De Tweede Kamer
De raiffeisenbank
Gaöe Shroar
hield zich bezig met de
gebeurtenissen rond
de Tilburgse hoge=
school
te Bolsward opende
riant gebouw
Omzet in vijf jaar vervijfvoudigd
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Hwat nat
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
108e JAARGANG No. 36
VRIJDAG 9 MEI 1969
I
Kandidaten voor de
Franse verkiezingen
Gisting bjj Labour
feu-
Het Midden-Oosten
BTW
Lonen en pryzen
Linkse verdeeldheid
(Vervolg zie elders in dit blad)
Oefenen
Spanningen in Noord-Ierland
sa as
Advertentieprijs: 16 ct per mm
Ingez, mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
de rooms-Katholieken daar tegen
aantal discriminerende toestanden,
de voornaamste is, dat
Huren
De socialistische afgevaardigde in de
Tweede Kamer, de heer Van der Doel,
stukken. In het onrustige Londonderry
is eën werkloosheidscijfer van 16 tot
18 pet. normaal en dat kweekt veel na
righeid.
Kamer binnenkort een nota kan ver
wachten, waarin de minister o.m. zal
uitleggen waarom de regering zo graag
het omstreden Kuinderbos in de Noord-
oostpolder aan het leger wil toewijzen.
De regering zegt vier grote oefenterrei
nen nodig te hebben. Voorlopig wordt
gedacht aan het Kuinderbos, Oirschot,
de Harskamp en een droog te leggen
gebied in de pas afgesloten Lauwers-
zee. Tijdens het debat, dat waarschijnlijk
na het indienen van de nota zal vol
gen, zal de regering wel de nodige klach
ten krijgen over het feit, dat deze plan
nen bekend zijn gemaakt zonder dat
tevoren met de desbetreffende gemeen
ten is gepraat.
Hy haldt oan it jild, as in skieppetyk
oan ’e wol.
Abonnementsprijs f 3,75 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactle-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Bolswards Nieuwsblad
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeïoopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel»
Vuurgevechten langs de Nijl worden
steeds veelvuldiger en af en toe reageert
Israël met een vergeldingsaanval. Zo
heeft het eind vorige week een aanval
ondernomen op een stuwdam, die in
Egypte. Dat heeft Nasser weer in de
mond gelegd ook van zijn kant burger-
installaties in Israël niet te zullen ont
zien. Thant, de secretaris-generaal van
de Ver. Naties, toont zich uiterst be
zorgd over deze ontwikkeling. Binnen
twee maanden moet er volgens hem een
oplossing worden gevonden, omdat an
ders een uitbarsting onvermijdelijk zou
worden. Het beraad van de Grote Vier
gaat voort, maar enig inzicht in de re
sultaten had men nog niet kunnen krij
gen.
Zaterdagmorgen j.l. is onder veel pu
blieke belangstelling nabij Garage W.
v. d. Werff een boot te water gelaten
die door dhr. Andries Jan Velting uit de
2e Holiandiastraat te Bolsward gebouwd
werd. De heer Velting die machine
bankwerker op de Hollandiafabriek is,
heeft deze geheel metalen boot in zijn
vrije tijd gebouwd. Dit is de vijfde boot
in successie die de families Velting en
Ferwerda gebouwd hebben. Velting is
half oktober met de bouw begonnen.
Dit is de eerste keer dat gebruik van
een kraanwagen werd gemaakt. Op de
motorkap van de wagen moesten ver
schillende personen plaatsnemen om het
evenwicht tussen boot en kraan te be
waren. Alles verliep heel vlot. Wij wen
sen de familie Velting veel plezier met
hun boot.
hoofden mogen stemmen, waardoor de
katholieken zich ondervertegenwoordigd
voelen. Dit is vooral van belang bij het
plaatselijke bestuur, dat daardoor al te
uitsluitend in protestantse handen is ge
bleven.
Premier O’Neill had met veel moeite
in zijn fractie een aarzelende meerder
heid gekregen voor het beginsel van
„één man, één stem”, maar zelfs onder
diegenen, die dit wel wilden aanvaar
den, waren er, die het moment niet goed
gekozen achtten. Een van hen was Chi-
cester-Clark, de minister van landbouw,
die aftrad. De druk op ONeil werd zo
groot, dat hij er het bijltje bij neerleg
de en op de vergadering van het partij
bestuur werd toen Chicester-Clark ge
kozen tot nieuwe partijleider en daar
mee tot premier. De nieuwe premier geldt
als liberaal gezind en het is maar op
het nippertje, dat hij het heeft gewon
nen van de veel conservatiever Faulkner.
Onrust in de unionistische partij van
O’Neill, maar vooral ook grote kans op
voortdurende onrust onder de Noordier-
se bevolking, voor wie niet alleen de
godsdienst zo'n belangrijke factor is,
maar ook de grote economische vraag-
zou deze week minister Schut (Volks
huisvesting) interpelleren over de be
scherming van de huurders. Hij is on
gerust over niet gerechtvaardigde huur
verhogingen en over het gebrek aan on
derhoud van sommige woningen. Nu mi
nister Schut voor sommige gebieden in
Nederland een vrij huurbeleid heeft toe
gestaan wil het Kamerlid van de be
windsman weten hoe tegen misstanden
kan worden opgetreden. De heer Van
Lier (eveneens PvdA) zou deze week
dinsdag (de enige dag dat de Kamer bij
een zou zijn) minister Roolvink vra
gen stellen over het afwijzen door de
regering van de autobus-CAO. Geen ge
makkelijk probleem omdat rond deze
CAO verschillende stakingen zijn voor
gekomen.
Voortdurende spanningen in Noord-Ier-
land hebben premier Oneil tot aftre
den gedwongen. Zoals men weet, age
ren
een
waarvan de voornaamste is, dat voor
plaatselijke verkiezingen alleen gezins-
In de gelederen van de Engelse Labour-
partij gist het. Dat is tegen het einde
van de vorige week weer eens tot uit
drukking gekomen bij het intensieve
overleg van een aantal z.g. „back-ben
chers”, parlementsleden op de achterste
banken, die tegen premier Wilson in op
stand wilden komen. Het gevaar schijnt
op het ogenblik wel bezworen te zijn,
maar de ontevredenheid is niet wegge
nomen. Het is hun een doom in het
oog, dat Wilson door wil zetten de wet
op de stakingen, waarbij de wilde sta
kingen vooral aan banden worden ge
legd) voor het Lagerhuis te brengen.
Zij vrezen hiervan een verder verlies
van de populariteit van Labour.
om straks nei binnen to gean,
Wol ik earst de kaei oanbiede,
it heart,
Oan de earste boarger fan ’e stêd.
Ek in ponge mei jild wol ik skinke,
En dêrmei dy jonges en famkes bitinke,
Dy’t deis forbliuwe yn it tohüs foar
handikapte bem oan de Snitserdyk,
Hooplik is it yn koarten alhiel lyk.
Untslüt dan hjirmei de doar fan de nije
Raiffeisenbank
Dy hat yn wide omkriten in goede klank
Nadat op deze wijze de sleutel was over
handigd was de eer aan burgemeester
J. M. A. Mulder om als eerste het ge
bouw te betreden. De bezoekers hebben
zich er de ogen uitgekeken.
Na afloop kwam men opnieuw in de
Doele bijeen. De voorzitter zegde hier
burgemeester Mulder dank voor de of
ficiële opening. Hij zeide, dat het bestuur
en de raad van toezicht de heer Grun-
stra had gekozen als architekt, niet al
leen omdat hij in de provincie en daar
buiten als zodanig een goede naam ge
niet, maar ook omdat hij een goede buur
is. En, aldus de voorzitter: „Als iemand
altijd tegen een bepaalde gevel aan moet
kijken, zal hij deze zeker wel mooi ma
ken”. Ook bracht hij dank aan de heer
Bleeker met zijn onderaannemers en me
dewerkers, voor de snelle wijze waarop
dit gebouw werd gerealiseerd.
Burgemeester Mulder noemde deze dag
een feestdag voor Bolsward. Hij schetste
de snelle ontwikkeling van deze bank,
resultaat van goede samenwerking tus
sen stad en platteland. Bolsward is blij
dat deze bank het straatbeeld gaat sie
ren. Even is er gedacht, dat er na de
metamorphone, die verschillende zaken
het vorige jaar ondergingen, er een rust
pauze zou intreden. Het tegendeel is ech
ter waar. Op één dag worden er thans
zelfs twee zaken heropend, de Raiffei
senbank en een supermarkt. Nieuwe ver
bouwingen staan intussen op stapel. De
spreker noemde deze uitbreiding tevens
een pluim op de hoed van de heer
Gaastra, die er voor heeft gezorgd, dat
de bank een groot vertrouwen kreeg.
De geste, staande temidden van de ge
meenschap, een bedrag van f 1000 te
schenken aan het gehandikapte kind,
zeide hjj zeer sympathiek te vinden. Hij
overhandigde het bedrag hierna aan de
voorzitter van de Stichting kleuterdag-
Minister Schut (naast Volkshuisvesting
ook verantwoordelijk voor de Ruimte
lijke Ordening) zal binnenkort de Twee
de Kamer inlichtingen geven over de
plannen, die de regering heeft om een
aantal grote oefenterreinen aan te leg
gen voor defensie. Op vragen van de
Kamerleden Wierenga en Veilenga
(PvdA) heeft hij geantwoord, dat de
door de werkgevers en door de over
heid zelf, die zeer sterk tal van over-
heidstarieven heeft opgeschroefd. De
heer Zijlstra erkende, dat vorig jaar on
danks zijn pessimistische voorspellingen
de produktiviteit sterk is gestegen. De
winsten uit deze gestegen produktiviteit
zijn niet toegevallen aan de werkne
mers, maar aan de werkgevers. De be
drijven hebben hun winstmarges ver
hoogd, aldus de heer Zijlstra. Hij meen
de dit te verklaren uit het feit, dat in
voorafgaande jaren het loonaandeel in
het nationaal inkomen was toegenomen,
ten koste van de winsten. „De onder
nemers hebben dit recht getrokken”, zei
de heer Zijlstra.
Het ministerie van Financiën stelt een
onderzoek in naar mogeüjke lekken in
de BTW-wetgeving. Volgens een onder
nemer in Liechtenstein is het mogelijk
de BTW te ontduiken door levering van
bepaalde goederen vanuit het buiten
land. De ondernemer biedt, tot grote
vreugde van een aantal consumenten,
sterke drank aan zonder de normaal ver
plichte twaalf procent BTW. Op leve
ranties vanuit het buitenland waar
normaal ook BTW wordt betaald kan
Nederland niet nog eens extra BTW
leggen, tenzij de in het buitenland be
taald BTW wordt terugbetaald. In Liech
tenstein wordt helemaal geen BTW be
taald (slechts een klein percentage in
komstenbelasting en nauwelijks ven
nootschapsbelasting). Waarschijnlijk is
een wetswijziging nodig.
Een belangrijk stuk van de Tilburgse
problemen werd afgelopen weekeinde
al opgelost. De curatoren van de hoge
school besloten de sluiting weer onge
daan te maken. De colleges zouden, zo
mogelijk, weer worden voortgezet. In
middels bleven de studenten wel de ho
geschool bezetten. Door dit besluit heb
ben de curatoren al veel wind uit de zei
len gehaald van de mogelijke oppositie
in het parlement. Men had van die zijde
willen aandringen op het heropenen van
de hogeschool. Nu dit nog voor het Ka
merdebat gebeurde verwachtte niemand
nog veel politiek vuurwerk. Als uiter
ste toezegging verwachtte men in Den
Haag, dat minister Veringa (onderwijs)
een studie zou beloven van de wetgeving
ten aanzien van het wetenschappelijk on
derwijs. Deze wetgeving schrijft voor,
dat het curatorium het op een hoge
school voor het zeggen heeft. Daarente
gen zijn de grieven van de studenten
gericht. Zij wensen het recht op mee
beslissen voor alle geledingen, die bij het
wetenschappelijk onderwijs zijn betrok
ken.
ós hjoed to sizzen 1
Tegenover deze eenheid aan de rechter
zijde staat de verdeeldheid links. Bij de
presidentsverkiezingenvan 1965 was de
linkerzijde, d.w.z. radicalen, socialisten
en communisten, met een gemeenschap
pelijk kandidaat gekomen, Francois Mit
terrand, die in 1965 in de eerste ron
de 32 pct. behaalde tegen De Gaulle
44 pct. In de tweede ronde, toen De
Gaulle op 54 pct. kwam, behaalde Mit
terrand 45 pct.
Ter linkerzijde zijn de posities onder
tussen wat veranderd. De laatste tijd
zijn de sociaal-democraten meer af
stand gaan nemen van de communis
ten en na langdurige interne onderhan-
delingen is men het eens geworden over
de kandidatuur van Gaston Defferre, de
burgemeester van Marseille. Hiermee
hebben de socialisten aan een richting
de voorkeur gegeven die niet streeft naar
eenheid met de communisten, de in
Frankrijk zo romantisch verheerlijkte
proletarische eenheid, maar aan een
opening naar het centrum. Van Deffer-
res kandidatuur dreigt een scheuring in
het socialistische kiezerskorps, dat niet
alleen gevormd wordt door de sociaal
democraten, maar ook door een aantal
losse groeperingen, die samenwerking
met de communisten voorop stellen.
Vermoedelijk zullen de communisten nu
niet kunnen nalaten een eigen kandi
daat te stellen. Dat hadden zij liever
niet gedaan, omdat zij een zekere ne
derlaag willen ontgaan.
Het centrum heeft nog geen kandidaat
gesteld. In 1965 behaalde zijn kandidaat
Lecanuet bijna 16 pet. Zou het centrum
geen kandidaat opstellen dan maakt Def
ferre een redelijke kans de tweede ron
de te halen. Komt Pompidou tegenover
kandidaten van het centrum, van de
socialisten en van de communisten te
staan, dan is het niet uitgesloten, dat
de communist en Pompidou in de twee
de ronde tegenover elkaar komen, wat
op een overweldigende overwinning van
Pompidou zal uitlopen.
Men wacht nog steeds af, of Poher, een
man van het centrum en nu president
ad interim, zich in de strijd zal wer
pen. Hij zal dan van vele kanten toe
zeggingen moeten krijgen, wil hij een
redelijk figuur slaan. Als men alles wikt
en weegt, dan is de waarschijnlijkheid
het grootst, dat de volgende president
van Frankrijk Pompidou zal heten.
De socialistische oppositieleider, drs.
Den Uyl, is boos op de president van
de Nederlandsche Bank, naar aanlei
ding van het jaarverslag dat onlangs
verscheen. Hij verwijt de president, oud-
minister Zijlstra, dat deze te veel het
sociaal-economisch beleid van de rege
ring wil steunen. De heer Den Uyl
meent, dat de heer Zijlstra vorig jaar
in zijn verslag veel te sterk de na
druk heeft gelegd op de looninflatie, die
het gevolg zou zijn van de te hoge eisen
van de werknemers. In het nieuwe jaar
verslag doet de heer Zijlstra opnieuw erg
somber over het doorgaan van de infla
tie, maar hij geeft nu niemand de schuld.
Althans niet in het verslag. In een tele
visiegesprek gaf de heer Zijlstra toe,
dat de huidige inflatiespiraal het als
maar toenemen van lonen en prijzen
voor een belangrijk deel is veroorzaakt
De Tweede Kamer heeft zich deze week intensief bezig gehouden met de gebeur
tenissen op de Tilburgse hogeschool. Minister Veringa (onderwijs) verklaarde
zich vorige week bereid deze week dinsdag een verklaring af te leggen. De
Kamerleden zouden dan gelegenheid krijgen hun mening te geven. Het zag er
niet naar uit dat de studenten, die de hogeschool hebben bezet, in het parlement
veel steun zouden krijgen. Een meerderheid van de Tweede Kamer leek het wel
eens te zijn met de verklaring van de minister, dat de bezetting van de univer
siteitsgebouwen „niet doelmatig en niet gerechtvaardigd” is. Minister Veringa
vindt de gebeurtenissen in Tilburg „betreurenswaardig”, maar meent ook, dat
in Nederland duidelijk een bereidwilligheid bestaat om over hun wensen en ver
langens te praten. Uitzonderlijke akties van studenten om de aandacht op hun
moeilijkheden te vestigen zijn daarom overbodig.
Woensdagmorgen werd het geheel nieu
we gebouw van de Raiffeisenbank aan
het Skilwyk geopend. Degenen, die mee
warig hun hoofd geschud hebben, toen
het „oude” gebouw (dat in werkelijk
heid ook nog pas nieuw was) werd
gesloopt, zullen bij het zien van deze
nieuwe creatie wel tot de conclusie zijn
gekomen, dat dit dé oplossing was. Het
bestuur heeft de zaak thans met een
vooruitziende blik aangepakt, om niet
weer in dezelfde fout te vervallen over
verloop van een paar jaar opnieuw te
moeten verbouwen.
Het front is in natuursteen opgetrokken
erg strak gehouden. Strak en zakelijk.
Ook het Interieur is met moderne aan
pak en moderne materialen gereali
seerd. Het meest wordt men nog geïm
poneerd door de ruimte. Er is afgezien
van het systeem van gesloten loketten,
maar de ruimte er voor is zo groot,
dat dit niemand hindert. De werkruim
te is al even ruim en overzichtelijk. Er
achter is de directeurskamer. Ook zijn
er verschillende wacht- en spreekka
mers, is er een archiefzaal, waarmee
men jaren vooruit kan, is er boven een
bestuurskamer. Ook is er alle aandacht
besteed aan toiletruimten, een keuken
tje enz. Achter het gebouw is een rozen
tuin aangelegd en straks zal het groen
van de bomen het gezicht op de ruïnes
op buurmans erf wegnemen. Het con-
De sombere voorspelling van de Franse premier Couve de Murville is niet of nog
niet uitgekomen. Hij zinspeelde, toen het nieuws van de nederlaag van de ja-
stemmers en daarmee het aftreden van president De Gaulle vorige week bekend
werd, op een periode van troebelen. De Franse bevolking toont de uiterste terug
houdendheid en om provocaties van welke kant ook te voorkomen, hadden de
linkse partijen en de vakbonden besloten dit jaar de eerste mei zonder optochten te
houden.
Inmiddels zjjn alle partyen druk in de weer om zich op te maken voor de ver
kiezing van de nieuwe president De datum voor de eerste ronde is vastgesteld op
1 juni. Wanneer geen van de kandidaten dan de absolute meerderheid heeft be
haald, treden de twee kandidaten, die de meeste stemmen hebben behaald, twee
weken daarna tegen elkaar in het veld.
Al snel waren de gaullisten het eens
over hun kandidaat. Oud-premier Pom
pidou, die vorig jaar juni een belang
rijk aandeel heeft gehad in de gaullis
tische overwinning bij de parlements
verkiezingen en die als dank daarvoor
de maand daarop vervangen werd door
Couve de Murville, treedt op als hun
kandidaat. Na enkele dagen kreeg hij
ook de steun van oud-minister Giscard
d’Estaing, de leider van de onafhanke
lijke republikeinen, een vergeleken met
vroeger aanzienlijk geslonken formatie
aan de conservatieve zijde van de Fran
se politiek. Deze onafhankelijke repu
blikeinen, hebben veel van hun aan
hang en ook vroegere afgevaardigden
zien overlopen naar de gaullisten. De
kans is groot, dat deze bij het weg
vallen van De Gaulle weer langzamer
hand naar him oude, overigens niet zo
afwijkende groepering, zullen terug
vloeien.
Er is duchtig onderhandeld tussen Gis
card en Pompidou en Pompidou heeft
eën positievere houding tegenover Euro
pa en Frankrijks bondgenoten beloofd.
In werkgeverskringen is men bijzonder
ingenomen met Pompidous kandidatuur.
trast is ook al te groot. In het gebouw
is een ereplaatsje gegeven aan het por
tret van Raiffeisen. De wandversiering
die in de voormalige bank steeds weer
het oog van de bezoeker boeide, zal het
publiek nu moeten missen. Deze heeft
nu een plaatsje gevonden op de be
stuurskamer en tot hier zullen de mees
te bezoekers wel niet doordringen.
De snelle groei van de bank heeft,
naast een goed beleid en beheer, het
succes voor een niet gering deel mede
te danken aan de steeds nog doorgaan
de wijzigingen in het betalingsverkeer.
Om half tien stroomde een groot aan
tal genodigden samen in de grote Doe-
lezaal, die voor deze gelegenheid was
versierd. Voorzitter T. N. de Boer sprak
een kort welkomstwoord en verzocht de
aanwezigen hem te willen volgen naar
het nieuwe gebouw. Toen men zich hier
had verzameld, trad de 11-jarige Anna
Rijpkema uit Nijland, dochtertje van
een der bestuursleden naar voren en
hield de volgende toespraak:
„Dames en hearen,
Nou’t wy foar dit moaije bankgebou
stean,
