Gabe Skroar
Panta Rei: ook
Bolsward
beweging
m
van
V ogelvangersbelang
Ledenvergadering
Fries
I
w is
ir
ra
al
108e JAARGANG No. 17
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1969
Workum
T)e storm
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
- wd
Stalwedstrijd
chr. landbouwschool
a
O
A
WW
F
V.
«r
Hwat hat
Zakenlieden
üs hjoed to sizzen
komen
en
gaan
ke mensen kent.
IEPENLOFTSPUL JORWERT
ber,
A. <L J.
Advertentieprijs: 16 ct per mm
Ingez, mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Is de storm dan weer voorbij,
dan is men opgelucht en blij.
En ieder heeft daarna weer praat:
Wat was het weer een weer op straat.
Abonnementsprijs f 3,75 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Printflater falie faek mear op
as tin kflaters
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 ot 2335
(05157)
Bolswards Nieuwsblad
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
de. Ook de bakkerij van de heer Schuil
(vroeger warm, later koud) op de stra
tegische hoek Turfkade-Wltherenstraat,
ademde nog iets van de sfeer, die men
aantreft op de onovertroffen prenten
van Anton Piek. Ook hij heeft een werk
zaam leven gehad als bakker en de
laatste jarén als broodventer voor de
Hanze. In Leeuwarden gaat hij zich een
geheel nieuw bestaan opwerken. Wij
wensen het gezin Schuil alle goeds.
’t Laag in de Witherenstraat. Ai zal het
dus zo druk niet meer zijn als in zijn
welbeklante zaak naast het Postkantoor
de heer Faber blijft voorlopig nog in
de textiel. Mevr. B. Faber-de Jong, die
eigenlijk ook op de foto had moeten
staan, maar zich bescheiden in de keu
ken terugtrok, toen de fotograaf kwam,
zal het intussen wèl minder druk krij
gen. Naarmate de nu definitief geslo
ten zaak meer en meer het zwaarte
punt verlegde van de woninginrichting
naar de confectie, nam zij van het win-
kelwerk het leeuwendeel voor haar re
kening. En ook zij wil juist graag veel
tijd aan gemeente en gemeenschap ge
ven, b.v. als presidente van de Herv.
vrouwenvereniging en door het afleg
gen van ziekenbezoeken.
De zaak van de heer Faber, voorheen
H. Faber, daarna wed. Faber heeft ruim
66 jaar bestaan en dus de AOW-leef-
tijd nog net bereikt. In maart 1902 werd
een zaak in manufacturen aan de Broe-
restraat (nu showroom Pheiffer) opge
richt door de heer Hielke Faber.
De storm raast over het veld
met sneeuw en veel geweld.
Voor velen een zware last,
maar voor kinderen wel gepast.
Naast de handel in
groente kwam spoedig die in pudding.
In 1938 was de uitbreiding van assor
timent uitgegroeid tot een complete
kruideniersbranche. Tot op hoge ouder
dom stond moeder Beswerda zelf nog
achter de toonbank en deed zij op meer
dan 80-jarige leeftijd de administratie.
Zij overleed op 14 jan. 1966 toen zij
na een werkzaam leven het 90e levens
jaar had bereikt. Vandaag gaat het win
keltje, dat nog de intimiteit ademde van
de stopfles met zuurtjes en al die an
dere dingen die ons uit onze jeugd zijn
bijgebleven, dicht. Het zal voor broer
en zuster wel een vreemde gewaarwor
ding zijn straks zelf de boodschappen
bij een ander te moeten halen. De heer
Otto Beswerda heeft nog niet, zoals zijn
zuster, de AOW-leeftijd bereikt. Hem is
al weer werk aangeboden, sjouwers-
werk, maar hij vindt (terecht vinden
we) dat hij nu wel genoeg heeft ge
sjouwd. Zijn zaak is gesaneerd. Een stuk
je gezelligheid is straks verdwenen, want
er zou een boek te schrijven zijn over
de verhalen die over de toonbank zijn
verteld. In de kamer staat een kleuren-
t.v. Met hard werken verdiend. En als
het straks voorjaar gaat worden, stapt
Otto op zijn brommer, hij vindt het
heerlijk van de natuur en de omgeving
te genieten.
Pechvogel onder de vertrekkers is wel
bakker Schuil. Toen we een praatje
zouden maken stond de verhuiswagen al
voor de deur. Het is er niet meer van
gekomen. En dan te bedenken dat zijn
auto, die hij juist nu zo nodig had,
juist óp het laatste moment uitbrand-
D.
de
De storm giert over de zee
met huizenhoge golven.
De vissersvrouw roept wee o wee:
Spaar hem, dat hij niet wordt bedol
ven.
De storm raast over het land
en niemand heeft hem in de hand.
Sleurt schoorsteen en dakpannen mee
Zijn spoor loopt door dorpen en door
stee,
Yn it iepenlofttheater to Jorwert sil
fan ’t simmer opfierd wurde in oar-
spronklik stik en wol ,,De laits jende
spegel” fan Abe Brouwer. Dit stik is
skreaun yn opdracht fan de iepenloft-
spulkommisje ta gelegenheit fan it
tredde lustrum yn de rige fan opfierin-
gen yn de notaristón to Jorwert. Der
wurde forskillende doarpsproblemen aan
de oarder steld, problemen dy’t op in
tige koartswilige wize ütwurke wurde,
alhlel yn de trant sa’t men dat yn
Jorwert went is. Spyldata binne 27, 29
en 30 augustus.
Vries kon men beluisteren hoe het le
dental vrij stabiel was, terwijl het sal
do van het vorige jaar, ongeveer ruim
f 80,— kon worden gehandhaafd.
Met nadruk worden de leden gewaar
schuwd in geen enkel geval stellen van
kieiviten (veren) te bezigen, ook al
zouden die van oude datum zijn. Over
een bepaald punt werd nog van gedach
ten gewisseld, namelijk de medede
ling over een op 1 februari j.l. gehou
den rede van de heer J. A. Eygenraam,
de man van het Itbon te Wageningen.
Daarin zou onder meer zijn betoogd dat
na diepgaand onderzoek over meerde
re jaren gebleken was hoe weinig scha
de aan de vogelstand op zich werd be
rokkend als dit geschiedde in de trek-
tijd ver genoeg voor de broedtijd omdat
door allerlei oorzaken, natuurlijk o.a.
ouderdomssterfte, van de 100 vogels ze
ker 70 verloren gaan.
Gevaar voor de vogelstand kan wel
bestaan indien van die 30 pet. terugke
rende vogels gedood werden.
Ter vergadering werd door het lid Een-
huistra gevraagd voor medewerking der
leden, hij is n.l. bezig met een boek
over deze vogelvangerij in Friesland dit
in samenwerking met de Fryske Aca
demie, waarbjj de benaming van alle
onderdelen die lang niet altijd in al
le streken gelijk zijn. Dat over wilster-
flappers daartoe zullen medewerken is
wel te verwachten menen wjj. En zo
werd het met een behoorlijk percentage
van de leden weer een uiterst gezelli
ge vergadering, men was minder mis
moedig dan wij wel eens meemaakten.
Wij hebben in de eerste na-oorlogse ja
ren deze zaak onder het antieke geveltje
nog gekend. Het ademde toen nog de
sfeer van vóór de oorlog, d.w.z. die van
een knusse gezelligheid, waarbij klan
ten van buiten het normaal vonden in
de huiskamer te worden onthaald op
een kopje koffie. De heer H. Faber sr.
die eerst per hondenkar de omgeving
had afgereisd en een klantenkring had
opgebouwd, was toen reeds jarenlang
overleden. Hij werd in 1918 op 43-ja-
rige leeftijd een slachtoffer van de
Spaanse griep. Drie zoons liet hij na,
waarvan de oudste Feerk 15 jaar was. de
jongste Tjitte 9. Geen van de twee
zou in de zaak gaan. Dit werd nu wed.
H. Faber en het was de middelste,
Rients. toen 12 jaar, die de opvolger
Vrijdagmiddag 21 febr. werd de uitslag
van de jaarlijkse stalwedstrijd bekend
gemaakt. Een tiental leerlingen had de
strijd aangedurfd om in het bezit te
komen van het diploma. Een jury be
staande uit leerkrachten en enkele vee
houders moest aan de hand van bedrijfs
bezoek uitmaken waar het vee en de
stal en het melkgereedschap het best
verzorgd waren. De Zuivelindustrie te
Workum stimuleert dit werk door voor
enkele waardevolle prijzen te zorgen.
De heer Kooistra maakte aan alle span
ning een eind door op een vlotte en in-
struktieve manier de uitslag bekend te
maken. De uitslag:
F. de Jong, Molkwerum 285 pnt. 1 pr.;
J. Stellingwerff, Workum 279 pnt. 2e
pr.; F. Bakker, Heidenschap 277 pnt.
3e pr.; J. Bakker, Heidenschap 276 pnt.
4e pr.; D. van Kalsbeek, Gaast 266 pnt.
5e pr.; J. Miedema, Workum 263 eer
volle vermelding; F. Semplonius, Molk
werum 258 pnt.; A. Bajema, Ferwoude
258 pnt.; P. J. de Jong, Ferwoude 245
pnt.; A. Brandsma, Heidenschap 244
pnt.
Stilstand is achteruitgang. Meer dan voorheen leven we in een veranderende
wereld, ook in een veranderend Bolsward. Het oude gezegde van Heraklitus
„Panta rei” (d.i. alles vloeit, alles is in beweging) geldt ook hier. Zaken komen
en gaan. Zaken die komen worden vaak bejubeld. Terecht. Alles is er fris en
fleurig. Groot is vaak de belangstelling, kernachtig de openingsspeech, vol hoop
het hart. Maar er ztfn ook zaken die gain. Die worden gesaneerd, opgeslokt door
de buurman, waarvan de panden pakhuis worden of garage, ofwel soms ruimte
bieden aan een geheel andere branche. Maar met die zaak gaat dan een stukje
lokale geschiedenis heen. Vaak met stille trom, veelal niet zonder weemoed. Na
jaren resten later nog slechts wat vergeelde foto’s en diep in het hart de her
innering aan veel lief en leed
Wij leven in een veranderende wereld.
En midden in die wereld meet het
maar na ligt Bolsward. Het wordt
door de tijd niet onberoerd gelaten. Pan
ta rei: Ook Bolsward is in beweging.
Verleden jaar werd een serie zaken ver
bouwd. Maar het nieuwe jaar is nog geen
twee maanden oud, of er dienen zich
reeds weer nieuwe veranderingen aan.
Wéér zijn er zaken die uitbouwen, mo
derniseren of plannen in die richting
hebben. Maar er zijn er ook zaken, die
verdwijnen of een andere bestemming
krijgen. Voorbeelden hiervan zijn de
textielzaak van fa. Faber, de groente
zaak van Beswerda, de bakkerij van
Schuil.
Als eerste hebben we een praatje ge
maakt met de heer R. Faber in zijn
nieuwe woning aan de Nanne Reijn-
straat, waar hij op zijn pelgrimstocht
door dit leven nu dacht te genieten van
het uitzicht op Elim, al is dat in dit
geval geen oase met 12 waterfontei-
nen en 70 palmbomen, zoals in het Bij
bels verhaal, waaraan de naam zal zijn
ontleend. Terwijl wij deze regels schrij
ven penseelt de vaardige hand van een
schilder de woorden DEI GRATIA op
een naambordje, dat aan de gevel van
huize Faber komt. Deï gratia door
Gods gunst, want zo ervaart de fami
lie Faber deze nieuwe levensfase, al
wordt eerlijk toegegeven, dat het toch
wel moeilijk wennen is. Heeft de heer
Faber zo niet de lier aan de wilgen
gehangen, hij heeft wel de ellestokken
aan de muur gespijkerd, sprekend sym
bool voor iemand dat het hem nu wel
letjes is in de textielbranche. Maar
zinvol hangt er in de sfeervol ingerich
te kamer een wandbord met: „Van het
concert des levens, krijgt niemand een
program”. Ook voor de heer Faber geldt
dit. Hij dacht van de rust te zullen ge
nieten en zich nog meer te kunnen wij
den aan zaken van kerk, politiek en
maatschappij als hij dit nu reeds deed,
maar vóórdat hij goed en wel tot rust
was gekomen was daar zijn benoeming
tot bedrijfsleider van Tapijthuis Muize-
laar, dat woensdag a.s. wordt geopend
en wordt gevestigd ten weerzijden van
o.a. een verantwoordelijke functie be
kleedt in de, commissie openbare wer
ken. Vooral met zijn nieuwe functie in
het vooruitzicht, zal verveling voorlo
pig in zijn overigens zo gastvrije „Dei
Gratia” wel geen geziene gast zijn, maar
het lied dat eens werd gezongen op de
wijze van Tjingelbel
„To Boalsert gong ’t omraek
By Faber yn ’e saek
Tekstyl yn alle snit en kleur
En deis mei frisse fleur
met als refrein:
„Klanten kom, de waer is rom, keap-
jen jowt sukses. Kom en pas earste
klas Faber it adres”, is in het „Con
cert des levens” uitgezongen. Een kor
te pauze en woensdag wordt een nieuw
lied ingezet. Wat het programma van het
concert des levens verder zal zijn?
Misschien ook maar gelukkig, dat dit
ons niet wordt gegeven.
Vandaag sluit ook de kruidenier- en
groentezaak van Beswerda. Alweer een
stukje geschiedenis, dat verdwijnt. Er
zijn overeenkomsten met het levensver
haal van de heer Faber. Ook hier stond
lange tijd het woordje „Wed.” voor de
firmanaam. Maar er is ook verschil.
Liet de heer H. Faber sr. een door hem
gestichte zaak achter, de zaak van fa
milie Beswerda is uit nood geboren. On
willekeurig zullen de gedachten van Ot
to en Griet (eigenlijk is het Atte, maar
iedereen zegt Otto en nu noemt hij zich
zelf ook maar zo) hier voor het laatst
„in functie” op de foto, vandaag nog
wel eens teruggaan naar de droeve ja
ren tussen 1908 en het eerste oorlogs
jaar; toen hun vader, de heer K. Bes
werda, wegens een destijds ongeneeslijke
ziekte het bed moest houden. Sociale
voorzieningen, zoals wij die thans ken
nen, waren er nog niet, zodat moeder
Beswerda voor de opgave stond, behal
ve voor de opgroeiende kinderen en het
huishouden, ook te moeten zorgen voor
het wekelijks inkomen. Ze nam haar toe
vlucht tot de handel en werd in de zo
mer 1908 groenteverkoopster. Als zoda
nig ging zij met „het korfke” langs de
huizen, een voorbeeld dat Otto tot
op heden heeft gevolgd. Het gezin
woonde toen nog op de Vossepölle, thans
Boterstraat geheten. Spoedig verhuisde
het naar de Heeremastraat, naar het
pand waarin thans slagerij Harmen Ane-
ma is gevestigd. Na ruim 20 jaar ging
het naar de Hoogstraat, waar men de
Beswerda’s nu reeds een veertig jaar
als ijverige, behulpzame en vriendelij-
:-. .vx:
zou worden. Moeilijke jaren zullen zeker
zijn gevolgd, maar met veel Godsver
trouwen, ijver en doorzettingsvermo
gen groeide de zaak steeds. Toen de heer
R. Faber, inmiddels getrouwd en zelf
vader van opgroeiende kinderen zich
na de oorlog meer ging toeleggen op de
woninginrichting, puilde het winkeltje
aan de Broerestraat al spoedig uit. In
nov. 1949 werd de latere zaak naast het
Postkantoor (toen nog woonhuis) ge
opend. Burgemeester J. G. S. Bruinsma
schreef in het gastenboek: Moge het
u in alle opzichten goed gaan, een wens
die op velerlei gebied in vervulling is
gegaan. Wed. Faber heeft nog jaren in
deze woning bij haar zoon en schoon
dochter ingewoond en in goede gezond
heid in 1952 het gouden jubileum mee
gevierd. Op 27 sept. 1961 volgde de her
opening van de geheel verbouwde zaak,
die wat de vloeroppervlakte betreft
door aantrekking van het belendend per
ceel was verdubbeld. Nu heerst er de
slopershamer.
De heer Faber had n.l. geen opvolger.
Wel heeft zijn oudste zoon zijn voet
stappen getreden, maar deze heeft in
Joure een zeer goede zaak. De jongste
zoon zoekt het in andere richting, zo
als ook de schoonzoons. Het moet je
wel even aan het hart gaan, iets wat
men vanaf het 12e jaar mee heeft op
gebouwd te zien verdwijnen, maar ook
hier geldt het woord van Heraklitus:
Panta rei: mevr. Faber heeft haar nieu
we woning smaakvol ingericht, niet
zonder een vleugje romantiek en met
een bijzondere voorliefde voor antiek,
voornamelijk tegels. Op de foto staat de
heer Faber naast zijn ellestokken voor
een antieke kast. Hij moet wel gepo
seerd hebben, want stilstaan ligt niet
in zijn aard. Er zullen in Bolsward wei
nig mensen zijn, die ondanks hun druk
ke werkzaamheden zoveel uren hun ga
ven van hoofd en hart hebben gegeven
aan de gemeenschap, als de heer Fa
al wenst hij er geen roem van.
Het wil toch wat zeggen ongeveer 30
jaar medewerker en leider geweest te
zijn van de zondagsschool (soms met
een 300 leerlingen) en 30 jaar kerke-
werk te hebben gedaan, o.a. als lid van
de kerkeraad, jarenlang mee te heb
ben gezongen in de Martini-Cantorij om
maar enkele zaken te noemen. Daar
naast was (en is) de heer Faber een
overtuigd drankbestrijder en maakt hij
sedert een 7-tal jaren deel uit van de
gemeenteraad van Bolsward, waarin hij
De tijden zijn verandert, ook de men
sen. Hetgeen vroeger algemeen als de
gewoonste zaak ter wereld aanvaard
werd, wordt nu door velen gezien als
ontoelaatbaar, als vogelmoord.
In deze tijd is de vogelvanger en de
vogelvangst geworden tot een uitster
vend bedrijf, de regering heeft haar
rechten zo zeer beknauwd dat er maar
zeer weinig kans is om zich te handha
ven. Het kleine groepje dat nog het
voorvaderlijke bedrijf kan uitoefenen zal
niet meer de doelstelling hebben als
50 jaar geleden het geval was, maar
toch vinden zij het vreemd dat juist
deze tak van de jacht zozeer in de knel
komt. En dan hoort men al spoedig de
verzuchting dat de grote man, bedoelt
worden in dit geval dan de „herenja
ger”, veel meer mag als de kleine man.
Dat ook nu voorz. Louwsma ter zake
van gevoerde acties n.l. een paar weken
verlengt te krijgen, weinig opwekkends
wist te zeggen, bleek al spoedig ge
noeg.
O.a. was de heer Arendsen van Am
sterdam aanwezig die een verzameling
aanlegt van alle mogelijke voorwer
pen gebruikelijk bij de jacht enz. als
lokmiddel. Van hem hoorden de leden
ook hoe er momenteel in Italië lokvo
gels plastieken zijn te verkrijgen, die
zeer natuurgetrouw zijn en automa
tisch in bepaalde gevallen, tot pikken en
fladderen toe.
In de pauze konden belangstellenden
daarover bij hem terecht voor nadere
inlichtingen.
Uit de verslagen van secretaris
Posthumus en penningmeester 8.
