Actie Zwembad
Gemeentebegroting Bolsward
sluitend
nauw
Bale SKroap
Bibliotheek Exmorra-Allinga-
wier opgeknapt
1
I
Belangrijke werken opgenomen in
vijfjarenplan
iiniiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiHüiiiiiiiiiiiEiiiii
Fan de Martinytoer
S&41
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
BiW O
■I*.
He JAARGANG No. 13
DINSDAG 17 FEBRUARI 1970
Wymbritseradeel.
'L<i
Arbeidsmarkt
Cultuur en recreatie
Bericht 5
Financieringsperikelen
Hwat hal
De cijfers
Woningen
Industrieterrein
(Vervolg zie pag. 2)
MOAT IT OARS MEI DE KIEREN?
Tj. de J.
Advertentieprijs: 17 ct. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Mannich bern makket langer wurk-
dagen as syn heit.
O
O
o
o
o
o
o
len bij lange na niet dekken de tot en
met 1970 gedane uitgaven.. Een discre
pantie tussen de kapitaalsuitgaven en
-inkomsten voor dit project, die er
niet om zal liegen, moet in de loop van
dit jaar reeds opgevangen worden door
consolidatie van vlottende schuld.
Het beeld dat b. en w. geven voor 1970
ten aanzien van nieuw uit te voeren pro
jecten is niet bepaald optimistisch, maar
toch moeten zij met een voorzichtig
beleid doorgaan, waarbij zij zich voor
1970 in hoofdzaak moeten bepalen bij
de een vorig jaar goedkeurde werken.
slagen van het plan afhankelijk is van
de marktvoorwaarden grootte van de
hypotheek en rentetype daar de huur
prijs van deze woningen is gebonden aan
een limiet.
Samen met de woningstichting en, zO
mogelijk, het bedrijfsleven trachten b.
en w. al het mogelijke te doen voor
verruim ng van de woningvoorraad. Ten
behoeve van verantwoorde huisvesting
van bejaarden is door de woningstich
ting, een aanvraag voor de bouw van een
veertigtal kleine woningen, waarvan de
financiering verzekerd is, in overweging.
Verder is de subsidieregeling voor wo
ningverbetering gunstiger geworden. Het
is te hopen, dat in het belang van het
behoud van de bestaande woningvoor
raad een nuttig gebruik zal worden ge
maakt van deze regeling.
Na de vier voorafgaande berichten heb
ben wij van vele kanten positieve reac
ties gehad op ons initiatief. Velen zul
len de bijeenkomst van hedenavond 17
februari willen bijwonen.
Toezeggingen ontvingen we van burge
meester en wethouders, van het zwem-
school-bestuur en van de architect.
Dat betekent dat we niet alleen ant
woord zullen krijgen op onze vragen,
maar ook ruime informatie over de plan
nen. Deze zouden wel eens van zodani-
Van deze verhoging komt slechts in de
beleidssfeer een bedrag van f 58.000. Aan
verhogingen salarissen, sociale zorg enz.
valt niet te dokteren. Wel is de ver
hoging mede veroorzaakt door hogere
uitgaven in de sector volkshuisvesting,
sport en recreatie.
De begroting begint knellend te worden
als er geen behoorlijke verbetering komt
in de periodieke inkomsten der gemeen-
I
i
Abonnementsprijs f 4.00 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887928
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
üitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
(05157)
Bolswards Nieuwsblad
De laatste weken is er in Exmorra in de bibliotheek onder hoogspanning gewerkt,
om alles voor zaterdag jl. klaar te krijgen. Inwendig is er veel veranderd, „am
bachtslieden”, elektricien, stukadoor en stoffeerder hebben van het bestaande
gebouw een knus geheel gemaakt. De ouderen zouden misschien voor het schilder
werk een ander kleurtje hebben uitgezocht, maar het zijn toch meest de jongeren
die hier hun tijd doorbrengen. Veel werk is ook geweest het registreren van de
boeken. De romans zijn voorzien van een rose bandje en de kinderboeken van een
geel. Alles wat geen roman en geen kinderboek is herkent mén aan een rood
rugbandje. Officieel geopend is de bibliotheek van Exmorra-Allingawier zaterdag
niet, omdat hij ook tijdens de opknapbeurt nooit gesloten is geweest. Bij de foto:
een kijkje in de opgeknapte bibliotheek te Exmorra. (foto L. Spijksma)
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
c
o
o
o
o
In Bolsward is geen noemenswaardige
arbeidsreserve aanwezig. Het aantal in
geschreven werkzoekenden varieert het
gehele jaar van 12 pet. Wel is er
vraag naar arbeidskrachten door het be
drijfsleven. Voor het aantrekken van me-
dewekers van elders zal primair voor
huisvesting moeten warden gezorgd. Het
actief blijven op het gebied van de wo
ningbouw is daarom een eerste vereiste
om te voldoen aan de bezetting van de
bedrijven, nu en voor de naaste toekomst.
complex van 97 woningen in Noord II
gereed gekomen.
Bij de afbouw van de 80 woningen in
het Parkplan is enige stagnatie opge
treden, waardoor de eerste woningen niet
meer in 1969 bewoond konden warden.
Met bekwame spoed wordt thans aan de
afbouw gewerkt.
De belangstelling voor de particuliere
bouw is het vorig jaar afgenomen. De
oorzaak hiervan kan zijn de stijgende
rente van de kapitaalmarkt, alsook het
niet voorhanden zijn van voldoende
bouwterreinen voor dit type woningen.
Wanneer het alleen dit laatste is geweest
dan zal de belangstelling kunnen toene
men nu in de loop van dit jaar in het
bestemmingplan Eekwerd voldoende ter
reinen bouwrijp zullen zijn, terwijl de
bouwers ook rekening zullen houden met
de fiscale faciliteiten.
Voor het Parkplan is een beschikking
van de minister ontvangen voor de bouw
van 16 premiehuurwoningen door de op
te richten stichting „Woningbouw Bols
ward.”
Met nog een aanvraag voor 8 premie
huurwoningen, die onlangs is ingediend
en een aanvraag voor de bouw 8 eigen
woningen in de premiesector zal het 2e
deel van het Parkplan zijn volgebouwd.
Zonder tegenslagen hopen b. en w., dat
in dit begrotingsjaar 168 woningen aan
de woningmarkt zullen worden toege
voegd.
De stichting „Woningbouw Bolsward”
i.o., toont zich actief; zij heeft voor het
restant aan de gemeente voor 1970 toe
gewezen contingent zg. woningwetwonin
gen (24 stuks) reeds een aanvraag in
gediend.
Dit zullen dan de eerste woningen zijn
in het bestemmingsplan Eekwerd. Met
deze goede activiteiten is het woningte
kort op korte termijn niet opgeheven
en zal dit ook voor de naaste toekomst
niet het geval kunnen zijn. Het aantal
ingeschreven woningzoekenden, dat nu
ingeschreven staat is zeker niet gering.
Het is van het grootste belang zo snel
mogelijk de woningmarkt te verruimen
in het economisch belang van de ge
meente en het sociale belang van de
ingezetenen. Met het jaarlijks aan on
ze gemeente toe te kennen contingent
woningwetwoningen zal het nauwelijks
mogelijk zijn de regelmatige stijging van
het aantal woningzoekenden bij te hou
den. Er zullen dus andere wegen moe
ten worden gezocht, wat mogelijk zal zijn
in de sector van de premiehuurwonin-
gen.
Hiervoor zal een beroep moeten war
den gedaan op de kapitaalmarkt voor fi
nanciering van de stichtingskosten. De
gemeente kan zelf dit soort woningen
niet bouwen, wij kunnen in deze enkel
stimuleren, waartoe b. en w. reeds de
nodige contacten hebben gelegd.
Een derde mogelijkheid is zander ge
bruik te maken van het contingent, pre-
miewoningen te bouwen.
De gemeente zal hieraan in geen enke
le vorm financiële medewerking mo
gen verlenen, ook geen garantie voor ren
te en aflossing mogen verstrekken. Voor
dit soort woningen zal de initiatiefne
mer een beroep moeten doen op de vrije
kapitaalmarkt, waarbij het al of niet
De gemeentebegroting van Bolsward is voor het jaar 1970 sluitend. Het geraamde
batig saldo is evenwel aanmerkelijk lager dan het vorig jaar, wat voor een groot
deel zijn oorzaak vindt in de toenemende taken van de gemeente. Behalve door de
sterk toegenomen overheidstaak in het algemeen en van de gemeente in het bij
zonder komt dit door de gewijzigde bewegingsruimte van de mens, welke in ver
gelijking tot vroeger sterk is vergroot, en de daaruit voortvloeiende hogere eisen
voor de voorzieningen in eigen omgeving. De overheidstaak krijgt in tegen
stelling tot vroeger meer en meer een dienstverlenend karakter, gericht op het
welzjjn van de plaatselijke gemeenschap, wat de gemeentelijke overheid voor
specifieke problemen stelt. De gewijzigde bewegingsruimte doet o.a. de zorg voor
goede verkeersaders binnen het gemeentelijk gebied en naar buiten, in verband
met het openbaar vervoer, toenemen. Ook rijst sterk de vraag naar voorzieningen
van allerlei aard voor de gemeenschap. De haast onbegrensde wensen, o.a. voort
vloeiende uit de sterk gestegen welvaart, die op vervulling wachten tegenover de
sterk begrensde middelen maken het noodzakelijk prioriteiten te stellen. Het
streven naar een optimale verzorgingstaak door de lokale overheid vraagt van
het bestuur een uiterste doelmatigheid, zorgvuldigheid en efficiency.
Voor een goed voorzieningspeil zal in sommige gevallen een draagvlak nodig zijn,
dat de omvang van de eigen gemeente te boven gaat. Gemeenschappelijke regelin
gen, waarvan er door de gemeente Bolsward op verschillend terrein, reeds een
aantal zjjn vastgesteld, kunnen hier een zekere oplossing brengen.
Nu in vele gemeenten het vraagstuk van herindeling van gemeenten, gewest-
vorming e.d. bij de begroting ter sprake is geweest willen b. en w. stellen, dat
gemeentegrenzen geen absoluut gegeven meer zijn, maar dat aantasting van
gemeentegrenzen niet dan met grote zorgvuldigheid moet gebeuren, waarvoor een
uitgebreide studie van alle facetten, welke hieraan verbonden zijn, noodzakelyk
is. De tijd achten zij nog niet rijp om liierover een weloverwogen antwoord te geven
Wel staan zij op het standpunt, dat het resultaat van de studies door de daartoe
geëigende gemeentelijke organen zal moeten worden beoordeeld voor het tot po
sitieve adviezen komt over deze zaak. Met de besturen van enkele omliggende
gemeenten is intussen een afspraak gemaakt om gezamenlijk de problemen ver
bonden aan dit onderwerp te bestuderen.
Bij de vorige begroting schreven b.
en w. reeds dat zij plannen voor een j bale cijfers f 488.000 hoger dan het
nieuw industrieterrein overwogen. Daar rig jaar.
Het batig saldo van de begroting 1970
is ongunstiger dan dat van de begro
ting 1969. Was op laatstgenoemde begro
ting, inclusief het bedrag van f 1,50 per
inwoner voor mogelijke tegenvallers in
de loop van het dienstjaar op de post
voor onvoorziene uitgaven geraamd
f 93.362,39 thans is die raming f 32.962,13
Voor investeringslasten of andere uitga
ven op langere termijn is dit dienstjaar
beschikbaar f 19.093,13. Met dit bedrag
kunnen juist gedekt worden de inves
teringslasten voor een aantal geringe
kapitaalsuitgaven, die wij voor een goe
de uitvoering van de diensten nodig ach
ten. Voor grotere werken is er thans geen
ruimte in het budget.
Het toaaalbedrag van de begroting thans
bedragende ruim 5% miljoen ligt in glo-
vo-
de be-
mi nis
op de
vrije kapitaalmarkt, maar zullen voor
hun investeringen via gedeputeerde Sta
ten bij de minister van binnenlandse
zaken goedkeuring moeten vragen voor
een geldlening ter voorziening in de ka
pitaalbehoefte, welke bij een gunstige
beschikking wordt verstrekt uit de
„centrale financiering” (NV Bank Ne
derlandse Gemeenten).
Voor de financiering van de kosten voor
de bouw van 2 bruggen met daartus
sen gelegen straat (Plantsoen) werd een
lening ontvangen aan de hand van de
toen bestaande kapitaalbehoefte (kosten
verminderd met bedrag van beschik
bare eigen financieringsmiddelen).
De begrotingswijziging voor het bouw
rijp maken van het eerste deel van het
bestemmingsplan Eekwerd is het vorig
jaar goedgekeurd. De Inkomsten uit de
verkoop van bouwterreinen zullen dit
jaar geleidelijk binnen komen, maar zul-
Lit üs earst mar ris sizze, dat wy net
prate oer heger of leger hieren. mar oer
it systeem fan hierbipaling. Dat skynt
noadich to wezen, hwant de hear Zui-
dema fan de Ljouwerter krante wit al
wer to fortellen, dat ik pleitsje foar he-
gere hieren. Dat is net wier, dat lycht
er, mar op dy wize komt er oan syn for-
halen.
Ir. Eringa hat him óffrege, oft it wol
yn oarder is. dat de hieren fan lan per
ha deseld° binne by in lyts of in great
spul. Moat der, freget hy gjin rekken
Het voorzieningspeil Is te Bolsward op
dit gebied de laatste janen aanmerkelijk
verbeterd sportveldencamplex, tennis
banen, muziekschool, het binnenkort aan
te besteden zwembad en de toenemende
activiteiten van de openbare leeszaal).
Deze toenemende ontwikkeling vraagt
van de gemeente de nodige zorgen en fi
nanciële offers. In enkele Jaren zijn de
gemeentelijke bijdragen voor deze nutti
ge instellingen opgelopen tot ruim
f200.000 per jaar.
Er blijven zeker nog wensen over. Een
sporthal voor de beoefening van binnen
sporten is zeer zeker van belang.
De sportbeoefening zal met gebruikma
king van een dergelijke hal veel inten
siever zijn, een veel groter om vang be
reiken, een groter aantal ingezetenen
zal hot gehele jaar door sport zijn li
chamelijke conditie kunnen verbeteren.
De tnvesterings- en exploitatielasten van
een sporthal zullen volgens berekenin
gen bij lange na niet gedekt kunnen wor
den uit de inkomsten, zelfs al zou de
hal gedurende een volle week voor li
chamelijke oefening voor de lagere scho
len worden benut.
Zoals wij in het begin reeds aangaven
noodzaken de inkomsten tot het stel
len van prioriteiten.
Vervolgens hebben b. en w. gemeend de
commissie voor het sportveldencomplex
te moeten Volgen in haar begroting, die
een groter exploitatietekort aanwijst als
gevolg van ’n intensiever onderhoud van
de velden.
In de begroting hebben zij verder een
zekere prioriteit menen te moeten ge
ven aan het onderhoud der straten ten
nutte van de totale bevolking. Met de
ze hogere uitgaven achten b. en w. het
niet verantwoord voorstellen voor sport
hal of subsidieverhoging voor de sport
aan te doen daar dit zou leiden tot een
niet sluitende begroting met alle gevol
gen van dien.
Het afgelopen jaar heeft zich geken
merkt door een vrij grote activiteit op
het gebied van de woningbouw. Het is
n.l. gelukt een 80-tal woningen in de
woningwetsector aan te besteden. Door
het verkrijgen van een burgerzinslening
was het mogelijk 56 flatwoningen aan
te besteden in het tweede deel van het
Parkplan.
In 1969 is het laatste gedeelte van het
as men harren freegje soe oft hja net
leaver in fêst wykjild hawwe woene op
Hollandia of de molksükerfabryk, dan
wit ik it antwurd wol. Dat liket har op
fleainen. Hiel oars leit it yn streken,
dêr’t folie lytse bidriuwen binne. Dêr
moat troch ruilforkaveling in reedlike
bisteansbasis makke wurde, oars komme
der üngelokken.
Mar ir. Eringa hat wol gelyk, dat grea-
tere bidriuwen mear kansen jowe en it
dus net sa frjemd wêze soe, dat hjir op
del komme, dat dan de greatere boeren
mear hier jaen koene as de lytseren,
sadat dy lésten gjin kans mear krigen
om har bidriuw to forgreatsjen. Stel, dat
der hjir of dêr in stik lan to hier frij
komt, dan soe de greate boer 100 gou-
ne hier mear jaen meije as de lytse.
Hoe soe de lytse boer dan èa kans haw
we?
Ir. Eringa hat noch folie mear biswier
tsjin de noarmen foar de gebouwen. Sa’t
men wit wurdt derfoar per ha bitelle.
Mar net gelyk, sa as by it lan, mar yn
fjouwer klassen al nel gelang de greatte
fan it bidriuw.
Foar goede gebouwen bitellet men 120
goune de ha as it bidriuw lytser is as
15 ha. Fan 1525 komt der 105 goune
by per ha. Fan 2535 komt der 90 gou
ne by de ha en as it bdiriuw noch grea
ter is. dan mei foar dy léste ha’s 70
goune rekkene wurde. De bidriuwsgebou-
wen wiu-de dus foar de lytse boer he
ger birekkene as foar de greatere. De
reden is, dat de boukosten fan lytse bi
driuwen navenant heger binne per kou.
Fan dy kant bisjoen, see it wol reed-
lik wêze. Mar as men ütgiet fan de bi-
steanskansen fan lyts en great, dan soe
it oarsom wêze moatte, seit ir. Eringa.
Hwant bidriuwstechnysk sitte yn fikse
bidriuwen mear winstmooglikheden en
it liket him billik, dat de hierder fan
sa’n bidriuw ek mear hier jowt. Dêrby
komt noch, soit er, dat in eigner fan in
lyts bidriuw, dat hy forhiert, as regel
minder êfskriuwe kin omt hy dochs net
oan nijbou tinke sil. Dy lytse spultsjes
stean der noch, mar yn de takomst
wurde hja net wer nij boud.
Ir. Eringa hat ek biswier tsjin de for-
skillen tusken minne en goede gebou
wen. Dy binne neffens him, fierst to lyts.
In nije, moderne pleats jowt in greate
bisparring fan arbeidskosten, seit hy.
Dat skilt mei in alderwetsk spul wol
75 üren per ha. En as jo dan 5 goune
de üre rekkenje, soe dat 375 goune per
ha skele, towyl it yn de hier mar 100
goune forskil makket. Der sit in bulte
wierheit yn. Mar hjir sitte jo fêst op
de wetlike hiernoarmen, dy’t op dizze
hichte soks net mooglik meitsje. Hwant
hwat Eringa seit fan de gebouwen, jildt
noch folie mear foar it lan. It béste
lan en it minste soe ek folie mear for
skil jaen moatte, it moai forkavele en it
min forkavele krektsa en de lytse
hoeken en hoarnen forgelike mei fikse
kante stikken ek. Mar jo kinne dy for-
skillen net ta har rjocht bringe, om
dat jo boun binne oan de hichte fan de
noarmen, dy’t de minister fêststelt. Dêr
sit de knoop!
hélden wurde mei it feit, dat de üt-
komsten biwize, dat op in fiks bidriuw
folie mear mooglikheden binne en dêr-
troch bettere ütkomsten.
Bidriuwen ünder de 15 ha wurkje yn de
feanhoeke mei forlies en op de klaei is
mar yn lytse winst, wylst de bidriuwen
tusken 25 en 30 ha in reedlike winst
opsmite. Hy achtet dizze omstannich-
heit fan sa'n great bilang, dat hy seit
foar in bidriuw fan 50 ha wol 100 goune
de ha heger hier forantwurde to finen
as it forgelike wurdt mei in bidriuw fan
10 ha. Of er dan fan it léste 100 gou
ne óf moat, of by it earste 100 goune
by, dêr lit er him net oer üt. Nou is
it wier, dat in winstforgeliking tusken dy
twa soarten bidriuwen grif yn it foar-
diel fan it greate bidriuw ütfait en fan
dy kant sjoen hat er dus gelyk. Mar der
is ek in oare kant oan de saek. Lytse
bidriuwen ünder de 15 ha sille net folie
winst opsmite, mar hja jowe oan de lyt
se boer wol in bistean. Hja kinne yn sa’n
bidriuw op har manear as selsstannige
libje. En hwa’t it libben fan dizze lyt
se selsstannigen ken, wit dat hja mei
sober libjen fakentiids ek noch foarüt-
buorkje. Binammen yn streken lyk as
hjir, hwer’t it tal lytse boeren mar bi-
skieden is, rédde de measten har goed,
soms troch dér by nou en dan hwat by
to fortsjinjen, soms mei in molkrit of
in mounie bitsjinjen, mar ek troch op
sa’n bidriuw mear kij to hélden as nor
maal. Mei sa’n 16 oant 25 kij witte hja
yn folie gefallen har skoan to rédden.
Hjir ticht by en om de stêd binne düd-
like foarbyldon fan dizze minsken. En
De gemeenten mogen volgens
schikking van vorengenoemde
ters niet zelfstandig opereren
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
üs hjoed to slzzen 1
i
thans alle terreinen zijn uitgegeven zal
hierover, zo mogelijk, in dit begrotings
jaar een beslissing moeten worden ge
nomen. De grote moeilijkheid is om voor
deze terreinen te komen tot een aan
vaardbare verkoopprijs.
ge aa.d kunnen zyn, dat wj, burgers
voor een keus komen te staan.
Hoe dan ook, wij brachten het zwem
bad weer onder de aandacht. Wij ho
pen dat wij dinsdagavond niet alleen
zullen staan.
Komt allen.
Dinsdagavond, om 8 uur in de aula-
cantine van de Technische School. En
tree: hoofdingang van de school. Br
zijn 500 zitplaatsen, er is koffie en wat
dies meer zij, er is een microfoon om
te praten. Wij rekenen op u.
Het actie-comité
ÜL
