DE FOTO VAN DE WEEK
Bolsward
zoals
het niet
u
kent
meer
I
dl
II
4
1
SCHERPER CENSUUR
IN TSJECHO-SLOWAKIJE
l
A
Ik Ni
"O
7/
I
-1
w -
1
i
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
I
WA*
l
F
7;Y
O
108e JAARGANG No. 28
VRIJDAG 11 APRIL 1969
Wymbritseradeel.
Verhoudingen tussen
Israël en Jordanië
nog zeer gespannen
Het Midden-Oosten.
Normalisatie.
>y.-
Advertentieprijs: 16 et per nu»
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Dubcek waarschuwde, dat de tijd, die
Tsjecho-Slowakije gekregen heeft voor
het herstel van de normale, socialisti
sche toestand niet onbeperkt is.
Het woord normalisatie, dat stelselma
tig als Russische eis naar voren is ge
bracht, wordt hiermee centraal gesteld
en men mag aannemen, dat Moskou zijn
uitleg van het woord normaal verlangt.
In die uitleg is normaal een straffere
dictatuur van de partij en van de hoog
ste partijorganen, waarin slechts dis
cussie achter gesloten deuren mogelijk
is. Het gehele functioneren van de partij
in Tsjecho-Slowakije moet dus ook ver
anderen. Moskou heeft al aangegeven
op welke wijze het zich de normalisatie
denkt door een scherpe aanval op het
liberale lid van het Tsjechoslowaakse
presidium Smrkovsky, een aanval die
het Tsjechoslowaakse presidium zelf als
om de bliksem wat af te leiden heeft
overgenomen in de vorm van een beris
ping aan het adres van Smrkovsky, die
in afwijking van de partijlijn zou heb
ben gesproken1.
Dubcek betoogde, dat het land door de
schuld van extremistische elementen een
van de ernstigste dagen sinds vorig jaar
augustus heeft beleefd. Wijzen de beris
ping en deze opmerking er op, dat het
dan toch nog tot een zuivering van de
partij van liberale elementen zal ko
men?
Behalve de invoering van de verscherpte
censuur zijn maatregelen genomen om
de politie beter te bewapenen en te ver
sterken met eenheden van het volks
leger om ordeverstoringen beter ’t hoofd
te bieden of te voorkomen. De oplossing
van actuele en dringende problemen zal
moeten worden uitgesteld, aldus Dubcek.
Het is mogelijk, dat hij hiermee doelt
op de hervormingen in de vorm van
decentralisatie bij de industrie, waar
mee de Tsjechoslowaakse hervormers,
ter verbetering van het economische
stelsel hadden willen beginnen.
Het Chinees-Russische
geschil.
Abonnementsprijs f 3,75 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uftg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tel. 9044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Bols wards Nieuwsblad
De maatregelen, die de Tsjechoslowaken
hebben moeten nemen, betreffen in de
eerste plaats de vrijheid van menings
uiting, die ondanks wat scherper toe
zicht dan voorheen, nog groot was. De
censuur, een jaar geleden met de Praag
se lente afgeschaft, wordt hersteld voor
kwesties betreffende de partijpolitiek, de
defensie, de binnenlandse veiligheid en
de grondbeginselen van het Nationale
Front, de organisatie waarin behalve de
communistische partij ook enkele ande
re politieke organisaties vertegenwoor
digd zijn. Dat komt er op neer, dat er
van de inmiddels in Tsjecho-Slowakije
gegroeide discussie over politieke en an
dere kwesties tussen publiek en over
heid geen sprake meer zal zijn. Men kian
slechts veronderstellen, dat de censoren
meer toelaatbaar zullen achten dan in
de strenge periode van Novotny het ge
val is geweest en dat zij ook hun bij
drage zullen leveren aan het behoud van
een zo groot mogelijke vrijheid.
Wij moeten een hoge politieke prijs betalen, zo deelde de Tsjechoslowaakse partij
leider Dubcek de bevolking mede aan het einde van een week, waarin maar
schalk Gretsjko, de Russische minister van defensie, en Semjonow, de Russische
onderminister van buitenlandse zaken, Praag onder zware druk hadden gezet.
De aanleiding hiertoe waren de uitbarstingen van anti-Russisehe gezindheid in
Praag en enkele andere steden als gevolg van de overwinningen van de Tsjecho
slowaakse (jshockeyploeg op Rusland.
van een broedje in een, nest. Weinigen
hebben ooit dit rijtje woningen zo apart
gezien. Dit kon n.l. alleen vanuit het
grasveldje dat na afbraak van een hele
reeks krotten ontstond tussen de Grote
Kampen en het Hoog Bolwerk. En wie
komt daar ooit? Kinderen en. een
fotograaf die eigen wegen durft te be
wandelen. Vanaf de Grote Kampen zelf
ziet men altijd méér en vanaf het Hoog
Bolwerk heeft men de hele stad op de
achtergrond. En dan te bedenken, dat
deze woningen de vorm laat het
reeds zien lang niet de oudste waren
Na een reeks incidenten aan de Russi
sche grens met China in het Verre Oos
ten heeft Rusland China voorgesteld
langs de weg van onderhandelingen de
geschillen op te lossen, waarbij het er
evenwel van uitgaat, dat de huidige
grenzen, die in de vorige eeuw zijn
vastgesteld, onveranderd geldig zijn.
Maar niettemin werden, ondanks de ver
der zeer gematigde toon van de nota,
waarin het Russische voorstel vervat
was, de schuld van de incidenten van
vorige maand geheel op China gescho
ven.
Men neemt aan dat Rusland niet alleen
verdere incidenten wil vermijden, maar
dat het zich door een breed gebaar van
zijn goede kant wil laten zien, mede in
verband mét de grote internationale
communistische conferentie, die op 5
juni in Moskou zal worden geopend.
Misschien kan men uit de woorden van
de Prawda opmaken, wat de diepere
zin van alles is. Peking, zo schrijft de
Prawda, valt in de Sowjetunie de voor-
Israël is door de Veiligheidsraad ver
oordeeld wegens vergeldingsaanvallen
op Jordaans gebied. Engeland en Ame
rika onthielden zich van stemmen, om
dat in de resolutie niet tevens de aan
leiding van de vergelding, n.l. de terro
ristische acties van Jordaans gebied af,
werd veroordeeld.
In de Veiligheidsraad stelde Rusland
zich geheel op het Arabische standpunt
van de gerechtvaardigde Palastijnse
guerilla-activiteit. Men was even bang
dat dat verschil van opvatting tussen
de grote mogendheden hun overleg over
de kwestie van het Midden-Oosten zou
dwarsbomen, maar dat is niet het ge
val geweest, want vorige week donder
dag is de eerste vergadering van de
Grote Vier gehouden. Er is niets nadc.s
over medegedeeld.
„Rails in de stad, slipgevaar!” Het
bordje kan straks verhangen, want
momenteel is men druk bezig de rails
te verwijderen. Hier zien we dit gebeu
ren op de Dükstraat-Bargefenne.
Foto J. J. Wijma.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
U kunt het geloven of niet, maar bij
gaande foto hadden we klaar liggen om
als foto van de week te plaatsen.
De fotograaf moet wel een vooruitzien
de blik hebben gehad, want het huis is
niet meer. Dezer dagen ging het in
rook op. Branweerlieden hebben eerst
nog blussingswerkzaamheden verricht,
maar die spoedig bepaald tot wat men
dan noemt de belendende percelen.
Het huis (eigenlijk waren het drie wo
ningen) is intussen met de grond ge
lijk gemaakt. Het was reeds onbewoon
baar verklaard en werd niet meer be
woond. Dergeliike huizen zijn veelal ’n
speelplaats voor kinderen, met alle ge
varen van dien.
De foto is dus ineens hoogst actueel,
maat het is niet daarom dat we hem
voor deze week kozen. Immers, zoals
gezegd, de keuze wAs reeds door ons
gemaakt. „Bolsward in zijn hemd” had
den we deze foto willen noemen. Dat ’t
nu helemaal striptease is geworden, is
puur toeval.
We kozen de foto noch om zijn schoon
heid, noch om zijn technische kwalitei
ten, noch omdat het een fotografisch
hoogstandje is, maar alleen omdat maar
weinigen die we deze foto voorlegden,
deze direct thuis konden brengen.
Dit heeft waarschijnlijk twee oorzaken.
In eerste plaats krijgt iets, losge
maakt uit het geheel, ineens een eigen
«anzien en leven. Eén kievitsei in een
eierdopje is heel wat anders dan één
naamste kracht aan, die zich tegen het
imperialisme verzet. M. a. w. Moskou
wil Peking als een imperialistische mo
gendheid afschilderen. Maar uit de te
rughoudende nota kan men tevens op
maken, dat Moskou de zaak niet op de
spits wil drijven, vermoedelijk omdat
Breznjew kortgeleden in Boedapest te
horen heeft gekregen van zijn Oost-
europese bondgenoten, dat zij nog niet
zo onder de indruk zijn van het Chinese
gevaar. Op een al te fel standpunt kan
Moskou geen eensgezindheid bereiken.
China heeft het Russische voorstel ech
te zonder meer van de hand gewezen.
Het noemde de nota lasterlijk en leu
genachtig. China ging enkele dagen la
ter tot het offensief over door bekend te
maken, dat de Poolse regering, een
telegram naar Peking had gezonden,
waarin het. Ruslands agressie en impe
rialisme veroordeelde. Het klinkt on
waarschijnlijk, dat de Poolse regering
zo trouw aan Moskou en zo afhankelijk
van Moskou, op deze manier eventuele
geheime gevoelens zou verraden. Men
moet dus voorlopig wel aannemen, dat
Peking aan het fantaseren is geslagen
in de verwachting dat ontkenningen
toch niet helemaal afdoende zullen zijn.
Op die manier is de appel van de twee
dracht dan in het Russische kamp ge
bracht.
Moskou zorgt ook voor wat meer vuile
was door het Chinese regime ervan te
beschuldiging, in de Afro-Aziatische lan
den zelf naar de macht te streven, wat
dan leidt tot anti-communistische
staatsgrepen in die landen.
en lang niet de slechtste op de Kam
pen. Het tegendeel is waar.
Dit drietal vormde eens een welhaast
deftig element in het buurtje met steeg
jes en slopjes. De kameers keken welis
waar uit tegen de .hoge bolwerkrand,
maar het verhaal gaat, dat er bewoners
waren, die prompt heimwee kregen, als
ze in een huis kwamen met vrij zicht.
Dat Bolwerk, eens vestingwal, later
kuierpaadje voor bejaarden die een om
metje maakten of voor vrijende paartjes
kende eigenlijk maar eens per week
een invasie wanneer de klokken van de
Martinitoren hun zware bim-bam lieten
horen en in het zondagse pak vaders
en moeders met hun kroost naar de kerk
togen. Het Bolwerk, dat in zijn goede
dagen vol romantiek was, is nu het er
zo kaal wordt, ook niet meer je dat.
Eens maakte de heer L. J. de Haan er
een leuk liedje op:
Se lang er bankjes op ut Bol
werk staan,
Blieft te Boalsert ut f rij en wel
bestaan
een liedje, dat later weer inspireerde
tot het schrijven van de humoristische
roman „It bigoun op Bolletongersdei”,
een roman over een „suvel” die dit liedje
telkens door het hoofd speelde.
De Grote Kampen is saneringsgebied.
Veel is al weggebroken. Nieuwe gebou
wen verrezen, zoals de brandweerkazer
ne. Wat er mee gaat gebeuren is nog
niet bekend.
In de raad is het woord bejaardenwo
ninkjes wel eens gevallen. Hoe dan ook,
zó kan het niet blijven. De Kampen is
langzamerhand ontmanteld. Telkens
werd weer een jasje uitgetrokken, tot
dat dit huis in zijn hemd bleef staan.
Maar ook dat is nu voorbij. Striptease.
Niets meer. Maar wat bleef zijn de oude
verhalen. Er woonden op de Kampen
vroeger bekende persoonlijkheden, apar
te mensen. Er werden sterke stukken
uitgehaald, nog sterker stukken ver
teld. Verhalen, haast te mooi om waar
te zijn. Wie kent ze nog? En wie durft
ze eens op papier te zetten? Verhalen
van lief en leed. Er is veel geleden op
de Kampen, veel gebeden, misschien
ook wel veel gevloekt.
De foto was het plaatsen waard. Een
toonbeeld van triestheid. Een hagelwit
geitje op de voorgrond of een paar spe
lende kinderen en ineens was er een
romantisch en fleurig accent geweest.
De fotograaf heeft het niet gedaan.
Zo in al zijn kaalheid, zijn somberheid,
zeg maar zijn eenzaamheid, stemt deze
foto tot nadenken. Dat dit nog kon be
staan, 25 jaar na de oorlog. In een tijd
van welvaart en hoogconjunctuur.
Leegstaande woningen, die je aankijken
met open holle ogen als vanuit 'n doods
hoofd. Het is alsof de fotograaf heeft
willen zeggen: U kunt het nu wel altijd
lief en romantisch maken, maar ook dit
is Bolsward.
Een foto, die tot nadenken stemde.
Daarom is het foto tientje ditmaal voor
de heer Negerman, P. Tanjéstraat, die
de foto maakte.
Op de andere foto zien we hoe de rook
uit deze woningen naar buiten kringelt
en de brandweer in actie is. Brandmees
ter Franzen staat toe te kijken hoe de
heer Schukken met een stuk hout (wij
dachten altijd dat de brandweerman in
zo’n geval over een bijl beschikte) een
raam wil openbreken. Dit raam was
gedicht met. een oud schoolbord.
Ook dat is vergane glorie. Hoeveel
mooie tekeningen zijn er eens op ge
maakt, hoeveel wijze lessen op geschre
ven. Hoe vaak is het schoon geveegd en
ópgepoetst. Wel niemand had ooit kun
nen denken, dat het nog ooit eens in
vlammen zou opgaan.
■-
w --
