Arabische
Islamitische
en
conferenties
6abe Skroar
Wat zijn de bevoegd
heden
van een
Secretaris=Generaal
Foto van de week
r I h
Mil
Positie van Dubcek steeds weer be
dreigd
Naar een grote Christelijke partij
o
j IH
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Prins Claus
Meeneem textiel
Opbrengst collecte
0103
Hwat hat
1
i
E b
U3MV
VRIJDAG 5 SEPTEMBER 1969
108e JAARGANG NO. 69
Noord-Ierland
Dubcek bedreigd
Verkiezingen in Ghana
Vliegtuig gekaapt
üs hjoed to sizzen
Staatsgreep in Lybië
..Ik
Piet
(Foto L. K. Mol)
Advertentieprijs: 16 ct per
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Neisimmer en dat wol yn dübelde bi- it llbben trochbringt, leit hjir to sint-
tsjutting. It rêsthfts Ny Stapert to Worn- sjen on in moaije neisimmer.
mels, dër’t manniehien de neisimmer fan
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
bische wereld groeiende afkeer van de
Ver. Staten, welk land geldt als de
kampioen van Israël.
In zekere zin is het ook een staatsgreep,
dat de drie voornaamste militaire lei
ders in Brazilië de macht in handen
hebben genomen, nu president Costa e
Silva door ziekte de leiding van het land
niet meer in handen kan houden. Door
hun overneming van de macht hebben
de militairen de vice-president gepas
seerd, die geen militair was.
S'peeld dan stammen tegenstellingen, zo
als gebruikelijk is in de meeste Afri
kaanse landen die niet gegroeid zijn uit
een nationale saamhorigheid, maar uit
de toevallige grenzen die de Europese
koloniale mogendheden trokken ter af
bakening van hun invloedsgebded.
Met de herdenking van die Russische be
zetting van Tsjecho-Slowakije is de ont
wikkeling in dat land niet voltooid. Het
tijdperk van de zuiveringen dreigt nu
aan te breken. Hardnekkige geruchten
doen de ronde, dat de druk steeds toe
neemt om Dubcek en de andere leiders
van de liberale vleugel van de commu
nistische partij te arresteren en te doen
veroordelen. Wanneer het centrale co
mité deze maand bijeen komt, zal Dub-
cek zijn positie daarin wel verliezen,
evenals zijn functie als voorzitter van
het parlement. Naar verluidt zou slechts
president Svoboda weigeren zijn toe
stemming te geven tot een proces tegen
de hervormers, wie verweten wordt sa
botage in een hoge regeringsfunctie te
hebben bedreven.
Bovenstaande foto is een schoolvoor
beeld van wat wij destijds eigenlijk be
doelden met de toenmalig gebruikte on
dertiteling: Bolsward zoals u het niet
kent. Zelfs rasechte Bolswarders, zo be
wees ons een kijktest, moeten even met
hun ogen knipperen en zich even ach
ter het oor krabben om deze foto te
plaatsen. Er staat een duidelijk herken
ningsteken op, de St. Fransiscustoren.
Maar waar in vredesnaam leidt zo’n ge
zellig straatje met stoepjes en al naar de
r.k. kerk? Dat moet wel ergens aan de
Dij lakker of Laag Bolwerk zijn, maar
hier zoekt men het tevergeefs. Het is
noch de Flipsteeg, noch de Hanekopers-
steeg, noch de Brouwerssteeg. Ra, ra,
wat dan wel. Och het is zoals zovaak
het ei van Columbus. Als u het weet,
zegt u och heden ja, dat ik dat niet
zag. We zullen het maar verklappen. U
ziet hier vanaf de Heremastraat de Klei
ne Hoogstr. (links eindigend met boek
handel Falkena). Aan de overzijde van
de Jongemastraat, die u nauwelijks ziet,
omdat die de foto dwars snijdt, ziet
u het nieuwe gedeelte van het stadhuis,
voorheen politiebureau. Daarachter het
parkeerplaatsje aan de ingang van de
Kerkstraat, waarover we de vorige maal
schreven. De straat (of het straatje)
dat u ziet is dus de Kleine Hoogstraat
Claus voelde het wel heel secuur
Ik lijk een omstreden figuur
Echter zijn houding doelbewust
heeft alle tegenstand gesust
En weldra sprak men allerwegen
Die jongeman valt ons niet tegen
Ja wij geloven het nu heus
De prinses deed een goede keus.
Symboliseert oranjetrouw.
Ouders met hun twee zoontjes-klein
De frisse bloei van Drakenstein
Eén hoop en wens klinkt allerwegen
Stelle de Here hem ten zegen
Een man in volle levenskracht.
Waarvan men, terecht, veel verwacht.
Claus verjaart en het rood-wit-
blauw
Hald fan alles hwat aid Is: Side
freonen, aide tiden, aide seden, aide
boeken, mar binammen fan jou aide
heit en mem
Abonnementsprijs f 3,75 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
In de Arabische wereld is het aantal
koninkrijken met een behoudende, tra
ditionalistische vorst aan het hoofd met
één verminderd, nu een revolutionaire
raad zich van de macht meester heeft
gemaakt in Lilbië door koning Idriss te
verjagen. Libië, gelegen tussen Algerije
en Tunesië aan de ene, eh Egypte aan de
andere kant aan de zuidelijke oever van
de Middellandse zee, komt niet vaak in
het nieuiws. Het heeft zijn olieindustrie
flink ontwikkeld en de grote Ameri
kaanse basis zorgt voor’ de nodige in
komsten. Het is niet uitgesloten, dat
de radicale Libiërs, die nu de macht in
handen hebben genomen, mede tot hun
daad zijn gekomen uit de in de Ara-
zen”. Premier De Jong beloofde in elk
geval dat de regering in de bestaande
situatie rond het grenskonfliet met
Guyana geen aanleiding ziet om extra
troepen naar Suriname te sturen.
De Arabische topconferentie, waar koning Hoessein van Jordanië en president
Nasser van Egypte op aan hadden gedrongen na de brand in de El Aqsamoskee
in Jeruzalem, gaat niet door in de vorm die zjj gewenst hadden. Toen vorige
week de ministers van buitenlandse zaken van de landen van de Arabische Liga
in Kaïro zich over dit voorstel beraadden, bleek koning Feisal van Saoedi-Arabië
er weinig voor te voelen. De brand was niet iets wat alleen de Arabische wereld
aanging, liet hij zijn vertegenwoordiger betogen, maar de gehele islamitische
wereld. Derhalve zou er een islamitische topconferentie moeten worden gehouden.
Dat zou haast klinken alsof de gehele islamitische wereld tegen Israël in het
geweer zou moeten «orden gebracht, maar Feisal heeft er toch andere bedoelingen
mee.
Toen hij aan ’t land werd voorgesteld
heeft rumoer zijn komst vergezeld.
Enkelen schudden ’t wijze hoofd.
Wat? Onze kroonprinses verloofd,
Met een jongeman van Duitsen bloede
Nederlanders, weest op uw hoede
Ben afkeuring heeft weinig zin
Maar hij komt er bij ’t volk nooit in.
Vandaag is het allang zover
De vreemdeling werd populair
Hij veroverde stormenderhand
De sympathie van ’t hele land.
Hij wordt steeds hoger aangeslagen
’t Volk heeft in hem een welbehagen
Men viert - in dankbaarheid vereend -
Blij zes september welgemeend.
Opschudding wekte eind vorige week
het kapen van een Amerikaans passa
giersvliegtuig, dat op weg was van
Rome naar Athene door twee leden van
een Palestijnse verzetsorganisatie. Zij
dwongen het toestel naar Damascus
in Syrië te vliegen. Aanvankelijk wer
den zes Israëlische passagiers daar
vastgehouden, maar vier van hen zijn
met de 95 andere passagiers en de be
manning vrijgelaten. Op het vliegveld
brachten de Palestijnen een bom in de
neus van het toestel tot ontploffing,
waardoor grote schade werd aangericht.
De actie tegen het Amerikaanse vlieg
tuig heet ondernomen te zijn als ver
gelding tegen de Amerikaanse toezeg
ging 50 jachtbommenwerpers van het
type Phantom aan Israël te leveren.
In Ghana is zich een omgekeerde ont
wikkeling aan het aftekenen. Hier had
den drie jaar geleden militairen de tot
een dictator uitgegroeide president
Kwame Nkrumah afgezet, toen hij een
officieel bezoek aan China bracht. De
bevrijdingsraad had voor 30 september
van dit jaar de terugkeer van de demo
cratie beloofd en inderdaad zijn daar nu
vrije verkiezingen gehouden. Busia, on
der Nkrumah de leider van de oppositie,
hoogleraar in de sociologie, heeft met
ruime meerderheid zijn voornaamste te
genstander Gbedemah verslagen, die tot
1961 minister van financiën van Nkru-
mah was geweest. Politieke tegenstel
lingen hebben een minder sterke rol ge-
Kernenergie
De Nederlandse activiteiten op het ge
bied van de kernenergie lopen niet zo
best. De uitgebreide en bijzonder kost
bare research op dit terrein wordt fi
nancieel een te zware last voor de Ne
derlandse bedrijven die bij dit onder
zoek zijn betrokken. Een ontwikkeling,
die insiders al geruime tijd zagen aan
komen maar die nauwelijks in de open
baarheid zou zijn gekomen als niet de
Tweede Kamer beschikt over een vecht
lustige afgevaardigde, die de problemen
rond de kernenergie als zijn specialiteit
beschouwt: de heer De Goede van D’66.
Dit kamerlid heeft al meermalen ge
zorgd voor forse ruzies met minister
De Block (Economische zaken) over het
beleid van de Nederlandse regering ten
aanzien van de kernenergie. Vorige
week vroeg hij minister De Block wat
stekelig: „Is de minister niet van me
ning, dat hij niet mag volstaan met
zorgvolle uitspraken over de Ontwikke
ling van de kernenergie in Nederland,
maar dat een actief beleid, juist met
betrekking tot de industrie, van grote
betekenis is?”
De heer De Goede betwijfelt sterk of
dat actieve beleid wel bestaat. Aanlei
ding was een mededeling van Philips,
dat de researchwerkzaamheden in Pet
ten zullen worden stopgezet. Tenzij de
regering met een subsidie over de brug
komt.
Phlips produceert in Petten radio-ac-
tieve isotopen. Het bedrijf beschikt over
een voor Nederland unieke kennis en
over speciale apparatuur, die volgens
de heer De Goede van groot belang is
voor de werkzaamheden van het Reac
tor Centrum Nederland. Het kamerlid
vreest, dat deze apparatuur nu naar het
buitenland wordt verkocht. Inmiddels
heeft minister De Block laten weten,
dat hij het ultimatum van Philips wat
voorbarig vindt. Een uitgebreide amb-
telijke commissie zit nog te studeren
of de regering subsidies moet geven.
Bij die commissie zijn de ministeries
van Sociale zaken, Economische zaken,
Onderwijs en Wetenschappen en Finan
ciën betrokken. Dergelijke interdepar
tementale commissies hebben nog nooit
de neiging gehad bijzonder snel beslui
ten te nemen of te adviseren. De be
doeling van Philips schijnt te zijn ge
weest wat spoed achter te zaak te zet
ten. Die haast heeft minister De Block
nu toegezegd.
De heer De Goede wierp vorige week
nog een andere knuppel in het ato
maire hoenderhok. Nederland is ver ge
vorderd bij de ontwikkeling van een
goedkoop procédé voor de bereiding van
Wat zijn eigenlijk precies de bevoegdheden van een secretaris-generaal op een
departement? De vraag is interessant nu zich wat moeilijkheden voordoen rond
de heer G. Peynenburg, secretaris-generaal van het ministerie van Defensie. De
heer Peynenburg bleek vorige week op eigen houtje bevel te hebben gegeven een
speciaal eskadron van de Koninklijke Marechaussee in gereedheid te brengen voor
uitzending naar Suriname. De commandant van de Marechaussee verergerde de
zaak nog door in een brief de „gespannen situatie in Suriname” als aanleiding
voor de vorming van het speciale detachement te noemen. Het kabinet bleek
bijzonder ongelukkig met deze gang van zaken. Terecht want de arme bewinds
lieden wisten nergens van en ontkenden gevraagd om commentaar zelfs
dat sprake was van troepenzendingen naar Suriname. Tenslotte heeft de Neder
landse regering weinig behoefte aan een uitbreiding van het konflikt tussen
Suriname en Guyana over een brok wildernis.
Kwalitatief onberispelijke artikelen te
gen scherpe prijzen om gemakkelijk mee
te nemen. Dat wondt het antwoord van
een aantal textielzaken op de voort
schrijdende aktiviteiten van grootwin
kelbedrijven en supermarkets cp hun ge
bied.
In hun „meeneem”-aktie zullen zij o.a.
aanbieden: lakens en slopen, bad- en
keukendoeken, molton dekens, was
handjes, pyama’s, ondergoed, panties,
kousen, anklets,overhemden e.d.
De samenwerkende winkeliers, allen aan
gesloten bij de Inkoopcombinatie „Ne
derland” NV, zullen herkenbaar zijn aan
een speciaal vignet, verbonden met de
slog: i: ,,meeneem”-textiel, altijd mee
genomen”. Bij deze campagne, die begin
september van start gaat heeft zich ook
ook aangesloten: Wolke Mode, Te.ttiel,
Marktstraat 16, Bolsward.
Dat idee van een islamitische conferen
tie doet sterk denken aan zijn propa
geren van een islamitisch blok van een
drie jaren geleden, een blok dat zich
zou uitstrekken van Marokko tot Pa
kistan, met een uitlopertje naar In
donesië. Zijn opzet was hierbij in het
grotere geheel van de islamitische we
reld een beter behoudend tegenwicht te
krijgen tegen de vooruitstrevende Nas
ser, of zelfs een beter tegengewicht te
krijgen tegen Egypte, dat toen nog
actief tegen hem ageerde in Jemen.
Feisal’s plan is door de Liga aanvaard,
terwijl de Arabische topconferentie op
de lange baan is geschoven. De behoef
te aan overleg bleef echter bestaan bij
de aan Israël grenzende landen en der
halve zal er binnenkort een kleine Ara
bische topconferentie worden gehouden,
waaraan dan Egypte, Jordanië, Syrië en
Irak zullen deelnemen met als voor
naamste agendapunt een volledige mi
litaire samenwerking, een aspect dat
op de islamitische top wel niet aan die
orde zal komen.
Coalitie
De berichten als zouden KVP, ARP en
OHU overwegen om voor de verkiezin
gen van 1971 met één gezamenlijke kan
didaat voor de post van minister-presi
dent te komen hebben de nodige op
schudding veroorzaakt. De berichten
Zijn dan ook prompt door een KVP-
woordvoerder ontkend. Maar je weet
bij dit soort dingen eigenlijk nooit of
het niet om een proefballonnetje gaat.
Als het een ballonnetje was dan is het
sneil doorgeprikt want met name de
heer Biesheuvel, aanvoerder van de
ARP, is zich vnld geschrokken. Ten
slotte kijkt hij aan tegen een deel van
de ARP, dat helemaal niets wil weten
van één grote christelijke partij. Over
een maandje of wat komen de grote po
litieke vergaderingen van de drie grote
christelijke partijen. Daar zal uitvoerig
worden gepraat over de resultaten van
het overlegorgaan (De groep van Acht
tien). De verhoudingen zullen dan wat
duidelijker worden.
In Noord-Ierland, waar het enkele we
ken geleden tot felle uitbarstingen tus
sen protestanten en katholieken is ge
komen, en waar Engelse troepen ge
bruikt zijn om de orde te handhaven,
heeft Callaghan, de Engelse minister
van binnenlandse zaken, nu zijn licht
opgestoken. De zes graafschappen van
Noord-Ierland vormen nog steeds een
onderdeel van het Engelse koninkrijk,
zij het met grote interne autonomie.
Dat betekent, dat Londen zich liever
niet in de Noordierse zaken mengt,
maar het in geval van nood wel kan
doen. Callaghan heeft met vertegen
woordigers van alle stromingen gespro
ken en is tot de conclusie gekomen, dat
voor een duurzame vreedzame ontwik
keling grondige hervormingen noodza
kelijk zijn. Het kan niet anders dan dat
deze hervormingen de bevoorrechte po
sitie van de protestanten zullen aan
tasten.
De collecte voor de Ned.\ Hartstichting
bracht in Bolsward de mooie som op
van f 1.557,86. In dit bedrag zit ook de
opbrengst van het busje in koffiebar
„De Sik” van f 48,73. Het comité zegt
allen hartelijk dank.
met in het verlengde ervan de Kerk
straat. Het is wel een pluim (en een
tientje) verdiend om de camerastand
juist zo te kiezen, dat de toren juist in
het midden kwam en de foto dus de il
lusie geeft, dat het straatje er recht
streeks heen liep, wat in feite helemaal
niet het geval was. Intussen is de Klei
ne Hoogstraat wel een erg nauw straat
je. En dan te bedenken, dat der gelijke
straatjes voorheen geen uitzondering
vormden, maar schering en inslag vorm
den. De maker van de foto was de heer
A. Mooy, die wel eens vaker blijk heeft
gegeven een scherp oog te hebben.
De heer Peynenburg bleek zijn maat
regel te hebben opgevat als een zuiver
technisch-amibtelijke zaak. „Ik moet
zxirgen dat mijn zaken in orde zijn”,
gaf hij als commentaar. Later vertel
de hij wel, dat het „tactisch beter zou
zijn geweest als hij de regering wel op
de hoogte had gesteld van zijn activi
teiten”. De heer Peynenburg is geruime
tijd staatssecretaris geweest, ook van
het ministerie van Defensie. Hij zou
dus moeten weten waar precies de po
litieke bevoegdheden liggen en wat de
politieke gevolgen zouden zijn van het
bijeenroepen van een detachement mili
tairen. De socialistische oppositieleider,
de heer Den Uyl, reageerde snel met
een aantal schriftelijke vragen op de
acties van de secretaris-generaal. Vra
gen, die even snel door minister-presi
dent De Jong werden beantwoord. Pre
mier De Jong antwoordde, dat het de
tachement niet speciaal voor Suriname
was bestemd, maar voor „alle UNO-
en Koninikrijkstaken". Een antwoord,
dat door de heer Den Uyl werd ge
schetst als „het toppunt van ongeloof
waardigheid b'jna genaat om te le-
verrijkt uranium. Dit centrifugeprojekt iiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniin
van prof. Kisteinaker zou internatio
naal hoge ogen gooien. Met Engeland
en Duitsland worden besprekingen ge
voerd over een technische samenwer
king. Besprekingen die bol staan van de
politieke moeilijkheden. Aan de ene kant
wil niemand de Duitsers technische mo
gelijkheden in handen spelen die d:
eigen aanmaak van kernwapens moge
lijk zouden maken. Aan de andere kant
ziet de atoommacht Engeland alleen heil
in het projekt wanneer het dienstbaar
is voor de goedkope produktie van
kernwapens. De heer De Goede heeft
minister De Block nu gevraagd of het
waar is, dat de besprekingen in feite
zijn stopgezet en dat Duitsland inmid
dels op eigen houtje begonnen is met een
centrifugeprojelct.
'f
I
’fist
t
h
mm
3 «l't
J
