Presidentschap van
Amerika
aan Nixon overgedragen
Ook in Bolsward
staat de
tijd niet stil
I
•I
s,?
Bakker Dijkstra doofde 't ovenvuur
I
Forum geeft
operavoorstelling
Verschil van mening
uitpraten op Afsluit-
dijk
Gevolg:
kettingbotsing
Uitslag
tekenwedstrijd
op
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
a
VRIJDAG 24 JANUARI 1969
108e JAARGANG No. 7
Wymbritseradeel.
- Het Operagezelschap Forum uit Ensche-
de zal begin februari een voorstelling
Sociaal beleid
waar-
Rond of vierkant
Midden-Oosten
Advertentieprijs: 16 ct per mm
Ingez. mededelingen dubbel tanef
Contractprijs op aanvraag
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Abonnementsprijs f 3,75 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
Op maandag 20 januari heeft Lyndon Johnson, de Amerikaanse president, zijn
taak overgedragen aan Richard Nixon, de Republikein, die begin november met een
geringe voorsprong op de Democratische kandidaat vice-president Humphrey
gekozen is om de komende vier jaar de leiding van het land op zich te nemen.
Nixons taak is zwaar en dat ligt niet alleen aan de veelheid en ingewikkeldheid
van de problemen, maar ook aan de omstandigheid, dat deze nieuwe Republikeinse
president niet op een Republikeinse meerderheid in de. beide volksvertegenwoor
digingen, Senaat en Huis van Afgevaardigden, tan rekenen. De tans bestaat
weliswaar, dat de conservatiever gezinde Republikeinen de steun zullen krjjgen
van rechtse Democraten, die vooral de zuidelijke staten vertegenwoordigen en dat
er zo een meerderheid uit de bus komt waarop Nixon wat vertrouwen tan, maar
de voorzitterschappen van alle belangrijke kommissies zijn in handen van De
mocraten, die onttrokken zijn aan de zware druk van het Republikeinse gezag.
Men verwacht in het algemeen ,dat Nixons beleid aan de behoudende kant zal zijn
en dat er weinig nieuwe initiatieven van uit zuilen gaan ,maar het is natuurlek
ook mogelijk, dat de problemen en omstandigheden tot handelen zullen dwingen.
het gebied van de buitenlandse be
trekkingen zal Johnson op het lijstje
van de historische waardering vrij laag
genoteerd staan, maar overweegt men
wat hij in het binnenland heeft gedaan
om de kwaliteit van het leven voor gro
te groepen misdeelde Amerikanen te ver
beteren, dan valt de waardering geheel
anders uit. Hij heeft voortgebouwd op
het werk van voorgangers, vooral van
Roosevelt en op de initiatieven van Ken
nedy. maar dat neemt niet weg, dat hij
zich met veel energie gewijd heeft aan
de strijd voor gelijke rechten voor ne
gers. Het moet teleurstellend voor hem
zijn, dat dit zo weinig waardering heeft
gevonden en dat zijn op evolutie gerich
te denken achterhaald leek te worden
door radicalere ontwikkelingen onder
de voorhoede van de negerbevolking. An
dere aspecten van de sociale wetgeving
en vooral ook de ontwikkeling van het
onderwijs door het ter beschikking stel
len van overheidsgelden kregen ook
Johnsons volle aandacht. En dat alles
levert een score op, die hem aanzien
lijk hoger in de waardering laten stij
gen.
Buitenlands beeld
Om even terug te keren tot de schei
dende president, het beeld, dat wij van
hem hebben, wordt voornamelijk be
paald door zijn ongelukkige Vietname
se politiek en de daaruit voortvloeien
de verminderde belangstelling voor an
dere delen van de wereld, waar het
Amerikaanse prestige wel gedaald is.
In Europa heeft de NAVO zwaar gele
den en heeft Rusland haar door de be
zetting van Tsjecho-Slowakije weer wat
leven kunnen inblazen. Maar dat is niet
alleen de schuld van Johnson geweest,
de Europese ontwikkeling met een man
als De Gaulle heeft tot de vermindering
van ’t Amerikaanse gezag geleid en dat
wel doelbewust.
Pogingen van Johnson om met Rusland
tot overeenstemming te komen over be
perking van de bewapeningswedloop heb
ben niet tot resultaat geleld, al hangen
conferenties hierover in de lucht sinds
Gromiko vorig jaar juni er bereidheid
toe toonde. Naar het zich laat aan
zien, is op dit punt de nieuwe minister
van defensie, Melvin Laird, terughouden
der dan zijn voorgangers.
Het laatste jaar van zijn bewind heeft
Naar verluidt, heeft Amerika geant
woord op de Russische voorstellen voor
het Midden-Oosten en de eerste Egyp
tische reacties zijn bepaald ongunstig.
Wat de nota behelst, is overigens al
leen uit Egyptische bron bekend. Ame
rika zou geen volledige terugtocht van
de Israëlische troepen wensen, het zou
een demilitarisatie van de Sinai beplei
ten en een vestiging van Israëlische
troepen bij de ingang van de golf van
Akaba. Dat alles acht Egypte geen ba
sis voor een gesprek. Maar dat wil nog
niet zeggen, dat de grote mogendheden
hun overleg niet voortzetten.
van La Forza del Destino (De macht
van het noodlot) van G. Verdi in Ami-
citia te Sneek geven. Medewerkenden
zijn: Anton Eldering, Anneke v. d.
Graaf, Antoon Huijsman, Jacob Roden,
Maria von Nemessani, Gerard Groot,
Gerard Rückert, Joke Knaap, Max van
Weegberg, Johan van Haagcn, Otto v.
d. Leest. Decor en costuums zijn ont
worpen door Walter Gondolf. De regie
is van Reinhard Lehmann. Dirigent is:
Hans van den Hombergh.
Marie Claude Faulard (14 jaar) stuur
de deze uitstekende foto in voor de der
de Europese Jeugd Foto- en Fllmwed-
strijd, die in 1967 werd gehouden met
als thema: Europa, door de ogen der
jeugd. Deze bekroonde foto vormt een
goede illustratie bij de thans gelan
ceerde Europese Foto-, Dia- en Film-
wedstrijd: EUROPA GISTEREN EN
MORGEN.
Dat twee autobestuurders een verschil
van mening wilden uitpraten op de
drukke Afsluitdijk, was de aan
leidende oorzaak, dat er zondagavond
rond 6 uur tussen de sluizen van Korn-
werderzand en de Kop een kettingbot
sing ontstond, waarbij 12 auto’s betrok
ken raakten. Twee inzittenden moesten
naar het ziekenhuis Oranjeoord in Har
lingen worden overgebracht, terwijl vier
auto's onherstelbaar beschadigd moesten
worden weggesleept.
Dat kwam zo. De 37-jai tge E. de V.
uit Harlingen, die aan kop reed, onder
vond hinder, zoals hij later aan de po
litie verklaarde, van de verblindende
verlichting van een achter hem rijdende
auto. Toen deze hem wilde voorbij rij
den, uitte de Harlinger hierover zijn mis
noegen, door links op de weg te rijden
en zo het passeren onmogelijk te ma
ken. Uiteindelijk lukte het toch, en
toen auto nr. één, nr. twee was gewor
den, stopte nr. één, waarvan de bestuur
der de 31-jarige J. M. D. uit Drachten
bleek te zijn. Deze kwam naar de Har
linger automobilist achter hem, die toen
eveneens moest stoppen, om deze op z’n
beurt te vertellen hoe hij dacht over
diens pogingen om passeren onmogelijk
te maken door links op de weg te gaan
rijden.
Maar het leven ging door en ook het
autoverkeer op de dijk. Een 3e, 4e, 5e
en 6e automobilist kon achter hen tijdig
afremmen, maar de 7e, 8e, 9e en 10e,
die te laat beseften dat de file vóór
hen was gestopt, reden er op in. Er ont
stond een verschrikkelijke ravage, waar
bij de 18-jarige mej. A. M. uit Droge-
ham een hersenschudding en de 47-ja-
rige A. A. S. uit Haren (Gr.) een ge
broken pols opliepen. Beiden moesten in
het streekziekenhuis Oranjeoord in Har
lingen worden opgenomen. Tevens moes
ten 4 auto’s worden weggesleept, die
kunnen worden afgeschreven, terwijl an
dere werden beschadigd, maar toch de
reis nog konden vervolgen.
Een en ander betekende voor de politie
handen vol werk, voordat het verkeer
weer normaal zijn gang kon gaan.
het gevoel van Saigon het tweeledige
karakter van de vergadering niet vol
doende geaccentueerd.
Men heeft de oplossing gevonden door
aan twee kanten van de ronde tafel vier
kante tafeltjes voor secretarissen te
plaatsen. Saigon wenste, dat die tafel
tjes tegen de ronde tafel aan zöuden
staan, zodat men toch nog de deling in
tweeën zou krijgen, maar men heeft ge
noegen genomen met de plaatsing op
een afstand van 45 cm. van de grote
tafel: de ronde rand van de tafel wordt
niet onderbroken, maar aangezien 45
cm niet voldoende is voor een stoel, komt
er een leeg plaatsje, dat Saigon als een
scheiding mag uitleggen.
Indien men over de rangschikking, die
in feite een waardering van de partijen
inhoudt, overeenstemming heeft bereikt,
dan kan het eigenlijke werk pas begin
nen. Gezien het feit, dat Nixon voor
Vietnam zijn medewerkers vooral ge
haald heeft uit diegenen, die als aan
hangers van de harde lijn bekend staan,
kan men een bijzonder stugge stijl van
onderhandelen tegemoet zien.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
pen waren nodig om de autentieke
vorm te herstellen. Zo werd de bakke
rij aan de voorkant een oud-HolIands
monument. Maar ook binnen in de bak
kerij en in de winkel was die sfeer
aanwezig, die we kennen van Anton
Pieck’s tekeningen van oud-hollandse
bakkerijen. Tot op de laatste dag woog
„vrouw Diekstra” de koekjes af op een
prachtige ouderwetse weegschaal met
koperen gewichten.
De bakkerij is nu opgeheven en het pand
is verkocht aan de heer Posthumus, die
twee jaar geleden de naastgelegen zaak
van De Haan overnam.
Niet alleen de bakkerij heeft geschie
denis gemaakt in de oorlogsjaren was
het de centrale bakkerij voor Bolsward,
Tjerkwerd en Schettens maar ook
de bakker is geen onbekende in de on
geschreven historie van Bolsward. Ou
dere Bolswarders weten sterke verha
len te vertellen over ’s mans fabelach
tige kracht en onverschrokkenheid in
zijn jeugdjaren. Als spil bij BVC (la
ter CAB) kreeg hij al spoedig de bij
naam: „De Locomotief van Bolsward”.
Men moest van goede huize komen om
deze betonvoetballer te passeren. Ook
als worstelaar maakte Gerrit Dijkstra
indertijd furore. De oudere lezers zul
len zich nog de befaamde wedstrijden
herinneren tussen de Duitser Hans Sieg
fried en onze plaatselijke Hercules.
In ons gesprek met bakker Dijkstra
blijkt hij aanvankelijk weinig behoefte
te hebben al die verhalen weer eens op
te diepen. Maar zodra hij eenmaal op
gang is, kan hij urenlang vertellen. Hij
verraadt een sterke voorliefde voor cir
cus, variëté en zigeuners. Dat laatste
was ook een zwak van zijn vader, getui
ge het verhaal van Jan Elexis’ paard.
„Jan Elexis trok froeger altlid ran in
een huufkar met twee honnen d’r an
der en Jan self trok er foor. Toen sei
mien ouwe man: dat ken su niet, Jan
Elexis mut een peerd hewwe! Ype
Anema hat toen een peerd te koop foor
1000 gulden. Nou, Jan ging naar Ype
Anema toe en sien frouw Jutske ston
met drie kiendes bij ons op de stoep aan
’t wachten. Jan kwam werom met ut
peerd foor proefdraaien op ’e Bargefen-
he. Toen mien vader sag dat ut een
goed peerd was, het die ut kocht foor
Jan Elexis. Su kwam die an sien eer
ste peerd”.
Als Jan Elexis, jaren later nog, bij Dijk
stra kwam, kreeg hij steevast eten en
tien gulden. Zijn voorliefde voor va
riëté blijkt uit het feit» dat bakker Dijk-
Ter gelegenheid van de kinderboeken
week 1968 werd door de Openbare Bi
bliotheek voor Bolsward en Wonsera
deel een tekenwedstrijd georganiseerd
voor de lagere schooljeugd in Wonsera
deel. Meer dan 3000 kinderen hebben
hieraan deelgenomen.
Een jury bestaande uit mevrouw Van
der Meer-van der Klei, tekenlerares, te
Bolsward, mevrouw Veenstra, huis
vrouw, te Witmarsum, mejuffrouw A.
A. Moll, bibliotheekassistente, te Leeu
warden en dhr K. F. Rahmann, kunst
schilder te Hichtum, had een moeilijke
taak om hieruit de prijswinnaars te kie
zen.
Tenslotte kwamen als winnaars uit de
bus: le p. Marchjen Kampen Wons; Piet
Ypey, Witmarsum; Klaas Bouwhuysen,
Pingjum; Henk Bijma, Pingjum: Jil-
douw Elgersma, Schraard; Tineke van
der Woude, Schraard.
2e prijs: Teake Brunia Kimswerd; Nel
lie Pars, Arum; Mirjam Wallig, Ping
jum; Klaas van Kalsbeek, Gaast; Jan
de Boer, Schraard; Thijs de Haan, Par-
rega; Maaike Heer es, Schraard; Elly
van Zuiden, Tjerkwerd.
3e prijs: Jennie de Groot, Burgwerd;
Japke Ypma, Pingjum; Anja Elgersma,
Schraard; Johan de Boer, Schraard; Af-
ke Barda, Burgwerd. Christine Miede-
ma, Zurich.
De tekeningen kunnen worden bezich
tigd in de christelijke lagere school te
Tjerkwerd op 30 januari van 3.305.00
uur. Openbare lagere school te Pingjum
op 6 februari van 3.305.00 uur. Chris
telijke lagere school te Schraard op 13
februari van 3.505.00 uur.
Het lijkt een zinloos probleem, de keu
ze van een vierkante of een ronde ta
fel of welke vorm daartussen dan ook,
maar de tafel is slechts het symbool
voor een ingewikkelder probleem, de
kwestie n.l. wie van de aanwezigen de
ander erkent. Amerika en Zuid-Vietnam
zien de conferentie als een gesprek tus
sen twee partijen. Hierdoor vermijdt
men, dat het Zuidvietnamese Be vrij-
dingsfront de beweging van de commu
nistische opstandelingen, erkent behoeft
te worden. Het vormt dan een onder
deel van „de andere zijde”. Maar het Be-
vrijdingsfront heeft niet alleen op er
kenning gestaan, het wenste ook te
worden erkend als de enige vertegen
woordiger van het Zuidvietnamese volk.
Het ziet zichzelf als gelijke van de re
gering van Saigon. De communisten
spreken daarom van een conferentie van
vier en zagen bij voorkeur een vierkan
te tafel, terwijl Amerika en Saigon uit
gingen van een langwerpige met twee
partijen tegenover elkaar. Een ronde ta
fel was al beter, maar daarbij was voor
Johnson ook de ernstige monetaire cri
sis te verwerken gekregen, die de ge
hele internationale kredietverlening en
daarmee de wereldhandel in gevaar
bracht. Een van de oorzaken van deze
crisis is de Amerikaanse inflatie en
vooral Frankrijk drong erop aan de
waarde van de dollar te verlagen door
een verhoging van de goudprijs. Johnson
heeft steeds vierkant geweigerd hieraan
iets te doen. Of Nixon meer initiatief
zal tonen, moet men uiteraard afwach
ten, hoewel men aanwijzingen meent te
bespeuren, dat de vaste goudprijs min
der heilig begint te worden.
stra nog steeds in staat is om woor
delijk de aankondigingen van varieté-
gezelschappen, die Bolsward aandeden,
te reproduceren. Het is een belevenis om
hem een waarzegster te horen aankon
digen met de stemverheffing van een
opperstalmeester: „Professoren, dokto
ren staan voor een raadsel. Sonja
spreekt: Zijt gij gelukkig? Het moede
hoofd maakt een schuddende beweging.”
Er zou een boek te vullen zijn met de
vele verhalen, die rondom bakker Dijk
stra spelen. We nemen er één uit, die
karakteristiek is voor de man en zijn
wijze van vertellen: „Ik mag su graag
een palinkje snippe, je! In de oorlog
was ik es bij Keizer in Nijlan. Na ’t
eten brune bonen met spek snap
te ik nog even seuven pon warme pa
ling. Toen he’k nog een paar pontsies
metnomen naar huus foor bij ’t brood.
Onderweg bij Bram snipte ik nog wat
kwattarepen en een stuk of zes kugel-
flesjes, je, en tuus weer een paar pa
linkjes op brood.”
Aan het eind van het gesprek, bij de
deur zijn z’n laatste woorden: „Wat een
verstand, buur
Op de foto gemaakt door overbuur kap
per Wijma) zien we bakker Dijkstra
nog een keer voor zijn deur. Zo even
apart genomen is de antieke gevel in
derdaad een pronkjuweel. De gevelsteen
met paard is nu wel prachtig syme-
trisch geplaatst, maar zit toch niet op
de originele plaats. Vóór de restauratie
zat deze, als we ons goed herinneren,
links boven de deur van de steeg. Men
vertelde ons, dat de steen een aanwij
zing was, dat door deze deur het paard
naar binnen moest. Om de molen te
malen, misschien? We houden het daar
maar op. Wie het daar niet mee eens
„mut ut mar segge
Van de buitenlandse problemen, die
Nixon wachten, moeten wij in de eer
ste plaats de kwestie-Vietnam noemen,
het probleem waar Johnsons presiden
tiële ambities op stukgestoten zijn, het
probleem, dat Johnson er bijna een jaar
geleden toe gebracht heeft de stopzetting
van de bombardementen op een groot
deel van Noord-Vietnam te koppelen
aan zijn besluit zich niet herkiesbaar
te stellen. Vele maanden sindsdien
hebben Noord-Vietnam en Amerika in
Parijs onderhandeld en in de laatste da
gen van Johnsons bewind heeft men
dan 'n resultaat bereikt, maar over niet
meer dan de vorm van de tafel
aan men zal vergaderen.
Met de jaarwisseling zijn bijna onopge
merkt weer een paar bekende Bolswar-
der zaken in andere handen overgegaan.
Het betreft hier o.a. een zaak op de
Dijkstraat, waar, vooral in de laatste
jaren, intussen al vele bekende namen
en gezichten zijn verdwenen.
Een kleine advertentie in het Bolswards
I Nieuwsblad meldde, dat bakker Dijk
stra met ingang van 28 december j.l.
zijn oven niet meer zou laten branden.
In zijn gezellige huis in de Titardus-
straat vertelde de warme bakker, dat
de hele zaak hem letterlijk en figuur
lijk koud laat: „We han ut smoordruk
en je wudde ouwer, nou. De oven was
trouwens ok niet su best meer”.
De bakkerij heeft ongeveer honderd
jaar bestaan. Voordien was er in het
pand Dijkstraat 23 een grutterij geves
tigd. In die tijd werd er gebruik ge
maakt van een grote molen, die vlak
achter het huis stond. Van deze molen
staan nog steeds resten overeind in het
achterste deel van de bakkerij, het
„zoethok”.
Nadat W. Propstra al aan het eind van
de vorige eeuw in dit pand een bakkerij
was begonnen, nam in 1902 een boeren
zoon uit Tjerkwerd de zaak over. Dit
was Klaas Dijkstra, die de bakkerij tot
grote bloei wist te brengen, met mede
werking van drie knechten.
In 1903 werd Gerrit Dijkstra geboren.
Op zijn veertiende jaar kwam hij bij
zijn vader in dienst. Toen Klaas Dijk
stra in 1923 overleed, begon de zoon
Gerrit voor zichzelf. Hij trouwde een
dochter van Harmen Welbedacht, die de
oudere Bolswarders kennen als een hu
moristische opkoper en krantenbezor
ger. (Wanneer Welbedacht te horen
kreeg, dat hij vergeten had de krant te
bezorgen, placht hij te antwoorden:
„Volgende week dubbel!”). Het echt
paar Dijkstra heeft bijna 45 jaar lang
een goed beklante zaak gedreven. Tot
ver in de omtrek vonden de produkten
aftrek. De laatste dertien jaar heeft
Dijkstra niet meer gevent. De aandacht
werd sterker gericht op de winkelver-
koop en speciaal de vervaardiging van
banket.
Twintig jaar geleden werd met name de
voorgevel bouwvallig en was restaura
tie dringend nodig. Bakker Dijkstra
schakelde monumentenzorg in, zodat de
voorgevel onder deskundige leiding werd
gerestaureerd tot één der fraaiste ge
vels van onze stad. De grote winkel
ramen maakten plaats voor kleine ruit
jes, en nog meer van dergelijke ingr®-
