Belgische organist Flor Peeters in de
Martinikerk te Bolsward
Gade Skroar
I
El
Foto van de week
Skütsjesilen
De Japanse
peanuts
a
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
iiiiiiiiilllIlliiilliniiiiHiiiiiiiHiiiiiiniiH"
f
i
llllllllllllllllllllllllliiillllllllllllliijlillllll
r-
SF p
a.. i
VRIJDAG 1 AUGUSTUS 1969
108e JAARGANG NO. 59
Wymbritseradeel.
De mens in nood
ook dicht bij huis
Hwat hat
Advertentieprijs: 16 ct per nun
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Dêr gean se wer
Us Fryske marren oer.
De wyn yn ’t seilen
En de skipper oan 't roer.
Dan is it silen
De man oan ’e skoat
Hat halden en keren
En wurk by 't soad.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
üitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adrea:
Marktstraat 13
Tel. 3044 - Na 18.30 uur 2660 ot 2335
(05157)
bruggetje wurmt). Straks (maar dat
straks duurt nog wel even) razen ze van
het ene stadsdeel naar het andere. Niet
alle bomen behoeven (direct) het slacht
offer te worden. Zoveel mogelijk zal
men de beplanting sparen, maar bomen
van dit formaat kon men nu eenmaal
niet meer verplanten. Op de foto staat
tussen de rust van Het Plantsoen en de
vrede van de Werkmansbloei als een
levensgroot uitroepteken (maar dan zon
der punt!) de schoorsteen van de HMS.
De lantaarnpaal wendt, als schaamde zij
zich voor zoveel zakelijkhid temidden
van dit romantische hoekje, zich af en
buigt het moede hoofd. Zo werd ook dit
een plaatje, dat tot mijmeren nodigt,
geschoten door de heer J. J. Wijma,
Dijkstraat 12.
’t Wetter dat bröst
De warring foarby
En skümkopkes dounsje
Oeral sa frij.
Abonnementsprijs f 3,75 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Silen sil bliuwe
By jierren dy’t gean.
Tradysje kin wêze
En haldt har bistean.
Bolswards Nieuwsblad
Organ Book”; een beknopte orgelmetho-
de voor beginnelingen (Engelse tekst)
met een begeleidende bandopname of
grammofoonplaat. Hij is tevens auteur
van een Praktische Methode voor de be
geleiding van de Gregoriaanse zang (Ne
derlandse, Franse en Engelse tekst).
Programma Oud-Vlaamse Meesters etn
J. S. Bach.
1. a. Fantasia op de III toon, P. Cor
net (15621626); b. Vijf Versetten op
Salve Regina, P. Cornet. 2. a. Prelu
dium en Fuga in d, A. van den Kerck-
hoven (16271701); b. Verset op de
VI toon „op den Cornet”, Verset op de
VH toon „op de Trompet”, A. van den
Kerckhoven. 3. Preludium en Fugato
in g klein, M. van den Gheyn (1721
1785); 4. a. Preludium en Fuga in h
klein, b .Koraalvoorspel: „Allein Gott
in der Höh’ sei Ehr”, c. Preludium en
Fuga in a klein.
dit Union maakt het zo mogelijk om vol
wassenen speciaal en democratisch te
vormen tot volwaardige burgers. In de
praktijk lukt dit uitstekend.
Door de snelle groei van de Credit Uni
ons Coöperaties op Curasao is de be
hoefte aan kadervorming steeds gro
ter geworden. De mensen durven ver
antwoordelijkheid aan. Hoe ze die ver
antwoordelijkheid moeten dragen moet
hen nog geleerd worden. Dr. Amado Ro
mer ziet in een verantwoorde vorming
van leiders een belangrijke factor in de
strijd die op de Antillen de komende ja-
ren gevoerd moet worden om betere so
ciale omstandigheden voor iedereen. Hij
Op 30 mei bleek, dat nog steeds veel Nederlanders geloofden in het sprookje,
dat Curacao een eiland van rust, zang en dans is. Een voor een deel verwoest
Willemstad was nodig om velen wakker te schudden. Opeens bleek duidelijker
dan ooit dat het met dit deel van het koninkrijk niet zo best gesteld was.
En op lt skütsje
Kreaket it want
As in wynfleach
De seilen wer spant.
de bedoeling is door sociale en materiële
voorzieningen de buurt leefbaarder te
maken. Ook dat gebeurt zodanig, dat de
mensen er zelf aan mee moeten werken.
Het werk van de stichting hangt even
wel volledig af van een groep idealis
ten, die belangeloos werken om anderen
de kans op, een menswaardiger bestaan
te geven. Voor goed sociaal opbouwwerk
is evenwel meer nodig dan alleen ide
alisme.
Daarom vraagt de stichting goed ge
trainde maatschappelijke werkers. Door
geldgebrek zijn die er nooit gekomen.
Ook een vorm van initiatief ontwik
kelen en verantwoordelijkheidsbesef bij
brengen is de Credit-Union, een coöpera
tief afbetalingssysteem zouden wij zeg
gen.
Sinds de oprichting in 1958 werd er voor
meer dan een miljoen gespaard bij de
Credit-Union en werd er voor ruim zes
miljoen uitgeleend. Veertienduizend le
den telt deze coöperatie, verdeeld over
65 groepen. Het systeem is heel sim
pel. Zorg dat een aantal armen een be
drag bij elkaar sparen en laat ze dan
om de beurt dat bedrag lenen om er
iets nuttigs voer te kopen.
Een van de grote mannen achter de
Credit-Union is Dr. Amado Römer, over
wie de afgelopen tijd in verband met de
actie Curasao nogal wat in de krant
heeft gestaan.
Dr. Amado Römer kreeg het idee voor
zijn Credit Union aangereikt van iemand
die Curacao bezocht. In een gesprek over
de Credit Union vertelde deze bezoeker
hoe hij op Jamaica met behulp van de
Credit Union de visserij had weten te
organiseren. Nadat enige verwarring was
ontstaan over de werkwijze van de Cre
dit Union zei de bezoeker: „Ik organi
seer geen vissen, ik organiseer vissers”.
Vanaf die dag heeft dit idee Dr. Römer
niet meer losgelaten. In 1958 lukte het
hem de eerste officiële Credit Union op
Curagao op te richten. Over de werk
wijze zegt dr. Römer: „Er vormt zich een
groep waarvan de leden overeenkomen
regelmatig een vast bedrag in een ge
zamenlijke pot te stoppen. Wanneer een
der leden voor een grotere uitgave staat
kan hij uit de kas lenen. Uit de groep
wordt een commissie gekozen, die beoor
deelt of de aanvraag om een lening in
gewilligd kan worden. Deze wijze van
sparen stelt velen in staat om de hoogst
noodzakelijke aankopen te doen waar
men anders nooit aan toe komt. Dr.
Römer vertelt dat de eerste leningen
van de Credit Union gingen naar een
vader van drie kinderen, die dankzij de
lening voor het eerst sinds zijn huwe
lijksdag wat kleren kon lopen, en naar
iemand die wat meubeltjes nodig had,
omdat hij absoluut niets had. De Cre-
schappelijk werk op Curasao, waar de
sociale wantoestanden voor het opschep
pen liggen, nog volledig van de grond
moet komen.
Op Curacao wonen 140.000 mensen, van
wie er meer dan 20.000 werkeloos zijn.
Daarbij zijn mensen met een technische
opleiding of Mulo. Er is een groot te
kort aan goede woningen. Dertig pro
cent van de huizen is zonder sanitair.
In de grote krotwijken spelen zich tafe
relen af die men in Nederland voor lan
ge tijd als onmogelijk heeft beschouwd.
Acht, negen mensen wonen in een
schuurtje van enkele vierkante meters.
Kinderen en volwassenen doen him be
hoefte tegen de muur van hun eigen
huis.
De sociale voorwaarden waaronder de
werknemers op Curacao werken, zijn
te vergelijken met die in Nederland uit
de vorige eeuw. Er is geen goede ont-
slagregeling, waardoor de werkgever zijn
werknemer naar willekeur op straat kan
zetten. Er zijn bedrijven op Curacao
waar een meisje onmiddellijk ontslagen
wordt als zij in verwachting raakt. Er
wordt geen rekening mee gehouden dat
zo’n meisje vaak dé enige inkomsten
bron is voor een heel gezin.
Een behoorlijke ziekteregeling ontbreekt,
evenals minimumloon en een werkeloos-
heidswet.
Natuurlijk is het op Curacao, gezien
de slechte economische toestand en een
volledig gebrek aan grondstoffen en goe
de landbouw, niet zo eenvoudig om al
de sociale voorzieningen, die wij als nor
maal beschouwen, door te voeren. Daar
om is Curacao niet geholpen met een
plotseling van buiten af gestimuleerde
verandering van, deze wantoestanden. In
de eerste plaats zal gestimuleerd moeten
worden dat de bevolking zelf het initia
tief neemt, dat tot de veranderingen
moet leiden. Juist het sociaal opbouw
werk, is erop uit om dat initiatief tot
ontwikkeling te brengen.
De stichting buurtcentra is al geruime
tijd bezig met de sociale en culturele
vorming van kinderen en volwassenen.
Zij verricht ook buurtwerk, waarbij het
hij meer dan 1000 recitals in Europa,
de Verenigde Staten, Canada, Zuid-Afri
ka, de Philippijnen en in de Sovjet-Unie
als ook talrijke Meesterklassen, vooral
in de USA. Flor Peeters’ orgelcompo-
sities behoren tot het internationaal re
pertoire van de hedendaagse organis
ten. De melodie kent gregoriaanse zwier
en tournures, de vormgeving leunt aan
bij de oude Nederlandse polyfonisten,
terwijl het harmonisch palet resoluut
modern is, sterk uitgesproken modaal
en vaak gebruik gemaakt wordt van po-
lytonaliteit en polyritmie..
Tot zijn belangrijke orgelcomposities
behoren o.m.: een orgelconcerto met or
kest, 2 symfonieën, meer dan 300 koraal-
voorspelen, 3 Preluden en fuga's, Toc
cata, fuga en hymne over „Ave Maris
Stella”, Vlaamse Rapsodie, Passacaglia
en fuga, een concerto voor orgel en pia
no, naast vele andere werken.
Benevens deze orgelmuziek, componeer
de Peeters 10 Missen, 120 liederen
(meestal op Nederlandse en Franse tek
sten), kamer- en pianomuziek, religieu
ze en profane koorwerken op Latijnse,
Nederlandse en Engelse teksten, en een
pianoconcerto met orkest.
Hij verzorgde eveneens een praktische
en moderne uitgave van Oud-Nederland-
se Meesters voor het orgel (3 delen) en
een Anthologia pro organo (4 delen)
van de belangrijkste Europese orgelscho-
len. Zijn rijke ervaring als pedagoog
werd vastgelegd in een orgelmethode,
„Ars Organi” (3 delen), met begeleiden
de tekst in vier talen en een „Little
HoogstgevaarijjkTeder jaar eist de zomervakantie weer de nodige tol aan
verdrinkingsslachioffers, terwijl ook het verkeer, juist in de drukke zomertijd,
telkens gevaren blijft bieden. Vooral kinderen worden er de dupe van. Leer uw
kinderen vooral op te letten. Onverwacht oversteken, vooral achter een bus
vandaan, kan nare g volgen hebben. Zelfs de meest geroutineerde chauffeur
kan hier vaak geen ongeluk voorkomen.
Reeds in 1963 kwam het toen nog ta
melijk onbekende Peanuts, helemaal
uit Japan naar Europa. Zij traden toen
op in de Caterina Valenteshow. Later
werkten zij mee aan een gigantische te
levisieshow, gemaakt door Michael
Pfleghard „die grosse Show von Tokio”.
Dit programma is ook op de Nederland
se beeldbuizen te zien geweest.
Emi en Yurni, deze zangeresjes uit To
kio (hun werkelijke namen luiden Hi-
diyo en Tsukiko en zij zijn tweeling
zusjes) zijn nu 20 jaar. Al heel jong
startte hun showcarrirèe. Zij waren toen
ongeveer tien jaar oud.
üs hjoed to sizzen 1
is daarom bezig met de oprichting van
een vormingsinstituut.
Zowel de stichting buurtcentra als de
oprichting van een vormingsinstituut
wil „Mensen in Nood” laten delen in de
geldelijke bijdragen die Nederlanders
voor hun verre „rijksgenoten” willen af
staan. Er zal een deskundige project
commissie worden benoemd om de pro
jecten verder te beoordelen.
Uiteraard zal buiten verantwoording
worden gegeven.
Bijdragen kunnen worden gestort op gi
ro 1111222 t.n.v. „Mensen in Nood”/
Caritas Neerlandica, Den Bosch, onder
vermelding van CURACAO.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Onmiddellijk na de sociale onrust op
Curasao en de uitbarsting die erop volg
de, werd „Mensen in Nood”,Caritas
Neerlandla van verscheidene zijden be
naderd om een actie voor Curasao te
coördineren.
Daarbij waren Antillianen in Nederland,
die iets voor hun landgenoten wilden
doen, maar ook Nederlanders die het tijd
vonden dat wij de ellende op de stoep
van onze voordeur niet zouden overslaan.
Weer anderen meeneten, dat nu de Ne
derlandse bevolking aan de beurt is om
Curasao uit de nood te helpen; Curagao
zamelde immers ook spontaan gelden in
toen Nederland tijdens de overstroming
in Zeeland in nood verkeerde.
Wie is eigenlijk „Mensen in Nood”
Deze stichting stelt zich ten doel het
bijeenbrengen van gelden voor de hulp
verlening aan slachtoffers van natuur
rampen, oorlogsgeweld e.d. en naast en
kele kleinere activiteiten, ook in het
bijzonder voor de verstrekking van gel
delijke bijdragen aan ontwikkelingspro
jecten. Als gevolg hiervan was de stich
ting „Mensen in Nood” b.v. ook een
van de deelnemende partners in de Stich
ting „Eten voor India” en in de Stich
ting Vluchtelingenhulp Biafra-conflict.
Toch is de leniging van de nood zo dicht
bij huis niet zo ongecompliceerd als die
in Biafra of India. Kan men in die ge
bieden de lege magen tellen en alles op
alles zetten om die enigszins gevuld te
krijgen, op Curasao is men niet gehol
pen met alléén materiële bijstand. Op
het ogenblik is naar de mening van des
kundigen op het gebied van het maat
schappelijk werk het sociaal opbouw
werk. kweken van initiatief en verant
woordelijkheidsbesef van groot belang
voor het welzijn van de Curaxjaonaars.
Ook politici zien dat in.
Het statenlid S. Migaud zei na de on
lusten in Willemstad: „Onze gemeenT
schap staat of valt met de opzet van het
maatschappelijk werk. Als het nu na
deze waarschuwing nog niet van de
grond komt, dan hebben we voor de toe
komst geen goeds te verwachten”.
Hiermede onderstreept hij, dat het maat-
Donkere schaduwen boven Het Plant
soen, letterlijk zowel als figuurlijk. Wéér
valt een mooi stukje Bolsward ten of
fer .aan efficiency en staat het recrea
tieve het vèrkeertechnische in de weg.
Zo u het nog niet had gezien, dit is
de stadsgracht tussen Werkmansbloei
en Het Plantsoen. Op de voorgrond
rechts het straatje van de Werkmans
bloei, hier en daar met een hekwerkje
rond de schaarse tuintjes. De forse bo
men van Het Plantsoen spiegelen zich
in het water. Wie zichzelf spiegelt
spiegelt zich zacht. Maar in de verte,
staat als potentieel gevaar voor de rust
(die hier niet roest) een serie auto’s.
Nu nog geparkeerd, eenvoudig omdat
ze niet verder konden (hoewel een en
kele waaghals zich wel eens over het
In het kader van het Belgisch-Néder-
lands Cultureel Verdrag zal de beken
de Belgische organist Flor Peeters in
het tijdvak van 18 juli tot en met 14
augustus 1969 een tournee door Neder
land maken. De heer Peeters zal een
twaalftal concerten geven in steden waar
zich grote en belangrijke orgels bevin
den.
Eén dezer concerten, die allen met steun
van voomoemd Verdrag worden georga
niseerd, zal plaats vinden op dinsdag
5 augustus a.s. in de Martinikerk te
Bolsward en aanvangen om 20.00 uur.
Het concert zal warden bljgewocnd door
Z.E. de Ambassadeur van België.
Flor Peeters werd geboren op 4 juli
1903 te Tielen (prov. Antwerpen.) Hij
studeerde aan het Lemmensinstituut te
Mechelen en kwam later in vruchtbaar
contact met Dupré en Tournemire. Ge
durende vijf en veertig jaar wijdt Flor
Peeters zich aan een drievoudige car
rière: kerk- en concertorganist, compo
nist en pedagoog. Sedert 1923 is hij or
ganist aan de Metropolitaanse kerk van
België te Mechelen.
Van 1952 tot 1968 was hij directeur van
het Koninklijk Vlaams Muziekconserva
torium te Antwerpen, alsook titularis
van de orgelklas. Hij gaf bovendien van
1935 tot 1948 een Meesterklas van or
gelspel en comspositie aan het Conser
vatorium te Tilburg (Holland). Pee
ters is de belangrijkste vertegenwoordi
ger van de moderne Belgische orgel-
school, die teruggaat op Jaak Lemmens
(18231881). Als concertorganist gaf
Oer in arbeider wurdt praet yn ’e
foarein, oer de boer yn it bargehok.
1??
-Xy
