Gade Skroar
7^5»?
cJ
hu
Bedrijvigheid aan Frankrijks politieke front
Kt
A
IP
In boere-
brulloftssang
Fan de Martinytoer
||1
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeél, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
- -i
1
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
7077
t
'N
I W
'JïS
H
F-
DINSDAG 2o MEI 1969
108e JAARGANG No. 39
Hwat hat
Mark wordt (nog) niet
üs hjoed to sizzen
gerevalueerd
Wize: To BoaJsert yn *e merke
mar
Kandidaten dringen
De flint skouwe is ütnaeije
1)
D. H. K.
(Ut Fr .LAnboublêd).
ticht by allinnich it lytse
FAN
I
Advertentieprijs: 16 ct per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Sneller dan verwacht, heeft zich vorige week weer een geldcrisis ontwikkeld,
zoals in novemiber van het vorige jaar gekenmerkt door een massale vlucht
van de frank en het pond in de Duitse Mark. In vry korte tijd werd naar men
aanneemt, ongeveer 12 miljard mark aan vreemd geld in marken gewisseld.
Men verwachtte nl„ zoals vorig jaar, een herwaardering van de mark, een ver
hoging dus in waarde van de Duitse munt ten opzichte van de dollar en de
andere belangrijke munten.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
üitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adrest
Marktstraat 13
Tel. 2044 Na 18.30 uur 2660 Of 2336
(06157)
Voor jonge wildebrassen een hroekpak uit onverslijtbare
katoenen ribfluweel. Dit model kreeg een extra sportief
accent door de grote klepzakken aan de zijkanten van de
pantalon. (België).
Weismite is it léste, sei de turf en hy
bidarre yn ’e kachel.
Hwa’t wille wol bitrouwe
moat dwaen allyk ien müs
dy siket syn gelikens üt
allyk fan hier, allyk fan snüt
en opstjit by de rüs!
Abonnementsprijs f 3,75 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
OER DE BIROPSKAR
BOERESOANNEN
Twa gelearde mannen
Hoe komt it as men boasket
en skyn foar wezen nimt?
as leafde like gau forwaeit
lyk d’iisblom fan die finsters telt,
dat jowt in raer bislüt!
In touke mei twa lammen
stjit soms ien fan har wei,
dan kin men nea net better dwaen,
as smar it oare yn mei traen
dan binn’ se ’t wer like nei.
Bolswards Nieuwsblad
Men moat in boask jin tinke
krekt as in eibertsnêst,
mar past it wiif net op it broed
en readskonkheit op mem net goed
dan wiist it net to bést.
Mar ’t houlik is gjin touke
diat ta kin mei ien laem,
lit stean dat der in boer by springt
en ’t spul mei traen yn oarder bringt,
gjinien is sa bikwaem.
i®
Soms steane mei de winter
iisblommen op it rut,
mar seit in hüsfrou dan: sjen sa!
dit is nou myn floralia
dat jowt in raer bislüt!
Leco in Helmond maakte dit schooljurkje uit katoenen gabardine ïn hippe
kleuren: marine voor het klokrokje en zalmroze voor het lijfje. Hals en
mouwen zijn met ïi-idengroen afgebiesd. Ook de tailleband met de twee
meerkleurige knopen is lindengroen.
Op Frankrijks politieke front heerst
grote bedrijvigheid. Als eerste heeft oud-
premier Pompidou zich kandidaat ge
steld, waarop de socialist Defferre en
de communist Duclos volgden benevens
enkele fantasiekandidaten. zoals de trots
kist Krivine. Pompidou moet op twee
dingen tegelijk gokken: in de eerste
plaats op diegenen, die in de rechtse
hoek de continuïteit van het gaullisme
willen en in de tweede plaats op die
genen in het centrum, die toch wel wat
verandering aangebracht willen zien,
maar geloven, dat met Pompidou de rust
het best verzekerd blijft.
De kracht van Pompidou lijkt overschat,
want bij de jongste opiniepeilingen bleek,
dat er vooral gevaar Van het centrum
dreigde, wanneer de president ad inte
rim Poher zich kandidaat zou stellen.
Voor de eerste ronde kwam Pompidou op
42 pct. van het aantal stemmen. Als
goede tweede volgde Poher met 35 pet.
De socialist Defferre behaalde maar 11
pet., terwijl de communist met 10 pet.
aanzienlijk beneden het gemiddelde voor
de parlementsverkiezingen bleef. Bij een
tweede ronde, die dan tussen Pompidou
en Poher zou gaan, kwam Pompidou op
50,5 tegen Poher op 49,5 pet. En dat
terwijl Poher nog niet eens kandidaat
was. Men verwacht op het ogenblik, dat
wij dit schrijven, elk ogenblik de mede
deling of Poher zich al dan niet kan
didaat zal stellen. Om zijn positie wat
te verbeteren heeft Defferre al aange-
kondigd, dat hij bij zijn verkiezing Men-
dès-France, de integere premier uit 1954,
een man met moderne economische in
zichten, tot premier zal benoemen.
In november van het vorige jaar was
het vooral de ondermijning van de po
sitie van de Franse frank geweest, die
tot de speculatie aanleiding had gegeven.
Om aan een devaluatie te ontkomen
drongen de Fransen, krachtig gesteund
door de Engelsen, toen aan op een her
waardering van de mark, die door de
Duitse regering geweigerd werd. Men
verwachtte toen algemeen een devalua
tie ofwel waardevermindering van de
Franse frank, wat echter resoluut door
De Gaulle geweigerd werd, hoewel zijn
regering al door de knieën leek gegaan.
De Duitse regering weigerde herwaarde
ring, maar zij was wel bereid tot een
bijdrage om de uitvoer uit Duitsland te
beperken en de invoer te vergemakke-
«4» M M AM - - A M -X»
Wat is dat „de draai naar de Werkmansbloei”, vroeg ons een lezer naar aan
leiding van de vorige foto van de week, waarin we de uitvalswegen van Bolsward
noemden en In dit kader ook het bruggetje naar de Werkmansbloei (vanaf het
Planstoen). Laten we nou net een foto in ons archief hebben van onze medewerker
L. K. Mol, die de foto van het „Saan” nam, alweer een aardig hoekje van
Bolsward enmeteen een inleiding op de volgende foto van de week, waarop
u opnieuw de Werkmansbloei zult zien.
Een heerljjk speeljurkje voor hele kleine
meisjes op een heel groot strand. Dit
model werd gemaakt van luchtige en
absorberende katoenen badstof. Het
oranje jurkje Is met wit afgebiesd. De
grote bloem is wit met blauw
(Oostenrjjk).
lijken. Op industriële uitvoer werd 4
pct. van de b.t.w. niet aan de expor
teur terugbetaald, terwijl de heffing van
b.t.w. bij de invoer met 4 pet. vermin
derd werd. De uitwerking was gering.
De Duitse uitvoer bleef stijgen en het
overschot op de betalingsbalans ook.
Groeiende onrust
Toen nu De Gaulle op 28 april aftrad,
vreesden velen in de geldwereld, dat nu
een Franse devaluatie wel onvermijde
lijk zou worden. Men nam maatrege
len en kocht marken. De hierdoor groei
ende onrust op de geldmarkt werd aan-
gewakkerd door vreemde uitlatingen van
Duitse ministers en door het bekend wor
den van een ernstige tegenstelling in de
Duitse regering. Strauss, de chr. demo-
Angst van CDU
De overwegingen van Strauss en de
CDU waren evenzeer van binnenlandse
politieke aard. Het bedrijfsleven vreest
van de herwaardering of verminderde
afzet of geringere winsten en de CDU
kijkt heel nauwlettend naar het bedrijfs
leven. Bovendien zijn de boeren fel te
gen een herwaardering, omdat de prij
zen van landbouwg'oederen in de EEG
in dollars zijn vastgelegd. Bij een her
waardering van de mark zouden de Duit
se boeren een zelfde prijs in dollar,
maar een lagere prijs in marken krij
gen. De boeren zouden of ontevreden
worden en naar Kiesinger vreest bij de
verkiezingen op de neo-nazistische NPD
stemmen of de overheid zou met nieu
we subsidies over de brug moeten ko
men.
Een langdurig gevecht in het kabinet
heeft tenslotte de tegenstanders van de
herwaardering de overwinning bezorgd.
Wel zal de regering nu maatregelen moe
ten nemen om het kopen van marken
zoveel mogelijk te belemmeren en om
de binnenlandse vraag af te remmen.
De conservatief gezinden zien al met
vreugde een vermindering van de over
heidsuitgaven in het verschiet.
Dat hiermee een periode van rust op
de geldmarkt is ingeluid, gelooft nie
mand. Men gokt nu op uitstel tot na de
verkiezingen, maar het is ook goed mo
gelijk, dat voor die tijd speculatieve druk
andere munten tot devaluatie zal dwin
gen.
It houlik is in twaspan
dat foar in rydtüch rint,
lükt de ien gjin stringen stuf
en fljocht de oare as in diif
dan skout it lok de flint. 1)
In baerch moat men bin
as er de biggen byt,
mar is it wiif lilk op ’e bern,
en mei hja ek de man net sjen
dan helpt gjin swart op wyt.
re gefallen lelt it oan de forhAlding tus-
ken heit en soan of oan de ynfloed fan
de mem of fan de master op skoalle.
Der binne hiel hwat gefallen bikend,
dat de biropskar in gefolch wie fan in
bisyk fan in omke, dümny, pastoar of
samar immen oars. Hwerom kin ien
wurd soms sa’n greate ynfloed hawwe op
de libbensgong? Hwa sil dat yn sifers
en persintaezjes werjaen?
Sjoch, der leit nou myn great biswier
tsjin sokke publikaesjes. Der sit in heap
wuirk yn, it kostet hiel hwat jild, it tilt
op fan slimme wurden en spesifike fak-
termen, dêr’t allinnich de doctorandi wei
yn witte en oan de ein fan it boek bin-
ne jo like wiis as by it bigjin. De
konklüzjes jowe neat gjin nijs en bliu-
we oan de foarsichtige kant. Gelokkich
mar. Hwant to bigjinnen mei de hüs-
haldingen, dy’t men der ütsiket, de
streek dêr’t it dien wurdt, de fragen,
dy’t men stelt, de wize hwerop dizze
fragen biandere wurde moatte, ja seis it
waer fan dy dei of it molkpüdtsje fan
de léste wike of de öfkarde bolle, kinne
mear ynfloed hawwe op de antwurden
as hiel hwat rationele faktoaren. Ik
bin dêrom tige skeptysk oer it nut fan
dit soarte fan wurk. De 42 boeren üt Hin-
naerderadiel en de 58 üt LemsterlAn,
dy’t oan dit ündersyk meidien hawwe,
sille wol forwündere opsjen, as hja dit
boekje ünder eagen krije. Ut léze dogge
se it grif net! Tj. de J.
fan it Lanbou-
Ekonomysk Institüt hawwe, in skoftke
lyn, de risseltaten publisearre fan in ün
dersyk, dat as titel draecht: „Achter
gronden van de beroepskeuze van boe
renzoons”. Hja hawwe dat dien op for-
syk fanüt de provinsjes Braban en Frys-
lan, sadat ik mei bysündere bilangstel-
ling dit boek lézen haw. Lykwols der
wie a.l earder op dizze selde fraechstel-
De skiep dy moat men skeare,
in ezel soms wol slaen,
mar man en wiif binn’ foarelkoar
de iene skeart noch slacht de oar
der is ’t net om to dwaen.
cratische minister van financiën, ver
kondigde, dat een herwaardering van de
mark in het kader van een opnieuw vast
leggen van de Internationale muntwaar
den tot de mogelijkheden behoorde. Hij
keurde m.a.w. een herwaardering van de
mark goed, wanneer de anderen zou
den devalueren. Hij wenste geen een
zijdige operatie.
Schiller, de sociaal-democratische mi
nister van economische zaken, was ech
ter een felle voorstander van een her
waardering van de mark, en wel uit
overwegingen van binnenlandse econo
mische aard. Door de grotere uitvoer
dan invoer wordt het aantal goederen
op de binnenlandse markt geringer, ter
wijl door de betaling van de lonen de
vraag juist toeneemt. Hierdoor ontstaat
een zg. oververhitting, die tot uitdruk
king komt in voortdurend stijgende prij
zen, toenemende looneisen en stijgend
tekort aan arbeiders. Driekwart mil
joen arbeidsplaatsen in Duitsland zijn
onbezet.
Men kan die oververhitting bestrijden
door te bezuinigen, door de binnenland
se vraag te beperken, maar Schiller
acht dat economisch onjuist en boven
dien politiek minder gewenst. Het lijkt
’n rechtstreeks bevorderen van de werk
loosheid en dat is met de verkiezingen
van september in het vooruitzicht niet
prettig. Bovendien is door een herwaar
dering de schuld van prijsstijgingen van
buitenlandse goederen te schuiven op de
landen, die hun eigen inflatie niet in de
hand konden houden.
molkprizen
13. Hoe sjogge de. Alden de takomst yn
'e mjitte. Binne se optimistysk of ha
se der in swiere mütse oer op?
14. Ha de alden hwat kennis en sicht
op oare biroppen, trochdat famylje of
freonen dy hawwe of kenne hja wlnlik
allinnich it boerelibben?
15. Wenje hja ticht by de stêd of echt
op ’e romte
16. Binne der ticht by technyske en ulo
en m.I.o.-skoallen, binne der fikse sa-
ken en winkels, dy’t persoaniel freegje
of is der
doarp?
Nou, ik hald der mei op, hwant der
komt gjin ein oan. En dan bin ik noch
net iens oan de soan ta. Hoe tinkt dy
der seis oer? Sommige boerejonges bin
ne mei 1213 jier al sljucht op fé en
boerewurk, mar hiel hwat oaren witte
it op gjin stikken nei, hwat se seis wol-
le. De iene wurdt gjin boer, omt hy sa
tige leare kin, mar de oare. dy’t like
goed leare kin wurdt it krekt wol. De
iene, dy’t tige in hekel hat oan learen,
wurdt dêrom krekt boer en de oare, dy’t
der ek sa oer tinkt, docht it krekt dêr
om net. Yn hokfoar sfear is de jonge
great brocht, der hinget it ek in bulte fan
óf. Sjogge de alden heech op by in fik
se boer, omt hja seis ek in moai spul
bibuorkje, dan wurdt de soan hiel oars
biynfloede as byhwannear’t it thus in
.smoarge of ftlderwetske boel is. Yn oa-
ling yngien en der wiene al hiel hwat
dingen bikend wurden, dy’t meastal of
soms in rol spylje. En elts, dy’t mei diz-
ze dingen to meitsjen hat, kin foar him-
sels in hiele rige fan dy faktoaren
opneame. Hwannear wurdt in boeresoan
seis wer boer? Hwer hinget diat fan óf?
Fan hündert en ien dingen. As men it
iene neamt, komt der fuort wer hwat
oars by. Lit my ris bigjinne, dan sjoch
jo fansels, dat der suver gjin ein oan
komt.
1. Kjn hy redelikerwize letter in pleats
krije
2. Hoef olie jonges binne der yn dy hüs-
halding
3. Hat de heit tige forlet fan him?
4. Hoe great is it al tier lik spul?
5. Hoe sjocht de pleats der üt, hoe it
ark, hoe it fé?
6. Is it in eigen pleats of giet it oer
in hierdeboer
7. Is der kans, dat de eigner de pleats
torkeapet
8. Hoe tinke de Alden oer it boer-wêzen?
9. Hoe is de posysje fan de Alden yn de
mienskip, har oansjen?
10. Hoe hawwe de Aldelju buorke? Ge-
lyk bleaun, aerdich foarüt skarrele?
11. Hoe tinke heit en mem oer it boere
libben? HAlde se derfan of fine hja it
to swier, to riskant, net oantreklik?
12. Is de mem in echte boerinne of hat
se in hekel oan de kuillucht en it ivige
boerepraet oer waer, fé, dongjen en
•v"
