Friesland helpt Ceylon
Bolsward presenteerde Zeskamp-
show
Stichting Friesland voor ontwikke
lingssamenwerking hield pers
conferentie
Sfeer, vindingrijk, fantasievol
S||
I
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel,
i»
r
I J
^4
W
44
4M - 4
- -
Se 44» 4? M
DINSDAG 21 OKTOBER 1969
108e JAARGANG NO. 82
-■
Vi,
Abonnementsprijs t 3,75 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Dit jaar wordt door de Stichting Friesland voor Ontwikkelingssamenwerking
voor de tweede keer een inzameling georganiseerd ten bate van Ceylon. De aktie
wordt gehouden van 20-26 oktober a.s.
De voorzitter van de stichting, de heer Kroon, zette in een daartoe gehouden
persconferentie de opzet als volgt niteen.
Dit jaar zal de aktie een iets andere opzet hébben dan voirig jaar, waarbjj de
nadruk zal komen te liggen op de aktiviteiten van de plaatseljjke comltees. In
tegenstelling tot de vorig jaar per post verspreide folders, zal de verspreiding
en daarmee het welslagen van de aktie van de plaatselijke comltees afhangen.
Hierboven vindt u de affiche, die als
vlag de lading van het Bolswardse Zes-
kampschip moest dekken. De gehele
show is opgenomen. Samen met die van
Rheden zal deze worden uitgezonden op
zaterdagmiddag 8 november. J.l. vrij
dagavond vonden in het Jaarbeursthea
ter de opnamen plaats. Een verslag hier
van wil onderstaande niet zijn. Het ver
rassingselement moet blijven. Het zijn
maar wat losse gedachten die zo op
komen. Allereerst dit: Tientallen Bols-
warders zullen voortaan wel met een
beetje meer eerbied naar de t.v. kijken
als voorheen. Er zit meer aan vast dan
men wel zou denken. Dan: het is dunkt
ons een gelukkige greep geweest van de
NCRV het kijkend publiek ook eens bij
een volwaardige uitzending te betrekken,
dus niet alleen als figurant, maar als
schrijvers, spelers en regisseurs van een
uit vele onderdelen bestaande show.
Het was geen kleine opgave, die Bols
ward gesteld werd. Met de wetenschap
dat in de eerste ronde de sport-zeskamp
werd gewonnen, hebben de deelnemers
aan de show zich compleet gegeven.
Na wekenlange voorbereidingen, na ve
le uren repeteren, na het verwerken van
tal van spanningen ook, was het dan ein
delijk zo ver, dat nog een volle dag kon
worden besteed aan de generale repe
titie en de opname. Bussen vol spelers
en supporters trokken daartoe naar
Utrecht. Zo’n dag is een belevenis. Het
samen iets doen wekt kameraadschap
en verbroedert (en verzustert). De span
ning die de gehele dag bijna zichtbaar
en tastbaar aanwezig was, deed geen von
ken overslaan: we hebben geen wan
klank gehoord. Het was voor velen een
primeur artiest te zijn. T.v. artiest
nog wel. Het gaf aanleiding tot het weg
geven van privé modeshowtjes, zowel
in maxi als in mini. Het was een bont
gezelschap dat ontspannen en vermoeid
's avonds de grote hoteltrappen besteeg
voor het diner. De portier fronste zijn
wenkbrauwen toen hij niemand minder
onder de gasten zag dan Swiebertje,
Malle Pietje en een allerliefste Saartje,
toen hij tussen de gasten vreemdultge-
doste adspirant maanreizigers ontwaard-
de en er druk werd gediscussieerd in
Hollands en Fries over de kansen van
de komende show. Want na het diner
werd het pas echt. Intussen wenste de
spraakwatervalman, gekweld door maag
krampen en de onweerstaanbare nei
ging tot overgeven, het optreden van de
reserve (die er echter niet was).
Niet dat de generale repetitie des mid
dags zoveel heeft uitgehaald, maar men
was althans in het inmense gebouw wat
gewend geraakt aan de gangen en gan
getjes, de nissen en trappen, het kolos
sale toneel en het wirwar van kabels
en schermen. Het bracht overigens wel
spanningen mee dat repeteren. Het de
cor van de brug bridge on the river
dat in het kader van deze aktie Cey
lonese jongeren verschillende middelba
re scholen bezoeken hier in Friesland.
Wellicht kan ook op het gebied van het
onderwijs meer gekoördineerd warden
en in samenwerkingsverbanden en over
legorganen van onderwijskrachten hier
over gesproken worden, eventueel in
overleg met de Stichting Friesland voor
Ontwikkelingssamenwerking, of de lan
delijke instanties op dit gebied.
In het kader van de ontwikkelingssa
menwerking worden momenteel vele,
zeer ingewikkelde zaken aan de orde ge
steld, zoals bijvoorbeeld door de kerken
in hun laatste Vredeskrant, en in ver
schillende geschriften en boodschappen
van de Vredesweek. Daar wordt gespro
ken over de kwestie van riet- en biet
suiker over de boterkwestie enzovoort.
Allerlei zaken die onze provincie nog
al raken. Zou het daarom niet goed zijn
dat er eens in het openbaar een goed
gesprek op gang gebracht wordt over de
ze zaken, zodat de mensen geholpen war
den zo goed mogelijk hun mening te vor
men. Dat zou kunnen gebeuren door de
kerken die deze onderwerpen entameer
den of door de Stichting Friesland voor
Ontwikkelingssamenwerking.
De aktie voor Ceylon blijft een goed
model voor de ontwikkelingssamenwer
king, voor de hulp die wij bieden aan
de mensen van de „derde wereld" om
uit de vicieuze cirkels te komen van
hun armoede en gebrek aan mogelijk
heden voor een eigen ontwikkeling.
Daarom hoop ik dat de aktie niet al
leen financieel een sukses zal zijn,
maar ook een goede bijdrage zal leve
ren voor het verduidelijken van de mo
gelijkheden die wij hebben om in sa
menwerking met de mensen uit de „der
de wereld” zelf hen vooruit te helpen in
hun ontwikkeling.
Mej. Nuijens van de NOVIB licht ten
slotte de recente situatie op Ceylon toe.
Hoezeer ontwikkelingshulp daadwerke
lijke samenwerking is blijkt duidelijk uit
de geslaagde aktie Friesland voor Cey-
Dé heer Kroon benadrukt voorts het be
lang van de voorlichting over Ceylon.
Hij hoopt dat naast het financieel wel
slagen ook dit facet aan de Friese be
volking duidelijk zal worden.
Voor een goede opinievorming beschikt
de Stichting over artikelen voor kerkbla
den en algemene pers. Ook vond zij Cey
lonese jongeren bereid naar Nederland
te komen om de typische Ceylonese pro
blematiek uiteen te zetten.
De heer Kroon besluit dan met de op
wekking aan de plaatselijke komitees,
zich evenals het vorige jaar geheel aan
de aktie te geven. Hij spreekt de hoop
uit, dat de publiciteit van vorig Jaar zal
doorwerken en het bedrijfsleven de be
geleidende advertentiekampagne zal wil
len sponseren.
De heer Brandsma, voorzitter van de
Raad van Gedelegeerden van het Frie
se bestuur der Stichting, voerde vervol
gens het woord. De Stichting Friesland
voor Ontwikkelingssamenwerking, aldus
de heer Brandsma, is door de Friese bur
gemeesters in het leven geroepen om bij
te dragen aan het levendig doen zijn
van de gedachte van de ontwikkelings
samenwerking bij de bevolking van
Friesland. De Stichting kan hierbij een
koördinerende en stimulerende funktie
vervullen. Ih feite blijkt het om allerlei
redenen nog niet goed mogelijk deze
koördinerende funktie te realiseren. Er
worden nog verschillende initiatieven op
het gebied van de ontwikkelisgssamen-
werking In onze provincie genomen, los
van elkaar en elkaar overlappend, dik
wijls. Daarom hoop ik, dat in de toe
komst meer gekoördineerd kan worden.
Dat kan immers alleen maar ten goede
komen aan de verschillende initiatieven
en aan de zaak van de ontwikkelings
samenwerking zelf.
Bij de voorlichting over de ontwikke
lingssamenwerking speelt het onderwijs
een belangrijke rol. Uit de pers blijkt
dat verscheidene scholen ruime aandacht
aan dit onderwerp schenken in hun pro
gramma. Het is ook een goed initiatief
viel stuk en moest n et plakband en
pleisters warden geheeld. „Saartje”
kwam tot de ontdekking dat zij ’t trom
meltje met koekjes in Bolsward had la
ten staan. En gedienstige supporter ging
in allerijl de stad in om het ontbre
kende te kopen. Hij belandde in een
mammoetwarenhuis annex supermarkt.
De vraag of hier „alles” werd
verkocht was zander meer bevestigend:
„Alles meneer, van beddegoed tot meu
bels, van speelgoed tot verfwaren!” „Ook
koektrommeltjes?” De bediende bleef ’t
antwoord schuldig. Er volgde een reeks
telefoontjes. Naar de souschef, naar de
chef, naar andere functionarssen in het
grote bedrijf, dat volgens onze zegs
man onlangs op één moment 33.000
(drie en dertig duizend!) klanten had
geherbergd. Het antwoord was tenslot
te namens de directie „Vandaag worden
geen offertes aangenomen! Komt u maar
weer eens terug!” In paniek werd nog
eens verduidelijkt, dat er helemaal geen
offerte was gedaan, dat slechts was
gevraagd of men en zo ja, waar men
koekjetrommeltjes verkocht. Dit in ver
band met een Swiebertje-opname. Een
bijna km-lange tocht achter een grote
oplaadwagen leverde echter niets op.
Toen werd ten einde raad maar wat
speculaas gekocht. Zonder trommeltje.
Om zich er uit te redden werd namens
het warenhuis verklaard, dat koekje-
trommeltjes een spcialiteit betrof, ech
ter niet een van UtrechtToen onze
supporter deemoedig met slechts koek
jes verscheen vond hij een stralende
Saartje, die enthousiast verklaarde, dat
het hele Swiebertje-decor reeds klaar
stond, met koekjetrommeltje en al. Het
is slechts één voorval uit deze middag
die voor allen wel onvergetelijk zal
blijven. Wegens de sfeer, de spanning,
de kameraadschap, het leuke van eens
een middag al het andere te vergeten
en als kaboutertjes rond te stappen in
een theater, waar de Doele maar kin
derspel bij is. Of Bolsward de show van
Rheden zal winnen is een open vraag,
al hebben we daar wel onze mening
over. Veel hangt af van de normen, die
de jury gaat aanleggen. Onze indruk was
dat de „stijve” Friezen zich van hun
speelse kant hebben laten zien en vin
dingrijk en fantasievol echte t.v. hebben
gebracht. Rheden was in vele opzichten
degelijker, zakeiijker, statischer, minder
ludiek. Het is nu maar de vraag wat
de jury het zwaarst laat wegen.
De affiche van Ate van der Werf doet
het op het scherm volgens onze beschei-
ding mening véél beter dan de kinder
tekening van een 13-jarige leerlinge van
het Titus Brandsmacollegelte Rhe
den. Maar ja. als de leeftijd in de be
oordeling wordt verdisconteerd? De re
clamespot van Bolsward kwam op de
monitor bijzonder goed over. Wat ge
lukkig achteraf, dat er is afgezien van
Advertentieprijs: 16 ct per mm.
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
het gehljs met luxaflex! In minuut
is wel het maximale gegeven: veelzijdig
en artistiek gebracht. Rheden had hier
een balletgroepje, waarvan de deelne
mers tenslotte elk een paraplu ontplooi
den met de woorden Kunst, Recreatie,
Ruimte enz. Wel leuk, maar minder ge
raffineerd, vonden we. De film over Bols
ward was zonder meer leuk, zelfs boei
end, een echt speelfllmpje. Rheden had
ook hier een meer statische film, voor
al opgezet als documentaire, met goe
de informatie en goede muziek als ach
tergrond. Hetzelfde geldt eigenlijk voor
het koor. Bolsward kwam met een „ge
speeld” koor, waarvoor veel werk is ver
zet. Vooral op de monitor kwam dit
onderdeel goed door, al was er even een
moeilijkhid met het decor. Rheden pre
senteerde hier het Thomassenmannen-
koor: heren in overhemd met pantalon
variërend van grijs tot zwart met zang
die wel leuk was, maar niet excellent.
In de spraakwaterval had Bolsward een
dubbele handicap. In de eerste plaats
was de spreker lichamelijk niet in vorm
en in de tweede plaats wist hij niet
welke handicap hem zou hinderen. Het
onderwerp: „Het nut van de neus” gaf
ook weinig mogelijkheden, maar er was
gezorgd voor een luchtige, humoristische
en zelfs op Bolsward geïnspireerde tekst,
die door de handicap echter slechts
gedeeltelijk kon worden uitgesproken.
Rheden kwam met een donderspeech te
gen een voetbalclub gebracht met veel
bombarie en goedkope effecten, overi
gens wel met bravour en grote spreek
vaardigheid. Dat de handicap voor Rhe
den geen verrassing meer was, was
duidelijk in het voordeel van onze con
currerende club. De Swiebertjescène
werd door Bolsward leuk gebracht, met
vakmanschap en goede tekst. Dit keer
was Rheden allerminst statisch. Het was
met een voor hardfietsen trainen
de Bromsnor en Siwebertje over de vloer
en in de kast een overmaat van actie.
Alleen de bezoekende vreemde dame
stond roerloos. De eigenlijke zin van het
verhaal ontging ons. Wat de modeshow
betreft waren de kostuums van Rhe
den van degelijk en duur materiaal ver
vaardigd. De ontwerpen deden niet voor
die van Bolsward onder. De presentatie
was ook hier bij Bolsward veel speel
ser. Hetzelfde geldt ook voor het con
cert. Oranje als Bolbeierband met een
kleurige en fleurige marketenster zorgde
voor een bovenslag en laaiend enthou
siasme. Rheden kwam hier met een
prachtig gecostumeerd beroepsorkest,
dat formidabel speelde. En de zaal tot
langdurig handklappen bracht. De slot
apotheose van Bolsward won het o.i.
veruit van die van Rheden. Al met al
geven we trouwens Bolsward een goede
kans, aannemende dat de jury verstand
heeft (en dat mag worden veronder
steld) van wat t.v. eigenlijk is. Is de
jury echter ingesteld op het degelijke,
't statische, heeft deze minder oog voor
woordgrapjes en speelse effecten, dan
krijgt Bolsward een harde dobber. We
wachten met spanning de 8e november
af. De rust is in Bolsward weergekeerd.
Ion, zoals die in 1968 door de Stich
ting Friesland voor Ontwikkelingssa
menwerking en de NOVIB is georga
niseerd.
Friesland bracht netto f 100.000 bjjeen.
Daarvoor kon de NOVIB een draaibank,
een generator, een irrigatie-unit, 34 wa
termeters en klein gereedschap en 10
two-wheel tractors zenden. Uit andere
fondsen had de NOVIB in 1968 reeds
2 bulldozers en 24 two-wheel tractors
met een gezamenlijke waarde van
f 300.000 gestuurd.
Dat dit materiaal nu in vod bedrijf is
behoeft geen betoog als men weet dat
40 jangeremnederzettingen (Youth Settle
ment Schemes) daarvan gebruik maken
en hierin ruim 2500 jonge boeren een
dagelijks bestaan vinden.
Het leveren van goede prestaties in
koöperatief verband met gebruik ma
king van machines die men voordien
niet kende blijkt nu na enkele jaren
ervaring in de „schemes” van de dage
lijkse leiding meer vorming te eisen.
Eerder dan het uitbreiden van het aan
tal nederzettingen denkt men dan ook
aan ’t organiseren van opleiding en trai
ning van midden-kader, waarvoor trai
ningscentra nodig zijn. Daar kan het ge
bruik en het onderhoud van de machi
nes worden geleerd. Om dit plan te rea
liseren wordt een beroep op Friesland
gedaan. Natuurlijk kan Friesland het
totale bedrag voor bouw en inrichting
van een opleidingscentrum voor „rural
development workers” en trainingscen
trum voor het goed gebruiken van land
bouwmachines niet alleen bekostigen.
De NOVIB heeft in het kader van het
medefinancieringsprogramma bij de re
gering de twee projecten ingebracht en
de NOVIB hoopt dat Friesland nu zal
meehelpen om de 25 pet. eigen inbreng,
die nodig is om de 75 pet. voor de
bouw- en inrichtingskosten van de re
gering te krijgen, bijeen te brengen.
Ruw geschat zullen beide instituten een
bedrag van f 500.000 vragen. Met een
nieuwe „ton” van Friesland zullen op
het punt van eigen financiering in ieder
geval alle zorgen uit de wereld zijn!
Op de nederzettingen heeft men nog een
ander probleem. Rijst is het hoofdvoed-
sel in Ceylon en neemt als gewas dan
ook de belangrijkste plaats in.
Als alles meezit en de oogst in februari
en maart kan warden binnengehaald
staan tegelijkertijd ook andere gewas
sen klaar om geoogst te worden of moe
ten velden gereed gemaakt warden voor
nieuwe gewassen. Iedereen die met het
agrarisch bedrijf enigszins bekend is
weet dat in zo’n geval alleen verdeling
van werk en meciianlsatie voorkomen
dat gewassen verloren gaan.
Hierin schuilt het probleem waar de 40
nederzettingen mee te maken hebben;
het binnenhalen van de rijstoogst gebeurt
met handkracht, wat praktisch betekent
dat één man twee weken nodg heeft om
een oogst binnen te halen die met een
eenvoudige mechanische dorser in één
uur is geklaard.
Het spreekt vanzelf dat het ontbreken
van zó essentieel materiaal remmend op
de arbeidsprestatie werkt. Friesland
wordt nu gevraagd te helpen dit pro
bleem op te lossen door 40 kleine rijst-
dorstmachines beschikbaar te stellen, die
door de two-wheel tractors kunnen wor
den aangedreven. Hiermee is een bedrag
van plnï. f 40.000 gemoeid.
Bols wards Nieuwsblad
i
f
