Nog een en ander over de
gemeentebegroting
Sneller ijs door zacht water
i
Fan de Martinytoer
llllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
„Piek-uur”
voor Bolsward
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
DINSDAG 11 FEBRUARI 1969
108e JAARGANG No. 12
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
Kleuterdagverblijf
Uitkering financiële verhouding.
worden meegeno-
Vermakelijkheidsbelasting
Huur gymnastieklokalen
f
Culligan Duplex wateronthardingsin-
stallatie op de Kunstijsbaan Deventer
voor de wereldkampioenschappen hard
rijden op de schaats.
De kosten voor de exploitanten van ver
makelijkheden in de zin van de veror
dening zijn de laatste jaren belangrijk
toegenomen. Deze exploitanten (vereni
gingen, caféhouders) hebben hun entree
gelden wel verhoogd, maar deze verho-
Voor het nieuwe gymnastieklokaal aan
het Stadsstreng is een exploitatie-opzet
gemaakt, waarbij voor het gebruik door
verenigingen een bedrag van f 2,50 per
uur gerekend is.
Voor de zaal in de Kerkstraat is even
eens een opzet gemaakt, waarbij voor
de vereniging f 1,-^- per uur wordt be
rekend.
Abonnementsprijs f 3,75 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Vttg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2385
(05157)
'1
I s
gens werd hetzelfde aan de 2e kandi
daat gevraagd, etc.
De prijs was ook nu voor degene die
na de laatste ronde het hoogst aantal
punten had en niet „in de put” zat.
Burgemeester J. M. A. Mulder gaf met
een sympathiek toespraakje het start
sein voor dit „Piek-uur”. Winnaar werd
uiteindelijk de heer Boekema, die
zie de foto de piekjes krijgt uitbe
taald. Helaas had de belangstelling gro
ter kunnen zijn. De uitzending is woens
dag a.s. te beluisteren.
„Altenburg”, eens toonlbeeld van landelijkheid, wordt zo niet opgeslokt door
groeiend Bolsward. toch wel dicht genaderd door de stadsuitbreiding van plan
Eekwerd als de. plannen van b. en w. doorgang vinden.
Op de foto de heren Ziengs, Kuipers,
Boekema (winnaar) en Hugo van Gel
der en (spelleider)
(foto L. K. Mol)
Bij kennisneming van de reeds summier besproken begroting 1969 van Bolsward
blijkt dat het batig saldo (post onvoorziene uitgaven) is geraamd op f 93.362.39.
Het is verheugend, dat de begroting 1969 op royale wijze sluitend kon worden
gemaakt, nadat in de gewone dienst reeds enkele uitgaven zijn -verhoogd, aan
gepast aan de behoefte voor 1969. In dit saldo is begrepen f 1.50 voor eenmalige
onvoorziene uitgaven, welke in de loop van het dienstjaar nodig blijken te zijn of
wel f 13.800, zodat resteert f 79.562.39. Dit bedrag geeft nog geen reden tot
juichen als men rekening houdt met de investeringslasten, welke nog bij be
grotingswijziging moeten worden geraamd, waarover de raad zich in de loop van
het dienstjaar nog een oordeel moet vellen.
De uitkomst van een begroting voor een bepaald jaar kan niet maatstaf gevend
zijn voor de financiële positie van de gemeente, omdat men dan gemakkelijk de
draagkracht overschat of ondersehat. Een juister beeld krijgt men wanneer men de
uitkomsten in een cyclus beoordeelt.
De berekening van deze uitkering heeft
een wijziging ondergaan ten opzichte
van die bij de vorige begroting. In de
eerste plaats is de doeluitkering vóór het
onderwijs lager, omdat de kosten van
het voortgezet onderwijs (mavo)" nu
rechtstreeks door het rijk worden ver
goed.
In de tweede plaats is de berekening
van de algemene uitkering gewijzigd.
Werden voorheen de kosten sociale zorg
voor de berekening genomen op het ge
middelde over de laatst voorafgaande
3 jaren, door de in werking treding van
de Algemene Wet Bijzondere Ziektekos
ten (AWBZ) op 1 april 1968 moet voor
1969 het op de begroting voor dit dienst
jaar voor sociale zotg geraamde bedrag
voor de berekening
men tegen 100 pet.
Door de AWBZ is nu een belangrijk be
drag aan verpleegkosten in inrichtingen
niet meer voor rekening van de gemeen
te, waardoor de kosten sociale zorg in
dat opzicht zijn verminderd; werd vo
rig jaar geraamd voor nettoverpleegkós-
ten f 665.330,thans is dit f 252.850.
Door de stijging van andere uitgaven
in deze sector is de totale uitgaaf voor
de berekening van de financiële verhou
ding thans f530.799,74 (vorig jaar
f583.526,52). Daar evenwel het uitke
ringspercentage is verhoogd van 195
pet. tot 208 pet. en het aantal inwo
ners 100 hoger is gesteld dan vorig jaar
is het bedrag van de uitkering geste
gen.
De verdamping aan het oppervlak ver
oorzaakt nog een extra concentratie
van hardheidsmineralen. IJs daarente
gen geproduceerd uit onthard water is
uniform van hardheid en heeft een ega
lere oppervlakte. De schaatsen glijden
er met minder weerstand over.
In verband hiermee heeft ten behoeve
van de wereldkampioenschappen op 15
en 16 februari in Deventer de NV v.h.
Nierstrasz te Amsterdam twee Culli
gan automatische waterontharders ge
ïnstalleerd.
Door middel van ionenwisseling nemen
deze apparaten de hardheidsmineralen
uit het water. Met het aldus behandel
de water worden de z.g. dweilwagens
gevuld. Elk kwartier kan ongeveer 800
liter Culligan water met behulp van de
ze dweilwagens op het ijs gebracht wor
den.
Een bijkomend maar belangrijk voor
deel van onthard water is, dat de sproei
ers van dweilwagens niet door kalk-
afzetting verstopt kunnen raken.
Uitgaven
Bij de uitgaven is nog geen rekening
gehouden met de voor dit jaar vast te
stellen salarisverhoging. Evenmin is
nog rekening gehouden met de invoe
ring van de BTW. Verwacht mag wor
den, dat deze kostenstijgingen, die zijn
gekomen na de vaststelling van het uit
keringspercentage van de financiële ver
houding, een verhoging van dit percen
tage ten gevolge zullen hebben, waar
door de hogere kosten kunnen worden
opgevangen.
(Vervolg elders in dit blad)
De Russen waren de eersten, die op
de kunstijsbaan in het hooggelegen Al
ma Ata vaststelden, dat bij het schaat
sen op ijs, dat geproduceerd was uit
zacht water, de persoonlijke tijden be
ter waren en de schaatsbladen langer
scherp bleven.
In feite werd dat ook vastgesteld tij
dens de kampioenschappen van 1967
i.i Deventer.
De enige persoonlijke records die toen
werden gebroken, lagen in de 1000 m
en 1500 m series, die werden verre
nen tijdens een lichte regen. Regenwa
ter bevat n.l. weinig of geen hardheids
mineralen.
Op basis van deze ervaringen werden
vergelijkende proeven genomen. Er werd
ijs geproduceerd uit hard leidingwater
en uit onthard water. Bij het bevrie
zen van gewoon leidingwater scheiden
de hardheidsmineralen zich af en vor
men aan het ijsoppervlak een melkach-
t g' bovenlaag, waardoor het ijs onge
lijk wordt, qua hardheid en structuur.
Buurtver.) Blaawpoort en Boekema
(Andante). Zij zetten zich achter de
wedstrijdtafel in een volgorde die door
trekken van het hoogste cijfer werd be
paald. Dit omdat de eerste (vanuit de
zaal gezien, meest linkse) de gunstig
ste plaats heeft.
De quizleider had een lijst met 50 vra
gen en vraagt de le kandidaat een
nummer van 1-50 te noemen, die ver
volgens de vraag gesteld krijgt die op
die lijst onder het door de kandidaat ge
noemde nummer staat vermeld. Vervol-
Bolswards Nieuwsblad
en Wymbritseradeel.
GJIN HARMONY YN DE
„HARMONIE”!
De greate gearkomste yn de Harmonie
to Ljouwert oer it forneamde plan:
Mansholt hat net folie foldiene lju mak
ke. Dêrfoar wiene de koarte ynliedin-
gen to fragmentarysk en ek to persoan-
lik, de fragen wiene safolle, dat er gjin
oprêdden oan wie en boppedat wie der
ek noch in inkele figuer, dy’t de wielde
fan it wurd net oan koe. Der skynt gjin
krüd foar woechsen to wêzen. Al mei
al in skoandere opset, mar net folie ris-
seltaet.
Nou stiet it sa, dat it plan Mansholt
de frucht is fan in langjierrige ünder-
fining en stüdzje troch in team fan foar-
oansteande minsken yn de Jeropeeske
lanbou, dy’t yn kennis en eachweid fier
boppe de gewoane minsken ütstekke.
Dy’t der in hap en in snap fan heard
hat en faken noch forbügd en forwron-
gen, dy moat wol ta frjemde konklüzjes
komme. Dat is jammer, mar dr Mansholt
seis is der ek in bytsje skuld mei oan,
de earste kearen, dat hy hjiroer spriek,
brükte hy ek to felle kleuren en praet-
te oer greidebidriuwen fan in pearhün-
dert kij en boubidriuwen fan rakelde
hünderten ha. Dat hat hy letter hwat
forsêfte en nou neamt hy 4060 kij en
50 ha. It hie better west as hy dat
daliks dien hie.
Lykwols ik biwünderje de moed fan dr.
Mansholt wol om sa radikael fan we
gen to kommen, mei de wissichheit, dat
er in hiel great diel fan de Jeropeeske
boerestan yn it harnas jaget. Men kin
it allinnich bitreure, dat hy sa lang
wachte hat mei it mes dêryn to set-
ten. Hwant de opset fan de EEG-lan-
nen om de lanbouprodukten foar de boe-
restan op in reedlik peil to halden, los
fan de frage nei de ófset, moast ommers
fêst rinne.
Dy boerestan yn it EEG-gebiet bistiet
üt inkelde miljoenen boeren en boer-
kes, fan de lésten it measte. De gemid
delde bidriuwsgreatte yn dizze seis lan-
nen meimekoar is mar krekt mear as
10 ha. As der op sa’n gemiddeld bi-
driuw in reedlik bistean wêze sil, dan
is dat op 20 ha al in rom bistean
en op 30 en 40 ha brea mei spek. Mei
hinnen en bargen is it noch gefaerli-
ker, omt dan hjir de oantallen ünbi-
perkt omheech gean kinne. Dêrom stie
it as in peal boppe wetter, dat men op
dizze. wize al mar mear agraryske pro-
diikten krije soe en dus mei de ófset
Bij de dit jaar te verwachten aan
vragen om financiële medewerking zal
gerekend moeten worden op enkele aan
vragen voor het lager onderwijs, hoe
wel de hiervoor te besteden uitgaven
vermoedelijk lager zullen zijn dan vori
ge jaren.
Voorts heeft het bestuur van de stich
ting kleuterdagverblijf meegedeeld, dat
in de loop van dit jaar de exploitatie
begroting, inclusief de investeringslas
ten voor huisvesting, gereed zal zijn, en
bij zal worden ingediend voor een ge
meentelijke subsidie naast dat van het
rijk.
De omvang van deze kosten zijn nog
niet te becijferen, maar b. en w. ach
ten het juist, zonder nog een stand
punt te bepalen, thans mee te delen,
dat hierover een beslissing zal wor
den gevraagd.
Advertentieprijs: 16 ct per mm
Ingez. mededelingen dubbel tanef
Contractprijs op aanvraag
gingen hebben een critische grens ten
opzichte van het aantal bezoekers.
Van iedere verhoging moet tevens weer
vermakelijkheidsbelasting worden be
taald waarom b. en w. in overweging
hebben genomen deze belasting te ver
lagen (tarieven van 35 pet. tot 20 pet.
en die van 20 pet. tot 10 pet.) om de
exploitanten niet te zwaar te belasten.
Hiervoor is te meer aanleiding nu in
het wetsontwerp tot herziening van het
gemeentelijk belastingsgebied wordt
voorgesteld de belasting van door bios
coopondernemers gegeven filmvoorstel
lingen te doen vervallen.
Indien deze wet tijdig was behandeld
en in werking getreden, zou deze vrij
stelling reeds 1 januari 1969 zijn inge
gaan. In de begroting is met een la
gere opbrengst reeds rekening gehouden.
yn it tizen reitsje moast. En dat is des-
tominder omt de prizen fan de agrarys
ke produkten yn it EEG-gebiet fier bop
pe de merk lizze yn oare lannen. De
oerskotten kin men allinnich kwyt
troch se foar folie minder to forkeap-
jen. Us büter bringt buten de EEG
mar in goune de kilo op en de stiker
noch gjin trije stüren. Mansholt hat ge-
lyk, dat de agraryske produksje yn it
EEG-gebiet to great is ek tobek moat,
sille reedlike prizen bitelle wurde kin
ne, mar der is hiel hwat mieningsfor-
skil oer de wize hwerop. Syn sjenswi-
ze, dat der in foars sanearingsplan kom
me moat foar de lytse bidriuwen, lok-
ket frijhat krityk üt en nei myn mie-
ning ek torjucht. Hjir komt de men
taliteit fan immen üt in forneamd laech
fan greate Grinzer bouboeren, dy’t yn
de tweintiger jierren al ien of twa grea
te pleatsen bibuorken, fan togearre
mear as 100 ha ek om de hoeke. Ik
wenne doe fuort by harren en haw der
mannich woansdeitomiddei trochbrocht
omt hjir in bulte to learen foei.
De Mansholts wiene doe al biwitten-
skippe lju, dy’t net oars as „Minhear”
oansprutsen waerden en hwerfan ien
fan de bikendste kolleezjes joech oan
de Grinzer universiteit. Hja experimen-
tearden mei nije siedrassen en kweken
dy op wittenskiplike wize yn in tild,
dat de moderne lanbou noch yn de ber-
neskuon stie. Dy origine tekent de lju,
dêr’t se letter ek bidarje. Ek dr. Sip-
ke Mansholt komt üt dit forneamde
laech en hat, via in greate pleats yn
de polder, de wei nel de heechste bi-
stjürsfunksjes foun.
Wy meije bliid wêze mei sokke boeren,
hja presteare hiel hwat, mar it nimt
lykwols net wei, dat de saek fan de lyt
se boer him net bysünder leit.
Derby is hy yn tinken en hanneljen
in soaslallst, dy’t neffens oaren, to min
bitrouwen hat yn de eigen krêft fan
in libbene maetskippij en to folie for-
wachtet fan plannen fan boppenóf. Bei
de faktoazen hawwe by syn herfoar-
mingsplan in rol spile. Dêrtroch haldt
hy nei myn miening to min rekken mei
de minsklike faktoaren, dy’t yn dizze
hiele matery meispylje. Hy fynt it slim
dat der noch safolle boerkes binne,
dy’t mar in pear kij ha en stil hwat
trochbuorkje, wylst hja seis of in pear
fan de bern nei it fabryk gean. Yn som
mige streken is dat noch sa. De man
melkt syn fjouwer kij moarns en giet
dan nei it fabryk, de frou tinkt sa lang
om it spul. Joims komt hy op syn brom-
merke wer op tild thus om to melken
en to fuorjen. Dy manlju fine hjir in
libbenswize, dy’t hja net misse wolle.
Deis sitte hja tusken it geraes fan de
masines en om fiif üre binne se bliid
dat hja wer nei har spultsje gean kin
ne. Dat is echter molke en büter fan har
eigen, in kéaltsje foar de itenspanne en
in frijetiidsbisteging, dy’t hja folie lea
ver hawwe as yn de stêd op in flat
to koekeloeren of nei in film mei nea-
kene fammen to sjen. Is dat sa slim? Ik
soe sizze, lit dy minsken dochs, hja
binne op dizze wize lokkiger as man
nich oare. Boppedat, as yn pleats fa'
tsien fan dizze lytse bidriuwkes ie'
greate komt, soe dan de produksje lyt
ser wurde? Ik tink oarsom! Der kon
by, dat de jonge generaesje yn de meas
te gefallen dochs dizze wei net wer op
giet omt hja net sa fêst boun wêze wol
le. Bln dan lost it him fanseis op.
Elke zaterdagmorgen om de veertien da
gen (aanvang 11 uur ’s morgens) houdt
de Tros ergens in Nederland een „Piek
uur”. Alle plaatselijke verenigingen kun
nen voor deze quiz inschrijven. Op de
vastgestelde zaterdagmorgen begeeft
men zich dan met zoveel mogelijk le
den, supporters én de portemonnaie
goed gevuld met „piekjes”, naar de zaal.
■Eerst worden dan van alle ingeschre
ven verenigingen er drie uitgeloot die
daar de strijd zullen gaan aanbïnden om
de inhoud van „TR.UUS”, het enorme
Tros-spaarvarken. De Tros heeft 500
lootjes bij zich a f 1,(1 piek) per
stuk (vandaar Piek-uur). Elk lootje dat
door iemand in de zaal wordt gekocht,
legt de Tros één gulden bij. De totaal-
opbrengst aan lotenverkoop wordt dus
door de Tros verdubbeld. Of de win
nende vereniging f 1000,in kas krijgt,
hangt alleen maar af van de kooplust
van leden en supporters. In Bolsward
is het net tot het maximum bedrag ge
komen.
De drie afgevaardigden die werden uit
geloot waren te Bolsward de heren W.
Ziengs (Jeugd en vreugd), Kuiper
