grond
Onttrekking
van
rische produkten alleen
voor zin-
volle bestedingen
Derde lustrum
aan agra-
„Odise”
ft
I
2
I
Minister ziet scherp toe op de uit-
werking van het beginselakkoord
Groots optreden ,Noor der Compagnie'
I j
Mij
jigs
èa
Fan de Martinytoer
ajt
L'!
-
J
J
i
I ’’T I
1 -
R'
1 a
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
DINSDAG 25 NOVEMBER 1969
108e JAARGANG NO. 92
Plan Mansholt
Nota Lardinois
F
Versoepeling
50
Vrees voor concurrentievervalsing
gelezen en
Foto: L. K. Mol
Grond uit produktie
Tj. de J.
„Het nuchtere stuk”, zoals de Minister van Landbouw en Visserij zeide, de nota-
Lardinois van de Nederlandse Regering bij de Landbouwbegroting-1970 op het
memorandum van de Europese Commissie inzake de hervorming van de landbouw
in de EEG, het plan-Mansholt, is afzonderlijk in de openbare vergadering van de
vaste commissie voor Landltx>uw en Visserij parlementair behandeld. Noemens-
waardige tegenstellingen in zienswijzen op de inhoud van de nota en op het in
middels in verdere behandeling vertraagde plan-Mansholt, traden niet aan de dag;
wel was er aanvankelyk onzekerheid over de zin van de Nederlandse parlementaire
behandeling thans, nu het plan-Mansholt geen vorderingen heeft gemaakt in de
ontwikkeling en concretisering der bedoelingen. Overigens maakten kamerleden
gebruik van de gelegenheid om in te haken op de actuele stand van zaken in het
EEG-(landbouw’) beleid.
Een scène uit het blijspel de Ontvoe
ring.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Minister Lardinois vond bespreking nut
tig, maar stelde vast, dat de behande
ling van het plan-Mansholt inderdaad op
de achtergrond is geschoven door de
moeilijkheden van de EEG in het afge
lopen jaar; hij herinnerde er aan, dat
de commissie niet gelukkig is geweest,
toen zij reeds in het begin haar memo
randum koppelde aan het prijsbeleid,
welke taktische fout een belangrijke oor
zaak Is geweest, dat de totstandkoming
van het prijsbeleid maanden heeft ge
duurd en tenslotte zelfs op een dood punt
is geraakt. Daarnaast hebben regerings
wisselingen in partnerlanden, de- en re
valuatie, er toe geleid, dat met het struc
tuurbeleid allesbehalve voortgang is ge
maakt. Niettemin: het plan is niet van
de kaart, maar het zal veel langer du
ren voor bepaalde zaken nader zullen
worden besproken; wel kunnen spoedig
commissievoorstellen worden verwacht
bij de behandeling in de Raad van Mi
nisters der EEG van het vraagtsuk der
overschotten.
Niet radikaal
Op het stuk van de afvloeiing van agra
riërs en het uit produktie nemen van
landbouwgrond vindt ook minister Lar
dinois het plan-Mansholt niet radikaal,
ren van een mentor systeem. Ook zijn de
leden aktief betrokken geweest bij het
realiseren van deze avond, vooral de fi
nanciële kant. We hopen dat over vijf
jaar op vierde lustrum even positief over
verleden en toekomst kan worden ge
sproken”.
In een bespreking van het markt- en
prijsbeleid in samenhang met overschot
ten, wees de bewindsman er op dat bij de
bestaande prijsverhoudingen steeds meer
gemengde bedrijven zich hebben gespe
cialiseerd op de melkveehouderij. Dat
het akkerbouwareaal in 10 jaar is ge
daald van 900.000 ha tot 700.000 ha wijst
in dezelfde richting. De prijsverhoudin
gen stimuleren de melkproduktie. In Eu
ropees verband kunnen kleine prijsverla
gingen leiden tot verschuiving van melk
vee- naar rundveeproduktie. Wij kunnen
niet doorgaan in de zuivelsector met het
huidige markt- en prijsbeleid. De abso
lute garantie voor boter en magere melk
poeder verleidt tot produktie voor de in
terventie en tot verlegging van de ver
antwoordelijkheid voor de afzet van de
producenten naar de interventiebureau’s.
Deze absolute, stringente garantie moet
beslist versoepeld worden, zij stimuleert
onvoldoende tot andere afzetmethoden
dan de interventieregeling. De boterprijs
is zeker te hoog en de gevolgen van een
noodzakelijke prijsverlaging kunnen wel
opgevangen worden in de prijs voor melk
poeder, maar dan zonder absolute garan
tie. Mede door ’n verhoging van de vlees-
prijs behoeft dat voor de boer nog niet
zo onvoordelig uit te komen. Het is dui
delijk dat de melkproduktie in de EEG
omlaag moet, waartoe maatregelen in
voorbereiding van uitvoering zijn, zoals
de slachtpremie en de premie voor de
overschakeling van melk- en rundvee
produktie.
Odise, is, Odise is: ons doel is samen één
wij streven naar een hechte band,
welkom is iedereen!
Zo willen wij naast school en taak,
gezellig samen zijn,
genieten van plezier, vermaak,
van groot belang. Intussen is de ont
wikkeling ingegaan. Reeds thans wordt
9.000 ha per jaar (in 1980: 14.000 ha)
aan de landbouwproduktie op het oude
land onttrokken, in hoofdzaak voor ste-
debouw, industrieaanleg, e.d.; 1000 ha
daarvan is bestemd voor recreatiedoel-
einden; 3000 ha landbouwgrond in de
nieuwe polders komen er jaarlijks bij,
maar dat wordt in de toekomst 2000
ha, terwijl de 1000 ha recreatie in de
loop der jaren 70 tot 4000 ha per jaar
oplopen. Te verwachten is dus, dat met
tertijd de landbouw aan nieuwe grond
in de polders slechts de helft krijgt van
wat op het oude land naar de recrea
tie gaat.
De motie-v. d. Ploeg komt verder in be
handeling bij de Landbouwbegroting in
de Tweede Kamer, minister Lardinois zal
de inhoud nader overwegen en sprak zich
als voorlopig oordeel uit: positief.
wij volgen deze lijn.
Odise: pret, ontspanning, jool,
de boeken aan de kant,
laat zijn voor ons een klaar parool,
houdt steeds die fijne band!
vbonnementsprijs f 3,75 p. kwartaal
(by vooruitbetaling)
Giro 887926
Op de foto het jubilerende bestuur van
„Odise”. Staand v.Ln.r.: mej. S. Zwaag-
stra (seer.)G. Bennink; A. Scheele
(penn.); zitend v.l.n.r.: mej. J. Swart,
M. Mollema, (pres.; H. Hofstra.
foto: L. K. Mol
hectare voor niet in produktie te nemen
landbouwgrond in de Flevopolder ter be
sparing op de kosten van overschotten.
Die uitlatingen waren verwarringwek
kend en - naar de minister in persoon
lijke gesprekken met dr. Mansholt was
gebleken niet ernstig, maar symbo
lisch bedoeld.
W/
wél met betrekking tot het opleggen van
de vorming van grote landbouwbedrijven
wat de bewindsman aan de spontane re
actie van het bedrijfsleven toekent en
dat geldt met name voor de inrichting
der bedrijven. „Spontane reactie” wil
echter niet zeggen: helemaal aan het be
drijfsleven overlaten. Integendeel de over
heid heeft tot taak remmingen bij de ont
wikkeling uit de weg te ruimen, zelfs
een grote taak regionaal- en indus
trialisatiebeleid in het scheppen van
alternatieven voor mensen die in de
landbouw geen zinvolle arbeid meer heb
ben. Het regionale Industrialisatiebeleid
in de EEG wordt naar zijn mening te
nationaal uitgevoerd. Er is dringend be
hoefte aan coördinatie, welk begrip ove
rigens te zwak is; er dient meer zeggen
schap bij gemeenschapsorganen te ko
men met gemeenschapsprogramma’s op
tal van onderdelen van het structuur
beleid, hoewel de bezorgdheid over ge
meenschappelijke financiering naar na
tionale uitvoering tendeert.
De sectorsgewijze aanpak van de ont
wikkeling van de gemeenschap vindt de
bewindsman te beperkt. Hij hoopt, dat
de komende topconferentie tot een bre
der aanpak zal leiden, vooral op sociaal-
economisch en monetair terrein.
HWAT SIL DE TAKOMST US BRINGE
Hwa’t de tekens fan de tiid forstiet, kin
op it heden syn plesier wol op, der leit
in druk op it agrarysk libben, dy’t mei
de dei swierder liket to wurden. Elk bi-
seft wol, dat it sa net troch gean kin.
De büter kin oant nou ta foar goed seis
goune de kilo ynlevere wurde troch de
fabriken, as hja se oars net kwyt kinne
en dan wurdt dy büter yn kuolhuzen op-
slein, twa jier of langer biwarre, hwat
1.75 de kilo kostet en dan foar 45 sin
ten de kilo öfsetten oan oare fabriken
dy’t der büteroalje fan meitsje of it yn
bipaelde féfoerartikeien forwurkje. Bit
se kilo büter, dy’t tofolle is, kostet
sawn goune om it wer kwyt to wurden.
En it nare is, dat er elts jier mear
büter komt en dus alle jierren mear jild
forgriemd wurdt. De konkurrinsje mei
de margarine is in ünmooglike saek, omt
dy margarine foar ien goune fjouwer of
fiif pakjes levert en de measte minsken
dit enoarme priisforskil net bitelje wolle
om büter to iten.
Dat dit sa net brochgean kin, dat dit
ta in katastrofe liede moat, wurdt mei
de dei düdliker, mar oant nou ta is der
nimmen, dy’t syn hannen yn dit libbens-
gefaerlik aventuer stekke doart, omt hy
wit, dat se him dan stiennigje sille.
Hwant hwa is de skuld fan dit pro
bleem? Hawwe de Nederlanske boeren
net mei alle krêft meiwurke om har bi-
driuwen to modernisearen Is de ar-
beidsproduktiviteit fan de Nederlanske
Ihnbou net tanaem mei 75 persint in sifer
dat heger leit as by de yndustry? Is it
tal wurkers boeren, boeresoannen en ar
beiders) yn 25 jier net formindere fan
500.000 ta 300.000 wylst har prestaes-
jes net minder mar wol heger waerden?
Is it net algemien bikend, dat de greid-
boeren, dy’t eartiids foar acht of tsien
kij per man soargen, nou tritich oant
fjirtich kij foar har rekken nimme? Bin-
ne de boeren to bigearich as hja by
al mar stigende ünkosten en djürder lib
ben deselde molkpriis freegje?
En dochs rint it fêst. Hwant fan de goe
de geast yn de EEG is net folie mear
oer. De produktsje soe op dy plakken
komme, dêr’t de natuér en de minsken
hjirfoar it meast geskikt wiene, dat wie
in algemien bilang. Mar alle lannen we-
gerje dit krekte prinsyp üt to fleren.
Yn Frankryk, dat de greatste foardie-
len fan de EEG hat, rinne de boeren to
heap en meitsje hja it libben ünmoog-
lik, omt hja hegere prizen ha wolle. Yn
folie streken wurdt der noch neat dien
oan bidriuwsforgreating en modernisea-
ring, hünderttüzenen lytse bidriuwkes
skarrelje mar troch mei har fjouwer,
fiif kij en jammerje, dat hja gjin bi-
stean hawwe. Hja hawwe gedaen krige,
dat by de ynflaesje de prizen foar
Frankryk omheech mochten, hwertroch
de EEG ta in oanfluitlng waerd. Mar
ek yn Dütsklan is it gjin hier better.
Dér waerd de mark heger yn wearde
en nou moast de Dütske boer likefolle
fan dy swierdere marken hawwe.
Dat bitsjut in taslach fan 1700 miljoen
mark. Nettsjinsteande alle forset fan Ne-
derlan is dat der trochdrukt en noch
güle de Dütske boeren om it hurdst en
wolle hja mear.
De kammende bisprekkingen op 1 desirn-
ber yn Brussel, dêr’t oer al dizze din
gen in bislissing komme moat, sille dêr-
om, nei’t wy freze, gjin ütkomst jaen.
Elk komt der mei it fêste foarnimmen
om foar it eigen lan de measte foar-
dielen binnen to heljen en de oaren foar
de gefolgen opdraeije to litten.
Derby is it sinneklear, dat it plan Mans
holt ta it forsearen fan greate bidriuwen
gjin inkelde baet bringt foar de oerpro-
duksje.
En dat is en bliuwt it sintrale punt.
Der sille maetrigels nomd wurde moatte
om de produksje lytser to krijen. Dat
sjocht elk lan wol yn, mar dat kin al-
linnich as men dizze kwestje yn EEG-
forban ünder eagen sjen wol. En dan sil
men de gebieten, dêr’t dy produkten foar
de minste kosten produseard wurde, oan-
halde moatte en de formindering fan
it areaèl, dêr’t dy kosten folie heger
lizze op die plakken sykje moatte.
En krekt dér knypt de skoech. Dat wol
Dütsklan net, dat wol Frankryk noch
minder, dat wegert Italië!
It soe de dwaesheit to’n top fiere as hja
bygelyks de produktyfste grounen yn de
Flevopolder ta bosk of braeklta meistje
soene om de primitive lünbou yn berch-
streken fan Frankryk en Dütsklan yn
stan to halden. En dochs is dat de ün-
dergroun fan it stribjen fan dy greate
lannen.
Wy soene gjin inkelde frees hawwe foar
de Nederlanske, noch minder foar de
Fryske boer, as der yndied in earlike
konkurrinsje wie mei de oare EEG-boe-
ren. Mar it gefaer is libbensgreat, dat
de polityk fan de greate lannen it lyt
se Nederlan de dupe wurde lit fan har
nationalistyske dwaesheden. Dêrom haw
ik in swiere mütse op en siz ik noc.
ris: de loft stiet min, skoattelje de doar-
ren goed óf, jow jim net to fier fan
hüs, hwant der is stoarm op til!
De avond werd geopend door de pre
sidente mej. M. Mollema. Zij zei onder
meer het volgende: „Wij zijn hier van
avond om een bijzonder feest te vie-
ner. In de 15 jaar dat de vereniging
heeft bestaan, zijn er veranderingen ge
weest en waren aktieve en minder aktie-
ve perioden. De naam Bambie is o.a.
verdwenen, ODISE is ervoor in de plaats
gekomen. Kontakten tussen de leden on
derling zijn bevorderd door het invoe-
Vooral ook bevorderd door de indie
ning van een motie-S. v. d. Ploeg over
de bedrijf svergroting (de voorsteller
vraagt bij het regionale ontwikkelings
beleid en het ontwikkelings- en sane-
ringsbeleid prioriteit voor het streven
naar bedrijfsvergroting) is in de gedach
tenwisseling nadere aandacht besteed
aan het uit de produktie nemen van
landbouwgrond. Rekening houdende met
de behoefte aan landbouwgrond voor be-
drijfsvergroting, kan toch in toenemende
mate grond aan de produktie worden
onttrokken, mits voor zinvolle bestem
mingen, zo meent de minister. Wel is
het zaak de beste gronden de beste be
stemming te geven landbouw en die gron
den in te richten naar nieuwe structu
ren. Daarvoor zijn ook de nieuwe pol
ders Zuiderzeegrond voor de landbouw
Nu kwam het optreden van de „Noor-
der Compagnie” met het luchtige blij
spel de „Ontvoering” van Francis Ve-
ber. Het stuk speelde zich af op de boer
derij van Dikke Jantje in een dorpje er
gens in Normandië. Een rijke vrouw,
door drie weinig bedreven gangsters uit
Parijs ontvoerd werd hier gevangen ge
houden. Haar echtgenoot, een gewiekst
zakenman, pingelt om de losprijs.
Een ruimtevaarder is zoek Een ver
strooide straaljagerpiloot komt met zijn
parachute in de boomgaard van Dikke
Jantje terecht... Maar alles loopt ten
slotte goed af.
Jaap Maarleveld en zijn vrouw Manon
Alving alsmede Eli Blom, Hero Muller,
Rutger Hauer (Floris) en Joop Hart
lieten zich van hun beste kant zien. Hun
optreden was geweldig. We hopen nu
maar dat dit gezelschap weer gauw in
Bolsward terug zal komen.
Na het toneelspel sloot mej. Eerdmans
voor dit gedeelte de avond. Ze dankte
„Odise” voor deze prachtige avond. Te
genover het dagelijkse mini, vanavond
het lange, zo vervolgde mej. Eerdmans
dat echt in de stijl van een lustrum past.
Daarna wenste ze iedereen nog een goe
de avond toe en besloot met het lezen
van ’n gedicht uit de bundel „Land in
zicht” van ds. Jaap Zijlstra.
Mej. Mollema eindigde met gebed.
Hierna was een kleine pauze en daar
na kon er gedanst worden tot diep in
de nacht. De dansmuziek werd verzorgd
door de „Music Stars” uit Groningen.
Vrijdag 21 november vierde „ODISE”,
de leerlingenvereniging van de chr. scho
lengemeenschap Nijenhove haar derde
lustrum in de Doele te Bolsward. Van
6 tot 8 uur recipieerde het bestuur van
„Odise” (Ons Doel Is Samen Eén). Om
streeks half negen begon dan het echte
feest. De zaal was prachtig versierd met
o.a. mobiles van polyethyleen. Aan de
wand ook dit materiaal en mooie
bloemstukken.
Advertentieprijs: 16 ct per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
J
De Minister van Landbouw en Visserij
bleek verder niet gelukkig te zijn met de
oplossing van de EEG-ministerraad voor
de compensatie a f 1,7 miljard D.M. van
de Duitse landbouw voor de gevolgen
van de revaluatie van de mark. De om
standigheden waren uitzonderlijk moei
lijk, de Duitse regering had veel min
der manoeuvreerruimte dan de vooraf
gaande regering. De minister is allesbe
halve gerust op de na-effecten van de
te Brussel getroffen regeling, maar er
was geen andere mogelijkheid wilden wij
het voortbestaan van de gemeenschap
niet al te riskant maken”. Er is nog
alleen sprake van een principebesluit,
dat de Nederlandse delegatie niet heeft
willen blokkeren; zij heeft zich alleen van
stemming onthouden, wat haar bij de ko
mende formele definitieve besluitvor
ming nog wel enige ruimte geeft om toe
te zien op de uitwerking van het be-
ginselakkoord.
Desgevraagd verklaarde de bewindsman
nader, dat het formele besluit pas ge
nomen kan worden na advies van het
Europese Parlement en dat de ruimte
gelegenheid geeft om de uitwerking van
de regeling in het definitieve voorstel
van de Europese Commissie te toetsen
aan de oorspronkelijke afspraken. Meer
concreet houden die afspraken o.m. een
toezegging van de Europese Commissie
in om bij de uitvoering van de regeling
concurrentievervalsing te voorkomen, ’t
Maakt n.l. een groot verschil uit of de
compensatie gegeven wordt in een toe
slag per ha op alle hectares van het
landbouwareaal of met een toeslag voor
veredelingsbedrijven. Een toeslag van
b.v. 8 pet. op veredelingsproduktie komt
bij gelijke prijzen van grondstoffen, die
75 pct. van de kosten uitmaken, meer
op een concurrentievervalsing van 30 a
40 pct.
Vragen uit de vaste commissie brachten
de minister van Landbouw er ook toe
een verklaring af te leggen over de uit
latingen van dr. Mansholt op de ver
gadering van de contact-commissie voor
Natuur- en Landsehapsbescherming
(Utrecht, 8-11-1969) over de f2.000 per
r r.
Hierna werd Psalm 100
gezongen.
Verder verwelkome de presidente nog de
burgemeester met zijn echtgenote, de le
den van het schoolbestuur, de direk-
trice mej. Eerdmans, de leidster van het
internaat mej. Postma, afgevaardigden
van de zusterverenigingen: Triptolemos
uit Leeuwarden; Ursa uit Dronten; „De
Schakel” uit Leeuwarden; „Reholitas”
uit Bolsward; „De Wrotterspölle” uit
Drachten. Verder een hartelijk wel
kom aan de docenten, oudleerlingen en
de leden met hun partners, de Noor-
der Compagnie, de Music Stars en de
heer Venema die de muziek tijdens de
receptie verzorgde. Daarna werd het
nieuwe Odise lied gezongen:
Op de wijs van een oud Iers volksliedje:
Bolswards Nieuwsblad
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeeh
