Ook Bolsward actief
komende
m
GabeSkroar
vredesweek
l
Opzei en organisatie van het inter-
kerkelijk vredesberaad
De Blauwhüster toer
Fan de Mart iny toer
Hlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
i
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
2
F
4
DINSDAG 2 SEPTEMBER 1969
108e JAARGANG NO. 68
W ymbritseradeel.
Hwat hat
Tentoonstelling
Markt
lingslanden en de rijke landen.
(vervolg op pag. 2)
kXNNX.XXXXXXXNXXXNNNVSXVKNX.NVKWSXNXNNNN'
KSVXW
Wagenspelen
Tekenwedstrijd
Teach-in c.q. hearing
Bolsward doet mee
Winkeliers
Mat tl as
Verkoop Vredeskrant
Activiteiten
S. Schoffelmeer
Tj. de J.
Advertentieprijs: 16 ct per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Vredesweek 1969
houdt het volgende in
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
TeL 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
FAN DE MARTINY-TOER
DE HEAR K. FOPMA HAT GELYK!
Yn it nümer fan de foarige wike stie
in ynstjürd stik fan de hear: K. Fopma
to Huns. Ik lit it hjir jitteris folgje,
hwant it koe sommige lezers üntkomd
wêze. Hjir is it:
Oan de skriuwer fan de
Martiny-Toer
Foar bütensteanders liket it hwat, foar
de ynsider binne it slach op slach nare
stikjes. Dit skriuwt de hear Tsjebbe de
Jong yn syn leste „Fan de Martiny-
Toer”. Nou, dan rekkenje ik my mar
by de bütensteanders, hwant ik kin fan
Van zondag 21 september tot zondag 28
september wordt door het Interkerke
lijk Vredesberaad, waarin acht kerken
samenwerken, de derde vredesweek ge
organiseerd.
Dit jaar zal de aandacht gericht zijn
op de verhouding tussen de ontwikke-
viteiten verdeeld worden en tot fusie
van de groepen overgegaan worden.
Op de scholen kunnen tekenwedstrij
den gehouden worden met als thema de
gedachte van de Vredesweek. De beste
exemplaren van iedere school kunnen op
de tentoonstelling komen te hangen, of
anderzins beloond worden.
met collectebussen kan een klein saldo
opleveren om de kosten te bestrijden.
De’markt op donderdag en eventueel op
Bolletongersdei kan gebruikt worden om
op enkele kraampjes bv rietsuiker, cho
cola, voorzien van informatie over de
ontwikkelingsproblematiek, te verkopen.
Ook valt te denken aan een literatuur-
kraam.
Al langer as in minskelibben
Staan ik hjir as Blauhüster, toer.
Ik wit noch skoan dat ik hjir set waerd,
In elkenien, dy hde’t der oer.
’k Wie folie moaijer as myn bruorren
Dy mAnske, kante sealtektuorren.
Ik wie hwat bisünders,
’t pronkje fan’t gea.
Nou.hündert jier letter.
Ik skamje my dea!
ït wie yn achttjin acht en sechtich
Doe kaem ik ré, mei tsjerk’ en al.
In man fan namme, doctor Cuypers,
Dy skoep üs, moai fan foarm en stal.
Gjin twadde toer sa rank fan line,
Sa heech, sa skerp, koe men hjir fine.
Doe wie ik jimm’ gloarje,
’t Roun kald oer myn lea.
Nou.hündert jier letter.
Ik skamje my dea!
Abonnementsprijs f 3,75 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Hoe gauwer immen misledige is,
hoe lytser syn geast
Bols wards Nieuwsblad
Het Interkerkelijk Vredesberaad is eind 1966 tot stand gekomen met de bedoeling
de verantwoordelijkheid van de kerken voor de wereldvrede tot uitdrukking te
brengen. Hierbij wordt gedacht aan studie, voorlichting en gewetensvorming.
Gezien het belang van de zaak achten de kerken het van het grootste gewicht
zich gezamenlijk in te zetten voor de bevordering van de vrede.
Op dit moment nemen de vertegenwoordigers van de volgende kerken en genoot
schappen deel aan het Interkerkeljjk Vredesberaad:
1. de Doopsgezinde Broederschap.
2. de Evangelisch-Lutherse Kerk.
3. het Genootschap der Vrienden (Quakers).
4. de Gereformeerde Kerken in Nederland.
5. de Nederlandse Hervormde Kerk.
6. de Oud-Katholieke Kerk.
7. de Remonstrantse Broederschap.
8. de Rooms-Katholieke Kark.
Nou stiet der foar myn doar in kape
Fan planiken, gearklost rüch en rou.
Sok dwaen dat skreaut dochs oan ’e protters,
Jimm’ eangje my, jimm' wurde skou.
Binn’ jimme Friezen? ’t Moat net gekker!
Kom üt de dodze, wurdt ris wekker!
’k BIn lang al oan help ta,
Sa nedich as brea.
Hwêr bliuwe jimm’ dieden?
Ik skamje my dea!
Lit my Hgjinne de hear Fopma tige
hertlik tank to sizzen foar syn ynstjürd
stik, hwant troch dizze takelde rigels
binne my de eagen iepen gien. Ik bin
fier mis west mei myn skriuwen tsjin
Jildert Zuidema. Dat sjoch ik nou klear
yn. Jou stikje forklearret alles sa düd-
lik, dat ik winilik net bigripe kin, hoe 't
ik sa dom wêze koe om dat seis net yn
to sjen. Jo sizze torjucht, dat myn stik
jes de irony en de parody misse, dy’t
Jildert Zuidema wol brükt. Alwer jo
ha skoan gelyk.
Dit mis ik alhiel. En foar minsken,
dy’t graech stikken léze om it forsetsje
is dat grif in great tokoart. Myn stik
jes binne serieus, al to serieus foar party
minsken, jo ha gelyk. Hja misse de toan
en de wize fan sizzen, dy’t op ’e Fé
merk hiem is. -alteast by party fêste
klanten. Klaas Baarda joech der in düd-
Dy sei: Fuort mei dy boelen doe
wie de büterberch sa mar fuort, bigryp
ik. Prachtich, hwat in keardel! En dan
dy ütspraek oer dy domste boer, dy is
machtich. Allinnich freegje ik my seis
óf: Hwat wie dit nou, irony of parody?
Soe sa’n spreuk ek like aerdich wêze
as jo him omkeare. Dan soe it wurde
De domste ambtner üt den Haech hat
mear brein yn ’e kop as alle Fryskr
’k Stie altyd tsjinstber en réwillich
Foar jimme klear, by nacht en dei.
By bran, by feest, by moblisaesje,
Ik joech myn lüd, ik libbe mei.
Noch is myn brünzen stim to hearren
By heechtijdagen en forstjerren.
Stie eartiids myn flage
Heech boppe it gea.
Nou.hündert jier letter.
Ik skamje my dea!
De Jan Brugmanacademie, een discus-
sieclub op de gelijknamige school zal
op een voor alle scholen en anderen
toegankelijke avond of middag derge
lijke aktiviteiten organiseren. Contact
persoon: Claes Visser, Kwartelstraat
47, Leeuwarden, tel. 05100 27129.
üs hjoed to sizzen
„f.,?**,.
De bedoeling is, dat in de lege UNIC-
zaak aan de Nieuwmarkt een tentoon
stelling ingericht wordt, die in maquet
te, beeld, plaat, foto en anderszins de
statistische gegevens over de proble
matiek Noord-Zuid uitbeeldt. Het lijkt
ons een ideaal objekt, waarmee velen
zelfs in teken- of handenarbeidslessen
bezig kunnen zijn. Artistieke assistentie
hiervoor wordt ingeroepen van bv. de
tekenleraren. Statistische informatie
hiervoor vindt u in de vredeskrant, ont-
wikkelingssamenwerkingsliteratuur en
kan verkregen worden bij drs. S. J. de
Haas, S. van Haringhouckstraat 28, tel.
2163.
Gepoogd zal worden de winkeliers er
toe te bewegen hun etalage in de vre
desweek te wijden aan het centrale the
ma. De maquette, affiches e.d. zullen
ze hiervoor kant en klaar aangeboden
krijgen en moeten dus door de werk
groep zelf uitgevoerd worden. De riet- 1
suiker en cacaoproblematiek zou bv. in
de levensmiddelenbedrijven tot uitbeel
ding kunnen worden gebracht. Contact
persoon: drs. K. A. Duran,
Poortvlietlaan 5, tel. 2805.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
die o.m. zekere doelen aangeeft en nor
men van goed gedrag. De voorstellen
die thans beschikbaar zijn, die van
Plancommissie van de Verenigde Na
ties, zijn duidelijk en krachtig.
Maar nog lang niet iedere regering is
al zo ver dat zij deze doelen en normen
aanvaardt. De publieke opinie is veelal
weifelend, indien niet regelrecht afwij
zend. Hier nu ligt een grote taak voor
de kerken: te helpen om onze medebur
gers er van te overtuigen dat er een
krachtig beleid nodig is, ook op dit ge
bied, om de wereld veiliger te maken.
Het gaat er in de eerste plaats om,
de politieke opinie in de grote landen
rijk of arm te krijgen tot deze
gemeenschappelijke inspanning. Maar
ook bij ons zijn er heel wat problemen;
bovendien kunnen wij, als we al iets
meer willen doen, een voorbeeld zijn.
Daden doen veel meer dan woorden.
Zijn wij bereid om de bescherming op
te geven van bepaalde bedrijfstakken,
zoals suikerproduktie of bepaalde de
len van de textiel- en de metaalnijver
heid? Wat stellen we daarnaast om op
andere gebieden werk ffe bieden, waar
door onze mensen kunnen worden opge
vangen? Doen wij mee aan de wereld-
cacao-ove reenkomst Het zijn maar een
paar vragen.
De kerken kunnen veel doen door aan
onze mensen uit te leggen dat naasten
liefde niet alleen een kwestie is van
persoonlijke verhoudingen daar kan
het ook nog wel beter! maar ook
van rechtvaardige regelingen, voor de
wereld als geheel.
Van de inleiding gehouden door prof,
dr. J. Tinbergen op de persconferentie
Vredesweek geven we hier een samen
vatting:
Het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV)
is terecht gedragen door ongerustheid
aangaande het handhaven, in de ko
mende decennia, van de vrede en ziet
een taak o.a. voor christenen om bij te
dragen tot de organisatie van de vrede.
Om te komen tot een vreedzamer we
reld zullen op verschillende terreinen
bovennationale samenwerking en uit
eindelijk wetgeving en wetsuitvoering
nodig zijn. Sommige van de gebieden
waarvoor dit geldt, bv. dat van de be
perking der bewapening bieden bijzon
der moeilijke vraagstukken. Andere ge
bieden. die evenzeer een belangrijke rol
moeten spelen bij de organisatie van de
vrede bieden meer zichtbare, reeds nu
te verwerkelijken, mogelijkheden. Me
de in deze gedachtengang heeft het
IKV de vredesweek van dit jaar in het
teken geplaatst van een dezer gebie
den, te weten, de sociaal-economische
samenwerking tussen rijke en arme lan
den, om deze laatste in een krachtiger
tempo te doen groeien in welvaart.
Wij kunnen hier aansluiten bij belang
rijke initiatieven genomen door de Ver
enigde Naties in het algemeen en het
Verruimde Program van Technische
Bijstand en de Wereldbank in het bij
zonder, die elk hun bijdrage voorberei
den tot een nieuwe ontwikkelingsstrate
gie voor de jaren zeventig. Wat de ad
viseurs van deze instellingen hopen is
dat een krachtiger politiek zal worden
gevolgd door zowel de ontwikkelde als
de ontwikkelingslanden; bovendien dat
deze meer op elkaar zullen zijn afge
stemd. Er moeten, naar de adviseurs
menen, toezeggingen gedaan worden,
van beide kanten, waaraan mén zich
dan houdt en waarop ook controle zal
worden uitgeoefend. Het nieuwe, Twee
de Decennium, zou worden ingeluid door
een verklaring van de Verenigde Naties
de „Veemarkt” üt de Ljouwerter kran-
te faek even smulle. Ik freegje de hear
De Jong hjirby: „Gun üs alderen dit
forsetsje noch. Ik lês ek graech: „Fan
de Martiny-Toer” mar de toan mist nef-
fens my de irony en de parody fan de
„Veemarkt”. En hwa fan de twa gelyk
hat, gjin mins dy’t it wit. Al wer folie
jierren lyn kaem de fékeapman Klaas
Baarda fan Blessum ris by üs op ’e
pleats. Doe wie it ek mei de büter
misére, it waeid yn ’e kuolhuzen op-
slein. Baarda sei: „Fuort mei dy boel”,
en hy sei ü.o. „De domste boer hat
mear brein yn ’e kop as alle hearen
meielkoar yn ’e Haech. Litte wy fan
dit léste nou mar Brussel meitsje.
Hjir hald ik mar op.
Om de centrale gedachte van de Vredes
week, de tegenstelling Rijk-Arm op de
wereld, in Bolsward verder uit te dragen
en gestalte te geven zijn in een voorlo-
pik werkgroepje op het Jan Brugman
college de volgende ideëen geboren.
Om het thema te concretiseren hopen
wij op een zo massaal magelijke deel
name aan de aktiviteiten, waarbij zo
veel mogelijk mensen zelf werkzaam
zijn. Een eerste toezegging tot deelna
me is al ontvangen van de 3 Mavo-
scholen, 2 huishoudscholen en de Tech
nische School. Gepoogd zal worden de
werkgemeenschap van kerken, de plaat
selijke afdelingen van de politieke par
tijen en verschillende verenigingen tot
deelname te bewegen.
Een voorlopige lijst van eventuele akti
viteiten vindt u hieronder. Deze lijst
heeft een voorlopig karakter, omdat
nieuwe voorstellen welkom zijn en even
tueel niet te realiseren projecten afge
voerd kunnen worden.
Op het Jan Brugmancollege zijn voor
al deze aktiviteiten al kleine groepjes
gevormd van leraren en leerlingen, die
zich aangetrokken voelen tot de uitvoe
ring van de projecten. De bedoeling is,
dat op andere scholen en in groepen het
zelfde gebeurt. Hierna kunnen de akti-
lik foarbyld fan. Dat heart blykiber by
de sfear fan de fémerk, dér hat men
syn eigen wize fan dwaen en sizzen. It
heart der ek thüs. Dér heart men siz
zen: Ik sil tsjerre as ik nou noch in sint
mear bied en fiif minuten letter biedt
de man fiif en tweintich goune mear.
Dat is wizansje. In takelde kear ha ik
ek wol ris op in fémerk west en ik wit
noch, hoe’t my der in boer oanspriek,
dy sei: „Jo ek op ’e merk”. Ik wie doe
in jong ünderwizer, dy’t studearre foar
de lanbou-akte. Ik andere fan ja en
tortelde doe, hwert ik foar dwaende wie.
Hy woe der mear fan witte, hwat dat
ynhold en ik praette doe oer féteelt en
erfeliksheitslear. By dat léste wurd sei
er: „Sjoch. der laitsje wy lju om. Sil
ik jo ris sizze, hoe ’t dat sit: Ik hie
forline jier in süch, nou mAlder kin jo
har net tinke en ik haw in team biggen
krige, moaijer binne se der net, al woe-
ne jo se seis meitsje!” En doe wie ik
sa dom om to sizzen: „Nou, dan is it
fokken foar jo tige maklik!” Hy sei:
„Hoe sa?” ik sei: „Jo sykje tonei altyd
om de raerste süch en jo krije altyd de
moaiste biggen!” Mar dat wie mis. Hy
roun lilk fuort.
Sjoch dyselde flater haw ik nou wer
bigien. Ik ha de stikjes fan „De Vee
markt” serieus nomd. Jo dogge dat net,
foar jo binne it forsetsjes mei irony en
parody en dat is de krekte opfetting.
Dat is my nou goed düdlik wurden en
jitteris tige myn tank. Hwant tonei
hoopje iik it ek sa to lézen en yn pleats
fan argewaesje. sil it dan ek foar my
in forsetsje wêze. Dat foarbyld fan keap-
man Klaas Baarda is ek tige düdlik.
Onderzocht moet worden wat de meest
effectieve methode is om de krant in
ieder gezin te brengen. Gedacht kan bv. ij
worden aan verkoop van deze krant bij 2
de kerken. Op het Jan Brugmancollege 5
heeft zich echter reeds een werkgroepje
gevormd die via een bliksemaktie van
plan is de huis aan huis verspreiding S
te organiseren. Contactpersoon: drs. K. 2
A. Duran. De huis aan huis verkoop y
mear orein yn e Kop as ane e
boeren meielkoar. Laitsje jo dan nochJ
Of is de aerdichheiet der dan óf? 5
Hwant mei irony en parody is it meast 2
sa, dat de forsetsjes derfan gean to’n S
koste fan takelden, dêr’t dan de man- 5
nichte om gnysket, mar dyselde mins- 5
ken wurde breinroer en stean op har 3
efterste poatsjes as harren it minste x
missein wurdt. My en ek tocht ek jo, is 5
leard: Wat gij niet wilt dat u geschiedt, 5
doe dat ook aan anderen niet. 2
Mar jitteris op 'e fémerk is it in oare 3
Ik flagje nou mar mear op healwei,
Dat past my, slim forware toer.
Fan ’t Frysk klimc.et bin ik tramtearre,
Ik kin der hieltyd minder oer.
Wie 'k jierrenlang sa goed as bólle,
’t Is üt, nou lit ik stiennen félle.
Lang hAldde 'k my krigei
En kein wie myn lea.
Nou.hündert jier letter.
Ik skamje my dea!
kwestje. Dér wit men wol, hwat al dy
swiere wurden bitsjutte. Dér „smulle”
de lju fan, hoe mélder hoe moaijer
Mar it moat dan ek op ’e fémerk bliuwe
en fansels yn de stikjes „De Veemarkt”
fan Jildert Zuidema. It soe sünde wêze
as jo en folie lêzers fan de Ljouwerter I
Krante dit wikelikse forsetsje om to 1
smullen fan „irony en parody” misse
moasten. Ik kin jo sizze, dat ik tonei
ek ütsjoch nei it Sneonsnümer fan de
Ljouwerter, al wie it allinnich mar om
to learen, hwat irony en parody is.
Hwant jo sjogge wol oan dit antwurd
fan my, dat ik dér alhiel gjin bigryp
oer ha. Mar faeks lear ik dat noch fan
Jildert Zuidema.
Op zondag 21 september wordt de vre-
deszondag gehouden. De kerken geven
een gezamenlijke boodschap uit.
Er wordt een vredeskrant verspreid ta
een oplage van 900.000. Prijs per exem
plaar f 0,15, waarin op eenvoudige wijs»
het thema van de vredesweek wordt uit
eengezet. (Grote aantallen enige re
ductie).
Radio en televisie zullen speciale aan
dacht wijden aan de vredesweek.
De Novib heeft het initiatief van het
Interkerkelijk Vredesberaad om de vre
desweek 1969 in het teken van de ont
wikkelingsamenwerking te plaatsen met
enthousiasme begroet. Plaatselijke No-
viibgroepen zijn verzocht medewerking
te verlenen aan de organisatie van de
vredesweek.
In vele plaatsen ta Nederland zijn voor
bereidingen getroffen om de vredes
week duidelijk accent te geven. Van de
vele vormen van activiteiten rijn te noe
men teach-ta, forumavond, vredes-
markt, walk-ta, voettocht, vredes-
kraampjes, politieke café, jeugddienst,
speakers-corner, rietsuikeraktie, X-Y
actie etc.
De groots opgezette actie vindt plaats
in Dronten ta de Flevopolder, waar ta
het weekend 20 en 21 september via een
non-stopprogramma op speelse wijze
gestalte wordt gegeven aan het werk
woord vrede. Deze manifestatie, die
sterk de aandacht zal trekken van de
nieuwsmedia, kan worden beschouwd
als het startpunt van de vredesweek.
Een uitbeelding van de tegenstelling
Noord-Zuid in cabaret-, toneel- of zang-
spelvorm, die uitgevoerd kan worden op
een platte wagen. De duur hiervoor kan
beperkt blijven tot 15 minuten A een 3
half uur. Op donderdagmorgen en tij-
dens de koopavond op vrijdagavond kun- I
nen de wagenspelen op verschillende
plaatsen uitgevoerd worden bv. voor
Hotel de Wijnberg, stadhuis, Broere-
plein.
Mislschien is het mogelijk dat althans
iedere school een eigen spel opvoert,
waarbij het competatieve element niet
vergeten behoeft te worden. Adviseur:
de heer A. van der Werf, Sieswerder-
reed 1 te Hichtum, tel. 3103.
Z
