Gade Sluw
De foto
de week
van
i
s
Ministerraad van
de NA VO bijeen
Kijkers moeten meer voor sport
overhebben
/lts
Piaem
Inbraak in kiosk
b
Bromfiets gestolen
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennnarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
lepenloft museum
1/
i i w
i I
BW
.7
7
Ster
fc
108e JAARGANG No. 30
VRIJDAG 18 APRIL 1969
Wymbritseradeel.
Hwat hat
Kamer schonk regering
üs hjoed to sizzen
In swiete müle is in djippe küle.
opnieuw vertrouwen
Sport.
op benzine,
accijns
Daarmee
Lonen.
De Gaulle: Referendum
winnen of aftreden
van de NAVO, ditmaal in Washington
F
Advertentieprijs: 16 ct per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
In de sigarenkiosk van de heer Th. Dal-
stra aan de Snekerweg is in de nacht
van 4 op 5 april ingebroken. De buit
bedroeg een f 1000,Van de daders is
nog geen spoor.
Een in Bolsward gevonden bromfiets,
bleek in Sneek te zijn gestolen. Ook hier
is de dader nog niet ingerekend.
een snelle oplossing.
De raad zal in Brussel een lijst op
stellen van dergelijke problemen. Bij
een aantal ministers was deze terug
houdendheid te verklaren uit de achter
docht die zij koesteren, dat Rusland met
zijn conferentie weinig anders wil be
reiken dan de stilzwijgende erkenning
van zjjn heerschappij in Oost-Europa.
Toch is dat een feit, waar men zich bij
zal moeten neerleggen, wil men in de
Europese internationale verhoudingen
de rust behouden.
Bilateraal.
Debré, de Franse minister van buiten
landse zaken, maakte duidelijk, dat hij
een grote conferentie niet actueel vond,
Riis omheech, o leaflik doarpke
As tafriel fan fierrens wei
Bliuw dy seis yn al dyn wezen
Sa op ’e joun as iere dei.
Leist dér tichte oan it wetter
Hast tsjin ’e aide Süd-sédyk
Der de weagen aenst fortelle
Sjoch hjir leit Piaem syn ryk.
Abonnementsprijs f 3,75 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Vitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Te). 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Ryk mei aldbou om dy hinne
En hwat dêr yn ’e buorren stiet
Minsken binne aenst neisgjirrich
Hwant nimmen wol historary kwyt.
J.S.
centrale maatregel af. die voor alle be
drijven gelijk is. Ondernemingen, die ’t
nu al moeilijk hebben kunnen die twee
procent niet meer aan. De werkgevers
stellen bovendien, dat twee procent
extra loonkosten prijsverhogend zullen
werken en daarmee het prijsbeleid van
de regering doorkruisen. De vakbewe
ging heeft gewaarschuwd, dat deze af
wijzing van de kant van de werkgevers
kan leiden tot sociale onrust in Neder
land. De werknemers zullen nu per be
drijfstak proberen hun zin te krijgen.
Stakingen zijn daarbij het laatste mid
del, maar niet onmogelijk. De werkge
vers hebben verteld zich er van bewust
te zijn, dat hun weigering tot gevolg
kan hebben dat in de bedrijven onbeha
gen ontstaat.
NAVO om, dat is n.l. het te verwach
ten gesprek tussen Moskou en Washing
ton over kernwapenen, waarvoor de
raad van de NAVO Washington een be
moedigend knikje heeft gegeven.
Ditmaal alweer een mooi en originele foto, maar verder is alles anders. In de
eerste plaats weten we niet wie de fotograaf is. Het zou ons niet verbazen, dat
het dezelfde is als degene die de foto maakte van het viadukt bij de Marnezijl,
u weet wel met de Hollandiafabriek op de achtergrond. Dit zou dan de heer
Bangma van het Klaverflat zijn. Als we op hem gokken, dan is dat zuiver uit
stijlovereenkomst. Hem zij het tientje van harte gegund maar dan wel even een
berichtje. Of natuurlijk van de maker van deze foto als we verkeerd hebben
gegokt. En nu het andere. Waar is dit en wat vindt u er van? Wij hebben nu
al zo vaak een lyrische ontboezeming gegeven en een foto van a tot z besproken,
dat we ditmaal het woord graag eens aan de lezers geven. Waar zou dit zijn? En
hoe vindt u dit plaatje? Welke gedachten roept het by u op? Wat vindt u er in
geslaagd en wat niet? Wat had u anders gewild? Wie dit het best onder
woorden kan brengen, ziet een volgende keer zijn epistel in ons blad. Opzenden
aan foto-redaktie, Bolswards Nieuwsblad.
De vergadering van de ministerraad
gehouden, had een bijzonder tintje, want het Atlantische bondgenootschap is 20
jaar geworden. Bij de officiële viering waren vier van de oorspronkelijke onder
tekenaars aanwezig, de Amerikaan Acheson, de Noor lange, de Belg Spaak
en onze landgenoot Stikker. Anders dan men wellicht gedacht zou hebben, stond
deze bijeenkomst niet in het teken van de militaire paraatheid, maar veeleer in
dat van de ontspanning die zich in Europa aftekent (ondanks de Tsjechoslowaakse
crisis van augustus van het vorige jaar) en die men toch voor een goed deel kan
toeschrijven aan het bestaan van het bondgenootschap, dat zich van traditio
nele bondgenootschappen onderscheidt, doordat het al in vredestijd een gemeen
schappelijk bevelscentriim heeft. Dat Frankrijk de medewerking in dat gemeen
schappelijke opperbevel de laatste jaren in strijd acht met zijn nationale waar
digheid, is een tegenvaller, waarover men zich overigens aardig heen heeft weten
te zetten.
De aankondiging van de accijnsverho
gingen was niet de enige verrassing,
die de regering vorige week in petto
had. Minister Klompé (Cultuur, Recre
atie en Maatschappelijk Werk) heeft in
een nota aan de Tweede Kamer laten
weten, dat de sportbeoefenaars en toe
schouwers in Nederland mëer voor hun
liefhebberij over moeten hebben. De en-
tree-gelden moeten worden verhoogd en
de verenigingen moeten hogere contri
buties gaan vragen. De regering wil
niet alle sportsubsidies laten vallen,
maar meent, dat de sportbeoefenaars en
de kijkers zelf een groter deel van de
kosten voor hun rekening moeten ne
men. In 1966 gaf de overheid 167 mil
joen uit aan lichamelijke vorming en
sport, precies 1 procent van de totale
uitgaven. Het allergrootste deel (98
kwam voor rekening van de gemeenten.
Tink oan al dat greate tsjügjen
Fan hwat ienkear wie dyn wrald
Mei dyn beide eine-koaijen
Dat noch under ’t doarpke fait.
Frans referendum.
Indien het Franse volk zich bijhet;
referendum van 27 april niet voor de
voorstellen van president De Gaulle uit
spreekt, zal hij aftreden. Met dit drei
gement heeft De Gaulle zich in de po
litieke strijd om ’t referendum gewor
pen, waarbij het volk zich moet uit
spreken over zo uiteenlopende zaken ala
de verandering van de Senaat in een
soort corporatief raadgevend lichaam
waarin sociale en economische groepe
ringen er niet langer de burger verte
genwoordigd zullen zijn, en wat een
regionale hervorming heet. Hierbij
wordt aan diverse nieuw te vornien re
gionen een zeker zelfbestuur gegeven.
Enige belangstelling voor het referen
dum bestaat er niet. Meer dan de helft
van de ondervraagden bij een menings-
peiling was niet van plan te gaan stem
men, terwijl 25 pet. ja wilde stemmen
en 23 pet. neen Door nu met zijn af
treden te dreigen heeft De Gaulle het
kamp van de ja-stemmers willen ver
sterken met die lauwen die toch terug
schrikken voor de gevolgen van zijn af
treden, Een nederlaag of zelfs een al
te kleine overwinning zou men wel kun
nen zien als een aantasting van het
gezag van de president en het is lo
gisch, dat hij dat vermijden wil.
Voor de oppositie zou dat een mooie
kans zijn met ere van De Gaulle af te
komen, maar het vervelende is, dat de
verdeelde oppositie geen deugdelijk al
ternatief kan bieden.
Op de werkbijeenkomsten van de raad
was het voornaamste onderwerp wel de
verhouding tussen Oost en West en in
het bijzonder het communistische voor
stel van vorige maand (de oproep van
Boedapest genaamd) om een grote Eu
ropese conferentie te beleggen ter bevor
dering van de Europese veiligheid. Hoe
wel niemand iets tegen Europese vei
ligheid kan hebben, heerste er in de
raad een voorzichtigheid, die ook in het
slotcommuniqué tot uitdrukking is ge
komen. De bondgenoten stellen voor
met elkaar in nauw overleg blijvend,
met de Sowjetunie en de andere Oost-
europese landen te onderzoeken welke
concrete problemen zich het beste lenen
voor vruchtbare onderhandelingen en
dat hij liever niet een gesprek van de
NAVO met het pact van Warschau ziet,
maar dat hij de voorkeur geeft aan
bilaterale gesprekken. Frankrijk wil een
zo onafhankelijke positie innemen en
■alles vermijden, dat de indruk zou kun
nen wekken, dat het tot een blok be
hoort.
Brandt de Westduitse minister van bui
tenlandse zaken, staat veel minder af
wijzend tegenover een dergelijke con
ferentie en zulke contacten hoewel hij
toch beseffen moet, dat met een beves
tiging van de bestaande toestand de
Duitse deling bestendigd wordt.
Het is de vraag, of men op de rechter
vleugel van de CDU wel zo geestdriftig
zal zijn over het optreden van deze so-
sialistische minster. Er zijn enkele af
delingen van de Westduitse socialisti
sche partij, die een erkenning van de
Oostduitse republiek bepleiten en dat
stemt de stugge herenigers tot naden
ken, al kan men niet zeggen, dat die
stugge politiek tot nu toe de hereniging
een stap dichterbij heeft gebracht.
Wanneer er met Oost-Europa zal wor
den gesproken, zal het onderwerp niet
een nieuwe politieke regeling in Europa
kunnen zijn, maar zal men zich moeten
beperken tot maatregelen, die de rust
bevorderen. De NAVO herinnert er aan
dat zij vorig jaar al opgeroepen heeft
het bewapeningspeil aan beide zijden
te verminderen. Daarnaast'zou men aan
economische en commerciële agenda
punten kunnen denken. Maar dat zal
ook alles zijn. Het grote militaire ge
sprek gaat min of m~er buiten de
Verwarrend Midden-Oosten.
De uitlatingen over het Midden-Oosten
blijven verwarrend, waarbij men het ge
voel heeft, dat de activiteiten toch nog
veel groter zijn dan aan het daglicht
komt. Koning Hoessein van Jordanië
is op bezoek geweest bij de Ver. Sta
ten en heeft daar een vredesplan ont
vouwd, dat geheel gebaseerd is op de
resolutie van de Veiligheidsraad van 22
november 1967. Nadrukkelijk noemde
Hoessein de vrije doorvaart voor Israëli
sche schepen door het Suezkanaal en
de golf van Akaba, terwijl hij ook zei,
dat zijn plan de instemming van Nas
ser had. Israël zou zich uit bezet ge
bied moeten terugtrekken, er werd ge
sproken van veilige en erkende gren
zen, al bleef het woord vrede achter
wege gedemilitariseerde zones werden
aanvaard en voor de Palestijnse vluch
telingen zou een rechtvaardige oplos
sing moeten worden gevonden.
Hoessein gaf Israël nog een ander sein
van zijn positieve instelling door te ver
klaren, dat diegenen, die de stad Eilath
aan de golf van Akaba hadden bescho
ten, gearresteerd waren.
Toch heeft Hoessein de zaken nog niet
veel verder gebracht, want een Egypti
sche woordvoerder heeft, hoewel niet of
ficieel, tegengesproken, dat Hoessein
ook namens Nasser had gesproken. Bo
vendien eist Nasser eerst recht voor de
Palestijnse vluchtelingen, voordat het
Suezkanaal voor Israël kan opengaan.
Israël heeft Hoesseins plan ook ver
worpen, maar Eban, de Israëlische mi
nister van buitenlandse zaken, heeft
Hoessein uitgenodigd aan de conferen-
tietafél te komen, maar het zal wel
lang duren, voordat Hoessein zo’n stap
alleen zal doen. Als om te onderstrepen
dat de oude wijze van overleg aan het
doodlopen is, heeft Jarring, de bemid
delaar van de Ver, Naties, zijn activi
teit voorlopig gestaakt.
Bolswards Nieuwsblad
De werknemers, georganiseerd in de
vakbonden, zijn al helemaal niet te spre
ken over de maatregelen van het ka
binet De Jong. De vakbonden geloven
niet in een werkelijk succes van de prijs-
stop en eisen een verhoging van de
lonen.
Het eerste idee was om twee procent
van de sociale premies extra te laten
betalen door de werkgevers. De werk
gevers hebben dit idee eind vorige week
van de hand gewezen. Zij Wijzen elke
De regering heeft dan toch maar een prijsstop afgekondigd. De regerings-partijen
die aanvankelijk wat huiverig zo’n maatregel tegemoet zagen, hebben braaf
.akkoord” gezegd. Minister De Block (Economische Zaken) mag, ondanks hevige
aanvallen van de oppositie, blijven. Vorige week weigerde de Tweede Kamer een
motie van de socialistische fractievoorzitter Den Uyl, waarin het aftreden van
«ie minister werd gevraagd. Den Uyl meende, dat „toepassing en uitvoering van
«ie prijsmaatregel bij deze bewindsman niet in vertrouwde handen zou zijn”.
Voor deze motie stemden alleen de PvdA, D’66, PPR, PSP, CPN en de groep-
Koekoek.
Nog in dezelfde week dat de rege-
die de prijzen moest bevriezen, kwam
de bekendmaking, dat pér 1 juli de
bier en alcohol
met 11 procent zal worden verhoogd,
duidelijk makend, dat hij
zich weinig aantrekt van de opmerkin
gen uit de Tweede Kamer als zou de
regering de belangrijkste prijsopdrijver
zijn en niet het bedrijfsleven. Gevolg
van de accijnsverhogingen zal zijn, dat
per 1 juli de benzine vier cent per liter
duurder wordt, het bier twee en een
halve cent en de jenever ruim zes dub
beltjes per liter. Volgens minister Wit
teveen zal het totale effect op de kos
ten van levensonderhoud 0,1 procent
zijn.
De accijnsverhoging, die anders per ja
nuari 1970 zou worden ingevoerd is
met een half jaar vervroegd. Dit bete
kent over dit jaar een extra opbrengst
van rond negentig miljoen gulden. Het
geld is volgens minister Witteveen no
dig om de extra defensie-uitgaven te
financieren. Hoewel hy eerder verklaar
de, dat de staat zoveel meevallers heeft
(hogere belastingopbrengsten) dat ex
tra compensatie eventueel niet noodza-
k el ijk is. Het ziet er naar uit, dat mi
nister Witteveen op dit moment zoveel
mogelijk geld wil binnenhalen om even
tueel aan het begin van het volgend
jaar de liberale hartewens een ver
jaging van de loon- en inkomstenbelas
ting te kunnen uitvoeren. In dit ver
band is zijn argument dat de accijns
verhoging ook dient om het inflatie-
effect al vast voor 1970 op te vangen
niet zo merkwaardig als niet name
het wegvervoer denkt.
Minister Witteveen die in feite bin
nen het kabinet het sociaal-economiseh
beleid bepaalt schijnt niet zo bang
te zijn, dat het kabinet met deze nieu
we lastenverzwaringen zich zelf onpopu
lair maakt. Daar is wel reden voor.
Opinie-onderzoekingen hebben duidelijk
gemaakt, dat de regering De Jong in
de ogen van het publiek opnieuw ge
zichtsverlies heeft geleden. Zelfs een
meerderheid van de KVP-kiezers meent
Iepen leit de loft to wachtsjen
Op doarpke Onder him
Frij fan ünnatürlik libben
En mei séftens yn ’e stim.
nu, dat de regering De Jong best door
een ander kabinet kan worden vervan
gen. De trouwste aanhangers van deze
regering zijn te vinden in de kringen
der VVD en de OHU. Het kabinet
schijnt er op te rekenen, dat de voorge
nomen verlaging van de loon- en in
komstenbelasting weer veel goed kan
maken, althans bij de groeperingen op
wiens steun de regering De Jong moet
rekenen wil Zij de komende verkiezin
gen heelhuids overleven.
Vooral het wegvervoer is bijzonder boos
over de nieuwe lastenverzwaring voor
het wegverkeer. Weliswaar heeft minis
ter Witteveen de dieselolie vrijgesteld
om het zware wegvervoer te sparen,
maar nog altijd rijdt bijna de helft van
de zware vrachtwagens op benzine.
Samen met alle andere organisaties in
de verkeers- en vervoerssector zal het
NOB-wegtransport sterk protesteren
tegen de voorgenomen accijnsverhoging,
al verwacht niemand dat het veel zal
uithalen.
Op 1 januari van dit jaar ging de ben
zineprijs al met vijf cent per liter om
hoog. Vanaf 1 juli zal driekwart van de
benzineprijs uit belasting bestaan.
„Een onaanvaardbare last voor het
vrachtvervoer,” menen de vervoersor
ganisaties. De benzineprijs is na 1 juli
nog wel lager dan in landen als Frank
rijk en Italië, maar de vervoersorgani
saties menen, dat de overige lasten op
het wegverkeer in Nederland veel en
veel zwaarder zijn dan elders in Europa.
De toren van Lutkewierum blakerend in het voorjaarszonnetje. Zoals
I» lid on ïc. „ing deze typische dorpskerk onlangs een restauratie.
(cliché Fr. Dagbl.)
F
w,7
