de Verenigde Staten verbonden om geen
konsekwenties te behoeven trekken voor onze politieke beslissingen van de uitslag
van de verkiezingen aldaar. Het was dus niet zo vreemd om deze week in het
holst van de nacht in de Bussumse televisiestudio’s vele Nederlandse politieke
figuren aan te treffen, die daar gespannen de uitslagen uit Amerika volgden.
Tenslotte hing daar ook voor hen veel van af.
Uit
val
Egypte te melden, die als vergelding
bedoeld was voor de beschieting enkele
dagen tevoren van Israëlische stellingen
aan het Suezkanaal. Op het politieke
vlak is hier nog niets te bespeuren van
de toenadering, die kortgeleden uit enke
le berichten op te maken zou zijn.
Nixon zal zich bezinnen
ik haalde de buit binnen,
In een race nek aan nek.
Het scheelde slechts een duimbreed,
Hoewel hij zich gesteund weet
nu voorde grote trek!
Het gaat niet zonder struikelingen,
’t Blijft kunst nooit uit de band te
springen.
Nixon dat hij kan scheppen
Hij weet het, velen hebben
het niet op mij voorzien
Hij moet het ook nog leren,
een volk te inspireren
en bovenal Ik dien
de minste van mijn onderdanen
Dan gaat 't zeker' in goede banen.
BERLIJN. Een Berljjnse agent wordt door kollega’s weggedragen, nadat hij
tijdens een protestdemonstratie van linkse studenten gewond Was geraakt.
De protesten waren gericht tegen de direkte en indirecte gevolgen van de
aanslag op studentenleider Rudi Dutschke
Hanoi wenste aanvankelijk de erken
ning van het bevrijdingsfront als enige
vertegenwoordiger van het Zuidvietna
mese volk, terwijl Amerika het front
hooguit een plaatsje in de Noordviet-
namese delegatie wilde toedelen.
Johnson heeft zijn besluit goed voor
bereid. Enkele dagen tevoren had hij ge
neraal Abrams, de opperbevelhebber in
Zuid-Vietnam naar Washington ont
boden om zijn fiat onder het besluit te
krijgen. Dat is gelukt, want Abrams
zag er geen bezwaar in indien de tegen
stander van de stopzetting geen gebruik
zou maken zich te versterken. De laat
ste tijd waren er een 40.000 Noordviet
namezen uit het Zuiden weggetrokken
en het zou volgens Abrams wel ’n week
duren voordat zij weer op hun uitgangs
posities terug zouden kunnen zijn. Er
was dus enige waarschuwingstijd.
openbaar te komen. Minister Luns wil
de alleen de Kamercommissies in het
geheim van de plannen op de hoogte
brengen. Zijn motief was, dat zeer snel
de Nato-top bijeenkomt en hij voor die
tijd niet graag de handen van de rege
ring zou willen binden. De heer Aar
den van de Politieke Partij Radikalen
verweet de regering, dat deze het par
lement in het onzekere laat over de
plannen, die zijn gemaakt naar aanlei
ding van de Russische bezetting van
Tsjecho-Slowakije. Hij kreeg de steun
van de andere oppositiepartijen. De
woordvoerders van de regeringspartij
en wezen erop, dat het ook achteraf mo
gelijk is om toezeggingen van de Ne
derlandse regering in het Nato-beraad
ongedaan te maken indien die in de
Tweede Kamer ter sprake komen. Zij
gaven ook te kennen vertrouwen te heb
ben in de ontspanningspolitiek van de
regering. De aanleiding voor dit debatje
was een motie van de pacifist Lank-
horst, waarin deze verlangde, dat elke
vergroting van de defensie-inspanning
zou worden afgewezen. Deze motie werd
met grote meerderheid verworpen (110
stemmen tegen, 13 stemmen voor).
Fusies
De regering is helemaal niet zo geluk
kig met de gang van zaken bij een aan
tal grote fusies in het Nederlandse be
drijfsleven. Minister De Block (Eco
nomische zaken) maakte dit de vori
ge week bekend in de openbare com
missievergadering van de Tweede Ka
mer over de begroting van zijn depar
tement. Hij vertelde, dat een werkgroep,
bestaande uit vertegenwoordigers van
diverse departementen, bezig is met een
onderzoek. Ook de Sociaal Economische
Raad is om advies gevraagd. De mi
nister zei: „Er zijn in het verleden ka
pitale fouten gemaakt, die koste wat
het kost, voor de toekomst moeten wor
den vermeden”. Vanuit de commissie
werd ook naar voren gebracht dat men
lang niet gelukkig is met de gang van
zaken. De belangen van én werkne
mers én aandeelhouders zouden in en
kele gevallen te weinig in het oog zijn
gehouden.
Aanval
het Midden-Oosten valt een aan-
van Israëlische eenheden diep in
us hjoed to sizzen 1
het totaal aantal stemmen werd in de
Eerste Kamer met krap twee stemmen
overschreden (52 senatoren waren voor,
achttien tegen). Het voorstel houdt in,
dat leden van de Tweede Kamer vanaf
1 januari 1969 voor hun parlementaire
werk een jaarlijkse schadeloosstelling
van minimaal 25 duizend gulden en
maximaal 40 duizend gulden. Het uit
eindelijke bedrag is afhankelijk van
eventuele „bijverdiensten”. Deze worden
in mindering gebracht van het inko
men. Waarbij overigens een bedrag van
vijfduizend gulden als acceptabele bij
verdienste wordt beschouwd en niet
wordt meegereked. Tegenstemmers in
de Eerste Kamer waren de pacifisten,
de boeren, communisten, elf socialisten
en één ARP-senator. Het spande er nog
om of ook de liberalen voor zouden
stemmen. Hun fractieleider, mr. H. van
Riel, liet weten, dat hij eigenlijk he
lemaal niets voor dit voorstel voelde,
maar uiteindelijk „op grond van beleids
overwegingen” toch maar het regerings
voorstel zou steunen. Tot grote opluch
ting van de Tweede Kamerleden, die in
de Senaat het debat gespannen volgden.
Je wilt tenslotte altijd graag weten of
je salarisverhoging krijgt of niet.
Verhoging
Een andere verhoging, welke de vorige
week werd goedgekeurd, was het op
trekken van de luister- en kijkgelden tot
in totaal 75 gulden per jaar. Een forse
In eerste instantie nam men aan, dat
de stopzetting bij een aantal kiezers
de afkeer van de Democratische kandi
daat Humphrey zou wegnemen en vlak
voor de verkiezingen was het allesbehal
ve zeker, dat de Republikein Nixon
moeiteloos de 270 stemmen in het kies
college zou verwerven, die voor zijn ver
kiezing noodzakelijk zijn. In alle me-
ningspeilingen had Humphrey van een
verloren geachte positie aanzienlijk op
gehaald.
Het nieuws uit Washington en Saigon
heeft al het andere bijna geheel over-
schaduwd, behalve voor de betrokkenen
dan. In Slowakije heerst opgetogenheid,
omdat president Svoboda van Tsjecho-
Slowakije de wet op de federalisatie
van het land heeft ondertekend. Daar
mee valt Tsjecho-Slowakije nu uiteen
als twee bestuurlijke onderdelen. Voor
de rest is er in Tsjecho-Slowakije nog
niet veel reden politiek vrolijk te zijn.
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeeï, Hindeloopen, Wonseradeel, Worhum en
verhoging, het oude totaalbedrag was
54 gulden. Vanaf januari moeten alle
t.v.-bezitters 75 bulden betalen (wat dan
tevens als luistergeld telt), de mensen
die alleen een radio hebben betalen van
af die datum 24 gulden. Het is dan wel
toegestaan om zonder bijbetalen net zo
veel toestellen in gebruik te hebben zo
als men zelf wil. De verhoging van
vooral de kijkgelden is noodzakeljjk door
de invoering van de kleurentelevisie.
Deze invoering vereist geweldige inves
teringen, vooral ook omdat de Neder
landse Televisie Stichting (NTS) een
geweldig nieuwbouwprojekt onder han
den heeft, in het kader waarvan een
reeks van nieuwe televisiestudio’s
wordt neergezet. Minister Klompé (Cul
tuur Recreatie en Maatschappelijk
Werk) gaf tijdens de gesprekken in de
Tweede Kamer toe aan de wens om do
ven vrij te stellen van de verplichting
kijk- en luistergeld te betalen. Zij wei
gerde echter het voorstel om bezitters
van kleurentelevisie meer te laten be
talen. Dit zou volgens haar de inning
danig bemoeilijken en duurder maken
terwijl nu door een eenvoudiger systeem
een besparing van ruim drie miljoen
gulden mogelijk is. Wel moest de mi
nister zwichten voor de eis van de Ka
mer, dat de Wereldomroep vanaf 1971
niet meer wordt betaald uit de pot van
kijk- en luistergelden. Deze zal vanaf
die datum uit de rijksmlddelen moeten
worden gefinancierd.
Nato
De Tweede Kamer zal voorlopig niet
debatteren over de versterking van de
Nato. Minister Luns (Buitenlandse Za
ken) heeft de vorige week alle pogin
gen om tot een debat over deze zaak
te komen afgewezen. Vooral de oppo
sitie stelde pogingen in het werk om zo
snel mogelijk tot een gesprek in het
Nixon 't is hem geworden!
Zo zullen dan de borden
verhangen voor vier jaar
Hij moet zich danig trainen
voor zorgelijke problemen
Zijn lasten wegen zwaar.
Elkeen voelt het zal moeite kosten
om de breuksommen op te lossen.
Aarzelende socialisten
In Italië had men gehoopt, dat het con
gres van de Italiaanse socialistische
partij, vorig jaar samengevoegd uit de
wat linksere socialisten van Nenni en de
sociaal-democraten van president Sara-
gat, zich zou hebben uitgesproken voor
hernieuwde deelneming aan de regering.
Tot mei van dit jaar vormden de so
cialisten en chr-democraten, geassisteerd
door de kleine republikeinse partij, een
coalitie van centrum-links, maar de toen
gehouden verkiezingen werden een fi
asco voor de socialisten, die zich ijlings
uit de regering terugtrokken. Op 't con
gres bleek er tussen de vijf voornaam
ste stromingen in de toch al niet zo
grote partij geen eenstemmigheid of
zelfs een meerderheid te vinden te zijn
om de taak van de interim-regering van
de chr. democraat Leone over te ne
men. De chr.-democraten hebben sterk
aangedrongen op socialistische deelne
ming aan de regering en hun secretaris
generaal Rumor heeft zelfs gedreigd
met kamerontbinding als zij weiger
achtig bleven.
De strijd tussen Nixon en Humphrey is ten slotte beslist met een zeer minimaal
verschil. Toen woensdagavond 93 percent van de uitgebrachte stemmen geteld
waren, hadden beide kandidaten 43 percent. Nixon had 29.519.667 en Humphrey
29.505.016 stemmen, nog geen 15000 stemmen verschil.
De derde kandidaat, de uiterst rechtse George Wallace had tegen veler verwach
ting in slechts 13 percent van de stemmen op zich verenigd ofwel 9.174.925
stemmen.
Nixon overschreed omstreeks zes uur, Nederlandse tijd, de vereiste 270 stemmen
in het college van kiesmannen, dat op 16 december de nieuwe president aanwijst.
De staat Illinois bracht hem met kiesmannen over deze grens heen. Humphrey
stond toen op 193. Nixon kan in totaal rekenen op 290 kiesinannen.
Omstreeks half zeven gaven Hubert Humphrey en zijn kandidaat voor het vice-
presidentschap Edmund Muskie hun nederlaag toe. Humphrey zei in zijn hoofd
kwartier in Minnneapoliis met trillende stem: „Ik heb mijn best gedaan. Ik heb
verloren. De heer Nixon heeft gewonnen. Ik heb geen behoefte aan meelij van
wie dan ook”. Telefonisch wenste hij Nixon geluk. Muskie stuurde zijn tegen
stander Agnew een gelukstelegram.
In zijn hoofdkwartier in New York zei de triumferende Nixon na Humphrey’s
erkenning van de nederlaag, dat hij Democraten zou opnemen in zijn regering.
„Wij zullen gaan werken aan de eenheid van het Amerikaanse volk en het over
bruggen van de kloof tussen de generaties”.
Tegen Humphrey zei hij door de telefoon, zinspelend op zijn nederlaag met zeer
gering verschil in 1960 tegen John Kennedy: „Ik weet wat het is om met klein
verschil te verliezen”.
George Wallace, de grote verliezer bij deze verkiezingen omdat velen hadden ver
wacht dat hij omstreeks 20 percent van de stemmen zou behalen, feliciteerde
Nixon: „Ik wens de heer Nixon het meeste succes van alle presidenten”. En tot
Humphrey: „Ik kan zeggen dat we nu iets gemeen hebben”.
Eind vorige week was het dan zo ver.
President Johnson heeft het besluit ge
nomen de bombardementen op Noord-
Vietnam te staken, ongetwijfeld nadat
hij van Noord-Vietnam de noodzakelij
ke toezeggingen had gekregen, die wel
iswaar niet op papier zijn gezet, maar
die toch het nemen van het risico waard
schijnen. Johnson herhaalde in een toe
spraak tot het Amerikaanse volk, dat
de vijand geen voordeel mocht trekken
uit de stopzetting van de bombardemen
ten. Hij verklaarde ook, dat de delega
ties van het (communistische) Natio
nale bevrijdingsfront en van de rege
ring in Saigon vrij zal zijn voortaan
deel te nemen aan de besprekingen, die
al enkele maanden in Parijs worden ge
voerd tussen Noord-Vietnam en Ameri
ka. Dat houdt, volgens Johnson geen
erkenning van het bevrijdingsfront in.
Op dit punt, dat belangrijker is dan de
stopzetting van de bombardementen,
hebben beide partijen concessies gedaan.
Richard Nixon (55) wordt in
januari de 37ste president van
de Verenigde Staten. Spiro
Agnew wordt vice-president
ten onvoorwaardelijk moesten worden
gestaakt voordat iets anders aan de or
de kon worden gesteld. In de eerste
helft van oktober evenwel polsten de
Noordvietnamezen de Amerikanen wat
er zou gebeuren, indien zij ook de re
gering van Saigon een plaats aan tafel
zouden inruimen, terwijl zij nadrukke
lijk steeds meer troepen van het ge
vechtsterrein terugtrokken. Dat was
voor Johnson het teken om nog ge
durende zijn presidentschap de eerste
moemjke stap naar de vrede te doen.
«8»
