Griekenland uit Raad
Europa
van
de week
Foto
van
Gahe Skroar
Senaat pleegde pesterijtje
het adres
aan
Minister Roolvink
van
■l
Nieuw kabinet in Israël
voor
Boer Koekoek zorgde weer eens
incident
lllllllllllillllllllllllilllllllllllllllllllllllllll
üs hjoed to sizzen
Het doden
van
Historisch aardewerk
geëxposeerd
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Nieuwe taak voor
borgstellingsfonds
voor Friesland
voor de consumptie
bestemde dieren
i*“'**Ü
VRIJDAG 19 DECEMBER 1969
h JA Ar. ANG NO. 99
Wymbritseradeel,
Nieuw kabinet in Israël.
Russisch-Westduits gesprek
Midden-Oosten
Incident
Hwat hat
zal
De Block
Oppositie
t
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
doende rekening houdt met 't Israëlische
standpunt dat een duurzame vrede in
het Midden-Oosten uitsluitend tot stand
kan komen door middel van rechtstreek
se onderhandel ingen tussen Israël en de
Arabische staten.
onder geven de foto diepte, terwijl de
weerspiegeling een bepaald effect geeft.
Bedekt u de onderste helft van de foto
eens met een hand of krant en u ziet dat
dan ineens alle leven er uit mist.
schuwd, dat hij deze moties naar de let
ter moest uitvoeren omdat hij anders
in konflikt zou komen met de Kamer.
De heer Schmelzer heeft de minister uit
gelegd, dat dit niet de opvatting is van
de KVPfractie. De minister besloot daar
op zijn bedoeling om ontslag te vragen
maar op te geven. Hij behoeft zich ken
nelijk niet zo veel van de moties aan
te trekken.
Onder voorzitterschap van de heer K.
J. de Jong vergaderde op vrijdag 12 de
cember j.l. het Algemeen Bestuur van de
Stichting Borgstellingsfonds voor Fries
land. Na de gebruikelijke agendapunten
en na vaststelling van de begroting voor
het jaar 1970, werd een bespreking ge
houden over de vraag of in de tegen
woordige tijd, nu de kredietmogelijkhe
den voor middenstandsbedrijven via de
bestaande bankinstellingen zoveel groter
zijn geworden, het Borgstellingsfonds als
kredietverstrekkende instelling nog wel
bestaansrecht heeft.
Ook al omdat door het Borgstellings
fonds te Verlenen kredieten niet hoger
kunnen zijn dan tienduizend gulden was
de meerderheid der aanwezigen het eens
met het bestuur, dat kredietverlening in
het algemeen bij de banken ware onder
te brengen.
In deze vergadering werd voorts de mo
gelijkheid overwogen, de doelstellingen
van de Stichting om te buigen van het
in hoofdzaak kredietverlenende naar het
meer sociale vlak, waardoor deze een,
zjj het een andere, taak op het terrein
van het midden- en kleinbedrijf zou kun
nen blijven vervullen.
Abonnementsprijs f 3,75 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Hoar troch de nachten
Klinkt in liet,
De ing’lesang fan
Frede op ierd.
De frede dy’t
Hy skinke sil
Oan al hwa’t is
Fan goede wil.
En harders, hoedzjend
It wife fé,
Dy komme ringen
Nei dit sté.
En nést har man
Sa from en froed,
In jonge mem yn
Soarch en noed.
Yn strie leit dér
De Hear fan ’t al
To klomjen yn
In bistestal.
Bolswards Nieuwsblad
Wat mag e- n oppositie eigenlijk doen en
j niet doen De Tweede Kamer heeft vo-
Elk jaar bereiken de Nederlandsche Ver-
eeniging tot Bescherming van Dieren uit
alle delen van het land klachten, dat
kleine dieren, als bijv, pluimvee en ko
nijnen, op vaak afschuwelijke wijze wor
den gedood. Haar zijn gevallen bekend,
dat konijnen levend gevild en ook dat
kippen levend werden geplukt.
Er zijn in ons land verschillende abat
toirs, waar men voor zeer geringe prijs
de dieren kan laten slachten; het vlees
wordt dan ook nog door deskundigen ge
keurd. Men kan zich voor het slachten
van dieren ook tot bona-fide poeliers wen
den.
Dierenbescherming wijst er voorts op,
dat o.m. het opliangen van konijnen en
het levend plukken van kippen en der
gelijke voor de wet strafbaar is en dat
hiertegen door politie en de over het ge-
ver-
As in minske in kuddedier is, is er
dat mear nei de geast, as nei it
lichem. Hy mei noch wolris alllnne
kujjerje, mar allinne tinke komsel-
den.
De vitrine in de hal van het provincie
huis, waarin gedurende enkele maanden
de prijzen van het skütsjesilen zijn ten
toongesteld, bevat thans een collectie ar
cheologische vondsten uit het Fries Mu
seum. Het meeste materiaal dateert uit
de eerste vier eeuwen van onze jaartel
ling en werd gevonden in de Friese ter
pen, waarvan er vroeger ongeveer 900
zijn geweest. De kleine collecte in de
vitrine van het provinciehuis bestaat uit
groot vaatwerk en miniatuur vaatwerk.
Het materiaal, gebaseerd op eigen vorm-
ontwikkeling, onderscheidt zich van el
kaar door versiering en lakproces. Be
halve gaaf vaatwerk ziet men in de vi
trine ook een aantal scherven, waaron
der twee scherven uit de 2e 3e eTuw
voor Christus, die als voorlopers kunnen
worden beschouwd van het Friese aarde
werk. Daarnaast zijn er attributen te
zien, die werden gebruikt voor het we
ven, het vissen en de grondbewerking.
Een benen schaats of „glis” onthult, dat
onze vroege voorouders zich ook op het
ijs reeds thuis voelden. De collectie be
vat zowel oudere als recente aanwins
ten.
Zo u het nog niet wist: de aarde is
rond en voor zover u dit niet wilt ge
loven, hier is het bewijs. Van rechts
naar links ziet u duidelijk de afronding.
De weerspiegeling in het water is glas
helder, slechts de lucht trilt van herfst-
huivering. U ziet hier een van Bolswards
„overzeese gebiedsdelen”, slechts te be
reiken via een minuscuul bruggetje, waar
nauwelijks een auto over kan. Het is een
wereldje apart, dat luistert naar de
naam „De Pólle”, althans in de volks
mond (wie zei ook maar weer dat Bols
ward geen Friese namen verdroeg Het
is ook een zeer nette buurtschap met
propere geveltjes en goed onderhouden,
waarschijnlijk eigen woningen. Waar
schijnlijk kunt u het ijzeren geval rechts
boven moeilijk plaatsen. Zo u het nog
niet ontdekt mocht heben: keer de fo
to om. U ziet dan meteen dat de ijze
ren stang (nu links ander) hoort tot
de St. Jansbrug evenals het stukje van
het bovendraaistuk rechts boven. De we
reld is nu ineens ook zo rond niet meer,
want wat eerst de wat onwaarschijnlij
ke ronding leek, is de Franeker vaart.
Rechts ziet u de achtererven van de
Franeker straat. Fotograaf L. K. Mol
heeft wel stille waters uitgezocht. Eerst
was het nog stiller, vertelde hij, maar
er zwom een eend, die enige beroering
bracht. Jammer, anders was de sugges
tie nog sterker geweest. Wij geven de
ze foto een hoog cijfer. Niet alleen om
dat deze zo’n karakteristiek stukje Bols
ward vastlegt, maar ook om de foto-
technische kwaliteiten. De kromming van
de vaart en de stang van de brug rechts
Hoewel de Griekse kolonels indertijd smalend hadden gezegd, dat een eventuele
uitstoting van hun land uit de Raad van Europa niet meer zou betekenen dan een
muggesteek in de hoorn van een stier, hebben zij niettemin alle mogelijke moeite
gedaan om een dcrgeljjke blijkbaar toch wel hinderlijke steek te vermijden.
Zij hebben het onderzoek naar de klachten van de Scandinavische landen en Neder
land over schending van de mensenrechten op allerlei wijzen bemoeilijkt, zij
hefoben gedreigd, dat landen, die zich tegen Griekenland zouden verklaren, ge
troffen zouden kunnen worden door een economische boycot en zij hebben steeds
maar weer gewezen op het belang voor het Westen van de Griekse positie in de
oostflank van de NAVO. Maar het enige, dat zij hadden moeten doen om hun
vertrek uit de Raad van Europa te kunnen voorkomen de democratie herstellen
en de rechten van de mens weer respecteren hebben zij nagelaten.
Premier De Jong heeft de Eerste Kamer verzekerd, dat de regering ook
aftreden als de Senaat de Loonwet verwerpt. Hij verklaarde dit onomwonden
tijdens de algemene politieke beschouwingen in de Eerste Kamer.
In de Tweede Kame.r is de Loonwet onlangs aangenomen, ondanks het gezamen
lijk verzet van de vakbeweging, nadat premier De Jong verscheen om ongeveer
hetzelfde te zeggen: „Wij gaan weg als de Tweede Kamer de voorstellen afwijst”.
De Eerste Kamer is de behandeling van de Loonwet kort geleden begonnen met
een pesterijtje aan het adres van minister Roolvink (Sociale Zaken).
Intussen heeft Washington in grote lij
nen de inhoud bekendgemaakt van de
nieuwe plannen die het heeft geformu
leerd ter oplossing van de crisis in het
Midden-Oosten, en die ter tafel liggen
op het vier-mogendhedenoverleg achter
gesloten deuren in New York. Die plan
nen beogen onder meer een bindende
overeenkomst over vrede tussen Egyp
te en Israël, een aantal specifieke vei
ligheidsmaatregelen, die uitgewerkt zou
den moeten worden onder auspiciën van
de Verenigde Naties, terugtrekking van
de Israëlische troepen van bezet Egyp
tisch gebied en terugkeer van een bepaal
de vorm van Jordaanse aanwezigheid in
een verenigd Jeruzalem. Rusland, Ame-
rika’s belangrijkste tegenspeler bij het
overleg in New York, heeft nog niet of
ficieel gereageerd, in tegenstelling tot
Egypte en Israël, die de plannen al rond
uit hebben verworpen. Egypte spreekt
van een Amerikaanse poging om een wig
te drijven tussen Egypte en de andere
Arabische tegenstanders van Israël. De
Israëliërs hebben vooral kritiek op het
feit, dat Washington in hun ogen onvol-
De mogelijkheden voor een politieke op
lossing van het Arabisch-Israëlische con
flict zijn intussen allerminst groter ge
worden nu de samenstelling bekend is
van de nieuwe Israëlische regering van
nationale eenheid, die formateur Golda
Meir na 31 dagen onderhandelen heeft
weten te vormen. Voor een deel blijft
alles bij het oude: mevrouw Meir blijft
premier, Abba Eban minister van bui
tenlandse zaken en generaal Dajan mi
nister van defensie. Maar de rechtse Ga-
halpartij is van twee op zes kabinets-
zetels gekomen en Simon Peres, een fer
vent medestander van Dajan, is thans be
last met de economische coördinatie in
de bezette Arabische gebieden. En dat
betekent, dat de stromingen, die volle
dige annexatie van de bezette gebieden
voorstaan op regeringsniveau, meer in
vloed hebben gekregen.
Veel vlugger dan verwacht was heeft
Rusland zich akkoord verklaard met het
Westduitse voorstel een gesprek te be
ginnen over een verdrag of wederzijdse
verklaringen waarin beide landen ervan
zouden afzien elkaar met geweld te be
dreigen of tegen elkaar geweld te ge
bruiken. Mocht een dergelijke afspraak
inderdaad tot stand komen dan zal men
daar niet te veel betekenis aan mogen
hechten, want de geschiedenis heeft maar
al te duidelijk geleerd dat non-agres-
siepacten in de praktijk nauwelijks eni
ge waarde hebben. Wat de huidige ont
wikkeling echter interessant maakt is
dat de Russen, die het Duitse voorstel
tot nu toe steeds hadden gepareerd met
tal van voorwaarden, thans bereid zijn
tot rechtstreeks overleg.
Kennelijk ziet Moskou een akkoord met
West-Duitsland als een nuttige spring
plank voor een Europese veiligheidscon-
ferentie, en nog altijd lijkt het waar
schijnlijk dat Rusland als resultaat van
een dergelijke conferentie een erkenning
van de status quo in Europa wenst. Op
het ogenblik is nog niet duidelijk of de
Russen daartoe ook een volkenrechte
lijke erkenning door het Westen van
Oost-Duitsland rekenen. Om misverstan
den op dit punt te vermijden heeft de
regering in Bonn nog eens laten weten,
dat de huidige soepele Westduitse poli
tiek ten opzichte van Oost-Europa niet
zo ver reikt, dat zij zou kunnen uitmon
den in een erkenning de jure van het an
dere Duitsland.
Minister De Block van Economische Za
ken was bijna afgetreden. Hij is op het
laatste moment omgepraat door premier
De Jong en de heer Schmelzer (KVP)
De KVP-minister was in de veronder
stelling, dat hij een levensgroot konflikt
had met de Tweede Kamer. Bij zijn be
grotingsbehandeling was ook van KVP-
zijde kritiek gekomen op zijn beleid.
Zelfs dienden twee KVP-ers moties in
meer steun te krijgen voor de scheeps
bouw en het Noorden van het land. Ook
steunden de regeringspartijen een motie
waarin werd aangedrongen op de oprich
ting van een fusiecollege. Oppositielei
der Don Uyl had de minister gewaar-
Ljochtsjende stjerre
Wüst it paed
Dat nei Berntsje
En krêbbe laet.
Fine yn wynsels,
Mei eachjes, klear,
Mank oks, en ezel
In Berntsje tear.
Griekenland werd in de Raad van Eu
ropa geconfronteerd met twee procedu
res. De ene betrof de bovengenoemde
klachten van de Scandinavische landen
en Nederland. Deze zijn onderzocht door
de Europese Commissie voor de rechten
van de mens, die er vervolgens een rap
port over heeft samengestold, dat mid
den november aan het Comité van mi
nisters der Raad is overhandigd. Maat
regelen naar aanleiding van dat rapport
zouden formeel pas na 3 maanden kun
nen worden genomen.
Daarnaast had echter ook het parle
mentaire orgaan van de Raad, de Raad
gevende Vergadering, zich met de Griek
se kwestie bezig gehouden. Op grond van
een rapport, uitgebracht door de Neder
landse afgevaardigde Van der Stoel, had
de Raadgevende Vergadering het mi-
nisterscomité aanbevolen Griekenland als
lid te schorsen, een strafmaatregel ove
rigens, die minder ver gaat dan uitsto
ting.
Toen het ministerscomité in Parijs bij
eenkwam was het aanvankelijk onzeker
of de voor schorsing vereiste meerder
heid van tweederden, dus twaalf van de
achttien leden, gehaald zou kunnen wor
den. Frankrijk, die zich op het stand
punt stelde, dat men zich niet mocht
mengen in de binnenlandse aangelegen
heden van een andere lid-staat, tracht
te steun te vinden voor een compromis,
dat schorsing uitstellen of wellicht geheel
voorkomen mits Griekse regering maar
duidelijk zou laten blijken, dat zij met
kracht wilde werken aan het herstel van
de democratische vrijheden. Maar toen
de Griekse minister van buitenlandse za
ken, Pipinelis, tijdens het ministeriële
beraad die garanties niet kon geven bleek
dat een meerderheid van tenminste der-
10 landen voor schorsing zou gaan stem
men. Voor het echter zo ver kon ko
men besloot Griekenland de eer aan
zichzelf te laten en eigener beweging het
lidmaatschap van de Raad van Europa
op te zeggen. Bovendien verkondigde
Athene, dat het zich niet langer gebon
den wenste te achten aan de Europese
Conventie voor de rechten van de mens.
Aangezien deze laatste opzegging even
wel een termijn van zes maanden heeft,
is een gebruikelijk wapen van het par
lement om op korte termijn inlichtingen
aan een minister te vragen. Volgens de
heer Maenen dreigden nu het funktione-
ren van de Tweede Kamer en de goede
orde in gevaar te komen. „Men kan er
dan ook op rekenen, dat wij ons iti het
vervolg tegenover dit soort interpellaties
kritischer zullen opstellen,” waarschuw
de de heer Maenen. „De harde lijn Beer-
nink-Maenen”, riep Van Lier terug. Op
positieleider Den Uyl mengde zich in de
botsing: „Wat verbeelden de regerings
partijen zich wel? Ieder lid van de
Tweede Kamer heeft het recht om in
lichtingen in te winnen, om te interpel
leren. Het is aan de kiezers om te oor
delen of zij dat goed doen. Niet aan de
regeringspartijen”. De heer Schmelzer
kon dat niet op zien laten zitten. „Wij
vullen best een ruim standpunt innemen,
maar er kan een tijdstip komen dat de
werkwijze van de Kamer wordt geschaad.
Er is nu sprake van een toename van
alles, zoals het indienen van moties en
het houden van interpellaties”.
Bij de behandeling van de begroting van
minister Klompé (CRM), oftewel Cul
tuur, Recreatie en Maatschappelijk werk
hebben de afgevaardigden van de Boe
renpartij, de heren Koekoek en Nuyens
voor een incident gezorgd. Het zal waar
schijnlijk tot gevolg hebben, dat hun uit
latingen uit de officiële Handelingen wor
den gescharpt. De heer Nuyens ging te
keer tegen „onchristelijke t.v.-uitzendin-
gen” en beschuldigde de KVP en voor
al KVP-minister Klompé ervan zich wel
op christelijke beginselen te beroepen
maar er niet naar te handelen. Hij ging
ook te keer tegen een aantal Kamerle
den, die volgens hem „de eed afleggen
en wier beginselprogramma begint bij
God en Gods woord, maar die lachen
als ik hier de moraal verdedig”. De heer
Aarden (PPR) vroeg hem zijn woorden
terug te nemen. Hij maakte bezwaar te
gen een indeling van de Kamer in chris
tenen en heidenen. De heer Nuyens wei
gerde. Ook minister Klompé werd boos.
„Een lid van de Kamer beschuldigt mij
ervan dat ik de eed van de grondwet
niet nakom. Ik verzoek hem dit direkt
terug te nemen”. Plaatsvervangend Ka
mervoorzitter Jkvr. Wttewaal van Stoet
wegen vroeg de Kamer gebruik te mo
gen maken van het recht om bepaalde
passages te schrappen. De heer Koekoek
maakte hierop de zaak nog erger door
fel te protesteren. Hij zei daarbij, dat
minister Klompé in strijd met haar be
ginselen handelde door t.v.-uitzendingen
toe te staan die in strijd zijn met die
beginselen. Hij weigerde om ook maar
iets terug te nemen.
rige week een heftig debat over deze
vraag meegemaakt. Met als voornaamste
partijen de heer Schmelzer, fractievoor
zitter van de KVP en daarmee aanvoer
der van de regeringspartijen, en de heer
Den Uyl, fractievoorzitter van de PvdA
en daarmee aanvoerder van de opposi
tie. Aanleiding was het verzoek van de
socialist Van Lier om minister Roolvink
te interpelleren over het standpunt van
de regering ten aanzien van een AOW-
verhoging met drie procent en een extra
vakantieuitkering. De heer Van Lier had
gehoord, dat binnen het kabinet on
enigheid was ontstaan over deze verho
ging. Hij wilde daarover informaties. De
heer Maenen (KVP) sprong boos op.
Namens de andere regeringspartijen
(ARP, VVD, CHU) vertelde hij, dat de
oppositie niet zo lastig moest zijn door
allerlei interpellaties aan te vragen. „Wij
waren en blijven bereid de oppositie vol
ledig gelegenheid te geven haar in de
democratie noodzakelijke funktie uit te
oefenen. Maar deze wijze van interpelle
ren achten wij verkeerd”. De heer Mae
nen vertelde niet waarin deze mogelijke
Interpellatie eigenlijk verschilde van an
dere, eerder gehouden interpellaties. Het
Hem werd gevraagd om het vastgelo
pen gesprek met de vakbeweging weer
op gang te brengen vóór de Loonwet in
de Senaat komt. De minister heeft het
daar moeilijk mee. Hij wil waarschijn
lijk wel praten, maar de vakbeweging
weigert elk kontakt zolang de minister
zijn gehate artikel in de nieuwe Loon
wet handhaaft. Dit artikel geeft de re
gering de bevoegdheid in te grijpen in
CAO's. Van het door de Eerste Kamer
gevraagde overleg is tot nu toe niets te
recht gekomen. De Senaat wil de Loon
wet behandelen op II februari. Op dat
moment zijn al een aantal nieuwe CAO's
voor 1970 afgesloten. Premier De Jong
heeft al gezegd, dat de regering dit niet
zo erg vindt. Het lijkt onwaarschijnlijk,
dat de Eerste Kamer begin volgend jaar
de regering naar huis zal sturen door de
wet te verwerpen. De gemeenteraads- en
provinciale verkiezingen staan dan voor
de deur. Een uiterst ongunstig moment
om een politieke krisis op te roepen.
zal de procedure naar aanleiding van
de Scandinavische en Nederlandse klach
ten normaal worden voortgezet. Uit de
ze hele gang van zaken is gebleken, dat
Europa zich ongevoelig heeft getoond
voor Pipinelis’ bewering, dat in zijn land
het enige alternatief voor het huidige
kolonelsbewind een communistische
machtsovername zou zijn. Daarentegen
schijnt dat argument op de Verenigde
Staten wél indruk te hebben gemaakt.
Washington heeft weliswaar gezegd, dat
de Griekse affaire een zuiver Europese
aangelegenheid is, maar het heeft toch
duidelijk laten doorschemeren dat het lie
ver geen anti-Griekse maatregelen zag,
gezien de zich steeds verscherpende cri
sis in het Midden-Oosten en de groeien
de Russische invloed in de Middelland
se Zee.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, W onseradeel, Workum en
Advertentieprijs: 16 ct per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
hele land verspreide inspecteurs der
eniging zal worden opgetreden.
Houdt bij de jaarwisseling ook uw huis
dieren in huis: maar al te dikwijls wor-
d n ze door hri vuurwerk in paniek g<
bracht of lo^ n zij ernstig letsel op.
f
