Militair bewind
Griekenland
in
deed enige consessies
rond de woning
bouw
Rechten
de
van
mens
Opnieuw zorgen
de week
Foto van
SALT-gesprek in Wenen begonnen
Minimumloon verhogen tot 160.-
Kalh. Vrouwen
gemeenschap
Benoemd
Zilveren filmpjes
ivrisdingsda
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
109e JAARGANG No. 32
VRIJDAG 24 APRIL 1970
WymbritseradeeL
aan-
Laatste begroting van Wilson?
het Oranje-Comité
Suriname
Zwembroek
Liberalisatie in Griekenland
Loon
Ieder heeft het recht zijn eigen taal te gebruiken.
Ieder heeft het recht om zijn politieke rechten vrij uit te oefenen
Ieder heeft het recht op redelijke levensomstandigheden.
Advertentieprijs: 17 ct. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Nlxon draagt nieuwe opperrechter
voor
Ieder heeft er recht op dat zijn persoonlijke vrijheid wordt
ontzien.
Niemand kan naar willekeur worden gea-resteerd, gevangen
genomen of verbannen.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactle-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
In Griekenland heeft het militaire be
wind enige concessies gedaan, culmine
rend in de spectaculaire vrijlating van
politicus-componist Theodorakis, die
neerkomen op een lichte liberalisering.
Premier Papadopoelos heeft een einde
in het vooruitzicht gesteld aan de wille
keurige arrestaties. Verder zullen alle
processen, met uitzondering van die wel.
ke betrekking hebben op de openbare
dat het minimumloon de laatste jaren is
achtergebleven op de loonontwikkeling
in het bedrijfsleven.
In Bolsward weer een paar houtdieven
op heterdaad betrapt.
Abonnementsprijs f 4.00 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
De heer W. v. Beem is per 1 aug. be
noemd als leraar aan de Chr. MAVO
te Ferwerd.
Bolswards Nieuwsblad
De regering wil eventueel het minimum
loon per 1 juli verhogen tot 160 gui
des. Minister Roolvink heeft hiervoor
een spoedadvies aan de Sociaal Econo
mische Raad (SER) gevraagd. Het hui
dige minimumloon bedraagt 145,80 gul
den per week en geldt voor werknemers
van 24 jaar en ouderen. De regering
overweegt ook om deze leeftijd te
verlagen tot 21 of 22 jaar. De re
gering wil van de SER vooral weten
in hoeverre een systeem kan worden uit.
7gedokterd waarbij ’t minimumloon een
vorm van welvaartsvastheid krijgt. Bij
voorbeeld door het elk jaar automatisch
te verhogen met het loonindex-cijfer, of
tewel de gemiddelde loonstijging. De vak.
bonden hebben de regering nu om een
vrij forse verhoging ineens gevraagd om.
Hedenmorgen zijn twee NBS-ers op een
motor naar Kornwerderzand geweest
om eens poolshoogte te nemen.
Dwars door de versperringen heen be
reikten zij ongehinderd de Duitse stel
ling op Kornwerderzand. Volgens hun
zeggen is de brug vernield, maar ove
rigens achtten zij de schade minder dan
in 1940.
Niemand mag tot slavernij worden gebracht.
Ieder heeft het recht zich vrij te bewegen, zijn land te verlaten
en er terug te keren, in een ander land asyl te vragen.
De Britse minister van financiën, Jen
kins, heeft, naar verwacht wordt, de
laatste begroting ingediend van deze pe
riode van Labourbewind in Engeland.
Het werkstuk valt op door zijn sober
heid. Uiterlijk volgend voorjaar moet
premier Wilson nieuwe verkiezingen uit.
schrijven en men zou het niet vreemd
gevonden hebben als Jenkins in zijn
stuk enige concessies en cadeautjes aan
de kiezers zou hebben verwerkt. De re
gering in Londen heeft zich kennelijk
meer door economische dan door ver-
kiezingsstrategische overwegingen laten
leiden, waarbij het heel goed kan zijn,
dat juist die economische overwegingen
de Labourpartij toch aan een verkie
zingsoverwinning kan helpen. Als de
partij het gezondmaken van de econo
mie definitief in haar vaandel kan schrij.
ven nadat zij een failliete boedel van
de Conservatieven in 1964 had moeten
overnemen is een nieuwe Labourover.
winning bepaald niet uitgesloten. Maar
voorlopig moet gezegd worden, dat het
lichte herstel van Wilsons partij toont
bij de tussentijdse verkiezingen nog al
tijd te weinig is om de huidige meer
derheid te handhaven. De Conservatie
ven zitten dus op het vinketouw.
De Britse regering is dus voortgegaan
op de weg van het in bedwang houden
van de binnenlandse vraag en van de
inkomens. De mogelijkheden voor bijv,
belastingverlaging waren gering, ook
doordat de lonen in de afgelopen maan
den al flink gestegen waren. Alleen de
minst draagkrachtigen hebben enig pro
fijt van Jenkins’ begroting.
de vrijding van Friesland en die van
Nederland willen we nog enkele malen
teruggrijpen op het verzet. De foto van
de week heeft hier mee te maken. Het
brengt de melkstaking in beeld. Het
is een close-up van het Friene verzets-
monument. Dit Friese verzetsmonument
is nu eens niet een beeld of een ge
denksteen, maar een glas in lood ver
siering. En voor zover u het nog
niet wist u vindt het in Bolsward.
Het werd n.l. aangebracht in de west
zijde van de noordbeuk van de aloude
Martinikerk, op zich zelf reeds een mas
sief en stoer brok historie. Het raam
werd gemaakt door de bekende glaze
nier Louis Boermeester, die ook in het
stadhuis een raam maakte met de his
torische woorden gewijd aan de „koste
lijke wacht” die in de naoorlogse dagen
voer naar Weesp, toen Holland honger
had. Eigenlijk zijn het in de Martini
kerk twee ramen, een gewijd aan het
verzet en een aan de bevrijding. Eigen
lijk moest u deze foto in kleur zien.
Het kén, als u de kerk eens even bin
nen loopt, liefst op een zonnige dag,
wanneer het licht speelt met de kleuren.
Waarom men Bolsward heeft gekozen
voor deize ramen? Omdat Bolsward cul
tuurstad is wellicht. Ook om het feit,
dat de Martinikerk als het ware één
groot boek is, waarin verteld wordt van
eeuwen en nog eens eeuwen. Zo zal de
St. Maartussteen in de zuidbeuk nóg
ouder zijn dan de kerk zelf, die ge
bauwd werd van 1446-1456. Uit de eer
ste dagen van het bestaan van de kerk
dateert de beschildering nog in de z.g.
Mariakapel. Oud, maar nog niet der da
gen zat, zijn ook de beroemde koor
banken, echter afkomstig uit de Broe-
rekerk. Van later datum, n.l. 1662 stamt
de prachtige preekstoel, uit de regen
tentijd de grote bank tegen de noord
zijde van de kerk. Dan is er het grote
Hinzorgel en het nieuwe koororgel, het
borstbeeld van Gysbert Japicx (1823)
en het reliëfbeeld van dr. Niermeijer.
En dan spreken we nog niet eens van
de vele grafzerken, die ieder voor zich
een eigen taal spreken. Nee, in een ge
bouw, waarin de historie van eeuwen
valt af te lezen, misstaan deze ramen,
die een facet weergeven van het ver
zet in da 20e eeuw tegen tyrannie niet.
De foto werd gemaakt door de even
vindingrijke als volijverige amateur
Lammert K. Mol.
De heer M. R. Hiemstra te Arum be
noemd tot kassier van de Boerenleen
bank.
Het orkest Andante heeft de Engelse
vrienden een concert aangeboden in de
Doele.
De in het kader van de bevrijdingsfees
ten te houden optocht, belooft ook dit
jaar weer een succes te worden. Van
diverse kanten zijn al meld-ngen binnen
gekomen over het meedoen van groepen
en individuelen, terwijl op de scholen
ook al druk wordt gewerkt aan de wa
gens enz. Om ’een goed overzicht te krij
gen, is het echter noodzakelijk, dat het
Oranje-Comité een opgave krijgt van al
len die mee gaan doen.
Wilt u voor 29 april a.s. een opgave
indienen van de uitbeelding, het
tal personen, de naam van de school of
vereniging, de leider of leidster bij het
secretariaat de heer B. M. Mulder, Eel-
ke Mobachstraat 23? Wij kunnen dan
de lijsten klaarmaken en aan de jury
leden geven, die de verschillesde voor
stellingen zullen gaan beoordelen.
Dank voor uw medewerkng,
Nu de Amerikaanse Senaat na rechter
Haynsworth ook rechter Carswell heeft
afgewezen als lid voor het Hooggerechts
hof, heeft Nixon rechter Blackmun voor
gedragen. Ook hier betreft het een con
servatief, evenwel niet uit het zuiden
van de VS, omdat Nixon vindt, dat zui
derlingen in de Senaat kennelijk bloot
staan aan „regionale discriminatie”, hoe
wel de werkelijke motivering voor het
afwijzen van de eerste twee rechters op
geheel ander terrein lag.
Blackmun wordt een stricte construc
tionist genoemd in juridische zaken,
d.w.z. een man die niet zijn eigen poli
tieke filosofie injecteert in zijn inter
pretatie van de grondwet. Nixons be
doeling is een Hof samen te stellen dat
niet, óoals onder de beroemde Warren,
baanbrekend werk wil verrichten op het
gebied van bijv, de rassendesegregatie.
Opnieuw dus een kandidaat in het ka
der van de „zuidelijke strategie” van de
president, met het doel zoveel moge
lijk zuidelijke Democraten en aanhangers
van de racistische Wallace naar zijn
ka.mp te halen.
Ieder heeft recht op arbeid, op rechtvaardige en gunstige
arbeidsvoorwaarden en bescherming tegen werkeloosheid.
(Recht op gelijk loon voor gelijke arbeid).
Ieder heeft hef recht op onderwijs; het onderwijs zal kosteloos
zijn, althans wat lager- en beginonderwfös betreft.
Bij het laatste woningbouwdebat be
loofde hij echter, dat dit jaar het wo-
ningbouwplan wel zal worden gehaald
en dat zelfs wordt geprobeerd iets van
de achterstand in te halen. Het ziet er
niet naar uit dat dit erin zit. Dit jaar
zouden minstens 127.500 nieuwe wonin
gen moeten worden gebouwd, wil de
minister iets inlopen. Men twijfelt er
echter aan of de bewindsman wel kans
zal zien om zijn normale schema van
125 duizend huizen te halen.
Minister Schut zal per 1 juli van dit
jaar het systeem voor partikuliere huur
subsidies invoeren. De administratieve
problemen zijn opgelost, zo heeft hij be
gin deze week op vragen van het Twee
de Kamerlid, de heer Nypels (D’66) me
degedeeld. De regeling voorziet in huur
subsidies aan bewoners van gesubsidi
eerde huizen, die na 1960 zijn gebouwd.
In aanmerking komen diegenen die min
der dan vijftienduizend gulden per jaar
verdienen en méér dan één zesde tot één
zevende van hun inkomen aan huur uit
geven. De minster ziet géén kans om
per 1 juli eveneens de extra huurbelas
ting in te voeren. Deze regeling werkt
precies omgekeerd. Mensen met hoge
re inkomens, die huizen bewonen met
lagere huren, moeten een extra belas
ting betalen. In het overleg tussen mi
nister Schut en staatssecretaris Grap-
perhaus (Belastingen), die voor de in
ning moet zorgen, is echter nog een
oplossing gevonden voor de vraag wel
ke huren en welke inkomens voor de
ze belast'ng in aanmerking komen.
De Volkspartij voor Vrijheid en Demo
cratie heeft zich eind vorige week op
de partijraadsvergadering in Hilversum
eveneens met de woningbouw bezig ge
houden. De VVD pleitte in een reso
lutie voor een geleidelijke opvoering van
de woningbouw in de komende jaren.
Zonder zich daarbij overigens vast te
leggen op de financiering. De resolutie
zegt alleen dat „bouwwereld, regering en
parlement” zich hiertoe gezamenlijk
moeten inspannen De VVD pleit ook
voor een grotere toewijzing van wonin
gen aan de bevolkingscentra in de Rand,
stad Holland, waar de woningnood het
grootst is, en minder toewijzing aan re
gionale centra.
Staatssecretaris Kruisinga (Volksge
zondheid) is uitgerust met een nieuwe
(sponzen) zwembroek. Het kledingstuk
werd hem vorige week aangeboden door
'n afvaardiging van Kabouterland Oran
je Vrijstaat, het nieuwe ludieke ver
schijnsel uit Amsterdam. De kabouters
wilden de onderminister hiermee dui
delijk maken dat hij maar beter niet
meer in zee moet zwemmen. Dit naar
aanleiding van een Belgisch rapport, dat
de zee voor <te Nederlandse stranden
„gevaarlijk vervuild” noemt. Zoals
trouwens ook een aantal andere beroem
de Westeuropese stranden (Rivièfa en
Bretagne). Volgens de Belgen is de zee
ook vlak voor de Nederlandse stranden
vervuild door de afvoer van rioolwater.
Het water langs de kust mengt zich bij
na niet met het water verder in zee,
waardoor grote hoeveelheden vuil water
voor de kust heen en weer blijven drij
ven. Het ministerie van Sociale zaken
en Volksgezondheid heeft inmiddels la
ten weten, dat men daar de vervuiling
niet gevaarlijk acht. De Nederlandse
Consumentenbond heeft nu een eigen
onderzoek aangekondigd naar de vervui
ling van de zee. Waarbij men zich kan
afvragen waarom het ministerie dit on
derzoek niet onderneemt.
orde, de veiligheid of misdrijven tegen
het bewind, weer door burgerlijke recht
banken gevoerd worden. De duizend’en
ambtenaren die door de militaire recht
banken in de loop van de jaren ont
slagen zijn, hebben nu de gelegenheid
in beroep te gaan.
Uiteraard achtte Papadopoelos Grie
kenland nog niet rijp voor een terug
keer naar de democratie, maar als voor
lopige tussenoplossing wil hij een „klein
parlement van waardigen” instellen, dat
gevormd zou moeten worden door de re
gering uit alle maatschappelijke groepen,
met het recht van discussie en advies.
Ter gelegenheid van de viering van de
derefe verjaardag van dit regime, 21
april, heeft de premier ook 300poli
tieke gevangenen vrijgelaten; er zullen
er nog 1270 overblijven.
Deze maatregelen hebben evenwel d'e
Ministerraad van de Raad van Europa,
waaruit Griekenland al enige maanden
geleden is verdreven, niet verhinderd
Athene te veroordelen en een rapport
te publiceren over martelingen in Grie
kenland. De ministers waren van me
ning, dat de liberalisatie niet voldoen
de was om te spreken van een herstel
van de democratie.
De mildere wind in Athene bleek ook
uit de uitspraken bij een massaproces
tegen 34 Grieken die deel zouden heb
ben uitgemaakt van een verzetsorgani-
Vice-premier Bakker en minister Wit-
teveen (Financiën) hebben een bezoek
gebracht aan Suriname. Eind vorige
week zijn beide bewindslieden terugge
komen.
Minister Witteveen heeft zich georiën
teerd op de overheidsfinanciering in Su
riname. Erg gelukkig over wat hij aan
trof leek minister Witteveen niet. Na
terugkeer zei hij dat de begroting op
Suriname „uiterst moeilijke problemen”
oproept. De begroting moet volgens de
Nederlands minister absoluut eerst wor
den gesaneerd. „Alleen op deze wijze kan
worden voorkomen, dat de begroting in
plaats van een steun en een stimulans
voor het economische groeiproces, juist
een rem daarvoor zal zijn,” zei hij. De
bewindsman gaf toe dat het ambtenaren
apparaat op Suriname veel te uitgebreid
is. Volgens minister Witteveen zal een
aantal ambtenaren moeten afvloeien
naar ontwikkelingsprojekten.
Aan ieder is gewaarborgd: vrijheid van denken, vrijheid van
menigsuiting, vrijheid van vereniging en vrijheid van gods
dienst.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Woensdag 15 april kon de voorzitster
van de KVG een 30-tal leden na de ope
ning met gebed, voor vrede en vrijheid
voor alle volken, hattelijk welkom he
ten. In het bijzonder 2 dames van de
huishoudelijke voorlichting. Deze dames
kregen de leiding over een quiz op huis
houdelijk gebied. Een twaalftal dames
bonden de strijd tegen elkaar aan.
De dames uit de zaal werden er ook
bij betrokken. Het was spannend en
leerzaam. De leuke prijsjes gingen ten
slotte naar 2 groepjes van 3:
1. de dames R. Bergsma-ter Hofstede;
K. Altena-Kamphuis, L. Koelmans-Lol-
kema. 2. de dames Hollander, G. Konst,
M. Brandsma-Oteman
De troostprijs voor alle dames viel best
in de smaak. Woensdag 13 mei voorlich
tingsavond over het goede gebruik van
groente en fruit in Hotel de Prins.
Deze avond is voor leden en gasten.
Het beloofd een mooi programma, met
gezellige attracties. De opgaven voor het
jaarlijks reisje op 3 juni graag zo spoe
dig mogelijk.
Mevr. v. d. Bles dankte de dames van
de huishoudelijke voorlichting voor hun
prettige leiding en de leden voor de goe
de opkomst en sloot de geslaagde avond.
In Wenen zijn de besprekingen hervat die men als het kernstuk kan beschouwen
van de reeks van onderhandelingen tussen Oost en West die thans aan de gang
zijn, de gesprekken tussen Bonn en Warschau en Moskou, de gesprekken over Ber
lijn van de Grote Vier, de contacten over een mogeltfke Europese veiligheidsconfe-
rentie. Dit kernstuk is het Amerikaans-Russische contact over de beperking van
de strategische wapenen, naar de Amerikaanse naam, Strategie Arms Limitation
Talks, SALT genaamd, met het doel een beperking in de wapenwedloop te be
reiken. Omdat de verhouding tussen de Sowjetunie en de VS voor de gehele wereld
het centrale probleem is, zal van een eventueel succes in Wenen voor de andere
diplomatieke contacten veel afhangen.
satie tegen de militaire regering. Hoe
wel velen lange gevangenisstraffen kre
gen opflegd, viel de uitspraak toch
mee, omdat eerder zeer strenge (dood)-
straffen waren geëist. Er vielen geen
doodvonnissen, enigen werden vrijge
sproken en slechts één verdachte kreeg
levenslang.
Het sur.mum van welwillendheid toon
den Pap rdopoelos’ c.s teen zij na be
middeling door d'e Franse journalist-
politicus Servan-Schreiber, de in ge
heel de wereld beroemde Theodorakis
vrijlieten. In Parijs verblijft deze nu in
een kliniek wegens zijn tuberculose.
De Amerikaanse regering treeft zelf al
bekendgemaakt, dat Blackmun betrok
ken is geweest als rechter bij enige pro
cessen tegen bedrijven waarin hijzelf
aandelen had. In beide gevallen zou het
aandelenpakket echter relatief zeer ge
ring zijn geweest, zodat Blackmun zich
volgens de regering niet had behoeven
te diskwalificeren. Of de Senaat met de
ze visie zal meegaan is nog niet be
kend. De liberale Senaatsleden zijn ove
rigens niet geporteerd tegen een benoe-
ming-Blackmun.
Opnieuw zijn er zorgen rond de woningbouw. Het Centraal Bureau voor de Statis
tiek (CBS) heeft eind vorige week cijfers gepubliceerd waaruit blijkt, dat de
feitelijke woningbouw nog altijd achter loopt bij de plannen van minister Schut
(Volkshuisvesting). In de twaalfmaandelijkse periode van april 1969 tot april van
dit jaar zijn volgens het goedtellende CBS precies 119.420 nieuwe woningen gereed
gekomen. Dat is vijf en een half duizend minder dan volgens het schema van mi
nister Schut klaar had moeten komen. In toaal is aan 121.551 nieuwe woningen
begonnen, rond drie en een half duizend minder dan waarin het schema van de
bewindsman voorziet. Minister Schut is ook in 1968 en 1969 niet geslaagd In het
realiseren van zijn plannen.
Een snelle overeenkomst behoeft men
overigens niet te verwachten. Het be
perkte kernstopakkoord van 1963 kwam
ook pas na jaren van onderhandelen
tot stand, en nu al zijn de afspraken
bekend voor latere SALT-contacten. Na
de zomer wil men n.l. weer naar Hel
sinki terugkeren, waar ook het voor
overleg over dit onderwerp is gevoerd
(eind vorig jaar).
Terwijl men omtrent het Russische
standpunt met betrekking tot SALT in
het onzekere verkeert wil Moskou
een veelomvattende regeling of slechts
een beperkte, willen de Russen een
nieuw middel voor propaganda creëren?
is men aan Amerikaanse zijde ta
melijk tweeslachtig. Vooral met betrek
king tot het punt of men hangende
het gesprek te Wenen voort moet gaan
met het ontwikkelen van nieuwe, nog
betere, strategische wapenen. Omdat
men in Washington aanneemt, dat Mos
kou dit werk niet heeft stopgezet,
heeft president Nixon onlangs opdracht
gegeven hiermee ook verder te gaan.
Zo is dus de situatie ontstaan dat, ter
wijl men is gaan spreken over het om
laag schroeven van de bewapeningsspi-
raal, de betrokken landen niet hebben
kunnen nalaten de wapenwedloop te in
tensiveren.
Het is daarom, dat de Amerikaanse Se
naat de president gevraagd heeft in
Wenen voor te stellen, dat beide landen
hun strategische bewapening op het te
genwoordige peil zullen handhaven.
X a
