Eeuwfeest in een intieme
sfeer gevierd
IA
■fk- 1
■81
I
r
plui
F
ff
Vastenaktie in Bols
ward bracht
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Het zebrapad
f 15.000 op
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
-
O -
ifl
13
2;
DINSDAG 22 APRIL 1969
708e JAARGANG No. 31
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritteradeeh
Firma Lunter
100 jaar
in Bolsward
Hendrik Antonins Lunter (18701939)
Petrus Johannes Lunter (18441906)
Blauwverver^
Het
Texel
Hoe het begon
Manufacturen
Confectie
Bolsward
Consolidering
„Hannekemaaier”
De vleugels uitgeslagen
De Groot en Eerdmans
Niet meer weg te denken
Links: een vrolijk mouwloos jurkje van katoenen cretonne, bedrukt
«MNMN
Advertentieprijs: 16 et per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
De heren Lunter vertelden ons zater
dagmorgen in een gesprek over het ver-
huiswaarts, om zoals alle „poepen” dat
destijds deden de Weihnachten (kerst
mis) thuis te vieren.
Er volgde een tijd van consolidering
enerzijds en gestadige uitbouw ander
zijds. Tot aan de oorlogsjaren werd voor
al de grossierderij verder uitgebreid. De
oorlog betekende distributie met al de
ellende van dien. Het betekende ook stil
stand in zaken.
Wil men rustig oversteken
Dan is nu toch gebleken
Er is een loopvlak op de straat
Waar dit steeds het beste gaat.
Het zijn de witte zebrastrepen
Een uitkomst om er mee te dwepen
Toch moet men voorzichtigheid be
trachten
Steeds er bij zijn met gedachten.
Zorg, dat u tijdig daar passeert
Zodat u niets er mee forceert
Dan bent in het rijverkeer
U op en top een heer.
Abonnementsprijs f 3,75 p. kwartaal
(bjj vooruitbetaling)
Giro 887926
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adrem
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2835
(05157)
In 1896 werd de zaak overgenomen door
de zoon, de heer Hendrik Antonius Lun
ter (15 juli 1870—8 febr. 1939). Een
grote verandering had er plaats in 1920,
Bolswards Nieuwsblad
Zijn zoon, de heer Petrus Johannes Lun
ter, (4 febr. 184417 juli 1906) vertrok
in 1869, dus nu precies honderd jaar
geleden, naar Bolsward, waar hij op 21
april de huidige zaak P. Lunter NV
als een éénmanszaak begon aan de Ap
pelmarkt. Al spoedig werd de zaak door
het aantrekken van een reiziger uitge
breid en tot verdere bloei gebracht.
Hoe het begon” Och. eigenlijk net zo
als het met zoveel grote zaken is ge
gaan. die zich in het begin van de vo
rig» eeuw, of nog daarvóór reeds aan
dienden in ons Friese land. Vanuit Iben-
buren en Mettingen in Duitsland, de ba
kermat van wat nu in ons land voor
aanstaande zaken zijn, kwamen, voor
heen de „lapkepoepen” met hun „pak”
(vaak op hun rug en soms reisden ze
te voet) naar onze meer agrarisch inge-
stelde contreijen om hier de produkten
van hun huisindustrie en aanverwante
zaken aan de man te brengen. In de
stadsherberg van Mettingen vindt men
nog veel foto's en tekeningen, van de
Brenninkmeijers, de Wolke’s, de Lam-
pe’s enz. Ook de Lunters komen daar
vandaan. Tot nog niet zo heel lang ge
leden werden zelfs met verre familie
leden in Ibenburen nog wel contacten
onderhouden.
Nadat Jan Willem Lunter dit een 5-tal
jaren had gedaan vestigde hij zich in
Harlingen, waar hij ’n z.g. blauwververij
begon. Onder „blauwverven” verstond
men vroeger ook met name het zwart
verven van kleding, ingeval er familie
leden waren overleden en met „in de
rouw" ging. Tot in onze eeuw heeft het
gebruik zich gehandhaafd, dat bij het
overlijden van een huisgenoot prompt
alle kleding in de verfpot werd gedom
peld en men voortaan in het zwart ge
kleed ging.
Een nieuwe stap volgde in 1929, toen
het confectie-atelier aan de Witheren
straat werd geopend, n.l. in de voor
malige Gereformeerde kerk. Het volgend
jaar vormde opnieuw een mijlpaal in
de geschiedenis van de firma. In 1930
trok de heer H. A. Lunter zich n.l. uit
de zaak terug en ging deze over in han
den van zijn zoons Petrus Johannes, Hen
drik Jacobus en Sible Eugenius, die te
zamen de directie gingen vormen.
In 1810 verhuisde de jonge zakenman
naar Franeker, waar hij een winkel in
manufacturen begon. Dertig jaar later,
in 1840 ging zijn zoon H. A. Lunter
naar Harlingen terug om daar even
eens een winkel te openen. Dat hij een
ondernemend man was, blijkt wel uit
het feit, dat hij naast zijn winkel een
kalkbranderij ging exploiteren in Al-
menum.
ter geregeld tegen, maar het is niet hier
de plaats daar nader over uit te wijden.
De zaak van de fa. Lunter is een ge
zond bedrijf, dat zich harmonisch en
gestaag heeft ontwikkeld, veelzijdig is
en zijn anker diep in Bolsward heeft uit
geworpen. Het anker van de Hoop. Een
hoop die niet beschaamde. Wij wen
sen de firma veel goeds.
leden, dat reeds in 1795 Jan Willem
Lunter als „hannekemaaier” voor het
eerst naar Friesland kwam. De hanne-
kemaaiers waren echter seizoenarbei
ders, die met de zeis voor de boeren
gingen maaien. Uit die tijd dateren be
namingen als „poepestok” (stok met
gaffel, die tijdens het scherpen of „har-
jen” van de „seine” werd gebruikt om
de zeis te stutten en „poepemiel”, de
maaltijd bestaande uit spek met brui
ne bonen of postrou. die op het land
werd gebruikt. Uit die tijd dateert ook
het „heamiel” dat na afloop van de
„üngetiid” in de vorm van rijst met ro
zijnen werd opgediend. Een nabloeier-
tje van deze oosterburen vormden tot
voor een 10 k 15 tal jaren nog de sei
zoenarbeiders uit Beerta en Bellingwol-
de, die hier de zomer doorbrachten met
hard werken bij de boeren en ’s zon
dags in „Ons gebouw" werden opgevan
gen. Het is echter .zeer de vraag of het
de Duitse haimekemaaiers geweest zijn,
die de grondslag hebben gelegd voor zo
vele grote textielzaken en warenhuizen
in ons land. Het kan natuurlijk zijn
dat zij meteen wat handel meebrach
ten, maar waarschijnlijker lijkt het ons,
dat het niet de maaiers, maar de rei
zende marktkramers zijn geweest. Hoe
dan ook, vast staat, dat reeds aan het
einde van de 18e eeuw genoemde Jan
Willem (het zal wel Wilhelm geweest
zijn) naar ons gewest kwam. Na af
loop van het seizoen vertrok hij weer
De verleden jaar geopende en geheel
vernieuwde zaak van fa. Lunter N.V.
aan- de Appelmarkt
Door het uitgeven van stalencollecties
werden overal nieuwe relaties ge
kweekt, niet alleen in Friesland, maar
ook in Noord-Holland en zelfs op de
Zuid-Hollandse eilanden, welke relaties
vanaf die tijd geregeld door vertegen
woordigers werden bezocht. De winkel-
verkoop werd eveneens uitgebreid en dit
leidde tot een vestiging op het eiland
Texel, waar thans ook een eigen win
kel is gevestigd.
4XX
toen het naastgelegen pand van de fir
ma Kramer, bij de zaak werd aange
trokkén en deze op dubbele breedte
kwam. Vanaf die datum werd niet al
leen slechts detailverkoop gedreven,
maar werden ook winkeliers bezocht.
M.a.w. in 1910 werd de grondslag ge
legd voor de huidige grossierderij.
w,:WÉMIÈrv ïs- -
Tte Hoop, zo heet de zaak van de fa. Lunter in Bolsward. Nu al 100 jaar lang,
want toen deze in 1869 op 21 april te Bolsward aan de Appelmarkt het anker
liet vallen, werd meteen - naar goed gebruik van die dagen - een wat allegorische
naam gekozen. Het is moeilik na te gaan, waaraan men precies heeft gedacht.
Was het een beetje avontuurlijk, op hoop van zegen? of was het: hoop doet leven?
In elk geval werd deze Hoop niet beschaamd en wanneer wij weten, dat dit
eeuwfeest niet ia gevierd met veel show en veel fanfare, maar intiem als familie
feest (maar dan een familiefeest, waarbij ook de medewerkers tot de familie
werden gerekend) en de juMleumdag werd begonnen met een Eucharistieviering
in <te St. Fransiscuskerk, ia het niet te gedurfd te veronderstellen, dat de bijbelse
drieklank'. Geloof, Hoop en liefde, dezo drie er in heeft doorgespeeld.
tn
paarse, groene en witte bloemen op een gele achtergrond. Dit model v-
Witmond in Venlo heeft een grote openvallende plooi met een sierstr.
Rechts: Van Vilenzo in Tilburg is dit luchtige zomerjurkje uit een stevig<
katoenen poplin met kantgarnering. De grote gestyleerde bloemen zijn in
paars gedrukt op een olijfgroen fond. Het jurkje heeft op de rug een
halve ceintuur.
Kweek steeds beleefdheid aan op
straat
Daar is een ieder mee gebaat
Wil ongelukken steeds vermijden
Bestrijd zo effectief veel lijden.
Pas was de oorlog voorbij, of er volg
de een nieuw initiatief, n.l. de over
name van de wollen garenhandel van de
firma De Groot en Eerdmans, een bran-
che-verwante zaak, die goed in het ge
heel paste. Het was ook de tijd, dat de
al eerder genoemde vestiging op Texel
onder leiding van de heer S. Visser
plaats vond.
Twee zoons van de heer P. J. Lunter.
n.l. de heren Harry Lunter (De Groot
en Eerdmans) en Caspar Lunter (bui
tendienst grossierderij) zijn reeds in de
zaak opgenomen, terwijl ook nog niet
gehuwde kinderen van de heren Lunter
in dit familiebedrijf meewerken. De
kroon op het werk vormde wel de op 9
nov. van het vorig jaar gereedgekomen
algehele modernisering en verbouwing
van de winkel aan de Appelmarkt en de
inrichting van de grossierderij in het
naastgelegen (aan de Nieuwmarkt) ge
bouw, waarin voorheen de fa. Hengst
een schoenengrossierderij had gevestigd.
De afdeling garenhandel De Groot en
Eerdmans werd reeds eerder overge
plaatst naar het Grootzand.
De naam Lunter is uit het Bolsward
van thans niet meer weg te denken en
heeft er een uitstekende naam. Niet al
leen op het zakelijk terrein, ook op dat
van het gemeenschapsleven in zijn taJ
van vormen, komt men de naam Lm-
dekenaat Sneek heeft tijdens de
vasten in de verschillende parochies, in
totaal acht, de zogenaamde vastenactie
gehouden. In totaal bracht dit op
f 51.000,Men had gerekend op f 39.000.
Voor deze vastenactie had het dekenaat
een aantal werken geadopteerd in ont
wikkelinglanden. De projekten waren Ni
cargua (landrover), Bazilië (gemeen
schapshuizen) Brazilië (ontwikkelings
centrum in krotbuurten), en Australisch
Nieuw Guinea (generator voor zieken
huis). Het enorme bedrag heeft men
dankzij deze goed en doelgerichte actie
weten te bereiken. Verdeeld over de
parochies zijn de opbrengsten: Sneek
f 13.500,— Roodhuis f 1.450,Mak-
kum f 750,Blauwhuis f 3.450,
Bolsward f15.000 (en niet f5000, zoals
een drukfout in het interview met pas
toor Ros o.f.m. wilde doen geloven!),
Joure f 11.000,Witmarsum f 900,—
en Workum f 4.850,De opbrengsten
in alle acht parochies waren ver boven
het bedrag waarvoor men was aange
sproken. De vastenactie richt zich op
kleine doeltreffende algemene projek
ten.
7 '.O
L
